23 Dekabr 2024, Bazar ertəsi

 Teatr sənəti sintezi sevən bir sahədir. Burada tamaşa üçün təkcə aktyor oyunu kifayət etmir. Teatrı real həyata yaxınlaşdırmaq üçün, təbii ki, səhnədə məkanın, geyimin, musiqinin, rənglərin əhəmiyyəti çoxdur. Bu vacib məsələni  isə birmənalı şəkildə peşəkar teatr rəssamı həll edir.

Teatr rəssamı digər rəssamlardan tamamilə fərqlənir. Bu sahənin adamları teatr sənətinin incəliklərini də yaxşı bilməlidirlər. Bu baxımdan Azərbaycan teatr məktəbində Naxçıvanın teatr rəssamlarının xüsusi yeri var. Bu günə qədər Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında ona qədər rəssamın quruluş verdiyi tamaşalar səhnəyə qoyulub. Etiraf edək ki, bunların hamısı da özünəməxsus uğurla, təkrarsız koloritlə yadda qalıb. Şərqin ikinci qocaman teatrının tarixində Bəhruz Kəngərli, Şamil Qazıyev, Məmməd Qasımov, Şəmil Mustafayev, Yuran Məmmədov, Hüseynqulu Əliyev, Səyyad Bayramov kimi rəssamlar tamaşalara öz bacarıqları ilə yaddaqalan bədii tərtibatlar veriblər. Son illər isə teatrın səhnəsində yeni bir rəssamın imzası tanınmağa başlayıb – Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar rəssamı Əbülfəz Axundovun.

Ardını oxu...

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun təşkilatçılığı ilə “Gənc­lər ətraf mühitin çirklənməsinə yox deyir” devizi altında keçirilən aksiyalar davam etdirilir.

Dünən Kəngərli, Şərur və Sədərək rayonlarında məktəblilərin iştirakı ilə maarifləndirici tədbir və güləkmə aksiyası keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondu və Yeni Azərbaycan Partiyasının adıçəkilən rayon təşkilatlarının Heydər Əliyev adına Gənclər birlikləri tərəfindən keçirilən tədbirə Kəngərli rayonundan start verilib.

Ardını oxu...

Sahib olduğumuz dəyərli incilərimizi qorumalı, onları öz məişətimizdə yaşatmalıyıq

Azərbaycanda ipəkdən hazırlanan məmulatların içərisində kəlağayı xüsusi yer tutur. Ölkəmizin qərb zonasında onu “çarqat” da adlandırırlar. Bu milli baş örtüyü müasir dövrdə yurdumuzun bəzi bölgələrində istehsal edilsə də, onun vətəni İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsidir.
Kəlağayıdan Şərq ölkələrində istifadə olunsa da, o, Azərbaycandan eksport edilmişdir. Ən vacib məqamlardan biri də məhz elə budur ki, kəlağayı yalnız bizə məxsus olub, bizim mənəvi dəyərlərimiz sırasında yer alıb.
Adına qədim dövrlərin rayihəsi hopmuş kəlağayı Azərbaycan qadınlarının ənənəvi geyimlərində artıq üç əsrdən çoxdur ki, yer alan unikal bir elementdir. Qaynar rənglər və mumla naxışların salınması üçün istifadə olunan forma və matrisaların isə ikiəsrlik tarixi var.
Xam ipəkdən hazırlanan kəlağayı əvvəlcə bişirilir, naxışlanır, sonra isə boyanır. Onun haşiyəsi basmanaxış üsulu ilə həndəsi və ya nəbati naxışlarla bəzədilir. Hər bölgənin kəlağayısı digərindən, əsasən, haşiyəsindəki ornamentlərə görə fərqlənir. Kəlağayıların boyanmasında süni boyalardan az, təbii boyalardan çox istifadə olunur.

Ardını oxu...

1 iyun – Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü münasibətilə Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasında uşaqların əl işlərindən ibarət rəsm sərgisi təşkil edilib.
Muxtar respublikada fəaliyyət göstərən incəsənət və bədii sənətkarlıq məktəblərinin balaca rəsm həvəskarlarının əsərlərinin nümayiş etdirildiyi sərginin açılış mərasimində Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru Hökumə Məmmədlinin, qalereyanın baş fond mühafizi Yadulla Məmmədovun, Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin əməkdaşı Leyla Əlimərdanovanın, rəssamlardan Cavid İsmayılovun, Qəhrəman Tağıyevin çıxışları olub. Çıxışlarda muxtar respublikada rəssamlıq sənətinin inkişafına göstərilən dövlət qayğısından söhbət açılıb, rəssamlığa həvəs göstərən və bu sahədə istedada malik uşaq və yeniyetmələr üçün yaradılan şəraitdən bəhs edilib. Çıxış edənlər sərgidə əsərləri nümayiş etdirilən balaca rəssamları təbrik edib, onlara yeni-yeni uğurlar arzulayıblar.
Sərgidə fəal iştirak edən uşaqlara Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasının fəxri fərmanları və hədiyyələr təqdim edilib.
Sonra sərgiyə baxış olub. Balaca rəsmsevərlərdən Namiq Orucovun, Elşad İsmayılovun, Səadət İsmayılzadənin, Nuray Gözəlovanın, Əlirza Əlizadənin və başqalarının əl işlərinə böyük maraq göstərilib. Sərgidə 25 məktəblinin müxtəlif janrlarda 45-dən artıq əl işi nümayiş etdirilir.

 Səbuhi Hüseynov

Mayın 27-də Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Sarayında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun təşkilatçılığı ilə “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” III Beynəlxalq Rəsm Festivalında iştirak edən rəssamların əsərlərindən ibarət sərgi təşkil olunub.
Sərgiyə baxışdan əvvəl çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyeva muxtar respublikada digər yaradıcı sənət adamları kimi, rəssamların da fəaliyyəti üçün hər cür şərait yaradıldığını bildirib. Qeyd edib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin yeni binasının və Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunun istifadəyə verilməsi, Naxçıvan şəhərində Bəhruz Kəngərli adına Rəssamlar Parkının yaradılması, rəssamların fəxri adlarla təltif olunması, Naxçıvanda yaşayıb-yaradan rəssamlara beynəlxalq sərgilərdə iştirak etmək üçün dəstək verilməsi, onların yaradıcılıq emalatxanaları ilə təmin olunması bunun bariz nümunəsidir. 2012-ci ildən etibarən Naxçıvanda təşkil olunan “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” Beynəlxalq Rəsm Festivalının keçirilməsi muxtar respublika rəhbərinin Naxçıvanda rəssamlıq sənətinin inkişafına qayğısının daha bir təzahürüdür.
Ülviyyə Həmzəyeva beynəlxalq rəsm festivalının bütün iştirakçıları adından Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədrinə minnətdarlığını bildirib.
Sonra Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Aparatının Humanitar siyasət məsələləri və ictimai təşkilatlarla iş şöbəsinin müdiri Rəhman Məmmədov, mədəniyyət və turizm naziri Natəvan Qədimova və Rəssamlar Birliyinin sədri Ülviyyə Həmzəyeva festival iştirakçılarına xatirə plaketi və diplomlar təqdim ediblər.
Festival iştirakçıları – Azərbaycan Respublikasının Xalq rəssamı Ağəli İbrahimov, türkiyəli rəssam Nilüfər İnaltonq, Gürcüstandan gəlmiş Tamar Lamparadze və başqaları onlara göstərilən qonaqpərvərliyə və səmimi münasibətə görə minnətdarlıqlarını bildiriblər.
Sonra sərgiyə baxış olub. Sərgidə Naxçıvanın tarixi və memarlıq abidələri, füsunkar təbiətini əks etdirən rəsm əsərləri muxtar respublika ictimaiyyəti tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
Sonra festival iştirakçıları Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda naxçıvanlı rəssamların əsərlərindən ibarət sərgiyə baxıb, “Əshabi-Kəhf Ziyarətgahı” Dini-Mədəni Abidə Kompleksində və Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzində olublar.
Bununla da, “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” III Beynəlxalq Rəsm Festivalı başa çatıb.

Xəbərlər şöbəsi

Qədim oğuz yurdu olan Naxçıvan daha bir möhtəşəm beynəlxalq tədbirə ev sahibliyi etdi. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun təşkilatçılığı ilə mayın 26-da “Əlincəqala” tarixi abidəsində “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” III Beynəlxalq Rəsm Festivalının açılış mərasimi oldu. Mayın 27-də isə Heydər Əliyev Sarayında festivalda iştirak edən rəssamların çəkdiyi əsərlərdən ibarət sərgi təşkil edildi. Həmin rəssamlardan bir neçəsi ilə həmsöhbət olduq, onların festival və Naxçıvan barədə təəssüratlarını öyrəndik.

Ardını oxu...

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 11 yanvar tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların təhsili və reabilitasiyası üzrə Dövlət Proqramı”nda bu kateqoriyadan olan uşaqların istedadlarının aşkara çıxarılması və onların asudə vaxtının səmərəli təşkili üçün bir sıra tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulub. İl ərzində bu istiqamətdə müxtəlif tədbirlər keçirilib.
Həmin tədbirlərin davamı kimi dünən Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi və Mədəniyyət və Turizm nazirliklərinin təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Dövlət Uşaq Teatrında məhdud fiziki imkanlı uşaqlar üçün “Meşə çaqqalsız olmaz” tamaşası nümayiş etdirilib.

Ardını oxu...

Mayın 26-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun təşkilatçılığı ilə Culfa rayonundakı “Əlincəqala” tarixi abidəsində “Naxçıvan – bəşəriyyətin beşiyi” III Beynəlxalq Rəsm Festivalının açılış mərasimi olub.

Ardını oxu...

Naxçıvan ərazisi qədim abidələr və maddi-mədəniyyət nümunələri ilə zəngindir. Belə abidələrdən biri də Culfa rayonunun Gülüstan kəndi yaxınlığında yerləşən və böyük Əcəmi Naxçıvani memarlıq məktəbinin yadigarı olan Gülüstan türbəsidir. Muxtar respublikamızda tarixi abidələrin qorunmasına göstərilən dövlət qayğısı XII əsr Azərbaycan xatirə memarlığının ən dəyərli nümunələrindən sayılan bu türbəni də əhatə edib. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 7 oktyabr 2015-ci il tarixli “Gülüstan türbəsinin bərpası və tədqiq olunması haqqında” Sərəncamının icrasına uyğun olaraq, 2015-ci ilin sonlarından burada bərpa işlərinə başlanılıb.
Ötən müddətdə “Dizayn” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin inşaatçıları tərəfindən müxtəlif təsirlər nəticəsində üst örtüyü dağılmış türbə bərpa olunub, abidənin ətrafı abadlaşdırılıb. Türbənin ətrafı dəmir məhəccərlə çəpərlənərək əraziyə keçid üçün qapı qoyulub. Bundan əlavə, ərazidə memarlıq abidəsinə xidmət üçün birmərtəbəli inzibati bina da inşa olunub.
Qeyd edək ki, Culfa rayonu ərazisindəki Gülüstan türbəsinin elmi əsaslarla bərpa olunması bölgədə turizmin inkişafına da öz təsirini göstərəcəkdir.

Xəbərlər şöbəsi

Heydər Əliyev Muzeyində muxtar respublikada fəaliyyət göstərən muzeylərin bələdçiləri üçün seminar-treninq keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən seminar-treninqdə nazirliyin aparıcı məsləhətçisi Aygün Hüseynova iştirakçıların diqqətinə çatdırıb ki, ötən ildən başlayaraq muzey bələdçilərinin muxtar respublikanın müxtəlif bölgələrində yerləşən muzeylərlə tanışlığı təmin edilir. Bu seminar-treninqlərin keçirilməsində əsas məqsəd ekskursiya işinin təşkili ilə bağlı mövcud nöqsan və çatışmazlıqların aradan qaldırılması, muzeylərlə əlaqələrin inkişafına kömək göstərmək, muzey bələdçilərinin nəzəri və praktik səviyyəsini yüksəltməkdir.
Bildirilib ki, muxtar respublikamızda muzey fəaliyyətinin yüksək səviyyədə təşkil edilməsi üçün ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir. Muzeylərimiz üçün yeni binaların inşa olunması, onların təmiri və maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi işin səviyyəsinin yüksəldilməsinə xidmət edir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin sərəncamlarına əsasən, son iki ildə qədim diyarımızda bir neçə muzeyin yaradılması bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlərin davamlı xarakter aldığının göstəricisidir.

Ardını oxu...

Naxçıvan şəhərindəki Ərtoğrol Cavid adına Uşaq Musiqi və Bədii Sənətkarlıq Məktəbində görkəmli bəstəkar Qəmbər Hüseynlinin yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir keçirilib.  Bəstəkarın həyat və yaradıcılığını əks etdirən videoslaydın nümayişi ilə başlanan tədbirdə məktəbin direktoru Əbülfət Babayev çıxış edərək Qəmbər Hüseynlinin həyat və yaradıcılığı haqqında danışıb. 

Bildirilib ki, Qəmbər Hüseynli 16 aprel 1916-cı ildə Gəncədə anadan olub. 1925-ci ildə Gəncədəki birinci dərəcəli məktəbdə təhsil almağa başlayıb. 1927-ci ildə Gəncə Orta İxtisas Musiqi Məktəbinin tar sinfinə qəbul edilib. 1929-cu ildə Gəncə Pedaqoji Texnikumuna daxil olub. 1934-cü ildə texnikumun tar sinfini fərqlənmə diplomu ilə bitirən Qəmbər Hüseynli pedaqoji təhsilini Bakıda davam etdirib. İki il müddətində Bakı Musiqi Texnikumunda, tanınmış musiqi pedaqoqu A.S.Şvartsın violonçel sinfində təhsil alıb. O, görkəmli dramaturq Cəfər Cabbarlının sözlərinə “Tellər oynadı” romans-mahnısını bəstələyib və bu gözəl vokal əsəri ilə istedadlı bəstəkar olacağı ümidini yaradıb. Gənc bəstəkar 1951-ci ildə A.Zeynallı adına Bakı Orta İxtisas Musiqi Məktəbinin Bəstəkarlıq şöbəsinə daxil olub və 1954-cü ildə həmin məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirib. Görkəmli bəstəkarın yaradıcılığında mahnı və romans janrları mühüm yer tutur. Unudulmaz sənətkarın romans lirikasının zirvəsi sayılan “Ay işığında”, “Gecələr uzanaydı”, “İlk məhəbbət”,“Düşür yadıma”, “Gülə-gülə” və sair əsərlərindəki zərifliyə heyran qalmamaq mümkün deyil. Bəstəkarın 1948-ci ildə bəstələdiyi “Cücələrim” mahnısı bütün dünyada geniş yayılaraq əsl sənət incisinə çevrilib.
Məktəbin müəllimi Aygün Əliyeva çıxış edərək bildirib ki, Qəmbər Hüseynli o qədər də uzun ömür yaşamasa da, öz əsərləri ilə gələcək nəsillərə Vətən sevgisi, təbiətimizə, el-obamıza məhəbbət hissləri ilə dolu zəngin musiqisini yadigar qoyub. Qısa həyat və yaradıcılıq yolunda öz istedadına inanan və güvənən, insanlara musiqisi ilə sevgi və məhəbbət bəxş edən görkəmli bəstəkarın əsərləri bundan sonra da musiqi zövqümüzün zənginləşdirilməsinə xidmət edəcək, xatirəsi qəlblərdə yaşayacaqdır.
Tədbir görkəmli bəstəkarın əsərlərindən ibarət konsert proqramı ilə davam etdirilib.

 Fatma Babayeva

Bu yaxınlarda Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında səhnəyə qoyulmuş tanınmış yazıçı-dramaturq Əli Əmirlinin “Varlı qadın” tamaşasında baş rolun ifaçısı öz istedadını ortaya qoya bildi. Əsər komediya janrında yazılsa da, əslində, hadisələrin mərkəzində sosial problemlərdən doğan mənəviyyatsızlıq təqdim olunur. Əsərdə rol almış aktyorlar təbii gülüş yaradır və həm də tamaşaçını düşündürürlər. Onu qeyd etməyi xüsusi vurğulayım ki, Həvva Zərlinskaya rolunu ifa edən gənc aktrisa Nurbəniz Niftəliyevanın bu əsərdəki oyunu ona böyük uğur gətirdi. 

Bu, Nurbənizin səhnədə qazandığı ilk uğur deyil. O, gənc olmasına baxmayaraq, indiyədək yaratdığı yaddaqalan obrazlarla tamaşaçı məhəbbəti qazanıb. Nurbəniz həyatını teatrsız təsəvvür edə bilmir. Çünki özünün də dediyi kimi teatr onun üçün müqəddəs bir yerdir. Əlavə edir ki, dünyanın heç bir iş otağı səhnə qədər sehrli və cazibədar ola bilməz. Çünki səhnə sevgisi Nurbənizin lap uşaqlıqdan ürəyinə hopub. O, məktəbdə keçirilən bütün mədəni tədbirlərdə fəal iştirakı ilə bu yolda ilk uğurlarını qazanıb. Qarşısına bir çox maneələr çıxsa da o, yolundan dönməyib. Bakı Mədəni-Maarif Texnikumunda bədii yaradıcılıq ixtisası üzrə təhsil alıb. Təhsilini başa vurduqdan sonra 2007-ci ildə İrəvan Dövlət Azərbaycan Dram Teatrında aktrisa kimi fəaliyyət göstərib.
Sonra Nurbəniz fəaliyyətini Şərur Xalq Teatrında davam etdirib. İndi isə böyük səhnədə – Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında ona tapşırılan rolları sevə-sevə ifa edir. İndiyə kimi bu səhnədə Çexovun “Russayağı evlənmə” əsərində Natalya, İslam Səfərlinin “Göz həkimi” əsərində Gülər, Hüseyn Cavidin “Şeyx Sənan” faciəsində Nina, Müzəffər Nəsirlinin “Qonçabəyim nəğməsi” əsərində Pəri, Nazim Hikmətin “Kəllə” pyesində Dalbanezonun qızı, Əli Əmirlinin “Varlı qadın” əsərində Həvva, Nəriman Nərimanovun “Nadanlıq” əsərində Gülpəri və başqa obrazları canlandırıb.

Ardını oxu...

Bu yaxınlarda Culfa rayonunun Ərəfsə kəndi yaxınlığında aparılan araşdırmalar zamanı qaya işarələri aşkar olunmuşdur. Naxçıvanda ilk dəfə aşkar olunan bu işarələrin bənzərlərinə Araz çayından cənubda və Şərqi Anadoluda rast gəlinmişdir.
Məlum olduğu kimi, Urartular Naxçıvan ərazisini işğal edə bilməsələr də, buraya dağıdıcı yürüşlər təşkil etmişlər. Naxçıvanın qədim sakinləri bu yürüşlərin qarşısını almaq üçün möhtəşəm qalalar inşa etmişlər. Sədərək qalası, Oğlanqala, Qarasu qalası, Qız qalası Urartuların qərbdən və Arpaçay vadisindən edilən hücumlarının qarşısını almışdır. Bu istiqamətdə müqavimətə rast gələn düşmən qüvvələri öz hücumlarını Əlincəçay vadisindən gerçəkləşdirmək istəmişlər. Naxçıvana daxil olan yolları Qazançıqala kimi möhtəşəm qala qoruyurdu. Qaya işarələri Qazançıqala yaxınlığında aşkar olunmuşdur. Geniş bir coğrafiyada yayılan qaya işarələrinin anlamı tam açılmasa da, tədqiqatçılar bu işarələrin müəyyən mərasimlərin icrası və qurbankəsmə ilə bağlı olduğunu bildirmişlər. Belə nəticəyə gəlmək olar ki, Qazançı qalasına hücuma hazırlaşan Urartular Ərəfsə kəndi yaxınlığında dayanaraq qurbankəsmə mərasimi keçirmişlər. Qədim dünyanın bir çox xalqlarında daş dəyişməyən, yenilənməyən əbədi dünyanın simvolu olmuşdur. Qaya işarələrinin də qazılması dini inanclarla bağlı olub, onlara uğur gətirməliydi. Lakin Culfa rayonunun köhnə Xoşkeşin kəndi yaxınlığında Urartu kralı Menuaya (e.ə. 810-786) aid kitabə bu yürüşün uğursuzluğundan xəbər verir. Qələbə çala bilməyən Menua Ərəzin kəndindən keçərək Arazın cənubunda Pluadi adlı yerdə Urartuların baş tanrısı Xaldinin şərəfinə qala və məbəd tikdirir, qurban kəsdirir. Urartu krallarının dağıdıcı yürüşlərinə baxmayaraq, onlar heç vaxt bu ərazini işğal edə bilməmişlər. Baş tanrının şərəfinə Naxçıvanda deyil, Arazın cənubunda qala və məbəd tikdirilməsi onların bu ərazidə möhkəmlənə bilmədiyini təsdiq edir. Urartuların Naxçıvanda məskunlaşması ilə bağlı heç bir epiqrafik və arxeoloji dəlil yoxdur.

Vəli Baxşəliyev
AMEA-nın müxbir üzvü

Muxtar respublikada bu sahənin inkişafı üçün zəngin baza mövcuddur

Naxçıvan zəngin turizm potensialına malikdir. Martın 18-də muxtar respublika Ali Məclisində Naxçıvan Muxtar Respublikasında turizmin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı keçirilən müşavirədə bu potensialdan düzgün istifadə olunması ilə bağlı səsləndirilən fikirlər turizmə yeni yanaşmanın ortaya qoyulmasını zəruri edir. Bu yanaşma həm də özlüyündə müxtəlif turizm növlərinin inkişaf etdirilməsinə yeni imkanlar açır. Son dövrlərdə turizmin inkişaf etdirildiyi ölkələrdə diqqət yetirilən sahələrdən biri də arxeoloji turizmdir. Bəs arxeoloji turizm nədir? 

Ardını oxu...

Naxçıvan Dövlət Universitetində “Görkəmli yazıçı-publisist Ceyhun Hacıbəylinin Azərbaycan mühacirət mətbuatında yeri və rolu” mövzusunda elmi-nəzəri konfrans keçirilib.
Konfransı giriş sözü ilə açan rektor, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov vurğulayıb ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin tanınmış ədəbi sima, yazıçı-publisist, tərcüməçi, naşir və ictimai xadim Ceyhun Hacıbəylinin anadan olmasının 125 illiyinin keçirilməsi ilə bağlı 2015-ci il 19 noyabr tarixli Sərəncamı bütövlükdə Azərbaycan ədəbiyyatına və elminə, milli ziyalılığa verilən yüksək qiymətdir. Rektor mühacirət ədəbiyyatı və mətbuatının əhatəli elmi tədqiqinin əhəmiyyətindən bəhs edib.
Universitetin Jurnalistika və dünya ədəbiyyatı kafedrasının müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Şəhla Şirəliyeva “Azərbaycan istiqlalının ən gənc mühaciri, vətən həsrətli Ceyhun Hacıbəyli” adlı məruzəsində görkəmli publisistin “Kaspi”, “Proqres”, “Bakı”, “Azərbaycan”, “İttihat” qəzetlərində, Fransada isə “La Revul du Mond Müsulman”, “La Fiqaro”, “La Revul des Deux Mende”, “Qafqaz” və Münhendə Azərbaycan dilində çıxan “Azərbaycan” jurnallarındakı jurnalistlik və redaktorluq fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verib. Qeyd olunub ki, “Azadlıq” radiostansiyasının yaradıcılarından sayılan Ceyhun Hacıbəyli Münhendəki “SSRİ-ni öyrənən universitet”in müxbir üzvü seçilib. Ceyhun bəy 1919-cu ilin yanvarında Versal Sülh Konfransında iştirak edən Azərbaycan nümayəndə heyətinin üzvü kimi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin de-fakto tanıdılmasında da əhəmiyyətli rol oynayıb.

Ardını oxu...

Sənətkar ömrü, onun yaratdığı sənət aləmi əlçatmaz bir ümmana bənzəyir. Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbinin unudulmaz nümayəndəsi, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi Qəmbər Hüseynlinin də adı belələri sırasındadır.

Bu il görkəmli sənətkarın anadan olmasının 100 ili tamam olur. Bu münasibətlə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev 25 noyabr 2015-ci ildə “Qəmbər Hüseynlinin 100 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” Sərəncam imzalamış, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri 2 dekabr 2015-ci il tarixli Sərəncamla “Bəstəkar Qəmbər Hüseynlinin 100 illik yubileyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında keçirilməsi ilə əlaqədar Tədbirlər Planı”nı təsdiq etmişdir. Tədbirlər planında muxtar respublikamızda Qəmbər Hüseynlinin 100 illik yubileyinə həsr olunmuş silsilə tədbirlərin və bəstəkarın əsərlərindən ibarət konsertin təşkili, muxtar respublikanın musiqi məktəblərində bir dərs saatının bəstəkar Qəmbər Hüseynlinin yaradıcılığına həsr olunması, bəstəkarın həyat və yaradıcılığına həsr edilmiş tematik verilişlərin və qəzet materiallarının hazırlanması, keçirilən tədbirlərin işıqlandırılması öz əksini tapmışdır.

Ardını oxu...

Dünən Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyində Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Beynəlxalq Muzeylər Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Tədbirdə mədəniyyət və turizm naziri Natəvan Qədimova çıxış edərək bildirib ki, YUNESKO-nun Beynəlxalq Muzeylər Şurasının qərarına əsasən, 1978-ci ildən başlayaraq dünya ölkələri mayın 18-ni Beynəlxalq Muzeylər Günü kimi qeyd edir. Dünyanın 150-dən çox ölkə­sində bu günün keçirilməsində əsas məqsəd xalqlar arasında mədəni mübadilə və əməkdaşlığın inkişafına kömək göstərmək, hər bir ölkədə ictimaiyyətin diqqətini mədəni irsə və tarixi keçmişə yönəltməkdir.
Vurğulanıb ki, ölkəmizdə bu sahənin inkişafı, muzeylər şəbəkəsinin yaradılması ümummilli liderimiz Heydər ­Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndərimiz Heydər Əliyev həmişə muzeylərə böyük önəm verir, bu sahəyə diqqət və qayğı göstərirdi.

Ardını oxu...

“Hər bir yay fəsli küçələrdə arabalarda buz sallarını görəndə, bir tərəfdən o buzu şampanskilərə və ləzzətli marojnalara işlədən xoşbəxtlər gözümün qabağına gəlir...”. Yəqin ki, görkəmli dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin “Buz” hekayəsindəki bu fikirlər çoxlarına tanışdır. Böyük ədibin uşaqlıq dövrünün təəssüratları altında qələmə aldığı bu hekayədən bəlli olur ki, XIX əsrin sonları, XX əsrin əvvəllərində Naxçıvan şəhərinin küçə və meydanlarında, bazarlarda buz satışı təşkil olunarmış. Əhali bu cür buz parçalarından sərinləmək üçün soyuq içkilərin hazırlanmasında, müxtəlif ərzaqların saxlanılmasında, təbabətdə geniş istifadə edərmiş. 

Naxçıvanın kəhriz və bulaqlarından gözyaşı kimi çağlayaraq axan sudan hazırlanan bu cür təbii buz parçaları yayın qızmar günlərində hər kəsə xoş gələrmiş. Belə təbii buzlar isə yerli buzxanalarda hazırlanarmış. Buzu hazırlamaq üçün qış aylarında binaya çəkilmiş kəhriz suyu zirzəmiyə yığılaraq buz halına salınar, əriməməsi üçün onların aralarına saman tökülərmiş. Bu işlə məşğul olan adamlar yay aylarında ayaqlarına keçə bağlayaraq buzu buradan çıxarar və satışını təşkil edərmişlər. Bəzi tədqiqatçılara görə isə axan su Buzxana yaxınlığında xüsusi hazırlanmış bir meydançaya yığılaraq dondurular, sonra kəsilən buz parçaları Buzxana binasına daşınaraq burada saxlanılarmış. Buna görə də orta əsrlərdən üzübəri Şərq aləmində məscid və hamamları, qala və saray kompleksləri ilə məşhur olan Naxçıvan həm də Buzxana binaları ilə tanınmışdır.

Ardını oxu...

  Ana yurdumuz Naxçıvan qədim abidələrlə zəngin ilk insan məskənlərindən biridir.  Burada xalqımızın tarixi keçmişini, mədəniyyətini, adət-ənənələrini özündə yaşadan abidələr vardır. Naxçıvanda ilk insanın yaşadığı mağaralara, qədim yaşayış yerlərinə, möhtəşəm qala divarlarına, qayaüstü rəsmlərə, ən mükəmməl memarlıq incilərinə rast gəlmək mümkündür. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi: “Naxçıvanın böyük və zəngin tarixi vardır. Bu tarix dünya mədəniyyətinə böyük hədiyyələr vermişdir”. Qədim Naxçıvan torpağı orta əsr və müasir dövr maddi-mədəniyyət nümunələri ilə olduqca zəngindir.  Aparılan elmi tədqiqatlar hələ eramızdan əvvəl Naxçıvan ərazisində ulu əcdadlarımızın yaşayıb-yaratdığını göstərir. Naxçıvanda olan tarixi abidələr və maddi-mədəniyyət nümunələri onu nəinki Azərbaycanın, hətta dünyanın ən qədim yaşayış məskənlərindən biri olduğunu sübut edir. Hər qarışı bir zənginlik daşıyan muxtar respublikamızın bütün bölgələri qədim tarixin silinməyən izlərini daşıyır. Naxçıvan ərazisində olan dünya əhəmiyyətli abidələr, yüksək memarlıq üslubunda tikilən maddi-mədəniyyət nümunələri dünyanın bütün bölgələrindən turistləri özünə cəlb edə bilir.

Ardını oxu...

YUNESKO-nun Beynəlxalq Muzeylər Şurasının qərarına əsasən 1978-ci ildən başlayaraq hər il mayın 18-i “Beynəlxalq Muzeylər Günü” kimi qeyd edilir. 

Muzeylər xalqın milli özünəməxsusluğu, tarixi keçmişini təcəssüm etdirən, milli-mənəvi dəyərləri qoruyan və təbliğ edən mədəniyyət ocaqlarıdır. Ölkəmizdə ilk dəfə 1896-cı ildə böyük yazıçı və dramaturqumuz Cəlil Məmmədquluzadə Nehrəm kənd məktəbində muzey yaratmışdır. Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin 1924-cü il 30 oktyabr tarixli qərarı ilə Naxçıvanda Tarix-Etnoqrafiya Muzeyi yaradılmış, 1926-cı ildə Naxçıvan şəhər sakini Balabəy Əlibəyovun yaratdığı şəxsi muzey dövlət mülkiyyətinə götürülmüşdür. 1925-ci ildə Naxçıvanda yaradılan “Naxçıvanı Tədqiq və Tətəbbö” Cəmiyyətinin bu muzeyin zənginləşdirilməsində xüsusi rolu olmuşdur.
Ölkəmizdə muzeylər şəbəkəsinin yaradılması ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin daim diqqət mərkəzində olmuşdur. Ulu öndərimiz həmişə muzey işinə böyük önəm vermiş, Azərbaycana rəhbərliyinin birinci dövründə muzeylərin yaradılması sahəsində mühüm tədbirlər həyata keçirmişdir. Bunun nəticəsi idi ki, qısa zaman ərzində Azərbaycanın 50-dən çox rayonunda tarix-diyarşünaslıq muzeyi yaradılmışdır. 1969-cu ilə qədər Azərbaycanda cəmi 29 muzey fəaliyyət göstərirdisə, ümummilli liderimizin hakimiyyəti illərində ölkəmizdə 111 müxtəlifprofilli muzey yaradılmışdır.

Ardını oxu...

Aprel ayında mədəniyyət müəssisələrində qarşıya qoyulmuş vəzifələrin icrası diqqətdə saxlanılmış, əlamətdar və tarixi günlərlə bağlı 27 tədbir və sərgi təşkil olunmuşdur. “Muzey günləri” çərçivəsində ekskursiyalar davam etdirilmiş, muxtar respublikanın 40-dan çox nazirlik, komitə və baş idarələrinin kollektivlərinin, eləcə də ali təhsil müəssisələrinin tələbələrinin muzeylərlə tanışlığı təmin edilmişdir.
Ümumilikdə, ötən ay muzeyləri 3208-i əcnəbi vətəndaş olmaqla, 23 min 534 nəfər ziyarət etmişdir. Ötən ay keçirilmiş distant dərsə muxtar respublikanın 200-dən çox ümumtəhsil, orta-ixtisas və peşə məktəbi qoşulmuşdur. Həmçinin gənclərin hərbi-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsi məqsədilə 10 muzeydə 44 açıq dərs, kitabxanalarda yığıncaqlar keçirilmiş, mədəniyyət və turizm şöbələrinin musiqi kollektivləri tərəfindən dislokasiya olunmuş hərbi hissələrdə konsert proqramları təşkil edilmiş, Şərur rayonunun Aşağı Yaycı kəndində “Xalq yaradıcılığı günü” keçirilmişdir.
Əhaliyə göstərilən kitabxana-informasiya xidmətlərini müasir səviyyəyə çatdırmaq məqsədilə şəhər və rayon mərkəzi kitabxana sistemlərinin işçiləri üçün M.S.Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublika Kitabxanasında təcrübə məşğələsi keçirilmiş, yerlərə ezamiyyələr təşkil olunmuş və lazımi metodiki köməklik göstərilmişdir. Uşaqların dünyagörüşünün və mütaliəyə marağının artırılması da diqqətdə saxlanılmış, 34 “Nağıl günləri”, 11 “Mütaliə günü” keçirilmişdir. Həmçinin “Azərbaycan Kinosu Günü” layihəsi çərçivəsində rayonlarda müxtəlif filmlər nümayiş etdirilmiş, milli kinomuzun unudulmaz simalarından Nəsibə Zeynalovanın, Ramiz Mirişlinin və Əbülfəz Məmmədovun xatirə gecələri keçirilmişdir.

Ardını oxu...

Azərbaycan milli teatr tarixinə parlaq səhifələr yazmış qədim Naxçıvan teatrının yaradılmasından 133 il ötür. Dünən bu münasibətlə Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında tədbir keçirilib.

Ardını oxu...

Bu tədbir turizmin inkişafına, milli dəyərlərimizin və milli mətbəximizin təbliğinə öz töhfəsini verdi


Xəbər verdiyimiz kimi, may ayının 5-də “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Yaradıcı əllər” festivalının açılışı olub.

Ardını oxu...

 Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin “Azərbaycan kinosu günü” layihəsi çərçivəsində Naxçıvan Dövlət Film Fondu “Əbədi ezamiyyət” sənədli filmini  Şahbuz şəhərindəki “Araz” kinoteatrında nümayiş etdirib. 

Qeyd edək ki, bu sənədli film Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi, layihə rəhbəri Arzu Əliyevanın baş prodüserliyi ilə Bakı Media Mərkəzi tərəfindən hazırlanıb. Filmin ssenari müəllifi Müsəllim Həsənov, quruluşçu rejissoru Fariz Əhmədov, quruluşçu operatoru Rəşad Nuriyev və filmin məsləhətçisi, həmçinin baş rolun ifaçısı Tahir Əliyevdir.
“Əbədi ezamiyyət” filmi 1919-cu ilin yanvarında Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin parlament sədri Əlimərdan bəy Topçubaşovun rəhbərliyi ilə Paris Sülh Konfransına ezam edilmiş nümayəndə heyəti üzvlərinin milli dövlətçilik ideyaları uğrunda apardıqları mübarizədən, onların keşməkeşli taleyindən və qürbətdə bitən ömür yolundan bəhs edir. Yaradıcı heyət filmin hazırlanması üçün il yarım müddətində Bakı, Tbilisi, Moskva, Sankt-Peterburq və Paris şəhərlərindəki arxivlərdə araşdırmalar aparıb, bu şəhərlərdə video və fotoçəkilişlər edib. Fransada Azərbaycan mühacirəti ilə bağlı tədqiqat aparan alimlərlə görüşlər və söhbətlər də lentə alınıb.
Film tamaşaçılar tərəfindən maraqla qarşılanıb.

Əli RZAYEV

 

Mayın 5-də “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş “Yaradıcı əllər” festivalının açılışı olub.

Ardını oxu...

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Muzeylərlə əlaqələrin daha da gücləndirilməsi haqqında” 2014-cü il 19 dekabr tarixli Sərəncamına əsasən təşkil olunan “Muzey günləri”nin keçirilməsi tarixi irsimizin öyrənilməsi baxımından əhəmiyyətli və əlamətdar hadisədir. Sərəncamdan ötən müddət ərzində muxtar respublikada fəaliyyət göstərən müxtəlif qurumların, idarə, müəssisə və təşkilatların əməkdaşları mütəmadi olaraq muzeylərimizi ziyarət edir, bu mədəniyyət müəssisələrindəki eksponatlarla yaxından tanış olurlar. “Muzey günləri”nin keçirilməsi muxtar respublika ictimaiyyəti tərəfindən minnətdarlıqla qarşılanır.

Bu tədbirlərin davamı olaraq may ayının 5-dən etibarən Naxçıvan Muxtar Respublikasının ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin tələbələrinin iştirakı ilə “Muzey günləri”nin keçirilməsinə başlanıldı. İlk olaraq Naxçıvan Dövlət Universitetinin Sosial idarəetmə və hüquq fakültəsinin tələbələri Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Muzeyini ziyarət etdilər. Burada muzeyin direktoru Ramil Orucəliyev tərəfindən tələbələrə eksponatlar haqda ətraflı məlumat verildi. Qeyd edildi ki, tarixdə bəzi şəxsiyyətlərin həyat və fəaliyyəti bütöv bir xalqın, dövlətin inkişaf yolunu müəyyənləşdirir. Belə nadir şəxsiyyətlərdən biri də ötən əsrin və yeni minilliyin görkəmli siyasi və dövlət xadimi, xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevdir. Ulu öndərimizin adı Azərbaycan xalqının rəmzinə, keçdiyi ömür yolu doğma torpağa məhəbbət və sədaqət meyarına çevrilib.

Ardını oxu...

Mayın 5-də Məmməd Səid Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublika Kitabxanasında görkəmli yazıçı-publisist və pedaqoq Eynəli bəy Sultanovun anadan olmasının 150 illiyinə həsr olunmuş konfrans keçirilib. 

Konfransı Məmməd Səid Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublika Kitabxanasının direktoru, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Aytəkin Qəhrə­manova açıb.
Konfransda böyük kitabxanaçı Nərmin Allahverdiyeva “Eynəli bəy Sultanovun həyatı və yaradıcılığı”, AMEA Naxçıvan Bölməsinin elmi işçisi Elxan Məmmədov “Eynəli bəy Sultanov və Azərbaycan folkloru”, böyük kitabxanaçı Vəsilə Cəfərova “Eynəli bəy Sultanovun bədii yaradıcılığında şifahi xalq şeiri”, kitabxanaçı Əzizə Süleymanzadə “Eynəli bəy Sultanov və Naxçıvan teatrı” adlı mövzularda çıxış ediblər. Çıxışlarda görkəmli yazıçı-publisist və pedaqoq Eynəli bəy Sultanovun çoxşaxəli fəaliyyətindən söhbət açılıb, onun ədəbiyyatımıza verdiyi töhfələrdən danışılıb.
Qeyd olunub ki, mədəniyyət tariximizə adını həm də teatr xadimi və tənqidçisi kimi həkk etdirən Eynəli bəy Sultanov qabaqcıl ziyalıları öz ətrafında toplayaraq Naxçıvan teatrının yaranmasında yaxından iştirak edib, teatr sənətinin təşəkkülündə mühüm xidmətlər göstərib. Bildirilib ki, əsl ziyalı, humanist və vətənpərvər olan bu şəxs öz xalqının övladlarının dünyagörüşlü, savadlı olmasını istəyib, bu yolda əlindən gələni əsirgəməyib.
Sonda konfrans iştirakçıları Eynəli bəy Sultanovun həyat və fəaliyyətinin əks olunduğu slayda və sərgiyə baxıblar.

Fatma Babayeva

Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda ulu öndər Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümü münasibətilə “Ümummilli lider Heydər Əliyev dühası əbədiyaşardır” adlı rəsm sərgisi açılıb.

Sərginin açılış mərasimində çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyeva ulu öndərin Azərbaycan üçün gördüyü misilsiz işlərdən ətraflı söhbət açıb.
Ülviyyə Həmzəyeva bildirib ki, dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev bütün ömrünü Azərbaycanın inkişafına həsr edib, ölkəmizin müstəqilliyinin qorunub saxlanılması üçün əlindən gələni əsirgəməyib. O, bugünkü qüdrətli Azərbaycan Respublikasının qurucusu və memarıdır.
“Naxçıvan Rəssamlar Birliyinin yaradılması da ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Belə ki, 1971-ci ilin iyun ayında məhz ulu öndərin göstərişi ilə Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının Naxçıvan Təşkilatı yaradıldı və ilk günlər 9 üzvlə fəaliyyətə başladı”, – deyən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri qeyd edib ki, ulu öndər hələ məktəb illərindən rəssamlığa böyük maraq göstərib. Onun kiçik yaşlarından çəkdiyi dəyərli rəsm əsərləri də belə deməyə əsas verir. Bu gün həmin əsərlər Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Muzeyində saxlanılır.

Ardını oxu...

Bəşər mədəniyyətinə mühüm töhfələr vermiş ulu Naxçıvanımızın yetirdiyi görkəmli ziyalılar sırasında Eynəli bəy Sultanovun da diqqətəlayiq mövqeyi vardır. O, çoxşaxəli yaradıcılıq fəaliyyəti ilə xalqımızın ədəbi-mədəni tərəqqisinə layiqli xidmət göstərmişdir. “Eynəli bəy Sultanovun 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 15 fevral 2016-cı il tarixli Sərəncamında qeyd olunduğu kimi: “Publisistika sahəsində səmərəli fəaliyyət göstərən Eynəli bəy Sultanov bədii yaradıcılıqla da məşğul olmuş, ictimai fikrə və maarifçi mühitə təsir göstərən hekayə və dram əsərləri, şeirlər yazmış, tərcümələr etmişdir”. 

On doqquzuncu əsrin sonları, iyirminci əsrin ilk onilliklərində bədii ədəbiyyat və publisistika sahəsində öz fəallığı ilə seçilən, rus və Azərbaycan dillərində müxtəlif səpkili əsərlərini mətbuatda dərc etdirən ədib onları kitablarda toplayıb oxuculara çatdırmağa o qədər də həvəs göstərməmiş, daha doğrusu, bu məsələdə təvazökar mövqe tutmuşdur. Zəngin və çoxcəhətli yaradıcılığa malik Eynəli bəyin sağlığında cəmi iki bədii kitabı çap olunmuşdur. Rus dilində yazdığı “Tatarka” (“Azərbaycan qızı”) pyesi 1904-cü ildə İrəvanda kitab şəklində nəşr edilmiş, 1926-cı ildə isə Tiflisdə “Seyidlər” kitabı oxuculara çatdırılmışdır. Bəzi mənbələrdə “Seyidlər” hekayələr toplusu kimi xatırladılsa da, əslində, belə deyil. Eynəli bəyin 90 il əvvəl, 1926-cı ildə çap edilmiş “Seyidlər” kitabına yalnız eyniadlı hekayə daxildir. 

Ardını oxu...

Naxçıvan elmi-ədəbi, ictimai-siyasi, mədəni mühiti Azərbaycan tarixinə, ədəbiyyatına, elminə, mədəniyyətinə bir çox ilklər bəxş etmişdir.
Bu yazımızda 1883-cü ildə Naxçıvanda “Müsəlman incəsənəti və dram cəmiyyəti” adlı bir ədəbi cəmiyyət yaradan, ilk dəfə qadın rollarında çıxış etmiş azərbaycanlı qızı Göyərçin xanımı səhnəyə gətirən Eynəli bəy Sultanovun fəaliyyətinə dair bir çox maraqlı faktı diqqətinizə çatdıracağıq.
Dövrün tərəqqipərvər, açıqfikirli ziyalılarından olan Məhəmməd ağa Şahtaxtlı, Qurbanəli Şərifov, Məhəmməd Tağı Sidqi, Cəlil Məmmədquluzadə, Eynəli bəy Sultanov, Mirzə Ələkbər Bəyalı oğlu Süleymanov, Mirzə Məmməd Zamanbəy­ov və başqalarının təşəbbüsü və səyi nəticəsində yaranan “Müsəlman incəsənəti və dram cəmiyyəti”nin fəaliyyətinə şəhərin tərəqqipərvər adamları kömək edirdilər.
Eynəli bəy Sultanov Naxçıvan teatrının yaranması və təşəkkülündə əhəmiyyətli rol oynamışdır. O, həmməsləklərini öz ətrafında toplamağı, gənclərin qəlbində incəsənətə məhəbbət alovu yandırmağı, xalqına vətənpərvərlik hissləri aşılamağı bacarırdı.

Ardını oxu...

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsində Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Naxçıvan” Universiteti, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən Eynəli bəy Sultanovun anadan olmasının 150 illiyinə həsr olunmuş elmi konfransı giriş sözü ilə bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açıb. Bildirib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Eynəli bəy Sultanovun 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” 2016-cı il 15 fevral tarixli Sərəncamı ilə görkəmli yazıçının yubileyi muxtar respublikada geniş qeyd olunur. Bu konfrans Eynəli bəy Sultanovun 150 illik yubileyinin keçirilməsi ilə əlaqədar tədbirlər planına uyğun olaraq keçirilir.
Diqqətə çatdırılıb ki, Eynəli bəy Sultanov 1866-cı il may ayının 5-də Naxçıvan şəhərində anadan olub. 1882-ci ildə öz evində “Ziyalılar cəmiyyəti” təşkil edərək şəhərin tərəqqipərvər, açıqfikirli adamlarından Paşa ağa Sultanov, Mirzə Cəlil Mirzəyev (Şürbi), Mirzə Ələkbər Xəlilov, Əsəd ağa Kəngərli, Qurbanəli Şərifov, Baxşəli ağa Şahtaxtlı, Nəsrulla Şeyxov və başqalarını həmin cəmiyyətə cəlb edib. Bu cəmiyyətdə dövrün ictimai-siyasi, qadın azadlığı məsələləri müzakirə edilir, yeni məktəblər, kitabxanalar açmaq qərara alınır, elmi-ədəbi mübahisələr aparılırdı. Burada Aleksandr Puşkin, Lev Tolstoy, Belinski, Dobrolyubov kimi görkəmli rus yazıçı və şairlərinin də əsərləri oxunur, tərcümə edilir, xalqı qəflət yuxusundan oyatmaq üçün hər cür səy göstərilirdi.

Ardını oxu...

Mayın 3-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin konfransı keçirilmişdir.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Aparatının Humanitar siyasət məsələləri və ictimai təşkilatlarla iş şöbəsinin müdiri Rəhman Məmmədov konfransın gündəliyində duran məsələlər barədə məlumat vermişdir. Bildirilmişdir ki, konfransın gedişi zamanı əvvəlcə Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin 5 illik fəaliyyətinə dair hesabatı dinləniləcək, daha sonra təşkilatın yeni İdarə Heyətinin üzvləri və qurumun sədri seçiləcək, Nəzarət-Təftiş Komissiyasının tərkibi müəyyənləşəcəkdir.
Konfransın gündəliyi yekdilliklə qəbul olunmuşdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyeva bildirmişdir ki, 1971-ci ildən fəaliyyət göstərən Azərbaycan Rəssamlar İtti­faqının Naxçıvan Təşkilatı 2000-ci ildə müstəqil yaradıcılıq qurumuna – Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəssamlar Birliyinə çevrilmişdir. 2013-cü ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyi və Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonu yeni bina ilə təmin olunmuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin 40 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” 23 iyul 2011-ci il tarixli Sərəncamı ilə birliyin 40 illik yubileyi qeyd edilmişdir.

Ardını oxu...

Şərqin ikinci qocaman teatrı sayılan Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrı həmişə öz maraqlı repertuarı ilə tamaşaçıların diqqətini çəkib.
Ölkə səviyyəsində uzun illər öz mövqeyini qoruyub saxlayan teatrın səhnəsində oynanılan istənilən pyes tamaşaçı rəğbəti qazanmaqla yanaşı, həm də maraqlı sənət əsərinə çevrilib. Etiraf edək ki, bu teatrın səhnəsindən tamaşaçıya təqdim edilən dram əsərləri içərisində tarixi mövzularda olanlar daha yaddaqalan və unudulmazdır. Bu ənənə artıq uzun illərdir ki, davam edir. Bu günlərdə yenə də tamaşaçılar onlara doğma olan teatrın səhnəsində möhtəşəm bir tarixi hadisənin inikasını görəcəklər. Teatrda 2016-cı ilin repertuarına salınan yazıçı-dramaturq Həmid Arzulunun “Əlincə qalası” tarixi dramının son məşqləri gedir. Bu əsər ilk dəfə 1983-cü ildə tamaşaçılara təqdim edilib.

Ardını oxu...

Naxçıvan Dövlət Universitetində Naxçıvan Muxtar Respublikası Yazıçılar Birliyinin üzvləri, eləcə də gənc şairlərlə görüş keçirilib.
Bu münasibətlə təşkil olunan tədbiri giriş sözü ilə açan ali məktəbin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov belə görüşlərin ədəbi mühitin inkişafına, gənclərin bədii ədəbiyyata marağının artırılmasına, yazıçı və şairlərlə oxucuların ünsiyyətinin daha da sıxlaşmasına xidmət etdiyini bildirib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Yazıçılar Birliyinin sədri, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar mədəniyyət işçisi, şair Asim Əliyev çıxış edərək rəhbərlik etdiyi birliyin yaranma tarixindən və fəaliyyətindən, eləcə də Naxçıvanda yaşayıb-yaradan şairlərin yaradıcılığından söz açıb.
Qeyd olunub ki, hazırda birlik üzvlərinin sayı 80-ə yaxındır. Bu gün Naxçıvanda 30-a yaxın istedadlı gənc şair uğurla fəaliyyət göstərir və birlik daim onlara dəstək olmağa hazırdır.
Sonra Naxçıvanda yaşayıb-yaradan qələm sahibləri Qafar Qəribin, Zaur Vedilinin, Sədaqət Nemətin, Tural Həsənlinin, Qanun Ümmanın, Gülsadə İbrahimlinin, Ruhəngiz Əliyevanın, Elxan Yurdoğlunun, Humay Nurun, Zeynəb Naxçıvanlının vətənpərvərlik mövzusunda qələmə aldıqları şeirləri bədii qiraət olunub. 

Nərmin Cabbarova

 Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodik Mərkəzi və Şərur Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin birgə təşkilatçılığı ilə rayonun Aşağı Yaycı Kənd Mərkəzində xalq yaradıcılığı günü keçirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə Şərur Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin müdiri Əli Qənbərov açaraq muxtar respublikamızda xalq yaradıcılığı günlərinin keçirilməsinin ənənəvi hal aldığını bildirib və belə tədbirlərin əhəmiyyətindən danışıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodik Mərkəzinin direktoru Nizami Əziz­əliyev çıxışında diqqətə çatdırıb ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasında Xalq yaradıcılığı günlərinin keçirilməsi haqqında” 2009-cu il 7 fevral tarixli Sərəncamına əsasən, qədim diyarımızda milli-mənəvi dəyərlərimizin qorunması, təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər qiymətli sərvətimiz olan milli dəyərlərin yaşadılmasına xidmət edir. Qeyd olunub ki, xalq yaradıcılığını, xalqımızın min illər boyu yaratdığı bu milli-mənəvi dəyərləri yaşatmaq, təbliğ etmək, öyrənmək mühüm əhəmiyyətə malikdir.
Sonra Şərur Xalq Yallı Ansamblı, Rza Təhmasib adına Şərur Rayon Xalq Teatrı, Xələc kənd klubunun “Gülüm­ey” folklor ansamblının ifasında qədim rəqslər, xalq oyun və tamaşaları tədbir iştirakçılarına təqdim edilib, Şərur Şəhər Mədəniyyət Sarayının muğam üçlüyü muğamlarımızdan nümunələr səsləndirib.
Bəhruz Kəngərli adına Şərur Şəhər Uşaq İncəsənət Məktəbinin şagirdi Sərxan Əliyevin balabanda ifası, Ələkli Kənd Uşaq Musiqi Məktəbinin sazça­lanlar ansamblının çıxışları da maraqla qarşılanıb.
Belə tədbirlərin başqa mədəniyyət müəssisələrində keçirilməsi də nəzərdə tutulub.

Əli RZAYEV

Bura Naxçıvandır – qədim və sirli diyar; özü bir möcüzə, təbiəti bir möcüzə... Ədəbiyyatın, mədəniyyətin ilk addımlarına çıraq tutan, əsrlərin tufan sınağından keçib gələcəyə alnıaçıq, üzüağ çıxan məkan. Gəmiqaya, Əshabi-Kəhf, Möminə xatın, Duzdağ və sair kimi daha neçə sirli abidənin yerləşdiyi torpaq. Hər daşı, hər qarışı əfsanələşmiş diyar. Bu abidələr içərisində Gəlinqayalar da var. 

Türk dünyasının bir çox ərazilərində mövcud olan Gəlinqayalara zəngin təbiəti və ekzotik təbiət abidələri ilə diqqətçəkən Naxçıvanda da rast gəlirik. Naxçıvandakı Gəlinqayalara yol almamışdan əvvəl Gəlinqayalar haqqında “Naxçıvan Ensiklopediyası”nda oxuduqlarımızı diqqətinizə çatdırırıq: Şahbuz rayonunun ərazisində yerləşən Gəlinqaya öz maraqlı görünüşü ilə göz oxşayır. Zəngəzur silsiləsinin cənub yamacın­da, Zərnətün çayının mənbə hissəsindədir. Hündürlüyü 2876 metrdir. Andezit-dasit tərkibli subvulkanik çıxıntıdır. Bu Gəlinqaya ilə bağlı yaranan əfsanələrin tarixi eradan əvvəl 3-2-ci min­illiyə aiddir və xalq arasındakı rəvayətə görə, özünü düşmənlərdən qorumağa çalışan bir qadının daşlaşmış heykəlidir Gəlinqaya. Abidə Azərbaycan xalqının daşadönmə ilə bağlı inanclarını əks etdirir.

Ardını oxu...

Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasında Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin anadan olmasının 93-cü ildönümünə həsr olunmuş muxtar respublika uşaq musiqi, incəsənət və bədii sənətkarlıq məktəbləri şagirdlərinin muxtar respublika müsabiqəsinin I turu başa çatıb.
Məlumat üçün bildirək ki, aprelin 18-də start verilən müsabiqənin I turunda muxtar respublikanın bütün uşaq musiqi, incəsənət və bədii sənətkarlıq məktəblərindən müxtəlif ixtisaslar üzrə 156 şagird iştirak edib. Həmçinin bu məktəblərin xalq çalğı alətləri, nəfəs alətləri orkestrləri, skripkaçalanlar ansamblları və xor olmaqla, 32 kollektiv də müsabiqənin II turuna keçmək uğrunda mübarizə aparıb.
Müsabiqənin I turunda fərqlənənlər II tura keçmək hüququ qazanıblar. Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının zalında başlanan II turda seçiləcək qaliblər və fərqlənənlər diplom və fəxri fərmanlarla təltif olunacaqlar.
Qeyd edək ki, II tur aprel ayının sonunadək davam edəcəkdir. Fərqlənənlər may ayının əvvəlində müsabiqənin yekun konsertində iştirak etmək hüququ qazanacaqlar.

Əli RZAYEV

Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində “Girdab” bədii filmi nümayiş etdirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman, Mədəniyyət və Turizm nazirlikləri və Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin birgə təşkil etdiyi tədbirdə əsas məqsəd gənc­lərin Vətənə məhəbbət, dövlətçiliyə sədaqət ruhunda tərbiyə olunmasıdır.
Tədbirdə çıxış edən Naxçıvan Dövlət Universitetinin Tələbə-Gənclər Təşkilatının sədri Arzu Abdullayev bildirib ki, milli dövlətçiliyin möhkəmləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi, demokratik cəmiyyət quruculuğu, siyasi, hüquqi və iqtisadi islahatların həyata keçirilməsi ilə bağlı ulu öndər Heydər Əliyevin ideyaları və irəli sürdüyü prinsiplər Azərbaycanın hazır­kı və gələcək inkişaf strategiyasının əsasını təşkil edir. Bu siyasətə sadiq olan Azərbaycan gəncliyi hər zaman ictimai-siyasi sabitliyin tərəfdarı olub. Bununla yanaşı, Azərbaycanı sevməyən xarici qüvvələr bir çox hallarda gənclərimizi yanlış yollara çəkməyə cəhd edirlər. Amma həmin qüvvələr bu gün gəncliyimizin doğru yolda irəliləməsinə mane ola bilməyiblər. Çünki gənclərimiz aldadıcı vədlərə inanmır.

Ardını oxu...

Beş aydır ki, mən Azərbaycanın paytaxtı Bakı şəhərində yaşayıram. İndi yaz fəsli ilə əlaqədar olaraq havalar mülayimləşib və mən bu gözəl və valehedici ölkəni kəşf etməyə başlamışam.
İlk gəzintimi Azərbaycan Respublikasından ayrı düşmüş Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfərlə başladım. Bu ərazi şimal-şərqdən Ermənistan, cənub-qərbdən İran, şimal-qərbdən isə Türkiyə ilə həmsərhəddir.
Naxçıvana səfər etməyin ən yaxşı yolu təyyarədir. Azərbaycan Hava Yolları paytaxt Bakıdan Naxçıvan Muxtar Respublikasına gündə 4, yaxud 6 təyyarə reysi həyata keçirir. Naxçıvanın çoxlu tarixi-mədəni abidələri vardır. Belə ki, XII əsrdə tikilmiş Möminə xatın türbəsi Naxçıvanın orta əsr tarixinin memarlıq ənənələrini özündə əks etdirir.

Ardını oxu...

 Ordubad Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi zəngin ekspozisiyası ilə seçilir

Mədəniyyət və incəsənətin beşiyi hesab olunan vətənimizin qədim və zəngin tarixini insanlara tanıtmaq üçün ölkəmizdə saysız-hesabsız muzeylər fəaliyyət göstərir. Onlardan biri də Ordubad şəhərindəki tarixi abidə olan Qeysəriyyə binasında yerləşən Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyidir. 

Qeysəriyyə keçmiş zamanlarda şahlara məxsus daş-qaş, ləl-cəvahirat satılması məqsədilə tikilmiş örtülü Şərq bazarı olub. Buranı I Şah Abbas XVII əsrdə həyat yoldaşının əziz xatirəsinə tikdirib. Belə tikililərə dünyanın 3 yerində – Təbriz, Səmərqənd və Ordubadda rast gəlmək olar. Müxtəlif illərdə Buzxana və Zorxana kimi tanınan bu tikili 1980-ci ildən 150 eksponatla Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyi kimi fəaliyyətə başlayıb. 4000-ə yaxın eksponatı olan muzeyin ümumi sahəsi 540 kvadratmetrdir. Mərkəzi 8 bucaqlı zaldan, onun üzərini bağlayan dairəvi günbəzdən, günbəzi künclərdə saxlayan mürəkkəb quruluşlu 4 dayaqlı divar taxçaları arasında yerləşən keçidlərdən ibarətdir. Böyük günbəzdən və ona bitişik 16 kiçik günbəzdən ibarət olan bina gözəl memarlıq üslubunda bişmiş kərpicdən inşa olunub. Qeysəriyyənin günbəzi də daxil olmaqla, ümumi hündürlüyü 8,5 metrdir. Binanın daxilində naxışlı kərpiclə bəzədilmiş 200 kvadratmetr sahədə şəbəkə sistemi mövcuddur. Ekspozisiya zalında müasir işıqlandırma sistemi yaradılıb. Bu abidə yenidən qurularaq 2010-cu ildə istifadəyə verilib.

Ardını oxu...

Müsahibimiz studiyanın rəhbəri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar mədəniyyət işçisi Gülxarə Əhmədovadır

Bu gün muxtar respublikamızda teatr və incəsənət sahələri üzrə ixtisaslı kadrların hazırlanması işinə xüsusi əhəmiyyət verilir. 2001-ci ildə Naxçıvan Dövlət Universitetində Teatr və mədəniyyətşünaslıq kafedrasının, 2011-ci ildə isə Aktyor sənəti ixtisasının fəaliyyətə başlaması muxtar respublikamızda ixtisaslı aktyor kadrlarına olan tələbatın ödənilməsi probleminin həll edilməsində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu işdə ali teatr məktəbləri ilə yanaşı, universitetlərdə yaradılan studiyalar da əhəmiyyətli rol oynayır. Naxçıvan Dövlət Universitetində fəaliyyət göstərən Tələbə Teatr Studiyası buna nümunə sayıla bilər. 

Studiya universitetin mədəni həyatının tərkib hissəsinə, çoxminli kollektivin mənəvi-estetik ehtiyaclarının ödənilməsi işinə xidmət edən mədəniyyət ocağına çevrilmişdir. Aktyorluq ixtisası ilə yanaşı, müxtəlif ixtisaslarda təhsil alan tələbələri öz ətrafına toplayan bu studiya hazırladığı tamaşalarla nəinki universitetin müəllim və tələbə heyətinin rəğbətini qazanmış, həmçinin muxtar respublikadan kənarda, qonşu ölkələrdə də uğurlar əldə etmişdir. Həmin kollektivin fəaliyyəti barədə oxucularımıza ətraflı məlumat vermək üçün Naxçıvan Dövlət Universitetinin Teatr və mədəniyyətşünaslıq kafedrasının müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, studiyanın rəhbəri Gülxarə Əhmədova ilə həmsöhbət olduq:

Ardını oxu...

Dünən M.S.Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublika Kitabxanasında Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Ümumdünya Kitab və Müəllif Hüquqları Gününə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyi aparatının rəhbəri Gülbuta Babayeva “23 aprel Ümumdünya Kitab və Müəllif Hüquqları Günüdür”, Naxçıvan Muxtar Respublikası Yazıçılar Birliyinin sədri, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar mədəniyyət işçisi Asim Əliyev “İnsan mənəviyyatının zənginləşməsində kitabın rolu” mövzularında çıxışlar ediblər.
Bildirilib ki, kitab insanların yaradıcı təfəkkürünün məhsulu kimi hamının, xüsusilə uşaqların və gənc­lərin formalaşmasında əvəzsiz xəzinədir. Kitablar gənc nəsildə elmi və mədəni inkişafa, təbiətə maraq yaratmaqla bərabər, həm də yüksək əxlaqi keyfiyyətlər, milli-mənəvi zənginlik, vətənpərvərlik, torpağa bağlılıq, mərhəmət duyğuları aşılayır. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da kitabxanalara, kitab nəşrinə, yaradıcı insanlara diqqət və qayğı göstərilir. Eyni zamanda muxtar respublikada müasir nəşriyyat və mətbəələrin fəaliyyət göstərməsi bu sahənin inkşafında mühüm rol oynayır.
M.S.Ordubadi adına Naxçıvan Muxtar Respublika Kitabxanasının direktoru, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Aytəkin Qəhrəmanova “Müəlliflik hüququnun insan hüquqları sistemində yeri” mövzusunda çıxışında ölkəmizdə intellektual, yaradıcı və əqli mülkiyyətlə bağlı yaradılmış qanunvericilik bazasından söhbət açıb.
Tədbirin sonunda kitab sərgisinə baxış olub.
Ümumdünya Kitab və Müəllif Hüquqları Günü muxtar respublikanın rayonlarında da qeyd edilib.

Əli RZAYEV

YUNESKO 1995-ci il noyabrın 15-də Parisdə keçirilən 28-ci sessiyasında aprelin 23-nü Ümumdünya Kitab və Müəllif Hüquqları Günü elan etmişdir.
Kitab yarandığı gündən uzun bir tarixi yol keçməklə bəşəriyyətin inkişafında mühüm rol oynamışdır. Kitabın yaranması həm də müəlliflik hüququ ilə bağlı mühüm anlayışın meydana çıxmasına səbəb olmuşdur. Azərbaycanda müəllif hüququnun dəyərli səhifələri olan qədim əlyazmalar həm də tarixin dərinliklərindən gələn yazı mədəniyyətimizin göstəricisidir. Xalqımızın yaratdığı qədim şifahi xalq ədəbiyyatı nümunələri ilkin dövrlərdə ağızdan-ağıza keçərək yaşadılmış, sonralar isə daş, ağac, gil, dəri, kağız üzərinə köçürülərək zəmanəmizə qədər gəlib çatmışdır. Orta əsrlərdən başlayaraq şairlərimiz öz yaradıcılıqlarında poetik təxəllüslərini qeyd etməklə müəlliflik hüququnun əsasını qoymuşlar. O dövrün böyük ədəbiyyat və elm ustadları olan Xətib Təbrizi, Məhsəti Gəncəvi, Nizami Gəncəvi, Nəcməddin Naxçıvani, Hinduşah Naxçıvani, Nəsirəddin Tusi, Qətran Təbrizi, Bəhmənyar və digərlərinin əlyazmaları ölkəmizdən kənarda da böyük şöhrət qazanmışdır. Bu əlyazmalar dünyanın bir sıra ölkələrində bəşəriyyətin nadir sənət incisi kimi qorunub saxlanılır.

Ardını oxu...

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsi haqqında” 2015-ci il 27 iyul tarixli Sərəncamının icrası ilə bağlı müvafiq nazirliklərdə, komitələrdə və təşkilatlarda tədbirlər planı hazırlanıb.

Həmin tədbirlər planları çərçivəsində ali təhsil ocaqlarında, o cümlədən Naxçıvan Musiqi Kollecində tələbələrlə görüşlər keçirilir. Bu çərçivədə Naxçıvan Aşıqlar Birliyi üzvlərinin kollecin Aşıq sənəti ixtisası üzrə təhsil alan tələbələri ilə görüşü keçirilib.
Görüşdə Naxçıvan Musiqi Kollecinin direktoru Həsən Seyidov çıxış edərək adıçəkilən sərəncamın əhəmiyyətindən danışıb.
Tədbirdə Naxçıvan Aşıqlar Birliyinin sədri, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar artisti Tural Bağırov, birliyin sədr müavini Fətəli Axundzadə çıxış ediblər. Bildirilib ki, muxtar respublikamızda xalqımızın tarixini və milli-mənəvi dəyərlərini özündə əks etdirən xalq yaradıcılığına göstərilən yüksək diqqət və qayğı nəticəsində onun əsas qollarından biri olan aşıq sənəti də inkişafa qovuşub. Bu mənada, Ali Məclis Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasında Xalq yaradıcılığı günlərinin keçirilməsi haqqında” 7 fevral 2009-cu il tarixli Sərəncamını xüsusilə qeyd etmək lazımdır. Sərəncama əsasən, muxtar respublikada Naxçıvan Aşıqlar Birliyi fəaliyyətə başlayıb. Qısa müddət ərzində Aşıqlar Birliyinin üzvləri qardaş Türkiyə Cümhuriyyəti və İran İslam Respublikasında olub, Bakı şəhərində keçirilən “Telli sazın meydanı” məclisində muxtar respublikanı uğurla təmsil ediblər. Bundan başqa, min­illiklərdən üzübəri gələn mənəvi zənginlik, xalqın istək və arzularının təcəssümü olan saz havaları Novruz bayramı şənliklərində geniş yer tutur.
Aşıqlar Birliyinin üzvləri kollecin tələbələrinə ustad dərsi keçiblər. Birliyin üzvlərindən Aydın Cəfərov və Şirin Şirinzadə tələbələrə səs diapazonuna uyğun repertuar seçimi, düzgün tələffüz və vurğu, ifa zamanı tənəffüs orqanlarının fəaliyyətinin düzgün tənzimlənməsi, səhnə mədəniyyəti, sazın düzgün köklənməsi ilə bağlı tövsiyələr veriblər.

 Sara Əzimova

Mədəniyyət, incəsənət deyəndə, etiraf edək ki, ilk dəfə göz önünə teatr, səhnə, möhtəşəm tamaşalar gəlir. Bu da səbəbsiz deyil. Çünki hələ 1873-cü ildə Bakıda və 1883-cü ildə Naxçıvanda baş verən mədəni inqilab məhz milli teatrın yaranması ilə başladı. Teatr incəsənətin bütün sahələrinə təsir edə bildi. Rəssamlıq, musiqi, dramaturgiya paralel olaraq inkişaf etməyə başladı. O da qürurvericidir ki, Şərqdə ikinci teatr məhz doğma Naxçıvanımızda yarandı. Bu gün də tamaşaçıların sevimlisinə çevrilən Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrının fəaliyyəti, repertuarı, yaradıcılıq emalatxanalarında gedən proses, yəqin ki, hamı üçün maraqlıdır. Elə ona görə də teatrın direktoru, Xalq artisti Rza Xudiyevlə bu barədə söhbətləşdik:  

– Rza müəllim, Naxçıvan teatrı 133 ildir ki, tamaşaçıların görüşünə gəlir. Ümumiyyətlə, qədim ənənələrə malik olan sənət ocağında bugünkü mənzərə necədir?
– Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrı o mədəniyyət müəssisələrindəndir ki, onun işi həmişə göz qabağındadır. Yəni burada hazırlanan əsərlər tamaşaçılara təqdim etmək üçündür. Ələlxüsus da bu tamaşaçı Naxçıvan mühitində böyüyə və həddindən artıq tələbkar ola. Etiraf edim ki, buna görə bizim sahə nə qədər maraqlıdırsa, bir o qədər də çətindir. Düzdür, teatr haqda 133 ildir ki, danışılır, məqalələr yazılır, tele­viziya verilişləri hazır­lanır, sənədli filmlər çəkilir. Amma yenə də baxırsan ki, hər dəfə deməyə nəsə yeni bir mövzu, söz tapılır. Çünki teatr həyatın səhnədə bədii inikasını özündə əks etdirən komponentdir. Həyat davam etdikcə onun yenilikləri teatrda öz əksini tapır. Düz 133 ildir ki, teatrımız yaşayır, deməli, onun seçdiyi yol, məqsəd düzgündür və o, xalqa xidmət edir. Hər sahədə olduğu kimi, teatr da bu gün dövlət qayğısı ilə əhatə olunub. 2012-ci ildə binamız yenidən əsaslı şəkildə təmir edilərək istifadəyə verilib. Müasir avadanlıqlar quraşdırılıb. İşıq sistemi yenilənib. Yaradıcılıq sexlərində ildə bir neçə tamaşa hazırlanır. Repertuara, əsasən, tarixi əsərləri salırıq.

Ardını oxu...

Naxçıvanda əvvəllər istifadə olunan kişi geyimlərindən dəfələrlə söhbət açmışdıq. Bu yazımızda isə Naxçıvanın qədim qadın geyimləri barədə danışacağıq.

Qeyd edək ki, azərbаycаnlı qаdınlаrın geyiminin аyrılmаz hissəsi olаn bаş geyimləri də özünün rəngаrəngliyi ilə seçilirdi. Qаdın bаş geyimləri – bаş örtükləri və bаş bəzəkləri olmаqlа, 2 hissəyə аyrılır. Bаş örtükləri, öz növbəsində, gigiyenik, mühаfizə və bəzək funksiyаsı dаşımаqlа üç qrupа bölünür.
Gigiyenik funksiyа dаşıyаn bаş geyimlərinə cunа, fitə, qаşbənd (qəşbənd), ləçək, tül, çütkü, аrаqçın, xınаbənd, qıyqаc, təsək aiddir.
Mühаfizə funksiyаsı dаşıyаn bаş geyimləri – tül, çütkü, örpək, yаylıq, kəlağаyı, аrаqçın, çadradır. Qeyd edək ki, bu qrupa daxil olan yаylıqlаrın növləri də var: şаl yаylıq, ipək yаylıq, kişmiri şаl (Kəşmir şаlı), heyrаtı kəlağаyı, tirmə şаl, boğаzаltı, qаrmаq, dingə, rübənd, niqаb, duvаq.
Bəzək funksiyаsı dаşıyаn bаş geyimlərinə bаşlıq, örpək, qаz-qаzı, nаz-nаzı, аrаqçın, çutqu qаbаğı, bаş bаğı, boğаzаltı, qаrmаğı misal göstərə bilərik.

Ardını oxu...

Görkəmli yazıçı-dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin Naxçıvan şəhərindəki ev-muzeyində Azərbaycanda ilk satirik məcmuə olan “Molla Nəsrəddin” jurnalının 110 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Naxçıvan Muxtar Respublikasının mədəniyyət və turizm naziri Natəvan Qədimova mətbuatımızın tarixində ilk satirik jurnal olan “Molla Nəsrəddin”in yaranmasından, onun redaktoru, böyük ədib Cəlil Məmmədquluzadənin xidmətlərindən danışıb. Bildirib ki, bu jurnalın nəşri ilə XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan mətbuatının tarixində yeni bir dövrün əsası qoyulub.
Qeyd olunub ki, 110 il bundan əvvəl “Molla Nəsrəddin”in nəşrə başlaması təkcə Azərbaycanda deyil, Yaxın və Orta Şərqdə, bütün İslam dünyasında mühüm hadisə idi. Müəyyən fasilələrlə jurnal 1906-1918-ci illərdə Tiflisdə, 1920-1921-ci illərdə Təbrizdə, 1922-1931-ci illərdə isə Bakıda nəşr edilib.
Vurğulanıb ki, “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşrinə başlamaqla Cəlil Məmmədquluzadə həm Azərbaycanda, həm də Yaxın Şərqdə satirik jurnalistikanın əsasını qoyub. Jurnalda təbliğ olunan dərin demokratiya və azadlıq ideyaları dərgiyə ümumxalq məhəbbəti, beynəlxalq aləmdə böyük nüfuz qazandırıb. Jurnalın Rusiya ilə yanaşı, Asiya və Avropa ölkələrində, Amerikada abunəçiləri var idi.
Tədbirdə filologiya üzrə elmlər doktoru Hüseyn Həşimli “Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev “Molla Nəsrəddin” haqqında”, Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyinin direktoru Aytən Ələkbərova “Molla Nəsrəddin” jurnalının yaranması”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Aygün Orucova “Molla Nəsrəddin şeir məktəbinin banisi” mövzularında məruzələrlə çıxış ediblər.
Sonda Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Şirzad Abutalıbov­un və Naxçıvan Musiqi Kollecinin tələbələrinin ifasında “Qəm pəncərəsi” filmindən bir səhnə göstərilib, Cəlil Məmmədquluzadənin ev-muzeyinin ekspozisiyasına baxış olub.

Xəbərlər şöbəsi

Azərbaycan satirik mətbuatı tarixində xüsusi yer tutan “Molla Nəsrəddin” jurnalının nəşrə başlamasından 110 il ötür. Böyük demokrat ədibimiz Cəlil Məmmədquluzadənin redaktorluğu ilə bu jurnalın ilk sayı 1906-cı il aprelin 20-də Tiflisdə işıq üzü görmüşdür. “Molla Nəsrəddin” qısa fasilələrlə 25 il nəşr olunmuşdur. Jurnalın, ümumilikdə, 748 sayı işıq üzü görüb ki, onun da 340-ı Tiflisdə, 8-i Təbrizdə, 400-ü Bakıda çapdan çıxmışdır.

“Molla Nəsrəddin” jurnalı qısa müddət ərzində böyük nüfuz qazanmış, təkcə Azərbaycanda deyil, bütün Yaxın və Orta Şərqdə demokratik mətbuatın inkişafına mühüm töhfələr vermiş, bu sahədə yeni səhifə açmışdır. Xalqın üzləşdiyi sosial-siyasi, iqtisadi və mədəni problemləri satirik üslubda, sadə, anlaşıqlı tərzdə oxuculara çatdıran Mirzə Cəlil və onun Mirzə Ələkbər Sabir, Ömər Faiq Nemanzadə, Əli Nəzmi, Əliqulu Qəmküsar, Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev, Məmməd Səid Ordubadi kimi məslək yoldaşları bütün fəaliyyətləri boyunca Vətənə, millətə layiqincə xidmət göstərmişlər. Xalqın milli mənafelərinin ardıcıl ifadəçisi və müdafiəçisi olan “Molla Nəsrəddin” azadlıq mücadiləsinə, xalqımızın hərtərəfli yüksəlişinə misilsiz töhfələr vermişdir. Bu jurnalın təsiri ilə nəşr olunan “Kəlniyyət”, “Arı”, “Tuti”, “Babayi-Əmir”, “Şeypur”, “Zənbur” kimi satirik mətbuat orqanları onun ənənələrini davam etdirmişlər.
Azərbaycan mətbuat tarixində yalnız “Molla Nəsrəddin” və “Füyuzat” jurnalları ədəbi məktəb yaratmaq vəzifəsini həyata keçirə bilmişlər. “Molla Nəsrəddin” ədəbi məktəbi çoxsaylı yazıçını, şairi, rəssamı və publisisti öz ətrafında birləşdirmişdir. Cəlil Məmmədquluzadənin ardıcıl və böyük səyləri sayəsində XX əsrin əvvəllərində Azərbaycan yaradıcı ziyalılarının “Molla Nəsrəddin” ordusu formalaşmışdır. Böyük mollanəsrəddinçi yazıçı Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin vaxtilə etiraf etdiyi kimi, bu ədəbi cəbhədə “təb və istedad” yaradıcı qüvvələrin özlərinə məxsus olsa da, “mövzu verən və yol göstərən” Cəlil Məmmədquluzadə və “Molla Nəsrəddin” jurnalı idi. Geniş mənada “Molla Nəsrəddin” dərgisi tənqidi-realist ədəbiyyatın möhkəm ədəbi cəbhəsi, mollanəsrəddinçi ədiblərin əsərlərinin çoxcildlik külliyyatıdır.

Ardını oxu...

Aprelin 19-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda rəssam Səkinə Qarayevanın fərdi sərgisi açılıb. Sərgidə rəssamın 52 əsəri nümayiş etdirilir. Onlardan 9-u rəsm əsəri, 3-ü dəmir üzərində döymə, digərləri isə dekorativ-tətbiqi sənət nümunələridir.
Fərdi sərginin açılış mərasimində Naxçıvan Dövlət Universitetinin, “Naxçıvan” Universitetinin, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun tələbələri, Heydər Əliyev Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzinin rəsm dərnəyinin üzvləri iştirak ediblər.
Tədbirdə çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyeva vurğulayıb ki, muxtar respublikada yaradılan əlverişli şərait nəticəsində istedadlı rəssamların sayı ildən-ilə artır, onların fəaliyyəti daha da genişlənir, məktəblilərin və gənc istedadların yaradıcılıq nümunələrindən ibarət sərgilər, eyni zamanda rəssamlarımızın fərdi sərgiləri təşkil olunur.

Ardını oxu...

Naxçıvanın əlverişli təbii-coğrafi mövqeyi və iqlimi qədim dövrlərdən bu ərazidə insanların məskunlaşmasına, müxtəlif yaşayış yerlərinin və süni suvarma qurğularının inşa оlunmasına imkan yaratmışdır. Qədim əkinçilik mədəniyyətlərinin formalaşmasında hidrotexniki qurğuların böyük əhəmiyyəti olmuşdur.
Məlum olduğu kimi, hələ Eneolit və Erkən Tunc dövrlərində Naxçıvanın qədim sakinləri dağ çaylarının qarşısını kəsərək оnları ətraf ərazilərə çıxarmış və əkinləri suvarmışlar. Əmək alətlərinin inkişafı və məhsuldar tоrpaqların mənimsənilməsinə ehtiyac süni suvarmaya tələbatı daha da artırmış, insanları yeni su mənbələri kəşf etməyə məcbur etmiş, daha mürəkkəb hidrotexniki qurğuların inşasına imkan vermişdir. Belə qurğulardan biri də dağ çaylarının suyunu məhsuldar tоrpaqlara çıxaran kanallar idi. Təəssüf ki, onların hamısı indiyədək qalmamışdır.

Ardını oxu...

ARXİV

Dekabr 2021
Be Ça Ç Ca C Ş B
29 30 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12
13 14 15 16 17 18 19
20 21 22 23 24 25 26
27 28 29 30 31 1 2

MÜƏLLİFLƏR

KEÇİDLƏR