2014-cü il ölkəmizdə “Sənaye ili” elan olunub. Milli iqtisadiyyatımızın hazırkı dövründə mövcud sənaye imkanlarından maksimum yararlanmaq, dinamik məhsul istehsalında dayanıqlılığı təmin etmək məqsədilə yeni istehsal müəssisələrinin yaradılması qarşıda duran əsas vəzifələrdəndir. Muxtar respublikada sənayenin müxtəlif sahələrinin inkişaf etdirilməsinə yönəlmiş kompleks tədbirlər bu sahədə müsbət nəticələrin əldə edilməsinə səbəb olub. Belə ki, cari ilin ilk yarımilində muxtar respublikada 471 milyon 580 min manat həcmində sənaye məhsulu istehsal edilib ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,5 faiz çoxdur. Sənaye məhsulu istehsalının 95,8 faizi malların, 4,2 faizi isə xidmətlərin payına düşüb. Dövlət sektorunda 32669 min manatlıq, qeyri-dövlət sektorunda isə 438911 min manatlıq sənaye məhsulu istehsal edilib. İstehsal olunan sənaye məhsullarının 93,1 faizi özəl sektorun payına düşüb.

2014-cü ilin birinci yarısı arxada qalıb. Bu dövrdə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən bütün idarə, müəssisə və təşkilatlarla yanaşı, bank qurumları da yaradılan şəraitdən səmərəli istifadə etməyə səy göstərərək bank xidmətlərinin səviyyəsini yüksəltməyə çalışıb, bir sıra uğurlar qazanıblar. Bütün bunlar və qarşıda duran vəzifələr barədə suallarımızı Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin Kredit təşkilatlarına nəzarət şöbəsinin rəisi Şəmsəddin Sevdimalıyev cavablandırır.
– Hər bir ölkənin iqtisadiyyatının inkişaf etdirilməsində bankların üzərinə mühüm vəzifələr düşür. Həmin vəzifələrin yerinə yetirilməsində isə kredit qoyuluşları xüsusi əhəmiyyətə malikdir. Muxtar respublikada bu məsələ öz həllini necə tapıb?
– Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən banklar və kredit təşkilatları tərəfindən muxtar respublikanın iqtisadiyyatına yönəldilən kredit qoyuluşu 94 milyon 400 min manat, o cümlədən qısamüddətli kredit qoyuluşu 14 milyon 186 min manat, uzunmüddətli kredit qoyuluşu isə 80 milyon 214 min manat təşkil edir.

Muxtar respublikamızın ayrılmaz həyat ritminə çevrilən tikinti-quruculuq işləri cari ildə Şərur rayonunun Dizə kəndini də əhatə edib. Hazırda bu yaşayış məntəqəsində bir neçə ünvanda qurucu­luq tədbirləri həyata keçirilir. Bu kənddə məktəb binası 1988-ci ildə tikilib. Son illər binanın müasir tələblərə cavab vermədiyi nəzərə alınaraq onun əsaslı təmir olunması zərurəti yaranıb. Müasirtipli layihə əsasında yenidən qurulan təhsil ocağı zirzəmi qatı ilə birlikdə 3 mərtəbədən ibarət olacaq. Qeyd edək ki, 140 şagirdin təhsil aldığı məktəbin yeni binasının layihəsində kəndin gələcək perspektivi nəzərə alınıb. Yeni bina 198 şagird yerlik nəzərdə tutulub. İnşaatçılara hərtərəfli şərait yaradılıb. Buraya kifayət qədər texnika və işçi qüvvəsi cəlb edilib. Bu isə inşaat işlərinin sürətlə və keyfiyyətlə aparılmasına imkan verib. Qısa müddət ərzində köhnə məktəb binasında bəzi yardımçı tikililər sökülüb, əvvəlki binaya daha bir korpus əlavə edilib. Artıq obyektdə tikinti işləri başa çatdırılıb, dam örtüyü vurulub, elektrik, rabitə, su, istilik xətləri çəkilib, suvaq işləri qurtarıb. İndi fasad hissədə nəzərdə tutulmuş yerlərə milli naxışlarla bəzədilmiş və cilalanmış travertin üzlüklər vurulur, mərtəbələrarası pilləkənlərə və dəhlizlərə üzlük daş döşənir, həyətdə abadlıq işləri aparılır, yaşıllıq zolaqları üçün yerlər hazırlanır, qazanxananın, elektrik avadanlıqlarının və qızdırıcıların quraşdırılmasına hazırlıq görülür.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında zabitlərin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər davamlı xarakter daşıyır və dövlətimizin hərbi qulluqçulara qayğısı kimi dəyərləndirilir. Naxçıvan şəhərinin Babək məhəlləsində Naxçıvan Muxtar Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin zabitləri üçün yeni yataqxana binasının tikilməsi bu qayğıya nümunədir.
“Gəmiqaya” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin inşaatçıları tərəfindən 2014-cü il iyul ayının əvvəllərindən tikintisinə başlanılan yataqxana binasının hazırda təməl işləri görülür. İş icraçısı Hüseyn Quliyevin verdiyi məlumata görə, yataqxana binası zirzəmi ilə birlikdə 7 mərtəbədən ibarət olacaq. İkigirişli, 48 mənzilli yataqxana binasının zirzəmi hissəsində bərbər, anbar, camaşırxana və mağaza yerləşəcək. Digər mərtəbələrdə isə otaqlarla bərabər, foye, salon, mətbəx olacaq. Qeyd edək ki, binada lift quraşdırılacaq.
Tikiləcək yeni yataqxana binası Naxçıvan Muxtar Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyində xidmət edən zabitlərin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılmasına öz töhfəsini verəcəkdir.

Xəbərlər şöbəsi

Muzeylər ən böyük ziyarətgah olmaqla bərabər, həm də mənsub olduğu yurdun keçmişi və bu günü ilə bağlı ən böyük mənbə hesab edilir. Bəlkə də, buna görədir ki, turistlər xarici ölkələrə səfər etdikləri zaman ilk olaraq həmin ölkənin muzeylərinə üz tuturlar. Belə muzeylər isə aid olduğu xalqın tarixindən tutmuş etnoqrafiyası, məişəti, ümumiyyətlə, yaşam tərzi haqqında maraqlı məlumatlar verir. Muxtar respublikamızda bu muzeylər sırasına yaxın vaxtlarda əlavə olunacaq daha bir muzey şəbəkəsi isə bu diyarın qəhrəman övladlarının əziz xatirəsini özündə əks etdirəcəkdir. Belə ki, şəhərimizin ən müqəddəs məkanlarından birinə çevrilmiş Şəhidlər Xiyabanı ərazisində yeni muzey binasının tikintisi uğurla davam etdirilir.
Naxçıvan Şəhər Abadlıq və Təmir-Tikinti İdarəsinin inşaatçıları tərəfindən tikilən muzey binasının tikintisinə cari ilin mart ayından başlanılıb. İki mərtəbədən ibarət olan binada daxili suvaq işləri başa çatdırılıb, dam örtüyü vurulub. Hazırda binanın birinci mərtəbəsində yerə daş döşənir, fasad hissə üzlük travertin daşla üzlənir. Ümumi sahəsi 245 kvadratmetr olan muzey binası hazır olduqdan sonra birinci mərtəbədə iş otaqları və mətbəx, ikinci mərtəbədə isə sərgi salonu yerləşəcək.
Şəhidlər Xiyabanında tikilən muzey binasında inşaat işləri başa çatdıqdan sonra bura ən çox ziyarət edilən ünvanlardan birinə çevriləcək.

Xəbərlər şöbəsi

Muxtar respublikada sahibkarlığın inkişafında başlıca amil bu sahəni bazar iqtisadiyyatının əsas aparıcı qüvvəsinə çevirmək və bu məqsədlə müvafiq tədbirlər həyata keçirməkdir. Burada, ilk növbədə, sahibkarlara güzəştli şərtlərlə maliyyə dəstəyinin göstərilməsini qeyd etmək lazımdır. 2014-cü ilin birinci yarısında bank və kredit təşkilatları tərəfindən sahibkarlara verilmiş kreditlərin həcmi 2013-cü ilin müvafiq dövrünə nisbətən 21,6 faiz artaraq 28 milyon 626 min 112 manat təşkil edib.
Sahibkarlıq subyektlərinin qeydiyyatı çərçivəsində bəhs olunan dövrdə muxtar respublikada 11 hüquqi və 1184 fiziki şəxs qeydiyyata alınıb.

Muxtar respublikada aparılan tikinti-quruculuq tədbirlərinin bir hissəsini də dövlət qurumları üçün tikilən yeni inzibati binalar təşkil edir. Təşkilatlara normal iş şəraiti yaratmaq məqsədilə həyata keçirilən bu tədbirlərin həcmi və coğrafiyası getdikcə genişlənməkdədir.
Naxçıvan şəhərinin Əziz Əliyev küçəsində inşasına ötən ildən başlanılan və hazır­da tikintisi davam etdirilən Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidməti üçün yeni bina yaxın gələcəkdə miqrasiya xidməti əməkdaşlarının rahat iş yerinə çevriləcəkdir. Tikinti işləri “Gəmiqaya” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin inşaatçıları tərəfindən aparılır. İş icraçısı Cəfər Cəfərovdan aldığımız məlumata görə, bina zirzəmi ilə birlikdə 6 mərtəbədən ibarətdir. Binanın hörgü və suvaq işləri başa çatdırılıb, pəncərələr və daxili qapılar salınıb, dam örtüyü vurulub. Hazırda binanın fasadı üzlük daşla üzlənir. Bina hazır olduqdan sonra zirzəmi hissədə qazanxana, arxiv, yeməkxana, mətbəx və idman zalı, bütün mərtəbələrdə iş otaqları olmaqla, üçüncü mərtəbədə tədris otağı, kitabxana və müşavirə zalı, beşinci mərtəbədə isə iclas zalı yerləşəcəkdir.
Tikintidə, əsasən, yerli tikinti materiallarından istifadə olunur.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi cari ilin ilk 6 ayı ərzində 392 ədədi ərzaq, 1286 ədədi qeyri-ərzaq olmaqla, cəmi 1678 ədəd məhsula uyğunluq sertifikatı verib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, bunlardan 355 ədədi istehsal olunan məhsullara, 1323 ədədi xaricdən gətirilən məhsullara aiddir. Sertifikatların 289 ədədi milli, 307 ədədi dövlətlərarası, 1042 ədədi beynəlxalq standartlara, 32 ədədi təhlükəsizlik göstəricilərinə, 8 ədədi müəssisələr tərəfindən hazırlanmış texniki şərtlərə uyğun olaraq verilib.
Bildirilib ki, sertifikatların 39 ədədi kənd təsərrüfatı məhsullarına, 15 ədədi rabitə vasitələrinə, 70 ədədi avtomaşın ehtiyat hissələrinə, 3 ədədi qaz təsərrüfatında istifadə olunan sayğaclara, 1 ədədi qaz tənzimləyicisinə, 4 ədədi elektrik və 6 ədədi qaz qızdırıcılarına aiddir. 64 istehsal müəssisəsinə istehsal etdiyi sabit keyfiyyətli 137 adda məhsulu “AZS Milli Uyğunluq Nişanı” ilə nişanlamaq hüququ verilib. İki məhsulun köməkçi materiallarının müşayiətedici sənədləri və markalanması olmadığından, 2 müəssisədə istehsal olunan məhsul və 1 istehsalçı müəssisə tərəfindən idxal olunan xammal standartlara cavab vermədiyindən, 2 müəssisədə istehsal olunan 2 adda məhsulun markalanması texniki normativ-hüquqi aktların tələblərinə uyğun olmadığından uyğunluq sertifikatının verilməsi məqsədəuyğun hesab edilməyib.

Xəbərlər şöbəsi

Dünən Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Nağdsız ödəyin, hədiyyə qazanın!” adlı tədbirdə hədiyyə qazanmış vətəndaşlara hədiyyələr təqdim olunub.
Bu münasibətlə keçirilən tədbiri Naxçıvan Muxtar Respublikası vergilər nazirinin müavini, vergi xidməti müşaviri Nurlan Əliyev açaraq nağdsız ödənişlərin aparılması sahəsində görülən işlərlə bağlı məruzə edib. Bildirilib ki, vergi və alıcılıq mədəniyyətini yüksəldən amillərdən biri də nağdsız hesablaşmaların həyata keçirilməsidir. Bu cür hesablaşmalarda əsas vasitə rolunu oynayan POS-terminallardan səmərəli istifadənin təmin edilməsi və nağd pul dövriyyəsinin həcminin azaldılması məqsədilə tədbirlər görülməsi, habelə nağdsız əməliyyatların üstünlükləri haqqında maarifləndirici tədbirlərin həyata keçirilməsi hazırda davam etdirilməkdədir. Görülən işlərin nəticəsidir ki, nağdsız əməliyyatların genişləndirilməsi tədbirləri çərçivəsində 1 iyul 2014-cü il tarixə muxtar respublikanın ticarət və iaşə obyektlərində 646 ədəd POS-terminal quraşdırılıb ki, bunun da 398 ədədi cari ilin birinci yarısında tətbiq edilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2008-ci il 17 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “2008-2015-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Pro­qramı”nın icrası istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər cari ilin ötən dövrü ərzində də davam etdirilərək bir sıra uğurlu nəticələrə nail olunub. Əldə edilən nailiyyətlərdə bir neçə amil başlıca rol oynayıb. Əkin sahələrinin suvarılmasını təmin etmək üçün meliorasiya tədbirləri diqqətdə saxlanılıb, məhsul istehsalçılarının kənd təsərrüfatı maşın və mexanizmləri ilə təchizatı xeyli yaxşılaşdırılıb. Muxtar respublikaya müxtəliftəyinatlı kənd təsərrüfatı texnikalarının gətirilməsi davam etdirilib. Ötən dövr ərzində məhsul istehsalçıları 3765,6 ton mineral gübrə ilə təmin olunublar. Proqramın qəbul olunduğu 2008-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə bitkiçilik məhsullarının həcmi 3 dəfə artaraq 46 milyon 419 min manata çatdırılıb. Bütün bunlar strateji məhsul sayılan taxıl istehsalına da öz təsirini göstərib.

İqtisadiyyatın çoxşaxəliliyinin təmin olunmasında əsas yol sənayenin inkişaf etdirilməsindən keçir. Sənaye elə bir sahədir ki, burada, bir növ, iqtisadiyyatın digər sahələrində əldə olunmuş nəticələr insan tələbatlarına tam cavab verən son məhsul halına gətirilir. Sənayedə tətbiq olunan müasir texnologiyalar bu sahənin innovativ yükünü artırır, iqtisadiyyatın digər sahələrinə öz sürətləndirici təsirini gücləndirir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da sənaye məhsulu istehsalının genişləndirilməsi istiqamətində aparılan işlər regionda yüksək texnologiyalı sənaye müəssisələrinin yaradılmasına və regionun iqtisadi təhlükəsizliyinin təmin olunmasına xidmət edir. 2010-cu ildən fəaliyyət göstərən Naxçıvan Avtomobil Zavodu da istehsal imkanlarını genişləndirməklə  muxtar respublikanın sənaye potensialının artırılmasına öz töhfəsini verir. 

Son illərdə muxtar respublikada yaradılan müəssisələr içərisində emal müəssisələrinin öz yeri var. Kənd təsərrüfatının inkişafında şərtləndirici mövqeyə malik bu müəssisələrin təşkili hər zaman diqqət mərkəzində saxlanılıb. Bu sahədə həyata keçirilən tədbirlərdən biri də Naxçıvan şəhərində “Bərəkət” Toxumçuluq Təsərrüfatı üçün yeni kompleksin inşasıdır.
Hazırda burada ümumi sahəsi 790 kvadratmetr olan ikihissəli anbar binası və müxtəliftəyinatlı kənd təsərrüfatı texnikaları üçün uzunluğu 102 metr, eni isə 12 metr olan qaraj kompleksi tikilir. Anbar binasında hörgü və suvaq işləri yekunlaşıb, pəncərələr salınıb, dam örtüyünün vurulması isə davam etdirilir. Qaraj kompleksində döşəmə salınıb, dəmir konstruksiyalı tavan örtüyünün vurulmasına başlanılıb.

Biçinçilər işə tezdən başlamışdılar. Kombaynlar bunkerlərdəki günün ilk dənini yük maşınlarına boşaltmışdılar ki, Ağrı dağının zirvəsindən sürətlə Dəmirçiyə enən qara buludlar sanki hər yanı toranlaşdırdı. İri yağış damlaları oturduğumuz avtomobilin damını, şüşələrini döyəcləməyə başladı. Bizimlə birlikdə Dəmirçi kəndinə, fermer Fəxrəddin Alıyevin taxıl zəmisinə gəlmiş Şərur Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının birinci müavini Kamil Bağırov maşının açıq pəncərəsindən Ağrı dağını göstərərək sözə başladı:
– Buna bizim yerlərdə “yay yağışı” deyirlər. Başqa əkin-biçinə xeyri olsa da, taxıla ziyan vurur, biçini ləngidir.
Bu arada Kamil müəllim son illər rayonda taxılçılığın inkişafından, əkin sahələrinin genişlənməsindən, məhsuldarlığın yüksəlməsindən söz saldı. Öyrəndik ki, keçən il 9181 hektardan 28 min 247 ton taxıl toplanılıb. Bu ilin məhsulu üçün taxıl əkinlərinin sahəsi 9 min 184,1 hektara çatdırılıb.

Cari ilin ilk altı ayının yekunları da belə deməyə əsas verir

Blokada və inkişaf sözləri kəskin şəkildə bir-birinə ziddiyyət təşkil edən iki anlayışdır. Buna görədir ki, 24 ildir, blokada şəraitində yaşayan Naxçıvan Muxtar Respublikasında nəzərəçarpan sürətli sosial-iqtisadi inkişaf beynəlxalq səviyyəli ekspertlər tərəfindən təəccüblə qarşılanır. Səbəb isə məlumdur: dünyanın heç bir yerində blokada vəziyyətində saxlanılan bir məkanda inkişaf meyilləri, ümumiyyətlə, nəzərə çarpmayıb. Yəni hazırda dünyada ikinci belə bir nümunə yoxdur. Məhz buna görə həmin beynəlxalq ekspertlər iqtisadi inkişafla bağlı terminologiyaya yeni bir anlayışın daxil olduğunu etiraf edirlər. Bu, sosial-iqtisadi inkişafın Naxçıvan modelidir.

Aparılan məqsədyönlü və ardıcıl iqtisadi siyasət nəticəsində bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikası çox sürətlə inkişaf edir. Qədim diyarda Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin qarşıya qoyduğu bütün vəzifələrin icra olunması, çoxşaxəli iqtisadiyyatın formalaşdırılması istiqamətində ardıcıl tədbirlərin həyata keçirilməsi, ardıcıl olaraq islahatların aparılması, mühüm əhəmiyyətə malik dövlət proqramlarının reallaşdırılması nəticəsində Naxçıvan sosial-iqtisadi inkişaf baxımından ölkəmizdə liderliyini qorumaqdadır.

Torpağın münbitliyi, yəni əkin üçün yüksək yararlılıq xüsusiyyəti onu digər istehsal vasitələrindən əsaslı şəkildə fərqləndirir. Daim istifadə olunan torpaq əraziləri münbitləşməni zəruri etməklə bərabər, bu istiqamətdə müxtəlif kənd təsərrüfatı tədbirlərinin həyata keçirilməsini də qaçılmaz edir.
Torpağın digər istehsal vasitələrindən ən böyük üstünlüyü ondadır ki, başqa istehsal vasitələri işləndikcə köhnəlir, torpaq istehsal prosesindən çıxdıqda və ya ondan səmərəli istifadə olunduqda isə daha da münbitləşir. Bunun üçün torpağın münbitliyini qorumaq ondan istifadə edənlər üçün ən başlıca şərtlərdən biridir. Torpaqların münbitliyinin artırılması, yeni sahələrin əkin dövriyyəsinə daxil edilməsi, habelə əkinçilikdə yeni suvarma metodlarının tətbiqi ilə bağlı Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədri­nin müvafiq tapşırıqları da bu gün qarşıda duran əsas vəzifələrdən biridir.

Xarici bazarda “Sirab” mineral suyuna tələbat artıb

“Sirab” Mineral Sudoldurma Zavodunun bazasında yaradılan “Babək Sirab” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti əsaslı təmir və yenidənqurma işlərindən sonra 2005-ci ilin noyabr ayında istifadəyə verilmişdir.

Muxtar respublikamızda üstün istiqamət verilən əkinçilik sahələrindən biri taxılçılıqdır. Hərtərəfli qayğı ilə əhatə olunan torpaq mülkiyyətçiləri, sahibkarlar taxılçılıqda qazanılan uğurları ilbəil artırırlar.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Statistika Komitəsindən aldığımız məlumata görə, 2014-cü ilin məhsulu üçün 35749,7 hektar sahədə taxıl əkilib. Bunun da 29697,7 hektarı payızlıq, 6052 hektarı isə yazlıq taxıldır. Bir il öncəyə nisbətdə taxıl əkini sahələrinin həcmi 425,7 hektar çoxdur.

Etibarlı ərzaq təminatı muxtar respublikada iqtisadi sabitliyin və sosial dayanıqlılığın başlıca şərti, o cümlədən iqtisadi təhlükəsizliyimizin mühüm komponentlərindən biridir. Bu istiqamətdə həyаtа kеçirilən islаhаtlаr muxtar rеspublikа əhаlisinin kеyfiyyətli ərzаq məhsullаrı ilə təmin оlunmаsını, kənd təsərrüfаtının bütün sаhələrinin inkişаfını ön plana çıхаrmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2008-ci il 17 sentyabr tаriхli Sərəncаmı ilə təsdiq edilmiş “2008-2015-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Rеspublikаsındа əhаlinin ərzаq məhsullаrı ilə еtibаrlı təminаtınа dаir Dövlət Prоqrаmı” ərzaq təhlükəsizliyi üzrə yeni inkişaf istiqamətlərini müəyyənləşdirmişdir.

Muxtar respublikada meliorasiya-irriqasiya sistemlərinin təkmilləşdirilməsinin nəticəsidir ki, torpaqların münbitliyinin saxlanılması və yüksəldilməsi əsasında az məhsuldar və istifadəsiz torpaqlar yaxşılaşdırılmaqla əkin dövriyyəsinə cəlb edilmişdir. Su anbarlarına suyun yığılması, kollektor və drenaj şəbəkələrinin inşası və təmiri, yeni kanalların tikintisi, nasos stansiyalarının təmiri və yararsız suvarma xətlərinin yenilənməsi işləri davamlı aparılmaqla suvarma suyuna olan tələbat tam şəkildə təmin edilməkdədir.

Muxtar respublikada həyata keçirilən sosial və iqtisadi islahatların uğurlu nəticələri Naxçıvan Muxtar Respublikasının yaradılmasının 90 illiyinin qeyd olunduğu və “Muxtariyyət ili” elan edilmiş 2014-cü ilin ilk yarımili ərzində də qorunub saxlanılmışdır.
Cari ilin ötən dövründə ən mühüm hadisələrdən biri ölkə başçısı cənab İlham Əliyevin muxtar respublikaya səfəri olmuşdur. Ölkə Prezidenti Naxçıvan Beynəlxalq Hava Limanının, Naxçıvan Muxtar Respublikası Hərbi Prokurorluğunun inzibati binalarının, Gənclər Mərkəzinin, Naxçıvan-Şahbuz-Batabat magistral avtomobil yolunun, Naxçıvan Şəhər Su Anbarı və Sutəmizləyici Qurğular Kompleksinin, Kəngərli Rayon Mərkəzi Xəstəxanasının, “Arpaçay-1” və “Arpaçay-2” Su Elektrik stansiyalarının açılışında iştirak etmiş, “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksi ilə, Naxçıvan Biznes Mərkəzində muxtar respublikada istehsal edilən məhsulların sərgisi ilə tanış olmuş, muxtar respublikanın ərazisində yerləşən hərbi hissələrə daxil olan yeni texnika və silahlara baxmışdır.

Muxtar respublikamızda kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalının artırılmasını stimullaşdırmaq və əhalinin ərzaqla təminatını yerli istehsal hesabına daha da yaxşılaşdırmaq məqsədilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun 2008-ci il 17 sentyabr tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2008-2015-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı” kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrinin inkişafına müsbət təsir göstərmiş, ötən dövr ərzində daxili bazarın yerli məhsullara olan tələbatının ödənilməsində mühüm rol oynamışdır. Bu sırada taxılçılıqda qazanılan uğurları xüsusi qeyd etmək və uğurların qazanılmasında həyata keçirilən bir sıra tədbirləri də vurğulamaq lazımdır.
27 min ton taxılı uzun müddətə, 20 min ton taxılı qısa müddətə saxlamağa imkan verən taxıl ehtiyatı anbarlarının istifadəyə verilməsi muxtar respublikada taxıl ehtiyatının yaradılmasında əsas rol oynamaqla istehsalçıların məhsul tədarükü zamanı rastlaşdıqları problemlərin aradan qaldırılmasında mühüm əhəmiyyətə malikdir.

2014-cü ilin 6 ayı ərzində muxtar respublikanın müəssisə və təşkilatları tərəfindən dövlət vəsaiti hesabına malların (işlərin, xidmətlərin) satın alınması zamanı qanunvericiliyin tələblərinin gözlənilməsi istiqamətində bir sıra tədbirlər görülmüş, işdə şəffaflıq prinsipi qorunmuş, müsabiqələrin qanunvericiliyə uyğun olaraq ədalətli rəqabət şəraitində keçirilməsinə nəzarət gücləndirilmişdir.
Muxtar respublikada sosial-iqtisadi sahədə davamlı inkişafın təmin olunması Ümumi Daxili Məhsulun həcminin də artmasına səbəb olmuşdur. Həyata keçirilən səmərəli iqtisadi siyasətin nəticəsidir ki, özəl sektorun Ümumi Daxili Məhsuldakı payı ildən-ilə artır. Muxtar respublikada sahibkarlığa göstərilən diqqət və qayğı dövlət satınalmaları üzrə keçirilən müsabiqələrdə iddiaçılar arasında yerli məhsul istehsalçılarının daha fəal iştirakını təmin etmişdir. Belə ki, satın alınan ərzaq, bərk və yumşaq inventarların və sair məhsulların böyük hissəsi yerli istehsal hesabına ödənilir, aparılan tikinti, təmir-bərpa işlərinin əksər hissəsi yerli şirkətlər tərəfindən icra olunur.
2014-cü ilin 6 ayı ərzində muxtar respublikada keçirilmiş 98 satınalma müsabiqəsi nəticəsində 1 milyon 378 min 765 manat dövlət vəsaitinə qənaət olunmuşdur.

Xəbərlər şöbəsi

İyulun 4-də Naxçıvan Biznes Mərkəzində sahibkarlarla görüş keçirilmişdir. Fəaliyyət göstərən istehsalçı, topdan və pərakəndə satış sahibkarlarının birgə görüşündə muxtar respublikada yaradılmış istehsal müəssisələrinin tam gücü ilə fəaliyyət göstərə bilməməsi səbəbləri, onların fəaliyyətinin stimullaşdırılması məqsədilə qarşıda duran vəzifələr müzakirə edilmişdir.
Tədbiri Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat və sənaye naziri Famil Seyidov açaraq region iqtisadiyyatında özəl bölmənin inkişafına göstərilən dövlət qayğısından danışmış, müasir dövrdə qarşıya qoyulmuş vəzifələrin aktuallığından bəhs etmişdir. Qeyd edilmişdir ki, muxtar respublika iqtisadiyyatının dinamik inkişaf etdirildiyi bir dövrdə hər bir sahibkarın qarşısında bu dinamikanın qorunub saxlanılması, regionda yeni iş yerlərinin yaradılması və yerli istehsal məhsullarının satışına üstünlük verilməsi, ixracyönümlü fəaliyyətə keçilməsi vəzifəsi qoyulmuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikasında istehsal olunan yerli məhsullara analoq olan idxal məhsullarının satışına daha çox üstünlük verən bir sıra ticarət xidməti sahibkarlarının bu məsələdə məsuliyyətli olmaları diqqətə çatdırılmışdır.

Muxtar respublikamızda sa­hibkar­lara güzəştli kreditlərin verilməsi, müasir texnologiyaların tətbiqi, rəqabətqabiliyyətli, xüsusilə ixracyönümlü məhsulların istehsalı istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir.
Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən Naxçıvan “Araz” Parket Fabriki də son illər həyata vəsiqə alan istehsal müəssisələrindəndir. Müəssisə inşaat obyektlərinin taxta və parket məmulatlarına olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsi zərurətindən yaradılmışdır. Bu istehsal müəssisəsi də özəl bölməyə göstərilən dövlət qayğısından bəhrələnmişdir. Parket fabrikinin inşa olunması, müasir texnoloji avadanlıqların alınması üçün 2010-cu ilin mart ayında Sahibkarlığa Kömək Fondundan 250 min manat dövlət maliyyə dəstəyi göstərilmişdir. Naxçıvan şəhərində 3500 kvadratmetr torpaq sahəsi ayrılmış, müasir layihə əsasında yeni bina inşa olunmuşdur. Fabrikdə ayrı-ayrı iş otaqları, 5 istehsal sexi, xammal və hazır məhsulların saxlanılması üçün anbar, yeməkxana və digər yardımçı otaqlar tikilib istifadəyə verilmişdir. Müəssisədə Almaniya istehsalı olan doğrayıcı, yan şovlaraçıcı, hamarlayıcı, kəsici avadanlıqlar quraşdırılmış, yüksəkkeyfiyyətli məhsul istehsal etmək üçün hər cür şərait yaradılmışdır.

Müasir dövrdə sənayenin inkişafı iqtisadiyyatda mühüm yer tutur. Sənaye elə bir sahədir ki, bu sahənin inkişafına nail olmadan iqtisadiyyatda hər hansı bir uğurdan söhbət gedə bilməz. Ancaq ölkəmizdə, eləcə də muxtar respublikamızda sənayenin hərtərəfli inkişafına gedən yol heç də hamar olmamışdır. Azərbaycanda bu sahədə kifayət qədər potensial olsa da, bu potensialdan istifadə edilməsi yalnız ümummilli lider Heydər Əliyevin ölkəmizdə siyasi rəhbərliyə gəlişindən sonra mümkün olmuşdur. 

Ötən əsrin 70-ci illərindən başlayaraq ulu öndərin ölkəmizdə sənaye müəssisələrinin yaradılması ilə bağlı atdığı qətiyyətli addımlar nəticəsində Azərbaycan aqrar bir əyalət regionundan inkişaf edən sənaye-aqrar regionuna çevrilmişdir. Ancaq nəzərə alaq ki, sovet ideologiyasının təsiri bu sahənin də hərtərəfli inkişafına mane olmuş, nəticədə, ölkəmizdə sənayenin əsl inkişaf bumu müstəqilliyimizin bərpa edilməsindən sonrakı dövrə təsadüf etmişdir. Nəzərdən qaçırmaq olmaz ki, müstəqil Azərbaycanda da sənayenin inkişafına nail olmaq asan olmamışdır. Müstəqilliyimizin ilk illərində ölkədə mövcud olan sənaye müəssisələri bazasının səriştəsiz rəhbərlər tərəfindən dağıdılması, müxtəlif profilli sənaye avadanlıqlarının talan edilməsi, ümumilikdə, milli sənayemizə vurulan ən böyük zərbə idi.

“Naxçıvan Taxıl Məmulatları Sənaye Kompleksi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti bu mövsümdə də məhsulu yüksək qiymətə qəbul edir

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 17 sentyabr 2008-ci il tarixli Sərəncamla təsdiq etdiyi “2008-2015-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatına dair Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq, muxtar respublikamızda ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. 

Muxtar respublikamızda taxılçılığın inkişafı, istehsalın artırılması belə məhsulların saxlanılması üçün anbarların qurulması zərurətini yaratmış, son illər “Naxçıvan Taxıl Məmulatları Sənaye Kompleksi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətində 27 min ton tutuma malik uzunmüddətli və 20 min ton tutuma malik qısamüddətli taxıl ehtiyatı anbarları istifadəyə verilmişdir. Uzunmüddətli taxıl anbarı hər biri 3 min ton tutumu olan 9 bunkerdən ibarətdir ki, burada yüksək texniki göstəricilərə malik müasir texnoloji avadanlıqlar quraşdırılmışdır. Həmçinin burada işçilərə normal iş şəraiti yaradılmış, 8 iş otağı, yeməkxana, laboratoriya və digər yardımçı otaqlardan ibarət inzibati bina tikilib istifadəyə verilmişdir. Müəssisə strateji əhəmiyyət daşıdığından burada ildırımötürücü qurğu və yanğından mühafizə sistemi quraşdırılmışdır.

Yay gəlib, günlər uzanıb. Günəş yatağından daha tez qalxaraq zərrin şüalarını ətrafa səpələyir. Hər tərəf yamyaşıldır. Dağlar-düzlər güldən-çiçəkdən al-əlvan don geyinib, ağaclar barla, tarlalar məhsulla doludur. Elin varı aşıb-daşır. Çayların zümzüməsi, quşların cəh-cəhi bir-birinə qarışaraq xoş “simfoniya” yaradır. Yayın gəlişi, havaların isti keçməsi insanların əhval-ruhiyyəsinə müsbət enerji verməklə onları zəhmətə, qurub-yaratmağa daha da ruhlandırır. Kənd adamlarının işi-gücü, qayğıları birə-on qat artıb yayın gəlişi ilə. Onlar qızmar Günəşi tarlada qarşılamaq üçün indi səhərlər daha erkən durub işə tələsirlər.

Sərhəd bölgəsi Sədərəyin taxıl zəmiləri, kartof, bostan-tərəvəz əkini sahələri, biçənəkləri göz işlədikcə uzanıb gedir. Torpağı bərəkətli, insanları zəhmətkeşdir bu yurdun. Ölkəmizdə, muxtar respublikamızda ərzaq təhlükəsizliyinin uğurlu həlli üçün həyata keçirilən tədbirlər Sədərəkdə də geniş miqyasda öz əksini tapır. Cari ilin məhsulu üçün keçən ilin payızında 1146,5 hektara buğda, 571,7 hektara isə arpa toxumu səpilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında aparılan genişhəcmli tikinti-quruculuq işlərinin bir hissəsini də əhalinin mənzil-məişət şəraitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər təşkil edir. Bu sahədə görülən işlərin nəticəsidir ki, son illər xeyli ailə yeni, hər cür şəraitə malik mənzillərlə təmin olunub. Yeni yaşayış binalarının tikilməsi, təmirə ehtiyacı olan binaların əsaslı şəkildə yenidən qurulması vətəndaşlara rahat yaşamaq imkanı verməklə bərabər, həm də şəhərimizə gözəllik bəxş edir.

Əhalinin əsas istehlak mallarına olan tələbatının ödənilməsi və idxaldan asılılığın aradan qaldırılması məqsədilə son illər muxtar respublikamızda ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilmiş, 450-dən çox müxtəliftəyinatlı emal və sənaye müəssisəsi həyata vəsiqə almışdır.
“Bərəkət Ət Məhsulları Kompleksi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti də dövlət qаyğısındаn bəhrələnmiş, Babək rayonunun Qoşadizə kəndi ərazisində istеhsаl müəssisəsi üçün tоrpаq sаhəsi аyrılmış, 2012-ci ilin iyun ayından burаdа müasir layihə əsasında yеni ət məhsulları kompleksinin tikintisinə başlanılmış və 2013-cü ilin may ayında istifadəyə verilmişdir.
Müəssisənin direktoru Rafiq Əliyev bizimlə söhbətində qeyd etdi ki, ümumi sahəsi 20 min kvadratmetr olan kompleksdə iribuynuzlu və xırda­buynuzlu heyvanların kəsim sexləri, kolbasa və sosiska istehsalı sahələri, soyuducu kameralar, iş otaqları, hazır məhsulların satışı mağazası istifadəyə verilmiş, kəsimə hazırlanan heyvanların saxlanılması üçün hər cür şərait yaradılmışdır.

Qədim Naxçıvanımız gözlərimiz önündə günbəgün gözəlləşir, yaraşıqlı, yaşıllığa qərq olan bir diyara, könüllər oxşayan məkana çevrilir. Bütün bunları görməmək, duymamaq mümkün deyil.
Gerçəklik odur ki, nəinki Naxçıvan şəhəri, bütünlükdə, muxtar respublikamız yaşıl dona bürünür. Salınan meşə zolaqları, yaradılan yaşıllıqlar, al-əlvan gülzarlıqlar, yeni meyvə bağları yeniləşən diyarımızın gözəllik simasına təzə naxışlar salır. “Yaşıllıq torpağın təbəssümüdür” deyənlər yanılmayıblar. Ulu diyarın hər qarışında üzə gülən yaşıllıqlar onun hüsnünə bahar təravəti gətirmiş, havasına xoş rayihə qatmışdır.
Bütün bunlar insanların torpağa məhəbbəti, ülvi sevgisi, eyni zamanda əməyi, alın təri hesabına yaranır. Çünki insanlar həmişə torpağa həyat qaynağı kimi baxmışlar. Torpaq Tanrının insana bəxş etdiyi ən qiymətli sərvətdir. Bu sərvəti qorumaq, sevmək, əkib-becərmək hər birimizin müqəddəs borcu olmalıdır. Dünya binə olandan insan onu əkib, becərib, məhsul istehsal edib, bolluq yaradıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Sədərək rayonu cənubdan Araz çayı, şimal-qərbdən Saraybulaq dağlarının cənub-şərq ətəkləri ilə əhatələnir, cənub-şərqdən Dəhnə və Vəlidağ yüksəklikləri ilə Şərur düzündən ayrılır. 800-940 metr mütləq yüksəkliyə malik olan Sədərək şimaldan cənuba və qərbdən şərqə doğru meyillidir. Münbit torpaqlara malik olan bu düzənlik rayonun kənd təsərrüfatında mühüm rol oynayır.
Sədərək rayonunda torpaq örtüyünün əmələ gəlməsində və onun dəyişilməsində relyef xüsusiyyətləri öz təsirini göstərməkdədir. Rayonda düzənlik sahə, yəni Arazboyu mailli düzənlik isti və quraq iqlim şəraitində yaranmış yarımsəhra landşaftlı bitki və torpaq örtüyünə malikdir. Rayon ərazisində zonanın spesifik xüsusiyyətlərinə uyğun olaraq, boz, boz-qonur, çəmən-boz və subasar torpaqlar yayılmışdır.

Naxçıvan şəhərinin Qaraçuq kəndi muxtar respublikanın böyük yaşayış məntəqələrindən biridir. 1250 təsərrüfatda 4200 sakinin yaşadığı inzibati ərazi dairəsinin tərkibində Bulqan kəndi də var. Qaraçuqda 1970-ci ildə məktəb, icra nümayəndəliyi, həkim ambulatoriyası, musiqi məktəbi üçün binalar istifadəyə verilib.
Ötən müddətdə kənd xeyli böyüyüb, əhalinin sayı artıb. Bütün bunlar kənddə fəaliyyət göstərən təşkilatlara müasir iş şəraiti yaradılması zərurətini ortaya qoyub. Odur ki, mart ayından başlayaraq Qaraçuqda bir sıra quruculuq işlərinə start verilib. Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin Naxçıvan Şəhər İdarəsinin inşaatçıları kənddə məktəb binasının, həkim ambu­latoriyasının yenidən qurulması, musiqi məktəbi, kənd və xidmət mərkəzləri üçün yeni binaların tikintisi ilə məşğuldurlar. Böyük ti­kinti meydançasını xatırladan kənddə inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndə Əli Novruz­ovla görüşdük.

Günü-gündən füsunkar görkəmi yeni və daha əlvan çalarlarla zənginləşdirilən muxtar diyarımıza bu gün yolu düşənlərin burada gördüklərindən təəccüblərini gizlədə bilmə­mələri təbiidir. Çünki regionumuzun ən ucqar dağ və sərhəd kəndləri də daxil olmaqla, qədim diyarımızın hər bir guşəsi bu gün müasir yaşayış məntəqəsi timsalındadır. Bağlar diyarı Ordubad rayonu da bu gün muxtar respublikanın yeni inkişaf mərhələsinin ön sıralarındadır.

Taxıl tədarükünün ilkin nəticələri buna əminlik yaradır

Hələ uşaqlıq illərindən yaxşı xatırlayıram ki, kənddə taxıl biçininə başlanması əsl el bayramına çevrilərdi. Torpaqlar ictimai təsərrüfatlara məxsus olsa da, kənd ağsaqqalları biçiləcək zəminin kənarına toplaşar, bir-birlərinə gözaydınlığı verərdilər. Sahənin kənarına mexanizatorlar, sürücülər üçün cürbəcür yeməklər gətirilərdi, samovar salınardı. Çünki tədarük olunan taxıl sabahın çörəyi demək idi. Çörək isə min illərdir ki, hamımız üçün ən müqəddəs nemətdir. Bu nemətin bolluğu həmişə insanları düşündürüb. Yaşlı adamlardan dəfələrlə bu sözləri eşitmişik: “Ulu Tanrı heç vaxt öz bəndəsini çörəklə imtahana çəkməsin”. Ancaq nə edəsən ki, xalqımızın belə imtahanla üz-üzə qaldığı vaxtlar da olub. Saatlarla mağazaların qarşısında çörək növbələri yaranıb. Çox şükür ki, bu gün süfrələrimizdə çörək sarıdan heç bir nigarançılığımız yoxdur. Dövlətimizin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi tədbirlər öz bəhrələrini verməkdədir.

Hər bir ölkənin müstəqil iqtisadi siyasət yeridə bilməsi üçün beynəlxalq iqtisadi əməkdaşlığın bütün mümkün formalarından istifadə olunması əsas şərtdir. Ölkənin və regionun beynəlxalq əmək bölgüsündə tutduğu yerə görə digər dünya ölkələri ilə inteqrasiya əlaqələrinə girməsi, son nəticədə, onun beynəlxalq aləmdə nüfuzunu artırıb ona etibarlı partnyorlar qazandıran və birgə layihələrdə və siyasi arenada söz sahibinə çevrilməsinə imkan yaradan ən mühüm amillərdən biridir. 

Beynəlxalq iqtisadi inteqrasiya ölkə­lər arasında əmtəə və xidmətlərin sərbəst mübadiləsi, kapitalın və iş qüvvəsinin azad hərəkəti, birgə iqtisadi, elmi-texniki layihələrin həyata keçirilməsinə əsaslanır. Bunun vasitəsilə dünya dövlətləri iqtisadi inte­qrasiya yolu ilə öz istehsal güclərini, istehsalın səmərəliliyini və bütün bunların nəticəsində isə əhalinin rifahını yüksəltməyə səy göstərirlər. Müstəqillik dövründə Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi siyasət nəticəsində ölkəmizin sosial-iqtisadi inkişafı və dünya təsərrüfat sisteminə inteqrasiyasında çox böyük nəticələr əldə olunmuşdur. İndi artıq ölkəmiz iri regional ittifaqlarda təmsil olunmaqda, Beynəlxalq Valyuta Fondu, Dünya Bankı, İslam İnkişaf Bankı, Asiya İnkişaf Bankı kimi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlarla əməkdaşlıq etməkdədir. Bu istiqamətdə görülən işlər isə, ilk növbədə, ölkəmizdə əlverişli biznes və investisiya mühiti yaratmaqla sahibkarlığı inkişaf etdirməyə, iqtisadiyyatın perspektivli sahələrinə daxili və xarici investisiyalar cəlb olunmasına, qeyri-neft sektorunun inkişafına imkan vermişdir.

Naxçıvan şəhərinin siması ildən-ilə yeni tikililərin həyata vəsiqə alması ilə daha da gözəlləşir. Qədimliklə müasirliyin sintezini özündə yaşadan, Şərq memarlığının incəliklərini özündə əks etdirən müxtəliftəyinatlı binaların tikintisi və ya yenidən qurulması şəhərimizi gözəlləşdirməklə yanaşı, həm də ölkəmizin iqtisadi gücünü təcəssüm etdirir.
Naxçıvan şəhərinin Atatürk küçəsində İncəsənət Məktəbi üçün yeni bina inşa olunur. Dörd mərtəbədən ibarət olacaq binanın zirzəmi hissəsində hazır­da beton-qəlib işləri aparılır. Naxçıvan Şəhər Abadlıq və Təmir-Tikinti İdarəsinin inşaatçıları tərəfindən aparılan inşaat işlərinə bu ilin may ayından başlanılıb. İş icraçısı Əmirxan Mazanovun verdiyi məlumata görə, binanın zirzəmi hissəsində qazanxana, zal, kitabxana və sinif otaqları yerləşəcək. Digər mərtəbələrdə də sinif otaqları olmaqla, ikinci mərtəbədə müəllimlər otağı, üçüncü mərtəbədə isə konsert zalı olacaq.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2012-ci il 19 noyabr tarixli Sərəncamına əsasən, hər il iyunun 24-ü Azərbaycanda “Maşınqayırma sənayesi işçilərinin peşə bayramı” kimi qeyd olunur.

Bu il Sədərək rayonunda kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı sahəsində daha böyük uğurlar əldə ediləcək

Sədərəklilər tarixən su sarıdan korluq çəkmiş, illərlə istər içməli, istərsə də suvarma suyu problemi ilə üzləşmişlər. Bura həmişə suyu çatışmayan bölgə hesab olunmuşdur. Baxmayaraq ki, yaxınlığından Araz boyda çay axır. Amma nə olsun ki, bu yurdun sakinləri əsrlərlə Arazın sularına həsrətlə baxıblar. Muxtar respublikamızda aparılan genişmiqyaslı quruculuq işlərindən Sədərək rayonuna da pay düşmüş, sədərəklilərin bu problemi də öz həllini tapmışdır.

Sədərək rayonunda yaradılan dördpilləli nasos stansiyaları adi suvarma sistemlərindən biri deyil, əsl möcüzədir. Sahələrə birbaşa su çıxarmaq mümkün olmadığı üçün Sədərəyin torpaqları bu üsulla suvarılır. Düzdür, bu ərazidə subartezian quyuları da qazılıb. Amma əsas güc, bir qayda olaraq, dördpilləli nasos stansiyasının üzərinə düşür.
Dördpilləli nasos stansiyası keçən əsrin 70-ci illərində inşa edilib. 80-ci illərin dağıdıcı prosesi onu da iflic vəziyyətinə salmışdı. Nəticədə, bir neçə il Sədərəkdə əkin sahələri susuz qalıb, torpaq cadar-cadar olub.

Muxtar respublikamızın təbii sərvətlərindən səmərəli istifadə olunmaqla yeni emal və sənaye müəssisələri həyata vəsiqə alır, daxili bazarın tələbatına uyğun yüksəkkeyfiyyətli yerli məhsullar istehsal edilir, əhalinin məşğulluğu təmin olunur, maddi rifahı daha da yaxşılaşır. Belə istehsal müəssisələrindən biri də Şərur rayonunun Məmmədsabir kəndində fəаliyyət göstərən “Şərur-3” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətidir. 

Müəssisənin direktoru Zakir Məmmədov söhbətində bildirdi ki, uyğunlаşdırılmış binаdа fəаliyyət göstərən müəssisədə istehsal olunan məhsullara artan tələbatın ödənilməsi, yеni istеhsаl sаhələrinin yаrаdılmаsı və bunun nəticəsi olaraq əlаvə işçi qüvvəsinin cəlb еdilməsi imkаnı məhdud оlduğundаn yеni binаnın tikilməsi, dаhа müаsir tехnоlоji аvаdаnlıqlаrın аlınıb gətirilməsi zərurəti yаrаnmışdır.

Dövlətin yüksək qayğısı sayəsində Şərur rayonunun inkişaf tempi daha da artır. 2014-cü ilin ötən ayları ərzində həyata keçirilən tədbirlər, qazanılan uğurlar bunu bir daha sübut edir. Mayın 30-da daha bir obyekt – Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Dövlət Yol Polisi İdarəsinin Şərur Rayonlararası Müayinə Mərkəzi istifadəyə verilmişdir.
Həyata keçirilən tikinti-quruculuq işlərinin sırasına Şərur şəhərinin və rayon mərkəzinə yaxın bütün kənd­lərin içməli su və kanalizasiya sisteminin yenidən qurulması da daxildir. Böyük həcmdə dövlət vəsaiti hesabına başa gələcək bu layihə icra olunduqdan sonra əhali fasiləsiz və ekoloji cəhətdən təmiz içməli su ilə təmin ediləcək, çirkab sularının axıdılmasında heç bir problem yaranmayacaqdır.

İqtisadi inkişafın əsas göstəricisi kimi 783 milyon 975 min manatlıq Ümumi Daxili Məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2013-cü ilin yanvar-may ayları ilə müqayisədə 2,5 faiz çoxdur. Ümumi Daxili Məhsulun sahə strukturunda ilk yeri sənaye sahəsi tutmaqdadır.
Hər bir nəfərə düşən Ümumi Daxili Məhsulun həcmi 2013-cü ilin yanvar-may ayları ilə müqayisədə 2,3 faiz artaraq 1797,3 manata (2291,6 ABŞ dollarına) çatmışdır.

*    *    *

Muxtar respublikada yaradılan Ümumi Daxili Məhsulun tərkibində ilk yeri sənaye sahəsi tutur. Sənaye üzrə 377 milyon 93 min manata yaxın həcmdə məhsul istehsal edilmişdir ki, bu da 2013-cü ilin müvafiq dövründəki göstəricini 1,7 faiz üstələmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi, nazirliyin strukturuna daxil olan təşkilatların mütəxəssisləri və Babək rayonundan olan bir sıra torpaq mülkiyyətçilərinin iştirakı ilə Akademik Həsən Əliyev adına “Araz” Elm-İstehsalat Birliyinin yardımçı təcrübə təsərrüfatında “Kartofun mexaniki üsulla becərilməsinin əhəmiyyəti” mövzusunda tarla seminar müşavirəsi keçirilmişdir.
Tədbirin keçirilməsində məqsəd kənd təsərrüfatında bitkiçiliyin inkişaf etdirilməsində elmin son nailiyyətləri əsasında tətbiq olunan mütərəqqi texnologiyaların istehsalçılara çatdırılması, əkin sahələrinin becərilməsində əl əməyindən istifadənin azaldılması, mütərəqqi suvarma üsullarının tətbiq edilməsi işinin yerinə yetirilməsi vəziyyətini öyrənmək idi.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyindən aldığımız məlumata görə, ötən ilin payızında və cari ilin yazında muxtar respublikada 26274,1 hektarı buğda, 9475,6 hektarı arpa olmaqla, 35749,7 hektar sahədə taxıl əkilib. Növbəti taxıl tədarükü mövsümünə bir neçə gündür ki, start verilib.
Operativ məlumatda bildirilir ki, taxıl istehsalçıları sahələrə aqrotexniki qaydalar əsasında qulluq göstəriblər. Odur ki, zəmilərdə bol məhsul yetişib. Bu günədək 554 hektarın məhsulu tədarük olunub ki, bunun da 61 hektarını buğda, 493 hektarını arpa təşkil edir. Sahələrdən 103,5 ton buğda, 940,1 ton arpa olmaqla, ümumillikdə, 1043,6 ton məhsul götürülüb. Hazırda sahələrdə 43 kombayn işləyir.
Taxıl tədarükündə Babək rayonu öndə gedir. Bu bölgədə 177 hektar sahədə biçin başa çatdırılıb. Ordubadlı taxılçılar, hələlik, 166 hektar sahənın məhsulunu tədarük ediblər. Kəngərlidə 110, Culfa rayonunda 101 hektar sahədən məhsul götürülüb.

Xəbərlər şöbəsi

İyunun 10-da Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat və sənaye naziri Famil Seyidovun başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti Araz Azad Ticarət Zonası ilə tanışlıq məqsədilə İran İslam Respublikasında səfərdə olmuşdur.
Qonaqları İran İslam Respublikasının Culfa Gömrük Məntəqəsində Araz Azad Ticarət Zonasının rəhbəri Mohsen Khadem Arab-Baghi qarşılamışdır.
Sonra Araz Azad Ticarət Zonasının inzibati binasında nümayəndə heyətlərinin ikitərəfli görüşü olmuşdur. Görüşdə çıxış edən Araz Azad Ticarət Zonasının rəhbəri dəvəti qəbul etdiklərinə görə Naxçıvan nümayəndə heyətinə minnətdarlıq etmiş və ticarət zonası haqqında məlumat vermişdir. Qeyd olunmuşdur ki, 54 min hektar sahəsi olan ticarət zonası 2000-ci ildə yaradılmışdır. Haliyədə burada 82 istehsal müəssisəsi fəaliyyət göstərir. 100 yeni istehsal sahəsinin yaradılması istiqamətində isə işlər davam etdirilir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyi və Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin təşkilatçılığı ilə Şərur rayonunda nağdsız ödənişlə bağlı tədbir keçirilmişdir. Tədbiri giriş sözü ilə Şərur Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Rövşən İsgəndərov açmışdır.
Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin şöbə rəisi Mirhüseyn Seyidov nağdsız ödənişlərlə bağlı iştirakçılara məlumat vermişdir.
Sonra Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin şöbə rəisləri Mübariz Əhmədov “Nağdsız hesablaşmaların üstünlükləri”, Rəşad Əliyev “Nağdsız ödənişlərin aparılması qaydaları”, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin aparıcı mütəxəssisi Elçin Əliyev “Plastik kartların təhlükəsizliyi və bank xidmətləri” mövzularında çıxışlar etmişlər.

Şahbuz rayonunda kompleks quruculuq tədbirləri davam etdirilir

Şahbuz rayonu da muxtar respublikanın digər bölgələri kimi, bu gün inkişaf və tərəqqinin yeni müstəvisinə qədəm qoyub. Son illər bu rayonda həyata keçirilən kompleks quruculuq tədbirləri mövcud problemlərin aradan qaldırılmasını təmin etməklə yanaşı, bölgə sakinlərinin məşğulluq probleminin də həllinə müsbət təsirini göstərib. “Muxtariyyət ili”ndə isə quruculuq tədbirlərinin həcmi bir qədər də artıb. Bu gün bölgənin müxtəlif ünvanlarında geniş vüsətilə diqqəti çəkən kompleks quruculuq tədbirlərini davamlı dövlət qayğısı kimi dəyərləndirən şahbuzluların sevinc hisslərini duymaq çətin deyil.

Kompleks quruculuq tədbirləri həyata keçirilən ünvanlardan biri Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli simalarından olan Xalq şairi Məmməd Arazın doğulub boya-başa çatdığı Nursu kəndidir. Kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndə Nəbi Əmişovla həmin obyektlərdə olduq.

İqtisadi həyatda elə hadisələr vardır ki, bəzən verilən bir qərar bütöv bir tarixi dövrü əhatə edə biləcək periodda cəmiyyətdəki iqtisadi münasibətlərə təsir edə, sosial-mədəni inkişafda dərin izlər qoya bilər. Milli iqtisadiyyatın formalaşmasının və ölkənin müstəqilliyinin əsas şərtlərindən biri olan iqtisadi təhlükəsizliyin təmin olunmasında həyata keçirilən pul-kredit siyasətinin də bu baxımdan mühüm əhəmiyyəti vardır. Ölkənin milli maraqlarının qorunması, müstəqil xarici siyasət yeridilməsi üçün onun qızıl-valyuta ehtiyatlarının rolu nə qədər mühümdürsə, ölkə daxilində makroiqtisadi tarazlığın və maliyyə sabitliyinin qorunmasında əsaslandırılmış pul-kredit sistemi də o qədər vacibdir. Çünki iqtisadiyyat o zaman sağlam hesab olunur ki, o, bütün minimum şərtlər daxilində artıma meyilli olur. 

İqtisadiyyatın uğurla idarə edilməsi geniş mənada cəmiyyətin dayanıqlı inkişafı üçün tələb olunan bütün şərtlərin yerinə yetirilməsidir.

Bir regionun və ya bölgənin sosial-iqtisadi inkişafı həyata keçirilən quruculuq tədbirlərinin miqyası ilə də ölçülür. Bu gün kiməsə sübut etməyə ehtiyac yoxdur ki, tikinti olan yerdə inkişaf var, tərəqqi var. Bunu belə başa düşmək olar: cəmiyyət inkişaf etdikcə, yeni ehtiyacların sayı da çoxalır və nəticədə, tələblərin təmin olunması mövcud və ya yeni infrastrukturun daha müasir şəkildə qurulmasını zəruri edir. Ona görə də muxtar respublikada geniş şəkildə aparılan quruculuq tədbirləri uğurla davam etdirilir. Təyinatından asılı olmayaraq, bu gün muxtar respublikamızda həyata vəsiqə qazanan hər bir tikili insanların rahat işləyib-yaşamaq haqqının qorunmasına hesablanıb. Artıq 19 ilə yaxın bir dövr ərzində burada tikilən və ya yenidən qurularaq istifadəyə verilən yüzlərlə obyekt regionun yeni quruculuq xəritəsini gözlərimiz önündə bir daha canlandırır. Bu xəritənin miqyası isə elə muxtariyyətinin 90-cı ildönümünü qeyd edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının fiziki xəritəsi ilə eynilik təşkil edir.

Əlverişli sahibkarlıq və biznes mühitinin formalaşdırılması,məşğulluq probleminin əsaslı həlli, əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılması Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi siyasətin əsas istiqamətlərindəndir. Kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının stimullaşdırılması, əhalinin ərzaq məhsullarına olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsi məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər muxtar respublikanın iqtisadi mənzərəsinin dəyişməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Bütün bunlar – iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, sahibkarlara dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi özəl sektorun inkişaf etməsinə şərait yaratmışdır. Bu isə Ümumi Daxili Məhsul istehsalında özəl bölmənin payının 87 faiz olması ilə nəticələnmişdir.

Dünən Naxçıvan Biznes Mərkəzində Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi və Ədliyyə Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun mahiyyəti ilə bağlı sahibkarlarla görüş keçirilmişdir. Görüşü Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin Sahibkarlığın inkişafı şöbəsinin müdiri Mircavid Tağızadə açaraq muxtar respublikada sahibkarlığın inkişafına göstərilən dövlət dəstəyindən danışmışdır.
Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ədliyyə Nazirliyinin Qanunvericilik şöbəsinin rəisi, ədliyyə müşaviri Ayaz Məhərrəm­ovun “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların tənzimlənməsi və sahibkarların maraqlarının müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun mahiyyəti”, İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyinin sektor müdiri Aysel Qədirzadənin “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların normativ-hüquqi aktların tələblərinə uyğun tənzimlənməsi istiqamətində görülmüş və görüləcək işlər”, Ədliyyə Nazirliyinin Qeydiyyat və notariat bölməsinin baş məsləhətçisi, kiçik ədliyyə müşaviri Səyyub Kərimovun “Sahibkarlıq sahəsində aparılan yoxlamaların qeydiyyatı” mövzularında məruzələri dinlənilmişdir.

“Mineral suların təbii muzeyi” adlandırılan Naxçıvan Muxtar Respublikasında 200-dən çox mineral su mənbələri mövcuddur. Onlardan biri də Şahbuz rayonunun Badamlı qəsəbəsi ərazisində çağlayan eyniadlı mineral sudur ki, bu təbiət möcüzəsi bir çox xüsusiyyətləri ilə qiymətlidir. İlk növbədə, əvəzsiz süfrə suyu olan “Badamlı” həm də müalicəvi əhəmiyyətə malikdir. Belə ki, ateroskleroz, ürək, xərçəng, diabet, mədə yarası, bronxial-astma, pnevmoniya xəstəlikləri, eyni zamanda immunitetin zəifləməsi, infeksiyalara yoluxma, müxtəlif orqanların, o cümlədən dərinin iltihabı zamanı müalicə məqsədilə istifadə edilir.