Bu, son 5 ildə əldə olunan ən yüksək faizdir

Kənd təsərrüfatı iqtisadi və insan resurslarından, beynəlxalq aləmdə tutdugu mövqeyindən asılı olmayaraq, hər bir ölkə üçün ən vacib sahələrdən biri hesab edilir. Müasir dövrdə dünyada gedən bir sıra qlobal proseslər (quraqlıq, pandemiya, bahalaşma və sair) bu sahənin necə strateji əhəmiyyət daşıdığını bir daha göstərməkdədir. Bu baxımdan etibarlı ərzaq təhlükəsiziyinin təmin olunması hər bir ölkə üçün ən ümdə məsələlərdən biridir. 2021-ci il dekabrın 29-da altıncı çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin altıncı sessiyasında Ali Məclisin Sədri kənd təsərrüfatının əhəmiyyətinə diqqət çəkərək demişdir: “Kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmədən nə ərzaq təhlükəsizliyindən, nə də iqtisadi inkişafdan danışmaq mümkündür. Çünki aqrar sektor bir tərəfdən sənaye müəssisələrini xammalla təmin edir, digər tərəfdən isə özünüməşğulluğu təşviq edir, yerli istehsalın həcmi artır, daxili bazar qorunur”.

Muxtar respublikanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında yaşayış məntəqələrinin və istehsalat sahələrinin təbii qazla təminatını həyata keçirmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Qaz İstismar Xidmətində təsdiq olunmuş iş planına əsasən ardıcıl tədbirlər görülür.

Muxtar respublikada güclü sənaye potensialının inkişafı üçün zəngin xammal bazasının mövcudluğu, müasir texnologiyaların tətbiqi son illərdə bu sahədə keyfiyyət və kəmiyyət baxımından müsbət istiqamətdə dəyişikliklərin əldə edilməsinə  geniş imkan yaradıb. Bu müddətdə Dövlət proqramlarının, iri layihələrin uğurla icra edilməsi və qazanılan  müsbət nəticələr deyilənləri bir daha təsdiqləyir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında torpaqlardan istifadəyə və onların mühafizəsinə dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi, eləcə də daşınmaz əmlakın kadastrı və reyestrinin təkmilləşdirilməsi sahəsində ardıcıl fəaliyyətin təmin edilməsi ötən ilin dekabr ayında da Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən diqqətdə saxlanılıb, xidmətin fəaliyyət sahələri üzrə işlər uğurla icra olunub.

Muxtar respublikada həyata keçirilən tədbirlərlə iqtisadiyyatın çoxşaxəli inkişafı təmin edilmiş, bununla da, sosial müdafiə sisteminin daha da gücləndirilməsinə, qarşıya qoyulmuş bütün sosial layihələrin uğurla icra olunmasına zəmin yaranmışdır. İqtisadiyyatda davamlı inkişafın nəticəsidir ki, ötən il muxtar respublikada pensiya və müavinətlərin ödənişinə yönəldilən vəsaitin 60,1 faizi məcburi dövlət sosial sığortahaqqı üzrə daxilolmalar hesabına təmin edilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Vergi Xidməti və onun yerli qurumları tərəfindən dekabr ayında muxtar respublika ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət, iaşə, xidmət və digər sahələrdə yoxlama və monitorinqlər davam etdirilib, 15 vergiödəyicisinə qanunvericiliyin pozulması faktları aşkar olunub. Belə ki, operativ vergi nəzarəti tədbirləri zamanı 1 şəxsin vergi orqanlarında uçotda durmadan fəaliyyət göstərməsi, 1 vergiödəyicisinə məxsus pul vəsaitlərinin uçotdan yayındırılması,1 şəxsdə “Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit məbləğin və məcburi dövlət sosial sığortahaqqının ödənilməsi haqqında qəbz” alınmaması, 1 vergiödəyicisi tərəfindən əhali ilə nağd hesablaşmaların aparılması qaydalarının pozulması və 11 vergiödəyicisinin “Fərqlənmə nişanı” olmadan avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma ilə məşğul olması faktları aşkarlanıb və həmin şəxslər barəsində qanunamüvafiq tədbirlər görülüb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Vergi Xidmətinin mətbuat xidməti

Ailə təsərrüfatlarımız

İnkişaf etmiş ölkələrdə özəl sektorun əsasını ailə təsərrüfatları və kiçik sahibkarlıq subyektləri təşkil edir. Bu cür təsərrüfatlar özünüməşğulluğun nümunəvi modeli sayılmaqla yanaşı, həm də böyük sahibkarlıq subyektlərinin yaradılmasına gedən yolun başlanğıcı hesab edilir. Bu mənada, ailə təsərrüfatlarının yaradılması dövlətimizin marağındadır və bu cür fəaliyyətin nəticəsi ölkəmizin, eləcə də muxtar respublikamızın iqtisadi inkişafında mühüm rola malikdir.

Muxtar respublikada müasir suvarma sistemlərinin quraşdırılması və suvarma suyundan səmərəli istifadə olunmasına nəzarət 2021-ci ilin dekabr ayında da həyata keçirilmiş, su təsərrüfatı sistemlərinin istismarının yaxşılaşdırılması diqqətdə saxlanılmışdır.

Muxtar respublika iqtisadiyyatının hazırkı inkişaf mərhələsində qarşıda duran vacib vəzifələrdən biri də beynəlxalq tələb və formalara cavab verən yüksəkkeyfiyyətli məhsulların istehsalının təşkili və regionun ixrac potensialının gücləndirilməsidir. Bu məsələ həm də istənilən ölkənin xarici ticarət tərəfdaşları ilə münasibətlərinin daha sürətlə inkişaf etməsinə, beynəlxalq əməkdaşlığın daha da dərinləşməsinə təsir göstərən əsas faktorlar sırasında yer alır. İstər Azərbaycanda, istərsə də xarici ölkələrdə sahibkarlarımızın istehsal etdikləri məhsulların sərgilənməsi, xarici iş adamları ilə qarşılıqlı münasibətlərin yaradılması, əməkdaşlıq əlaqələrinin genişləndirilməsində əsas məqsəd yerli məhsullarımızı təbliğ etmək və həmin məhsulların ixrac imkanlarının artmasına nail olmaqdır.

Müasirləşən kəndlərimiz

Muxtar respublikamızın bütün bölgələrində olduğu kimi, Ordubad rayonunda da quruculuq, abadlıq işlərinin coğrafiyası genişlənir, əhatəliyini artırır, əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi üçün genişmiqyaslı tədbirlər  həyata keçirilir. Diyarımızda bölgələrin inkişafına, abadlaşmasına göstərilən davamlı diqqət və qayğının nəticəsidir ki, bu bölgənin də kəndlərində yaraşıqlı binalar salınıb, məktəblər tikilib, yeni infrastruktur, xidmət sahələri yaradılıb. Rayon mərkəzi öz simasını əsaslı surətdə dəyişib. O da xüsusi vurğulanmalıdır ki, ulu öndərimiz Heydər Əliyevin “Azərbaycanın incisi” adlandırdığı Ordubad qədim yurd yerlərimizdən biridir və bunu sübut edən onlarla tarixi-memarlıq abidələri öz ilkinliyini qoruyub saxlayıb. Kompleks quruculuq işləri həyata keçirilərkən məhz bu amilə ciddi önəm verilir, qədimliklə müasirliyin vəhdəti qorunur. Rayonun kompleks quruculuq hesabına müasirliyə qovuşan yaşayış məntəqələrindən biri də Vələver kəndidir. 

Muxtar respublikada yaradılan müasir meliorasiya və irriqasiya sistemləri torpaqların su təminatını yaxşılaşdırır, yeni torpaq sahələri əkin dövriyyəsinə daxil edilir. Naxçıvanda aqrar sahənin inkişafında meliorasiya və su təsərrüfatı sisteminin müasirləşdirilməsi əsas istiqamət kimi götürülür, elmi əsaslara söykənən təhlillər aparılır, mütərəqqi suvarma şəbəkələri və nasos stansiyaları qurularaq istifadəyə verilir. Bu tədbirlər Babək rayonunda da uğurla davam etdirilir. Rayon Meliorasiya və Su Təsərrüfatı İdarəsindən aldığımız məlumatda deyilir ki, ötən ilin dekabr ayında 10 min 250 metr arx, 1800 metr kollektor lildən təmizlənib. Hesabat dövrü ərzində 750 hektardan artıq torpaq sahəsinin meliorativ vəziyyəti yaxşılaşdırılıb, 3,5 hektar sahə yeni əkin dövriyyəsinə qatılıb. 2021-ci ilin dekabr ayı ərzində rayon ərazisində 450 metr yeni içməli su, 70 metr kanalizasiya xətti çəkilib, 145 metr içməli su və 39 metr kanalizasiya xətlərində təmir-bərpa işləri aparılıb. Bəhs olunan dövrdə 22 metr suvarma və 140 metr təzyiqli boru xətlərində təmir-bərpa işləri görülüb.
2022-ci ildə də meliorasiya və irriqasiya tədbirlərinin əhatə dairəsi genişləndiriləcəkdir.

Xəbərlər şöbəsi

Badamlı mədən suları zavodunun işində

dönüş yaradılmalıdır

Badamlı mədən suları zavodu Naxçıvan MSSR-in iri sənaye müəssisələrindən biridir. Zavod 1949-cu ildən istifadəyə verilmiş və onun normal işləməsi üçün dövlət tərəfindən kifayət qədər dövriyyə vəsaiti buraxılmışdır. Təkcə əsaslı kapital qoyuluşu işlərinə 6 milyon manat pul xərclənmişdir...

Ötən il muxtar respublikada bütün parametrlər üzrə iqtisadi sabitliyə və davamlı inkişafa nail olunmuş, digər sahələr kimi, kənd təsərrüfatının da inkişaf etdirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi də diqqətdə saxlanılmışdır. Belə ki, 2021-ci ilin məhsulu üçün muxtar respublikada 64 min hektardan artıq sahədə əkin aparılmışdır. Əkilmiş sahələrin 32 min 721 hektarını taxıl təşkil etmiş, zəmilərdən 103 min tondan artıq məhsul yığılmışdır.

Sərhəd kəndlərimiz

Şaxtalı, sazaqlı bir qış günündə muxtar respublikamızın ən ucqar, dilbər guşələrindən sayılan, yerli və xarici qonaqların sevimli ünvanı Şahbuza üz tutarkən gözlərim önündə bu bölgəmizin son illərdəki inkişafından xəbər verən bənzərsiz mənzərələr bir-birini əvəzləyir: İllərin gərgin zəhmətindən yaranan böyük quruculuq dastanının kiçik boyları – sıldırım qayalıqların arası ilə ilan kimi gah qıvrılıb, gah açılan rahat asfalt yol, iş-güc dalınca tələsən insanları müşayiət edən, həmişəyaşıl ağaclarla bəzənən səliqəli səkilər, bir-birinə boyverən müasir sosial obyektlər, sahibkarlıq subyektləri, yaraşıqlı evlər. Yaz-yay aylarında bərəkət ətirli yaşıllıqlara bürünən, indi isə bəyaz yorğanını üzərinə çəkib qış yuxusuna dalan əkin-biçin ərazilərinə, dərələrin arası ilə üzüaşağı şaqqar-şuqqur coşub-daşan, nəfəsi buxağında qırovlaşan çaylara tamaşa etdikcə bu elin böyük mənəviyyat bəxşişi, vətənpərvər şairimiz Məmməd Arazın misraları çınlayır yaddaşımda:

Mən buradan baxıram bütün aləmə,
Bu yerin qışı da yazımdır mənim.
Axan çaylarına lal sudur demə,
Onlar min nəğməli sazımdır mənim.

Muxtar respublikamızda quruculuq tədbirləri genişləndikcə qədim yurdumuzun yaşayış məntəqələri də öz simasını əsaslı surətdə dəyişir. Bunun nəticəsində ayrı-ayrı ünvanlarda müxtəlif təyinatlı obyektlər inşa olunur, mövcud obyektlər yenidən qurulur, onların maddi-texniki bazaları güclən­dirilir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş elektroenergetika sahəsində ciddi islahatlar, tikinti, yenidənqurma və bərpa prosesi davam etdirilir. Prezident tərəfindən imzalanmış inkişaf proqramının uğurla həyata keçirilməsinin nəticəsi olaraq ölkə iqtisadiyyatını və əhalisini elektrik enerjisi ilə təmin edən güclü enerji sistemi mövcuddur.

Günlər həftələri, həftələr ayları əvəz edir və bir də görürük ki, artıq bir ili başa vurmuşuq. Köhnə ili necə yola salsan, yeni ili də elə qarşılayarsan, – deyiblər. Yurdumuzun insanları hər bayramda olduğu kimi, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günü və Yeni il bayramını da sevinclə qarşılayır. Artıq iki ildir ki, bu bayramı bütöv Azərbaycan olaraq qeyd edirik.

Vurğulamaq lazımdır ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin həm rəsmi olaraq qəbul etdiyi qərarlar, həm də birbaşa tövsiyə və tapşırıqları nəticəsində son illərdə yüzlərlə ailə təsərrüfatı yaranıb və ya mövcud olanlar fəaliyyət imkanlarını genişləndirib. Təsadüfi deyil ki, ailə təsərrüfatlarının ildən-ilə sayının artması, ilk növbədə, müvafiq dövlət qurumlarının təsərrüfatlara göstərdiyi lazımi dəstək və istehsal olunan məhsulun satışının təşkilidir. Bildiyimiz kimi, muxtar respublikamızda hər həftənin şənbə və bazar günləri təşkil olunan kənd təsərrüfatı məhsullarının satış yarmarkasında satılan məhsulların böyük bir hissəsini torpaq mülkiyyətçiləri və yaxud ailə təsərrüfatları tərəfindən istehsal olunan məhsullar təşkil edir. Bundan əlavə, ənənəvi olaraq artıq bir neçə ildir, davam edən “Ailə təsərrüfatı məhsulları” festivalları və ya satış yarmarkaları artıq bu sahədə ixtisaslaşmış mühüm tədbir kimi özünü təsdiq edib. Burada diqqət edilməli məqam isə ondan ibarətdir ki, bu cür festival və ya satış yarmarkaları ailə təsərrüfatlarının inkişaf etdirilməsinə dövlətin məxsusi yanaşmasıdır. Çünki muxtar respublikada fəaliyyət göstərən ailə təsərrüfatları məhsulları onsuz da ilboyu həftə sonları təşkil edilən yarmarkalara çıxarılır. Eyni zamanda bu cür məhsulların satışı üçün təmənnasız olaraq bütün ticarət şəbəkələrində yer ayrılır və ailə təsərrüfatı sahibləri öz məhsullarını burada da sata bilirlər. Amma ildə bir dəfə, həm də payız mövsümündə ailə təsərrüfatı məhsulları üçün festival və ya satış yarmarkalarının təşkil olunması bir sıra özəllikləri ilə seçilir. Birinci ona görə ki, muxtar respublika rəhbəri hər dəfə belə tədbirlərdə şəxsən iştirak edərək həm il ərzində yeni fəaliyyətə başlayan ailə təsərrüfatı sahibləri, həm də onların istehsal etdikləri məhsullarla yaxından tanış olur. Digər tərəfdən həmin təsərrüfat sahibləri ilə yaxından maraqlanaraq onlara lazımi dəstək üçün yerindəcə müvafiq dövlət qurumlarının rəhbərlərinə tapşırıqlarını verir. Amma işlər bununla bitmir. Məsələn, Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin məlumatına görə, cari ilin yanvar-noyabr aylarında Sahibkarlığın İnkişafı Fondu tərəfindən heyvandarlıq, arıçılıq, bağçılıq, limonçuluq təsərrüfatlarının, unlu-qənnadı məmulatların, süd məhsullarının istehsalı, meyvə-tərəvəzin konservləşdirilməsi, yabanı bitkilərin konservləşdirilməsi, meyvələrin qurudulması, kompost istehsalı sahəsinin yaradılması məqsədilə 72 ailə təsərrüfatına 1 milyon 76 min 700 manat dövlət maliyyə dəstəyi göstərilib, ailə təsərrüfatları 4500 ədəd 27 çeşiddə tara ilə təmin edilib. Bundan əlavə, ailə təsərrüfatlarında istehsal olunan məhsulların tanıdılması, təşviqi və sərgisi məqsədilə “Naxçıvan Biznes Mərkəzi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin sərgi salonunda 55 ailə təsərrüfatının 19 növdə 87 çeşiddə məhsulunun nümayişi təmin olunub. Məhz yaradılmış belə şərait ailə təsərrüfatı məhsullarının ildən-ilə çeşidinin artması, eyni zamanda istehsal həcminin çoxalması ilə nəticələnir. Bu il noyabrın 20-si və 21-i “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində keçirilən “Ailə təsərrüfatı məhsulları” satış yarmarkasına 453 ailə təsərrüfatı tərəfindən 540 çeşiddə 41 mindən çox qablaşdırılmış məhsul çıxarılması bunu bir daha təsdiq edir.

Dövlət proqramı icra olunur

Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatının əsas sahələrindən birini meyvəçilik və tərəvəzçilik təşkil edir. Bu sahənin inkişafında kompleks yanaşmanı ehtiva edən tədbirlərin sayı ildən-ilə artır və əhalinin meyvə-tərəvəz məhsullarına olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsi daim diqqətdə saxlanılır. Aparılan məqsədyönlü tədbirlərin nəticəsidir ki, ötən dövrdə meyvə-tərəvəz əkinlərinin sahəsi genişləndirilmiş, müvafiq sahələr üzrə məhsuldarlıq yüksəlmiş, meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin davamlı inkişafı təmin olunmuşdur.

Ölkəmizin iqtisadi sahədə əldə etdiyi nailiyyətlər əhalinin maddi-rifah halının daha da yaxşılaşmasını təmin etməklə bərabər, sosial müdafiə tədbirlərinin əhatə dairəsinin genişlənməsi üçün də əlverişli şərait yaradır. Əməkhaqqı, pensiya, sosial müavinətin istehlak tələbinə uyğun artırılması, mütəmadi olaraq əhalinin real gəlirlərinin bazar səviyyəsinə uyğunlaşdırılması, aztəminatlı insanların, sağlamlıq imkanları məhdudların, şəhid ailələrinin sosial müdafiəsinin təşkili, sosial sığorta qaydalarının və pensiya sisteminin təkmilləşdirilməsi sahəsində atılan addımlar həyata keçirilən sosial siyasətin əhəmiyyətini daha da artırır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2021-ci il 17 dekabr tarixli Sərəncamına əsasən 2022-ci il yanvar ayının 1-dən ölkəmizdə minimum aylıq əməkhaqqı 20 faizədək artırılaraq 250 manatdan 300 manata çatdırılmışdır.

Muxtar respublikamızın hərtərəfli inkişafında mühüm rol oynayan, sosial-iqtisadi inkişafın bəhrələri olan yeni quruculuq ünvanlarının sayı da ilbəil artır.

Muxtar respublikanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında yaşayış məntəqələrinin və istehsal sahələrinin təbii qazla təminatını həyata keçirmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Qaz İstismar Xidmətində təsdiq olunmuş iş planına əsasən ardıcıl tədbirlər görülür.

Muxtar respublikada 2021-ci ilin yanvar-noyabr aylarında 2 milyard 631 milyon 572 min 600 manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2020-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,4 faiz çoxdur.

Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsi Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi ilə birgə “Bank savadlılığı” layihəsi çərçivəsində muxtar respublikada fəaliyyət göstərən sahibkarlıq obyektlərinin nağd pulla birbaşa iş aparan əməkdaşları üçün “Milli pul nişanlarının mühafizə elementləri, zədələnmiş pul nişanlarının dəyişdirilməsi və ekspertizası” adlı tədbir keçilmişdir.

Yeniləşən kəndlərimiz

Azərbayan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin diyarımızın sosial-iqtisadi inkişafı haqqında dediyi sözlər hər birimizdə böyük sevinc və qürur hissi yaradır: “Naxçıvan Muxtar Respublikasının inkişafı daim diqqət mərkəzindədir. Respublikada gedən abadlıq-quruculuq işləri məni çox sevindirir. Naxçıvan son illər ərzində böyük dərəcədə inkişaf etmişdir, həm sosial sahədə, iqtisadi sahədə, sənaye potensialının möhkəmləndirilməsi istiqamətində böyük addımlar atılmışdır. Bu, çox sevindiricidir. Xüsusilə nəzərə alsaq ki, Naxçıvan uzun illər ərzində mühasirə şəraitində yaşayır, üç tərəfdən düşmənlə əhatə olunub. Buna baxmayaraq, respublika yaşayır, güclənir və böyük inkişaf yolunu davam etdirir”. 

Muxtar respublikada sahibkarlığın inkişaf etdirilməsinə verilən dəstəyin, sahibkarlar üçün yaradılan şəraitin və şəffaf mühitin təmin edilməsinin nəticəsidir ki, bu sahə sürətlə inkişaf edir. Bunu muxtar respublikada sahibkarlıq subyektləri tərəfindən yaradılan yeni-yeni istehsal və xidmət obyektlərinin istifadəyə verilməsindən aydın şəkildə görmək olar.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən cari ilin noyabr ayı ərzində mülkiyyət hüquqlarının operativ qeydiyyatı təmin edilib, torpaq fondundan səmərəli istifadə diqqətdə saxlanılıb.

Muxtar respublika ərazisində ekoloji tarazlığın qorunması, əlverişli ekoloji mühitin yaradılması, insanların sağlam ətraf mühitdə yaşamasının təmin edilməsi məqsədilə uğurlu sosial-ekoloji siyasət həyata keçirilir. Hesabat ayında ətraf mühitin mühafizəsi, qanunsuz ov edilməsi, meşə fondu torpaqlarından qanunsuz istifadə, ətraf mühitə təsir hallarının qiymətləndirilməsi məqsədilə 21 yoxlama-reyd keçirilmişdir. Bu sahədə 1 inzibati xəta qeydə alınmış və qanunauyğun tədbir görülmüşdür.

Bir kəndin qayğıları

Arazın kənarında yerləşən Muğanlı Şərur torpağının qədim kəndlərindəndir. Qeydlərimdə kəndin keçmişindən deyil, bu günündən söhbət açacağam. Kənddə 24-dən çox ailə yaşayır. Əhalisinin sayı 1200-ə yaxındır. Adətən, müasir kənd deyəndə cərgə ilə düzülmüş yaraşıqlı evlər, kəndin mərkəzində olan istirahət zonası, müxtəlif məişət xidməti obyektləri, xəstəxana, uşaq bağçası, abad yol və sair gözlərimiz önündə canlanır.

...Son illərdə kənddə xeyli yaşayış binaları tikilsə də, o, müasir kəndə oxşamır. Tikilən binalar kəndin simasını o qədər də dəyişməyib. Çünki bu evlər layihə əsasında deyil, hər kəsin zövqünə görə, necə gəldi tikilir. Son 40 ildə kənddə sosial obyekt adında cəmi bir məktəb istifadəyə verilib. Bundan başqa, heç bir sosial məişət obyekti tikilməyib.
Bir neçə il bundan əvvəl kənddə artezian quyusu qazılıb. Quyudan çıxan su isə içmək üçün yararsızdır. Təəssüflər olsun ki, kənd əhalisinin içməli suya olan tələbatı bu günədək ödənilməyib. Kəndə radio, təbii qaz, su xətləri çəkilməyib. Görülən işlər isə ala-yarımçıqdır. Kəndin axşamları cansıxıcıdır. Evlərdə olan elektrik lampaları gərginliyin normal olmaması üzündən közərir. Bu səbəbdən də camaat tele­vizora da rahat baxa bilmir. Kənddə əmək ehtiyatları çox olsa da, iş yeri tapılmır. Gənc­lərin asudə vaxtının və istirahətinin lazımi səviyyədə qurulması üçün şərait yaradılmamışdır. Burada fərdi mal-qaranın inkişafı da yaxşı vəziyyətdə deyil. Əvvəllər elə bir ailə olmazdı ki, qapısında camışı olmasın. İndi belə ailələri barmaqla göstərirlər. Məhsuldar heyvanlar kəsildi və yaxud ətliyə verildi. Otlağın, örüşün olmaması üzündən kəndli qapısında heyvan saxlaya bilmir. Mövcud otlaqların bir hissəsi üzümçülüyün inkişafı üçün ayrılmış, bir hissəsi isə şoranlaşıb istifadəsiz qalmışdır. 100 hektar yararlı torpaq sahəsi isə sərhəd zonasında qalıb. Otlaq yox, örüş yox. Kəndli isə qatıq, pendir üzünə həsrətdir...

“Şərq qapısı” qəzeti
1 aprel 1990-cı il

Yoxsulluq, pərişanlıq məngənəsindən bolluq,

güzəranlıq mərhələsinə...

Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəlində bugünkü firavanlığımızın, inkişafa, tərəqqiyə, qalib dövlət kimi dünyanın aparıcı ölkələri arasında söz, nüfuz haqqına sahib olmağımıza gətirib çıxaran yolun təməli qoyuldu. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev çıxışlarında dəfələrlə qeyd etdiyi kimi, müstəqilliyimizin bərpasına məhz 1990-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasında başlanıldı, xalqın xilaskarlıq missiyasını öz üzərinə götürən ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin xüsusi dəstxəti ilə ölkənin gələcək inkişaf konsepsiyasının ilk səhifələri qədim diyarımızda yazıldı. Nəticədə, “Şərq qapısı” qəzetinin 1 aprel 1990-cı il nömrəsindəki “Bir kəndin qayğıları” sərlövhəli və digər bu kimi yazılarda yer alan ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrimizdə hökm sürən ürəkağrıdan, cansıxıcı mənzərələr tezliklə aradan qaldırılmağa başlanıldı...

Son illər həyata keçirilən iqtisadi islahatlar muxtar respublikada sahibkarlığın inkişafına təkan vermiş, əhalinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşdırılmasında və iqtisadiyyatın güclənməsində onun rolunu artırmışdır. Keyfiyyətli məhsul bolluğunun yaradılmasında, rəqabətədavamlı istehsal sahələrinin inkişafında və əhalinin məşğulluğunun təmin olunmasında sahibkarlıq həlledici amilə çevrilməkdədir. Muxtar respublikamızda sahibkarlığın daha da inkişaf etdirilməsi, yeni iş yerlərinin və müəssisələrin yaradılması, işgüzar fəaliyyət, biznes innovasiyası təşəbbüslərinin fəal şəkildə dəstəklənməsi, maddi rifahın artmasını şərtləndirən iqtisadi fəallığın stimullaşdırılması qarşıya qoyulan hədəflərə yüksək səviyyədə nail olunacağını söyləməyə əsas verir.

Dekabrın 10-da Azərbaycan Sahibkarlar Konfederasiyasının üzvü olan yapon investisiya şirkəti TET lnternational Development MMC-nin prezidenti Taro Savada, vitse-prezidenti Namiq Ələsgərov, ASK vitse-prezidenti Vüqar Zeynalov və ASK prezident məsləhətçisi Şəbnəm Nuriyeva Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən tütün yetişdirmə mərkəzi, Naxçıvan Beynəlxalq Tobacco MMC, Naxçıvan Sənaye Kompleksində, “Ləzzət” Biskvit Fabrikində sahibkarlar görüş keçirib, istehsal prosesi ilə ətraflı tanış olublar.
Qeyd edək ki, dekabrın 11-də Naxçıvan Sahibkarlar Konfederasiyasının təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Biznes Mərkəzində muxtar respublikada qida istehsal edən şirkətlər üçün 2022-ci ildə Yaponiyanın Tokio şəhərində keçiriləcək “FoodExpo” sərgisi barəsində məlumatlandırma sessiyası keçiriləcək.

Xəbərlər şöbəsi

Müdriklərin sözüdür: insanın dəyəri onun əməyindədir. Zəhmət insanı şəxsiyyətə, ölkələri isə qüdrətli dövlətə çevirir. Bu gün Naxçıvan Qurucu Rəhbər əməyi və zəhməti ilə ucadan ucalara ucalır, daha parlaq gələcəyə inamla addımlayır. İndi Naxçıvanda sözü təkcə dəyişən zaman demir, həm də çiçəklənən məkanlar deyir. Bu çiçəklənən ünvanlar sırasına Ordubad rayonunun Dırnıs və Anaqut kəndləri də daxil oldu. Artıq bu iki kəndin məktəbliləri ən müasir təhsil ocağında oxuyur, kənd sakinləri rahat yollarla istədikləri ünvana tez bir zamanda çata bilirlər. Çoxdandır gözlədikləri, bir neçə vacib strukturu özündə birləşdirən kənd mərkəzi artıq onların ixtiyarında olmasının sevincini yaşayırlar…

Muxtar respublikada telekommunikasiya sahəsində yeni texnologiyaların istifadəsi, xidmət şəbəkəsinin müasir standartlara uyğunlaşdırılması və yeni xidmətlərlə bağlı müvafiq işlər aparılır, müasir telekommunikasiya xidmətləri istiqamətində irimiqyaslı layihələr icra olunur. Rabitə sahəsində gedən sürətli inkişaf əhalinin müasir rabitə xidmətləri ilə əhatə olunması istiqamətində işlərin davam etdirilməsinə əsas zəmin yaradıb. Bu gün muxtar respublikada sakinlərin müasir internet və rabitə xidmətləri ilə təmin edilməsi, göstərilən xidmətlərin hər bir sakinə əlçatan olması üçün kifayət qədər imkanlar və şərait var. 

Elektron imza elektron məkanda imzalamanı təmin edən və bütün beynəlxalq təhlükəsizlik standartına cavab verən tam təkmil imzalama vasitəsidir. Yəni hər hansı bir elektron xidmətdən istifadə edərkən, elektron yazışmalar zamanı, elektron hökumət portalında qeydiyyatdan keçərkən vətəndaş öz elektron imza sertifikatı ilə kimliyini təsdiq edir, sistem onu eyniləşdirir və virtual mühitdə istədiyi əməliyyatı aparmağa imkan verir. Bir sözlə, virtual məkanda şəxsiyyətimizi təsdiq edən sənəd elektron imza sertifikatıdır.

Son illər təhsil sistemində yeni inkişaf xəttinin müəyyənləşdirilməsi, bu sahədə həyata keçirilən islahatların daha da dərinləşməsi göstərir ki, təhsil sektoruna önəm dövlət siyasətinin əsas prioritetlərindən biri kimi aktuallaşır. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da bu istiqamətlər üzrə yeniliklərin tətbiqi və inkişaf etdirilməsi üçün məqsədyönlü addımlar atılır.
Naxçıvan Dövlət Universiteti qabaqcıl texniki biliklərin tələbələrə çatdırılması işində müasir vasitə və metodların işlənib tətbiq olunduğu elm ocaqlarındandır. Bu sahədə olan yeniliklərdən biri də “Naxçıvan Dövlət Universitetinin nəzdində Texnologiyalar Parkının yaradılması haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2020-ci il 14 dekabr tarixli Sərəncamı olmuşdur. Bu innovativ xarakterli sahə ali təhsil müəssisəsinin imkanlarını daha da genişləndirməklə yanaşı, innovativ layihələrin hazırlanması və tətbiqinə son dərəcə böyük imkan yaradacaq.

Muxtar respublikada müasir suvarma sistemlərinin quraşdırılması və suvarma suyundan səmərəli istifadə olunmasına nəzarət həyata keçirilir, su təsərrüfatı sistemlərinin istismarının yaxşılaşdırılması diqqət mərkəzində saxlanılır.

Muxtar respublika iqtisadiyyatının dinamik inkişafı, ixrac potensiallı məhsul istehsalının artması və yeni istehsal sahələrinin yaradılması keyfiyyətə nəzarət işinin əhəmiyyətini günü-gündən artırmaqdadır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti tərəfindən yerli məhsulların daxili və xarici bazarlarda rəqabətədavamlı olması üçün keyfiyyət standartlarına əməl edilməsinə nəzarət işi cari ilin noyabr ayı ərzində də davam etdirilmiş, ümumilikdə, 67, o cümlədən qida məhsullarının 56 halda keyfiyyət göstəriciləri üzrə laboratoriya sınağı aparılmış, nöqsan aşkar edilməmişdir.

Muxtar respublikamızda həyata keçirilən inkişaf strategiyasının əsas prioritetlərindən biri də bütün yaşayış məntəqələrində, xüsusən bölgələrdə kiçik və orta sahibkarlığın genişləndirilməsi, yeni iş yerlərinin yaradılması və özünüməşğulluğun təmin olunmasıdır. Məhz ucqar ərazilərdə, sərhəd bölgələrimizdə də bu yolla daha çox iş imkanlarının yaradılması dövlətimiz tərəfindən həyata keçirilən sosial siyasətin mühüm tərkib hissəsi kimi diqqəti cəlb edir. Daxili bazarda yerli istehsalın xüsusi çəkisinin gündən-günə artması da bununla bağlıdır. Bu uğurların qazanılmasında yeni və mütərəqqi təsərrüfat forması olan ailə təsərrüfatlarının da böyük əməyi var. Naxçıvanda bu təsərrüfat forması ilə məşğul olan insanlara hər cür köməklik göstərilir. Görülən işlərin nəticəsidir ki, belə təsərrüfatların sayı ildən-ilə artır. Muxtar respublikanın bütün rayonlarında yaşayan ailələrə göstərilən qayğı, açılan imkanlar  nümunəvi ailə təsərrüfatlarının iş təcrübəsinin yayılmasına imkan verir.  

Ailə təsərrüfatlarımız

Bu gün muxtar respublikada yaradılan çoxsaylı ailə təsərrüfatları əhalinin rifah səviyyəsinin yüksəlməsinə öz töhfəsini verən kiçik təsərrüfat birlikləri kimi diqqəti cəlb edir. Adından da göründüyü kimi, bu birlik ailəni təşkil edən fərdlərin ayrı-ayrılıqda əməyinin birgə hədəfə yönləndirildiyi bir təsərrüfat formasıdır. Ailə təsərrüfatlarının formalaşmasında əməksevərlik, ailə birliyi əsas şərtlərdəndir. Bu sahənin üstün xüsusiyyətləri ondan ibarətdir ki, kənd yerlərində məskunlaşan ailələrin istehsal etdiyi məhsullarla həmin ailələrin həm öz istehlak tələbatlarının müəyyən bir qismi ödənilir, həm də artırılan təsərrüfat məhsullarını satmaq və ya dəyişdirmək yolu ilə gəlir əldə edilir. Bu isə ailələrin sosial rifah halının yaxşılaşması ilə yanaşı, muxtar respublikada kənd təsərrüfatının inkişafına öz təsirini göstərir. Belə ailə təsərrüfatı başçılarından biri də zəhmət adamı, əməksevər ailə başçısıNaxçıvan şəhər sakini Kamran Kazımovdur.

Azərbaycanda aparılan islahatlar, düşünülmüş siyasət ölkəmizin hərtərəfli inkişafını təmin edir. Ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən müəyyənləşdirilmiş, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən müasir qlobal çağırışlar əsasında zənginləşdirilərək, uğurla davam etdirilən milli inkişaf strategiyası ölkəmizin və xalqımızın gələcəyinə böyük nikbinliklə baxmağa imkan verir. Son on il ərzində Azərbaycan dünyada ən sürətli templə inkişaf edən dövlət kimi tanınır. Bunun başlıca səbəbi elmi əsaslara söykənən iqtisadi islahatların siyasi islahatlarla tamamlanması və uzlaşdırılmasıdır. Azərbaycanın bu təcrübəsi dünyada maraqla qarşılanır və öyrənilir. 

Azərbaycanda aparılan islahatlar, düşünülmüş siyasət ölkəmizin hərtərəfli inkişafını təmin edir. Ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən müəyyənləşdirilmiş, ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən müasir qlobal çağırışlar əsasında zənginləşdirilərək, uğurla davam etdirilən milli inkişaf strategiyası ölkəmizin və xalqımızın gələcəyinə böyük nikbinliklə baxmağa imkan verir. Son on il ərzində Azərbaycan dünyada ən sürətli templə inkişaf edən dövlət kimi tanınır. Bunun başlıca səbəbi elmi əsaslara söykənən iqtisadi islahatların siyasi islahatlarla tamamlanması və uzlaşdırılmasıdır. Azərbaycanın bu təcrübəsi dünyada maraqla qarşılanır və öyrənilir. 

Muxtar respublikada illər öncə müxtəlif yanacaq növlərinə olan tələbatın ödənilməsinin müşkül bir məsələyə çevrilməsini o dövrdə yaşayanlar yaxşı xatırlayırlar. İnsanların əlacı onsuz da o vaxt yaşıllığı az olan ərazilərdəki, həyətyanı sahələrdəki meyvə ağaclarına qalmışdı. Ulu öndər Heydər Əliyevin müdrik siyasətinin muxtar respublikada dönmədən və böyük ehtiramla həyata keçirilməsi qısa müddət sonra bu problemi tamamilə aradan qaldırdı. Artıq illərdir ki, hər bir naxçıvanlının evində fasiləsiz olaraq işıq da var, mavi yanacaq da. 

Dekabrın 1-də “FAW Group Corporation” şirkətinin nümayəndə heyəti Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfəri çərçivəsində yerli istehsal məhsullarının sərgiləndiyi Naxçıvan Biznes Mərkəzi ilə tanış olub. Tanışlıq zamanı nümayəndə heyətinə məlumat verilib ki, Mərkəz muxtar respublikanın biznes mühitinin və istehsal imkanlarının nümayişi, təbliği baxımından mühüm rola malikdir. Burada qurulan pavilyonlarda müxtəlif növ ərzaq və sənaye məhsulları, əl işləri haqqında məlumat alan nümayəndə heyəti yüngül və ağır sənaye, avtomobil sənayesi və digər sahələrin məhsulları ilə, muxtar respublikanın ixrac potensialı ilə xüsusilə maraqlanıb.

Muxtar respublikamızda kommunal müəssisələrin, bələdiyyələrin, yerli icra orqanlarının maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Belə ki, kommunal xidmətlərin daha da yaxşılaşdırılması, məişət tullantılarının vaxtında yığılaraq daşınması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir, həmçinin bələdiyyələr üçün müasir tələblərə cavab verən kommunal təyinatlı texnikalar alınaraq istifadəyə verilir. İstifadəyə verilən yeni texnikalar kommunal xidmətlərin yaxşılaşdırılması ilə bərabər, ekoloji-sanitar təmizliyin də qorunmasına müsbət təsirini göstərir. Məhz bunun nəticəsidir ki, koronavirus infeksiyasının muxtar respublika ərazisində nəzarətdə saxlanılmasına nail olunub, yoluxma sayı digər regionlarla müqayisədə əhəmiyyətli dərəcədə aşağı səviyyədədir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mütəxəssisləri tərəfindən Şahbuz Rayon İcra Hakimiyyətinin əməkdaşları ilə birlikdə rayonun Türkeş kəndində “Taxıl əkinlərinin optimal müddətdə aparılması, əkinlərin aparılmasında toxumların dərmanlanmasının məhsuldarlığa təsiri” və “Aqrotexniki tədbirlərin aparılmasında müasir texnika və texnoloji avadanlıqların rolu” mövzularında seminar keçirilib.

Seminarda nazirliyin əməkdaşlarından Bəhruz Qasımov, Valeh Mehdiyev, Məhəmməd Kərimov çıxış edərək aqrotexniki tədbirlərin aparılmasında texnikaların rolundan, payız əkinlərinin “Əkin atlasları”na uyğun aparılması və əkinlərin optimal müddətə başa çatdırılmasının vacibliyindən danışıblar.
Sonda suallar cavablandırılıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidməti

Yüksək dəqiqliklə işlənib hazırlanan, məntiqi ardıcıllıqla biri digərini tamamlayan Dövlət proqramları əhalinin yüksək iqtisadi fəallığını stimullaşdırır, bölgələrdə yaşayış səviyyəsinin əhəmiyyətli dərəcədə yaxşılaşmasına, şəhər və rayonların hərtərəfli tərəqqisinə yol açır. Muxtar respublikanın davamlı, sürətli inkişafı təkcə iqtisadi deyil, həm də dərin sosial məzmunlu mənəvi məsələdir. Başqa sözlə, burada insan amili öz həlledici təsirini göstərir, insanların sosial-iqtisadi fəallığı və təşəbbüskarlığı mühüm rol oynayır. İşgüzar sahibkarlıq təşəbbüslərinin yüksək səviyyədə dəstəklənməsi, ən yeni texnologiyalara söykənən aqrar-sənaye komplekslərinin yaradılması, yüngül sənayenin, qida sənayesinin inkişaf etdirilməsi, əhalinin yüksək məşğulluğunun təmin edilməsi təkcə mərkəzdə deyil, bölgələrimizdə də öz bəhrələrini verir. 

Muxtar respublikada 2021-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında 2 milyard 355 milyon 837 min 900 manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2020-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,3 faiz çoxdur.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2019-cu il 9 avqust tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “2019-2022-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında “Rəqəmsal ödəniş xidmətlərinin tətbiqinin və nağdsız hesablaşmaların genişləndirilməsi üzrə Proqram”ın icrası ilə bağlı cari ilin ötən dövründə muxtar respublikanın bütün rayonlarını əhatə etməklə 27 halda qəsəbə və kənd mərkəzlərində maarifləndirici görüşlər keçirilib.

İranda səfərdə olan Azərbaycan Baş nazirinin müavinin müavini Şahin Mustafayev bu ölkənin neft naziri Cavad Oci ilə görüşüb.

Şənbə günü səhərin erkən saatlarıdır. Son illərdə bir sıra yerli və beynəlxalq tədbirlərə ev sahibliyi edən, ulu babalarımızın məğrurluq rəmzi sayılan Naxçıvanqala yenə geniş qapılarını tağbatağ açaraq eyni vaxtda onlarla insanı qarşılayır, öz qoynuna mehman edir. Biz də ənənəmizə uyğun olaraq növbəti əlamətdar hadisə- “Ailə təsərrüfatı məhsullarının satış yarmarkası” barədə təəssüratları öyrənmək üçün yolumuzu bu məkandan salırıq. Qala qapısından içəri daxil olan kimi ilkin müşahidələrimiz onu göstərir ki, kiçikdən-böyüyə hər kəs doğma diyarımızın bölgələrindən gətirilən, birlik, bərabərlik rəmzinə çevrilən ailə təsərrüfatlarının böyük zəhmət hesabına istehsal etdikləri ləziz təamlardan almağa can atır.