Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadi inkişafında çoxşaxəliliyin təmin olunması diqqət mərkəzində saxlanılır, yeni istehsal sahələri yaradılır, əhalinin məşğulluğu təmin edilir. Muxtar diyarımız kənd təsərrüfatı regionu olduğundan burada aqrar bölmənin müxtəlif sahələri inkişaf etdirilir. Xüsusilə heyvandarlığın inkişafı son illərdə muxtar respublikanın daxili tələbatının ödənilməsinə öz töhfəsini verir.
AMEA Naxçıvan Bölməsi Bioresurslar İnstitutunun Meyvə, tərəvəz və üzümçülük laboratoriyasının rəhbəri, aqrar elmləri doktoru, dosent Varis Quliyevin üzümçülük üzrə uzun illərdən bəri apardığı məqsədyönlü elmi-tədqiqat işləri uğurla nəticələnib. Tədqiqatçı alimə müxtəlif genetik üsullarla yeni yaratdığı “Naxçıvan muskatı”, “Əlincə”, “Oğuz üzümü”, “Qəhvəyi kişmişi”, “Milax üzümü”, “Bənəniyar üzümü” adlı üzüm sortlarına görə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Aqrar Xidmətlər Agentliyi tərəfindən 6 patent və müəlliflik şəhadətnaməsi verilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən sosial-iqtisadi inkişaf strategiyası hər bir sahənin inkişafı üçün konkret hədəf və məqsədlərin, onlara nail olunma yollarının dəqiq müəyyən edilməsini şərtləndirir. Bu strategiyanın əsas hədəfi olan vətəndaşların həyat səviyyəsinin davamlı olaraq yüksəldilməsi məqsədilə iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, rəqabət qabiliyyətinin artırılması, sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, müasir müəssisələrin açılması, yeni bazarlara çıxış imkanlarının genişləndirilməsi və digər istiqamətlər üzrə sistemli tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Maliyyə Nazirliyi yanında Maliyyə Tədris Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə “Naxçıvan Muxtar Respublikasında mühasibat uçotunun təşkilinin mövcud vəziyyəti və perspektiv inkişaf istiqamətləri” adlı dəyirmi masa keçirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə açan mərkəzin direktoru, iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mehriban İmanova qeyd edib ki, dəyirmi masanın təşkilində məqsəd muxtar respublikanın müəssisə və təşkilatlarında mühasibat uçotunun beynəlxalq standartlara uyğun təşkili və gələcək inkişaf istiqamətlərinin, eləcə də Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət İmtahan Mərkəzi tərəfindən keçiriləcək “Peşəkar Mühasib Sertifikasiyası” imtahanına hazırlığın vəziyyətinin müzakirəsidir.
Muxtar respublikamızda kənd təsərrüfatının inkişafı diqqət mərkəzində saxlanılan sahələrdən biridir. Çünki bu sahənin inkişafı olmadan iqtisadiyyatın gücləndirilməsi, ərzaq təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, sənaye üçün xammal ehtiyatının yaradılması mümkün deyil. Bu baxımdan kənd təsərrüfatının istənilən sahəsində fəaliyyət göstərən hər bir insan hərtərəfli qayğı ilə əhatə edilib. Ona görə də son illər muxtar respublikada kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrində xeyli uğurlara nail olunub.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin sərəncamları ilə təsdiq edilmiş Dövlət proqramlarında və verilmiş tapşırıqlarda qarşıya qoyulmuş vəzifələrin icrası istiqamətində mart ayında da işlərini davam etdirmişdir. Nazirliyin əməkdaşları payızlıq taxıl əkinlərinə yemləmə gübrələrin verilməsi, yaz əkinlərinə hazırlıq, kartof və soğan əkinlərinin optimal müddətə həyata keçirilməsinin əhəmiyyəti, meyvə və üzüm bağlarında görüləcək işlər, torpaqların şoranlaşmasının qarşısının alınmasında aparılacaq aqrotexniki tədbirlər barədə ailə təsərrüfatçıları və torpaq mülkiyyətçilərinin iştirakı ilə maarifləndirici tədbirlər keçiriblər.
Ay ərzində nazirliyə meyvə bağları və üzümlüklərdə yaz dövründə həyata keçiriləcək tədbirlərlə bağlı 41, taxıllara yemləmə gübrələrinin verilməsi ilə əlaqədar 14, ting əkini üçün 35, kartof əkini ilə bağlı 12, dənli-paxlalı bitkilərin əkini ilə əlaqədar 3 müraciət daxil olub, vətəndaşlara müraciət etdikləri məsələlərlə bağlı lazımi tövsiyələr verilib.
Muxtar respublikamızda son illər artan istehsal müəssisələri sırasında maşınqayırma sənayesi ilə məşğul olan Naxçıvan Avtomobil Zavodu əhəmiyyətli yerlərdən birini tutur. Burada Almaniya, Belçika və İtaliyadan gətirilmiş müasir texnoloji avadanlıqlar quraşdırılıb. İstehsal üçün zəruri şərait yaradılıb, müəssisəyə təcrübəli mütəxəssislər cəlb olunub. Həm mexaniki, həm də sürət qutusu ilə işləyən müxtəlif avtomobillər istehsal edilən zavodun baş mühəndisi Rəhim İsmayılovla söhbət zamanı öyrəndik ki, müəssisənin Naxçıvan və Bakı şəhərində satış mərkəzləri, texniki xidmət şöbələri və avtomobillərin ehtiyat hissələrinin satış mağazaları, həmçinin Şərur və Culfa rayonlarında servis mərkəzləri fəaliyyət göstərir.
Aprel ayının ilk həftəsindən başlayaraq Türkiyə Respublikasının müxtəlif şəhərlərində “43-cü Tikinti Materialları və Texnologiyaları” Beynəlxalq Sərgisi və “32-ci Beynəlxalq Mebel Sərgisi” keçirilir.
İstanbul şəhərində inşaat sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlərin məhsul və xidmətlərinin daha geniş auditoriyaya təqdim edilməsi, satış imkanlarının genişləndirilməsi və yeni biznes əlaqələrinin qurması məqsədilə təşkil edilən “43-cü Tikinti Materialları və Texnologiyaları” Beynəlxalq sərgsində Türkiyə, Yaxın Şərq, Mərkəzi Asiya, Şimalı Afrika və dünyanın digər yerlərindən tikinti sahəsində fəaliyyət göstərən şirkətlər iştirak edir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Rabitə və Yeni Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən “Naxçıvan Karqo” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinə sürətli poçt xidmətlərinin göstərilməsi üçün müvafiq lisenziya verilib. Nazirliyə daxil olan müraciətə əsasən sənədlərə komissiyada baxılmış və müvafiq araşdırma aparıldıqdan sonra Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 6 mart tarixli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Naxçıvan Muxtar Respublikasında sürətli poçt xidmətlərinin göstərilməsi Qaydaları”nda tələb olunan şərtlərin ödənildiyi müəyyən edilib. Komissiya tərəfindən “Naxçıvan Kargo” MMC-ə rabitə xidmətləri növünün sürətli poçt xidməti alt növünü həyata keçirmək üçün xüsusi lisenziya verilməsinə dair qərar qəbul edilib.
Bu gün yeni yaranan ailə təsərrüfatları içərisində ənənəvi olmayan fəaliyyət sahələri ilə məşğul olanlar da vardır. Bu isə daxili iqtisadiyyatda şaxələnmənin təmini üçün çox vacibdir. Belə ailə təsərrüfatlarından biri də ötən il Şahbuz rayonunun Badamlı qəsəbəsində fəaliyyətə başlamış və əsasən, müxtəlif bitkilərin yağlarının çıxarılması, təbii tərkibli sabun istehsalı ilə məşğul olan ailə təsərrüfatıdır.
Bu gün yeni yaranan ailə təsərrüfatları içərisində ənənəvi olmayan fəaliyyət sahələri ilə məşğul olanlar da vardır. Bu isə daxili iqtisadiyyatda şaxələnmənin təmini üçün çox vacibdir. Belə ailə təsərrüfatlarından biri də ötən il Şahbuz rayonunun Badamlı qəsəbəsində fəaliyyətə başlamış və əsasən, müxtəlif bitkilərin yağlarının çıxarılması, təbii tərkibli sabun istehsalı ilə məşğul olan ailə təsərrüfatıdır.
Bu gün muxtar respublika iqtisadiyyatında böyük çəkiyə malik olan kənd təsərrüfatı sürətlə inkişaf edir. Dövlət tərəfindən aqrar sahədə infrastruktur layihələrinin davamlılığı, kənd təsərrüfatı sahəsinə dövlət qayğısının artırılması, aqrolizinq xidmətinin genişləndirilməsi, eləcə də, kreditlərin verilməsinin sürətləndirilməsi aqrar sahənin inkişafına müsbət təsirini göstərir.
Muxtar respublikada əmlak və torpaq idarəçiliyinin müasir əsaslarla qurulması Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən mart ayında da diqqətdə saxlanılmışdır.
“Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur və Sədərək rayonlarının inzibati ərazi bölgüsündə qismən dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2021-ci il 15 mart tarixli Sərəncamına uyğun olaraq Şərur və Sədərək rayon inzibati ərazi vahidlərinin təsdiq olunmuş yeni sərhədlərinin döngə nöqtələrinin koordinatları naturaya köçürülmüşdür.
Məlum olduğu kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri hər il ənənəvi olaraq sahibkarlarla görüşür, onların fəaliyyəti ilə maraqlanır, görüləcək işlərin, qarşıya qoyulan vəzifə və tapşırıqların konturları müəyyənləşdirilir. Növbəti belə görüş fevralın 27-də Naxçıvan Biznes Mərkəzində keçirildi və bu görüşdə sahibkarlarla birgə aidiyyəti dövlət qurumları da iştirak edirdi. Biz də hər dəfə keçirilən görüşlərin mahiyyəti haqqında oxucularımıza məlumat verir, görüləcək işlərdən bəhs edirik. Qərara aldıq ki, növbəti dəyirmi masada sahibkarlığın inkişafı ilə bağlı keçirilən həmin görüşdə müvafiq dövlət qurumlarına verilən tapşırıqları elə həmin qurumların nümayəndələri ilə birgə müzakirə edək. Beləliklə, redaksiyamızın qonaqları Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin mətbuat və ictimaiyyətlə əlaqələr üzrə baş məsləhətçisi Çinarə Balayeva, Dövlət Gömrük Komitəsinin Gömrük əməliyyatları və risklərin idarə edilməsi bölməsinin rəis əvəzi Turqut Abbasov, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin Texniki tənzimləmə və standartlaşdırma şöbəsinin aparıcı məsləhətçisi Əli Şərifovdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Vergi Xidməti və “Naxçıvan” Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə “Ödənişlərin onlayn və POS-terminallarla qəbulu” istiqamətində tədbir keçirilib. “Naxçıvan” Universitetinin prorektoru, iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Hüseyn Bağırsoylu tədbiri giriş sözü ilə açıb. Qeyd edib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2019-cu il 9 avqust tarixli Sərəncamı ilə “2019-2022-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında rəqəmsal ödəniş xidmətlərinin tətbiqinin və nağdsız hesablaşmaların genişləndirilməsi üzrə Proqram” təsdiq edilib. Dövlət proqramına uyğun olaraq keçirilən tədbirlərdə müəllim və tələbələrə rəqəmsal ödəniş xidmətləri haqqında zəruri biliklərin verilməsi və onların nağdsız qaydada əməliyyatların aparılmasına təşviq edilməsi istiqamətində aidiyyəti dövlət orqanı ilə birlikdə maarifləndirici görüşlər keçirilir.
Muxtar respublikada davamlı inkişafın təmin edilməsində mühüm sahələrdən biri də sənayedir. Son dövrlər bu sahədə həyata keçirilən ardıcıl tədbirlər, uğurlu investisiya siyasəti, sahibkarlığın inkişafına göstərilən dövlət qayğısı yeni məhsul növlərinin istehsalını təmin etmiş, daxili tələbatın yerli istehsal hesabına ödənilməsinə, məşğulluq səviyyəsinin yüksəldilməsinə, ümumilikdə, iqtisadiyyatın bütün sahələrinin inkişafına yeni imkanlar yaratmışdır.
2020-ci ildə muxtar respublikada sənayenin ümumi inkişafını əks etdirən əsas göstərici kimi 1 milyard 40 milyon 475 min 900 manat dəyərində məhsul istehsalı qeydə alınmışdır ki, bu da 2010-cu ildəki müvafiq göstəricidən 3,3 dəfə çoxdur.
Sənaye məhsulu, min manat
2020-ci ildə sənaye məhsulunun 6,6 faizi dövlət sektorunda, 93,4 faizi qeyri-dövlət sektorunda istehsal edilmişdir. 2010-cu ildə isə bu göstəricilər müvafiq olaraq 12,3 və 87,7 faiz təşkil etmişdir.
Muxtar respublikada 2020-ci ildə ümumi daxili məhsulun sahə strukturunda sənaye 27,6 faizlik payla ilk yerdə təmsil olunmuşdur. 2010-cu ildə isə ümumi daxili məhsulun sahə strukturunda sənayenin payı 18,3 faiz təşkil etmiş və sıralamada 3-cü yerdə olmuşdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların münbitliyinin qorunması və artırılması istiqamətində sistemli tədbirlər görülür, meliorasiya və irriqasiya işləri diqqətdə saxlanılır. Hər il müasir hidrotexniki qurğular tikilərək istifadəyə verilir, mütərəqqi əkin və suvarma üsullarının tətbiqi ilə torpaqların münbitlik göstəriciləri və su təminatı yaxşılaşdırılır, deqradasiyaya məruz qalan torpaq sahələrinin sahəsi azaldılır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin müvafiq Sərəncamı ilə “2021-2025-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların münbitliyinin artırılmasına dair Tədbirlər Planı”nın təsdiq edilməsi bu istiqamətdə yeni imkanlar yaradıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin əməkdaşları tərəfindən yaz suvarma mövsümünün mütəşəkkil keçirilməsi üçün mart ayında muxtar respublika ərazisində kanal və arxlarda, nasos stansiyası və təzyiqli boru xətlərində, su anbarlarının suburaxıcı qurğularında, içməli su xətlərində və digər hidrotexniki qurğularda təmir-bərpa işləri aparılmışdır.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında sənayenin inkişafı davamlı xarakter alıb. Yeni sənaye istehsalı müəssisələrinin yaradılması, mövcud olanların genişləndirilməsi ildən-ilə sənaye məhsullarının həcminin artması ilə müşahidə olunur. Muxtar respublikada sahibkarlığın inkişafına yaradılmış şərait nəticəsində uğurla fəaliyyət göstərən müəssisələrdən biri “Cahan Holdinq” Kommersiya Şirkətləri İttifaqının “Cahan Çay” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətidir.
Əlverişli oroqrafik xüsusiyyətlərə və torpaq-iqlim amillərinə malik olan Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçilik 1996-cı ildən yüksələn xətt üzrə inkişaf etdirilir. Həmin dövrdə ümummilli lider Heydər Əliyevin layiqli davamçısı cənab Vasif Talıbovun Naxçıvan Muxtar Respublikasına rəhbər seçilməsilə bu qədim diyarda kənd təsərrüfatının mühüm sahəsi olan meyvəçiliyin inkişafında uğurlu mərhələ başlandı. Kənd təsərrüfatının digər sahələri ilə yanaşı, meyvəçiliyin inkişafı üçün də həllivacib tədbirlər haqqında imzalanan sərəncamların, proqram və layihələrin icrası istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər bunu deməyə əsas verir.
“Texnika əkinçinin sağ əlidir” kimi bir deyim var xalqımız arasında. Lakin bu deyim o zamanlar yaranıbmış ki, sərhlövhədə də deyildiyi kimi, əkinçilər saatlarla texnikaların yolunu gözləyirmişlər ki, nə vaxtsa gəlib onlara kömək edəcək, işlərini bir qədər yüngülləşdirəcək. İllər ötüb bizə müstəqilliyimizi bəxş edəndən sonra isə sovet dövründən qalma stereotiplərdən zaman-zaman xilas olduqca çoxunu televizorda, azını tarlalarda gördüyümüz texnikalar üçün gözlərimiz yollardan yığılmağa başladı. Müasir dövrümüzdə texnika tək əkinçinin deyil, bütövlükdə, zəhmət adamlarının hamısının sağ əli, dostu, əl əməyini minimuma endirən vasitədir. Çünki indi artıq texnika və texnoloji avadanlıqlardan tək əkinçi yox, kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrində çalışan insanların hər biri istifadə edir. Ölkəmizdə, eləcə də muxtar respublikamızda kənd təsərrüfatının ümumi inkişafı mənzərəsində müşahidə etdiyimiz bu mühüm amillə yeni deyim yaranır: “Texnika zəhmət adamlarının sağ əlidir”. Bu deyimin yaranma səbəblərindən başlıcası isə odur ki...
Muxtar respublikada iqtisadiyyatın bütün sahələrində olduğu kimi, rabitə və yeni texnologiyaların inkişafı istiqamətində də nailiyyətlər əldə olunub. İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı üçün kifayət qədər imkanlar və şərait yaradılıb. Görülən işlərin nəticəsidir ki, bu gün muxtar respublikanın bütün yaşayış məntəqələrində simli və simsiz internetə çıxış imkanları mövcuddur. Sakinlər müasir rəqəmsal xidmətlərdən istifadə edirlər. Həmçinin yeni istifadəyə verilən kənd mərkəzlərində rabitə xidmətləri üçün müvafiq sahələr ayrılır. Avtomat telefon stansiyaları müasir tələblərə cavab verən elektrontipli avtomat telefon stansiyaları ilə əvəz olunur. Muxtar respublika əhalisinə kəsintisiz rabitə və internet xidmətlərinin göstərilməsi məqsədilə zəruri tədbirlər həyata keçirilir. Cari ilin yanvar və fevral aylarında Ordubad rayonunun Nüsnüs və Yuxarı Əndəmic, Şərur rayonunun Şəhriyar kəndində yeni rabitə evləri istifadəyə verilib.
“Mosbuild-2021” sərgisi Rusiya Federasiyası, Qazaxıstan, Belarus, Ukrayna və digər ölkə təmsilçilərinin iştirak etdiyi MDB ölkələri arasında ən böyük tikinti sərgisidir. Sərgidə tikinti və təmir materialları istehsalı üzrə 14 bölmədə məhsul nümayişi təşkil olunur.
Hər bir ölkənin iqtisadiyyatında mühüm çəkiyə malik olan sahələrdən biri kənd təsərrüfatıdır. Əhalinin keyfiyyətli yerli ərzaq məhsulları ilə, həmçinin sənayenin xammala olan tələbatının ödənilməsində aqrar sahənin rolu danılmazdır. Odur ki, ölkəmizdə, onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan muxtar respublikamızda kənd təsərrüfatının elmi əsaslarla inkişafı istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlər davamlı xarakter alıb.
Yaşıllıq sahələrinin genişləndirilməsi indiki və gələcək nəsillərin sağlamlıqlarının qorunmasına, təbiətin zənginləşdirilməsinə xidmət edir.
Əhalinin ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatı istiqamətində muxtar respublikamızda həyata keçirilən tədbirlərin davamlı xarakter alması regionumuza digər yerlərdən daxil olan, baha qiymətə başa gələn, genofondu dəyişdirilən, mənşəyi bilinməyən məhsulların qarşısının alınmasında mühüm əhəmiyyət daşıyır. Ayrı-ayrı vaxtlarda qəbul olunmuş bəzi Dövlət proqramları da bu məqsədə xidmət edir. Bu sırada meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı ilə bağlı 2012 və 2016-cı illərdə qəbul edilmiş və icrası uğurla başa çatdırılmış proqramlar xeyli nailiyyətlər qazanılmasını təmin edib, birinci proqramın icrası ikinci proqram üçün yeni imkanlar yaradıb. 2016-2020-ci illər üçün imzalanmış proqramın icrasına uyğun olaraq 2018-ci il noyabr ayının 1-də Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Akademik Həsən Əliyev adına “Araz” Elm-İstehsalat Birliyinin, eləcə də Toxumçuluq və Bitkilərin Mühafizəsi İdarəsinin yeni inzibati binası istifadəyə verilib.
Sədərək rayonunda son illər həyata keçirilən tikinti-quruculuq tədbirləri – yaşayış evləri, salınan parklar, xiyabanlar, küçələr, əkilən ağaclar, güllər-çiçəklər göz oxşayır. Yaradılan müəssisələr rayonun iqtisadi potensialını artırmaqla bərabər, yerli əhalinin məşğulluğunun yüksəldilməsinə xeyli təsir göstərib. Müasir tələblərə cavab verən təhsil, səhiyyə, mədəniyyət ocaqları, o cümlədən kənd və xidmət mərkəzləri, uşaq bağçaları inşa edilib. Yeni texnologiya əsasında təbii qazın çəkilməsi muxtar respublikanın rayonları sırasında ilk dəfə olaraq Sədərəkdə başa çatdırılıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Maliyyə Nazirliyi yanında Maliyyə Tədris Mərkəzi büdcə təşkilatlarında maliyyə və mühasibatlıq işində çalışanların mövcud biliklərinin artırılması və ixtisaslarının təkmilləşdirilməsi istiqamətində işlərini davam etdirir.
Üç gün ərzində keçirilməsi nəzərdə tutulan təlimin məqsədi mühasibatlıq sahəsində çalışan işçilərin peşə hazırlığının təkmilləşdirilməsi və biliklərinin qiymətləndirilməsindən ibarətdir.
Təlim başlanmazdan əvvəl Mərkəzin direktoru Mehriban İmanova çıxış edərək bildirib ki, təlimdə iştirak etmək maliyyə-mühasibat işçilərinə mühasibat uçotunun təşkili və aparılması, eləcə də maliyyə və vergi hesabatlarının hazırlanması, təqdim olunması ilə bağlı biliklərini təkmilləşdirmək, hər iki uçot arasında olan oxşar və fərqli cəhətləri təhlil etmək imkanı yaradacaq.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında sürətli poçt xidmətlərinin göstərilməsi üçün müvafiq lisenziyanın verilməsi Naxçıvan Muxtar Respublikası Rabitə və Yeni Texnologiyalar Nazirliyi tərəfindən həyata keçirilir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2021-ci il 6 mart tarixli 57 nömrəli Qərarı ilə təsdiq edilmiş “Naxçıvan Muxtar Respublikasında sürətli poçt xidmətlərinin göstərilməsi Qaydaları”nın 1.5 bəndində sürətli poçt xidmətinə lisenziya verilməsi üçün tələb olunan şərtlər müəyyən edilmişdir. Lisenziyanın verilməsi üçün tələb olunan şərtlərdə qeyd edilir ki, hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olan fiziki şəxs olduqda şəxsiyyət vəsiqəsinin, hüquqi şəxs olduqda dövlət reyestrindən çıxarışın və Nizamnamənin, vergiödəyicisi kimi uçota alınması haqqında şəhadətnamənin, fəaliyyətin həyata keçirildiyi sahəsi 100 m2-dən az olmayan daşınmaz əmlakın mövcudluğu və üzərində mülkiyyət, istifadə və ya icarə hüququnu təsdiq edən sənədlərin surətləri təqdim olunmalıdır. Muxtar respublikanın ən azı 3 inzibati ərazi vahidində 20 m2-dən az olmayaraq saxlanma anbarı ilə təmin edilmiş nümayəndəliyin olması, fəaliyyət göstərilən obyektlərdə yanğın təhlükəsizliyi və videomüşahidə sistemlərinin quraşdırılması, çatdırılma və kuryer fəaliyyətinin təşkili üçün mülkiyyət və ya icarə əsasında istifadəsində ən azı 2 yük avtonəqliyyat vasitəsinin olması, lisenziyanın verilməsindən imtina edilmədikdə, lisenziya verilməsinə görə dövlət rüsumunun ödənildiyini təsdiq edən sənəd də şərtlərdə öz əksini tapır.
Muxtar respublikada 2021-ci ilin yanvar-fevral aylarında 369 milyon 178 min 100 manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2020-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0,3 faiz çoxdur.
Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2020-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,7 faiz artaraq 799,8 manata çatmışdır.
Kiçik və Orta Biznesin İnkişafı Agentliyinin (KOBİA) nümayəndə heyəti Naxçıvan Muxtar Respublikasında səfərdə olub. Səfər KOBİA-nın fəaliyyət istiqamətləri, mikro, kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə göstərdiyi xidmətlər barədə Naxçıvan sahibkarlarını məlumatlandırmaq, muxtar respublikanın müvafiq qurumları ilə KOB subyektlərinin inkişafına dəstəkyönümlü təklifləri müzakirə etmək məqsədi daşıyıb.
Bahar zəhmət, əmək və nemət fəslidir. İlin bu fəslində hava təmiz, Günəş bol, arzular qanadlı, qəlblər ilhamla dolu olur. İnsanları baharın gəlməsi, təbiətin oyanması, həyatın canlanması ilə müjdələyən Novruz ən qədim dövrlərdən bəri xalqımızın sevinc, şadlıq bayramı olub, tariximizin müxtəlif dövrlərində bəzi təzyiqlərə və süni maneələrə məruz qalmasına baxmayaraq, bu günümüzə qədər gəlib çatıbdır. Novruz bayramı ürəklərdə saf duyğuların oyanması, insanlar arasında səmimiyyət, mehribanlıq, qardaşlıq tellərinin möhkəmləndirilməsi, onların bir-birinə diqqətinin və qayğısının artırılması üçün gözəl zəmin yaradır.
Qədim yurdumuzun hüsnünə xüsusi gözəllik verən yaz fəsli qədəmlərini yavaş-yavaş torpağa qoyduqca elimiz gözəlləşir, çiçək açır. Hara baxırsan, haraya üz tutursan, bağında, bostanında yaz qayğılarını çəkən insanlara rast gəlirsən. İlin bu vədəsində Şərur rayonu, Danyeri kənd sakini, ailə təsərrüfatı sahibi Yaqub Həsənovun da işi çoxdur, o, bağları səliqəyə salmaqla məşğuldur. Bu qədər ağacın məhsulunu harada və necə satışa çıxarır, – deyə maraqlanır, onunla həmsöhbət oluruq:
Əhali artımının sosial-iqtisadi şəraitdən, təbii amillərdən asılılığını, ərazilər üzrə yerləşməsini öyrənən demoqrafiya heç bir tarixi dövrdə sabit qalmamış, hər zaman müxtəlif dəyişikliklərlə müşahidə olunmuşdur. Azərbaycanda son illər baş vermiş sosial-iqtisadi dəyişikliklər də demoqrafik inkişafa öz təsirini göstərmiş, bu sahədə mühüm dövlət siyasəti ortaya qoyulmuşdur. Bu siyasətin uğurla həyata keçirilməsinin nəticəsdir ki, hazırda ölkəmiz öz iqtisadi nailiyyətləri ilə yanaşı, müsbət demoqrafik dəyişiklikləri ilə də diqqəti cəlb edir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Vergi Xidməti və onun yerli qurumları tərəfindən fevral ayında muxtar respublika ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət, iaşə, xidmət və digər sahələrdə yoxlama və monitorinqlər davam etdirilib, 28 vergiödəyicisində qanunvericiliyin pozulması faktları aşkar olunub. Belə ki, operativ vergi nəzarəti tədbirləri zamanı 1 vergiödəyicisində əhali ilə nağd pul hesablaşmalarının aparılması qaydalarına riayət olunmaması, 1 vergiödəyicisində “Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit məbləğin və məcburi dövlət sosial sığortahaqqının ödənilməsi haqqında qəbz” almaması, 3 şəxsin vergi orqanlarında uçotda durmadan fəaliyyət göstərməsi, 23 vergiödəyicisinin isə “Fərqlənmə nişanı” olmadan avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma ilə məşğul olması faktları aşkarlanıb və həmin şəxslər barəsində qanunamüvafiq tədbirlər görülüb. Həmçinin vergidənyayınma və dövriyyənin gizlədilməsi hallarına qarşı mübarizə məqsədilə 2 vergiödəyicisində xronometraj metodu ilə müşahidə aparılıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Vergi Xidmətinin mətbuat xidməti
Muxtar respublikanın yaşayış məntəqələrinin və istehsalat sahələrinin təbii qazla təminatını həyata keçirmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Qaz İstismar Xidmətində təsdiq olunmuş iş planına əsasən ardıcıl tədbirlər görülür.
Muxtar respublikanın şəhər və rayon ərazilərindən daxil olan müraciətlərə əsasən fevral ayında “Naxçıvanqaz Servis” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən daxil olan müraciətlərə əsasən 100 mənzil (ev) və müxtəlif təyinatlı obyektlər qazlaşdırılmışdır ki, bunun 95-i əhali, 5-i isə qeyri-əhali abonentlərdir.
Hər il keçirilən yaz və payız iməcilikləri zamanı yeni meyvə bağları salınır, meşə zolaqlarının ərazisi xeyli genişləndirilir, ümumiyyətlə, yüz minlərlə yeni meyvə, meşə və bəzək ağacları əkilir. Aparılan tədbirlərin nəticəsidir ki, hazırda muxtar respublikada yaşıllıq zolaqlarının sahəsi ümumi ərazinin 20 faizdən çoxunu tutur.
Dünən Naxçıvan Biznes Mərkəzində 15 mart – Ümumdünya İstehlakçı Hüquqlarının Müdafiəsi Günü münasibətilə tədbir keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin, Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidmətinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbiri giriş sözü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının İqtisadiyyat naziri Tapdıq Əliyev açaraq çıxış edib.
Ötən ay sahibkarlarla keçirilən görüşdə Ali Məclis Sədrinin qarşıya qoyduğu vəzifələrin icrası istiqamətində Naxçıvan Biznes Mərkəzində “Sahibkarlıq subyektlərində mühasibatlıq və idarəçilik” mövzusunda seminar keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyi və Sahibkarlar Konfederasiyasının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən seminarı giriş sözü ilə nazirliyin şöbə müdiri Xudakərim Məmmədov açıb. Bildirilib ki, muxtar respublikada sahibkarlığa göstərilən dövlət qayğısının nəticəsində kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinin sayı getdikcə artmaqdadır. Qeyd olunub ki, sahibkarlıq subyektlərinin fəaliyyəti bu müəssisələrdə mühasibat işinin düzgün qurulmasından çox asılıdır.
Müasir dövrdə dayanıqlı və keyfiyyətli enerji təchizatı hər bir ölkənin davamlı inkişafının təmin edilməsində mühüm rol oynayır. Muxtar respublikada da dövlət siyasətinin əsasını təşkil edən enerji təhlükəsizliyi tədbirləri daim diqqətdə saxlanılmış, yeni güclərin yaradılması və infrastrukturun yenilənməsi istiqamətində mühüm işlər həyata keçirilmişdir.
Muxtar respublikada torpaqlardan istifadəyə və onların mühafizəsinə dövlət nəzarətinin gücləndirilməsi, mülkiyyət hüquqlarının qeydiyyatı zamanı operativliyin təmin edilməsi cari ilin fevral ayında da Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən diqqətdə saxlanılmışdır.
“2021-2025-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların münbitliyinin artırılmasına dair Tədbirlər Planı”na uyğun olaraq ötən ay Sədərək, Şərur və Kəngərli rayonları ərazisində mövcud olan kanal, kollektor və drenaj şəbəkələrinin əhatə etdiyi ərazilərin topoqrafik planları hazırlanmışdır. Ailə təsərrüfatlarında əkin atlaslarına uyğun əkinlərin keçirilməsinə nail olunması və torpaqlardan səmərəli istifadə edilməsi məqsədilə Culfa rayonunda bələdiyyə sədrlərinin, ailə təsərrüfatı başçılarının, torpaq mülkiyyətçilərinin, istifadəçilərinin və icarəçilərinin iştirakı ilə seminar-müşavirə keçirilmişdir.
Muxtar respublikada torpaq və su ehtiyatlarının qorunması və onun məhsuldarlığının artırılması, suvarılan sahələrin genişləndirilməsi, su təsərrüfatı sistemlərinin istismarının yaxşılaşdırılması istiqamətində görülən işlərin əhatə dairəsi genişləndirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin əməkdaşları tərəfindən fevral ayında 6,4 kilometr yeni suvarma, 170 metr qapalı drenaj xətti çəkilmiş, 800 metr yeni açıq drenaj kanalı qazılmış, 5 kilometr içməli su, 1,5 kilometr təzyiqli boru xətti təmir edilmiş, 41 kilometr beton və torpaq kanal, 18 kilometr ara arxlar, 4 kilometr kollektor lildən təmizlənmişdir. Şoranlaşmanın qarşısını almaq məqsədilə görülən işlər hesabına 36,4 hektar sahənin meliorativ vəziyyəti yaxşılaşdırılmışdır.
İnsan sağlamlığı ölkəmizdə, eləcə də muxtar respublikamızda dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birini təşkil edir. Sağlamlığın qorunması tibbi-profilaktik, müalicə və maarifləndirmə tədbirləri ilə yanaşı, əhalinin keyfiyyətli ərzaq məhsulları ilə təmin olunmasından da əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. İnsanın gündəlik ərzaq tələbatının mühüm bir hissəsini ət və süd məhsulları təşkil edir. Əhalinin təhlükəsiz heyvandarlıq məhsulları ilə təmin edilməsi üçün baytarlıq təbabətinin inkişafı, bu sahədə fəaliyyətin günün tələbləri səviyyəsində qurulması həyati əhəmiyyət kəsb edən məsələdir. Heyvanlar arasında xəstəliklərin qarşısının alınması isə baytarlıq xidmətinin təşkili ilə birbaşa bağlıdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun dediyi kimi: “Baytarlıq xidmətinin təşkili fədakarlıq və zəhmət tələb edir. Muxtar respublikada epizootik tədbirlərin vaxtında həyata keçirilməsinin nəticəsidir ki, heyvanlar arasında infeksion xəstəlik yoxdur”.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi tərəfindən fevral ayında da kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələri üzrə bir sıra işlər görülüb. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2021-2025-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında kənd təsərrüfatı təyinatlı torpaqların münbitliyinin artırılmasına dair Tədbirlər Planı”nın müvafiq bəndlərinin icrası məqsədilə nazirliyin əməkdaşları Şərur, Babək, Kəngərli və Sədərək rayonlarında torpaq mülkiyyətçiləri və sahibkarların iştirakı ilə seminar-müşavirələr keçiriblər.
Mütəxəssislər tərəfindən ötən ay “Taxıl sahələrinə yemləmə gübrələrinin verilməsi və torpaqların münbitliyinin artırılması yolları”, “Taxıl sahələrinə yemləmə gübrələrinin verilməsinin optimal müddətləri” və “Kartof bitkisinin optimal müddətdə əkini və ona qulluq qaydaları” mövzularında maarifləndirici tədbirlər təşkil olunub.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin diqqət və qayğısı ilə bu gün muxtar respublikada rabitə və yeni texnologiyaların inkişafı istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir, əhaliyə nümunəvi rabitə və internet xidmətlərinin göstərilməsi uğurla davam etdirilir.
Muxtar respublikada yeni texnologiyalar tətbiq etməklə rabitə və internet xidmətinin səviyyəsi ilbəil yüksəldilir, maddi-texniki baza gücləndirilir, ən ucqar dağ kəndində belə, genişzolaqlı, yüksəksürətli internet və digər müasir telekommunikasiya şəbəkələri istifadəyə verilir, yeni rabitə evləri inşa olunur. İstər şəhər, istərsə də kənd yaşayış məntəqələrinin rabitə və informasiya infrastrukturunun müasirləşdirilməsi istiqamətində reallaşdırılan tədbirlər sakinlərin bu xidmətlərdən səmərəli istifadəsinə geniş imkanlar açır. Muxtar respublika əhalisinə kəsintisiz rabitə və internet xidmətlərinin göstərilməsi məqsədilə zəruri tədbirlər həyata keçirilir.
Məşğulluq əməkqabiliyyətli əhalinin işsizliyinin aradan qaldırılmasının maddi əsasını təşkil edir. Belə ki, məşğulluq artdıqca işsizlik azalır. İşsizliyin aradan qaldırılması isə demoqrafik vəziyyətin inkişafı və artan tələbatla əlaqədar olaraq yeni iş yerlərinin və xidmət sahələrinin açılması sayəsində aradan qaldırılır. Deməli, əməkqabiliyyətli əhalinin işlə təmin olunması mühüm iqtisadi və sosial məsələdir. Bu mənada, məşğulluq hər bir cəmiyyətin firavanlığı və əhalinin yaşayış səviyyəsinin əsas göstəricisi kimi qəbul edilir. İnsan amilinə qayğını dövlət siyasətinin bütün istiqamətlərində əsas götürən ölkəmizdə əhalinin məşğulluğu və həyat səviyyəsinin yüksəldilməsi başlıca və əsas istiqamətlərdən biri kimi müəyyənləşdirilib.
Aqrar sahə Naxçıvan Muxtar Respublikası iqtisadiyyatında mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu sahənin dinamik inkişaf etdirilməsi və regionda ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması həmişə diqqət mərkəzində saxlanılıb. Kənd təsərrüfatı məhsullarının gözlənilməz bədbəxt hadisələrdən sığortalanması da günün vacib tələbi kimi bu sahəyə məsul olan qurumlar qarşısında əsas vəzifələrdən biri kimi müəyyənləşdirilib.
Müxtəlif təbii, texnogen və üçüncü şəxslərin hərəkəti mənşəli risk faktorlarına həssas olan kənd təsərrüfatına bir sıra səbəblərdən dəyən maddi zərərlərin əvəzinin ödənilməsinə xidmət edən aqrar sığorta bu sektorun investisiya cəlbediciliyinin yüksəlməsinə də müsbət təsir göstərir. Nəticədə, aqrar sığorta sisteminin tətbiqi ilə kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının davamlılığı və dayanıqlılığı təmin olunur, sahəyə biznes marağının artmasına şərait yaranır.
Məhsul bolluğu yaratmaq, bu sahədə idxalı azaltmaq, ixracın isə həcmini artırmaq qarşıya qoyulan prioritet vəzifələrdəndir. Bu məqsədlə muxtar respublikada istiqamətlər müəyyənləşdirilib və hazırda onlar uğurla həyata keçirilir.
Əhalinin əlverişli bank xidmətlərindən daha səmərəli yararlanması üçün 2008-ci ildən fəaliyyət göstərən “Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin paytaxt Bakı və Naxçıvan şəhərlərində, o cümlədən Şərur, Culfa, Ordubad, Kəngərli rayonlarında filialları istifadəyə verilib. Şahbuz rayon mərkəzində bankın yeni filialı üçün binanın tikintisində hazırda son tamamlanma işləri aparılır. Ümumilikdə, 465 kvadratmetr sahədə yerləşəcək bina iki mərtəbədən ibarət olacaq. Binanın birinci mərtəbəsində əməliyyat, xəzinə, server, qiymətlilərin saxlanılması və gözətçi otaqları, müştəri zalı, qazanxana yerləşəcək. İkinci mərtəbə isə direktor və əlavə iş otaqları üçün nəzərdə tutulub.
Yeni filial əhalinin maliyyə resurslarına olan tələbatlarının yüksək səviyyədə ödənilməsinə şərait yaradacaq, burada biznes, kənd təsərrüfatı, ailə təsərrüfatı, istehlak və ipoteka kreditlərinin verilməsi, eyni zamanda kassa əməliyyatları və pul köçürmələri kimi bütün maliyyə əməliyyatları həyata keçiriləcək.
Telli MƏMMƏDOVA
Muxtar respublikada sosial-iqtisadi inkişafın təmin edilməsi məqsədilə qəbul edilmiş Dövlət proqramları mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Həmin proqramlarda nəzərdə tutulmuş tədbirlərin uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində muxtar respublikada iqtisadiyyatın tarazlı və davamlı inkişafına nail olunmuşdur. Həyata keçirilən tədbirlər digər sahələr kimi, kənd təsərrüfatında da mühüm nəticələrin əldə olunmasına imkan vermişdir.
Aprel 2021 |
