Muxtar respublikamızın tarixini özündə yaşadan, içməli və suvarma suyuna olan tələbatın ödənilməsində mühüm rol oynayan kəhrizlərin qorunub saxlanılması, təmir-bərpası mühüm əhəmiyyətli sahə kimi daim diqqət mərkəzindədir. Yeraltı suları yer səthinə çıxarmaq üçün istifadə olunan qurğulardan  – kəhrizlərdən istifadə iqtisadi baxımdan daha səmərəlidir. Ona görə ki, heç bir elektrik enerjisi sərf edilmədən əhali öz axarı ilə fasiləsiz olaraq içməli və suvarma suyu ilə təmin olunur. 

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsinin Kəhrizlər İdarəsindən verilən məlumata görə, 384 kəhrizin qeydiyyata alındığı muxtar respublikamızda istifadə olunan kəhrizlərin qorunub saxlanılması və təmir-bərpası ötən il də diqqət mərkəzində saxlanılıb. Şərur rayonunun Tənənəm, Babək rayonunun Kültəpə, Kəngərli rayonunun Xıncab, Təzəkənd, Qarabağlar, Çalxanqala, Yurdçu, Culfa rayonunun Yaycı, Xoşkeşin, Şurud, Ordubad rayonunun Yuxarı Əylis, Anabad kəndlərində və Naxçıvan şəhərində olmaqla, ümumilikdə, 15 kəhriz əsaslı təmir olunub. Həmçinin Naxçıvan və Ordubad şəhərlərində, Ordubad rayonunun Aşağı Əylis, Şahbuz rayonunun Şahbuzkənd, Culfa rayonunun Gal, Kəngərli rayonunun Qarabağlar kəndlərində, ümumilikdə, 9 kəhrizdə cari təmir işləri aparılıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2004-cü il 28 fevral tarixli Fərmanı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi yaradılmışdır. Ali Məclis Sədrinin 2014-cü il 19 sentyabr tarixli Fərmanına əsasən isə Rabitə və İnformasiya Texnologiyaları Nazirliyi Rabitə və Yeni Texnologiyalar Nazirliyi adlandırılmış, nazirliyin səlahiyyətləri daha da genişləndirilmişdir.
Rabitə və informasiya sistemlərinin inkişafı və yeni texnologiyaların tətbiqi məqsədilə reallaşdırılmış məqsədyönlü tədbirlər muxtar respublikanın hazırkı sosial-iqtisadi inkişafında bu sahənin rolunu daha da artırmışdır. Son 13 ildə muxtar respublikada əhaliyə nümunəvi rabitə xidmətinin göstərilməsi məqsədilə konkret vəzifələr müəyyənləşdirilmiş, bu sahədə mühüm irəliləyişlər əldə olunmuşdur. Rabitə sektoruna investisiyaların cəlb edilməsi nəticəsində istismarda olan avtomat telefon stansiyaları müasir tələblərə cavab verən yeni rabitə sistemi ilə əvəz olunmuş, ən ucqar dağ kəndində belə, genişzolaqlı, yüksəksürətli internet və digər müasir telekommunikasiya şəbəkələri istifadəyə verilmişdir.
Muxtar respublikada Yeni Nəsil Texnologiyaların tətbiqi ilə əlaqədar nəzərdə tutulan 4 mərhələdən ibarət layihənin 3-ü artıq başa çatdırılmışdır. Belə ki, 4-cü nəsil telekommunikasiya xidmətlərindən istifadəyə imkan verən NGN avadanlıqları istifadəyə verilmiş, telekommunikasiya şəbəkəsi üzrə sabit telefon nömrələri 7 rəqəmli nömrə planına keçirilmişdir. Hazırda istifadə olunan avtomat telefon stansiyalarının 66 faizini yeni nəsil texnologiyalar təşkil edir.

Muxtar respublikada 2017-ci ilin yanvar ayında 156 milyon 914 min manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2016-cı ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0,8 faiz çoxdur.
Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2016-cı ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4 faiz artaraq 349,2 manata çatmışdır.

* * *

Muxtar respublikada yaradılan ümumi daxili məhsulun tərkibində ilk yeri sənaye sahəsi tutur. Sənaye üzrə 88 milyon 215 min 500 manat həcmində məhsul istehsal edilmişdir ki, bu da 2016-cı ilin müvafiq dövründəki göstəricini 1,1 faiz üstələmişdir.

* * *

İnfrastruktur quruculuğu çərçivəsində 2017-ci ilin yanvar ayında muxtar respublikada bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 47 milyon 120 min 500 manat həcmində investisiya yönəldilmişdir ki, bu da bir il öncəki göstəricidən 0,5 faiz çoxdur. Əsas kapitala yönəldilmiş investisiyanın 44 milyon 584 min 500 manatı və ya 94,6 faizi tikinti-quraşdırma işlərinin payına düşmüşdür.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri işləyərkən, 1992-ci il fevralın 24-də qəbul etdiyi qərarla Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi yaranmışdır. Bu dövrdə ulu öndərimizin şəxsi nüfuzu sayəsində İran ərazisindən keçməklə Azərbaycanın digər bölgələri ilə nəqliyyat əlaqəsinin qurulması, Sədərək-Dilucu və Şahtaxtı-Poldəşt sərhəd-keçid məntəqələrinin yaradılması blokadada olan Naxçıvanın böhranlı vəziyyətdən çıxarılmasında, gömrük və ticarət əlaqələrinin inkişafında mühüm rol oynamışdır.

Ötən 25 ildə böyük inkişaf yolu keçən muxtar respublika gömrük sistemi müasir infrastrukturu və möhkəm maddi-texniki bazası ilə seçilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin gömrük xidmətinin müasir tələblər səviyyəsində qurulması istiqamətində həyata keçirdiyi ardıcıl tədbirlər bu baxımdan mühüm əhəmiyyətə malikdir. Son illər qonşu Türkiyə Respublikası və İran İslam Respublikası ilə imzalanmış sazişlər, həyata keçirilən rəsmi səfərlər sayəsində xarici əlaqələrin əhatə dairəsi xeyli genişlənmişdir. Şahtaxtı-Poldəşt sərhəd-keçid məntəqəsinə beynəlxalq statusun verilməsi, Sədərək və Culfa gömrük sərhəd-buraxılış məntəqələrində 24 saatlıq, Şahtaxtı gömrük sərhəd-buraxılış məntəqəsində 12 saatlıq iş rejiminin tətbiq edilməsi gömrük işi sahəsindəki hərtərəfli inkişafın əyani göstəricisidir.

Muxtar respublikamızın iqtisadi inkişafında insan resursları mühüm rola malikdir. Bu resurslardan nə dərəcədə səmərəli istifadə olunması isə burada həyata keçirilən məşğulluq siyasəti və onun sosial-iqtisadi nəticələrindən birbaşa asılıdır.
İş yerlərinin olması cəmiyyətin ümumi inkişafına və yoxsulluğun aradan qaldırılmasına imkan verən ən mühüm amillərdən biridir. Məşğulluq, xüsusən daimi məşğulluq gəlirlərdən əlavə insanın sosial-mədəni həyatını keyfiyyətcə yüksəldən, onun həyata baxışlarını və gələcək arzularını formalaşdıran ən əsas amillərdəndir. Odur ki, yeni yaradılan hər hansı bir iş yeri fərdlərin cəmiyyət həyatında daha fəal iştirak etməyinə imkan verən bir mənbə kimi dəyərləndirilə bilər.
Müasir dünyada iş yerlərinin çatışmazlığı problemi, hətta inkişaf etmiş Avropa, Amerika və Asiya ölkələrində də çox kəskin şəkildə özünü büruzə verir. Ona görə də indi bütün dünyada məşğulluq məsələlərinin davamlı həlli diqqət mərkəzində olan məsələ kimi həmişə aktualdır. Bu baxımdan Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 11 yanvar tarixli Sərəncamı ilə qəbul olunmuş “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin məşğulluğunun artırılması üzrə Dövlət Proqramı” regionda məşğulluq məsələlərinin uzunmüddətli strateji hədəflər çərçivəsində həlli üçün olduqca əhəmiyyətlidir.

Muxtar respublikanın həm ərazisinə, həm də əhalisinin sayına görə böyük yaşayış məntəqələrindən biri olan Babək rayonu son illər əldə etdiyi sosial-iqtisadi inkişaf göstəriciləri ilə diqqəti cəlb edir. Ulu öndər Heydər Əliyevin yadigarı olan bu yurd yerində dövlət proqramlarının uğurlu icrası nəticəsində qəsəbə və kəndlərdəki yeniləşmə, insan amilinə verilən yüksək qiymət ötən ildə də diqqət mərkəzində olub.
Güclü iqtisadi potensialı olan bu rayonda ötən əsrin sonlarında bütün sahələr məhvə sürüklənmişdi. Sovetlər Birliyinin son illərində bu solğun mənzərə rayonun qəsəbə və kəndlərində də özünü göstərir, sərhəd kəndləri olan Buzqov və Gərməçataq kimi yaşayış məntəqələrində tez-tez mərmi səsləri eşidilirdi. Yalnız ulu öndər Heydər Əliyevin 1990-cı ildə Naxçıvana gəlişi və buradakı qətiyyətli fəaliyyəti nəticəsində nəinki həmin kənd­lər qorundu, ümumilikdə, Naxçıvanımız işğal təhlükəsindən xilas oldu, bugünkü inkişafın təməl daşları atıldı. Buna görə də hər kəs dahi rəhbərin ötən əsrin sonlarında Naxçıvandakı siyasi fəaliyyətini minnətdarlıqla xatırlayır.

Əhalisinin 70 faizdən çoxu kənd­lərdə yaşayan muxtar respublikamızda əkinçiliyin və heyvandarlığın inkişafına geniş imkanlar açılıb, sahibkarlara güzəştli şərtlərlə texnika, yanacaq, kredit, subsidiyalar, gübrə verilib, suvarma sistemlərinin təkmilləşdirilməsi üçün yeni infra­struktur yaradılıb. Məqsəd əksər kənd təsərrüfatı məhsullarına olan tələbatın yerli istehsal hesabına ödənilməsini təmin etməkdən ibarətdir. Bunun üçün möhkəm baza yaradılıb, yerli xammalla işləyən, nəinki daxili bazarı təmin edən, hətta xarici bazara çıxmaq imkanı olan rəqabətqabiliyyətli emal və sənaye müəssisələri həyata vəsiqə alıb. Təkcə bir faktı qeyd edək ki, 1996-cı ildə, ümumilikdə, 40 sənaye müəssisəsinin olduğu muxtar respublikamızda hazır­da bu rəqəm 11 dəfə artaraq 442-yə çatdırılıb. Bu müəssisələrin də 311-i və ya 70 faizi tamamilə yerli xammaldan istifadə edərək fəaliyyət göstərir.

Türkiyə Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasında istehsal olunan məhsulların idxalçılarını gömrük rüsumlarının ödənişindən azad etməyə hazırdır.
Türkiyənin ərzaq, kənd təsərrüfatı və heyvandarlıq naziri Faruk Çelik mətbuata açıqlamasında belə deyib. Onun sözlərinə görə, Türkiyənin şərq vilayətlərinin tələbatını ödəmək üçün sərhədyanı ticarət çərçivəsində qonşu ölkələrdən bir sıra ərzaq məhsulları idxal oluna bilər. Nazir deyib ki, bununla belə, Türkiyə Ümumdünya Ticarət Təşkilatının qaydalarına uyğun fəaliyyət göstərməlidir.
Türkiyənin Nazirlər Kabinetinin ötən il “Sərhədyanı ticarətin nizamlanması haqqında” qərar qəbul etdiyini xatırladan Faruk Çelik qeyd edib ki, bu qərara əsasən, Naxçıvandan ölkənin sərhədyanı vilayətlərinə idxal müəyyən edilmiş limit çərçivəsində həyata keçiriləcək: “Bu qərarla əlaqədar olaraq, Naxçıvandan idxal olunan mallar gömrük rüsumlarından azad olunacaq. Naxçıvan Türkiyə ilə Azərbaycan arasında “birləşdirici halqa”dır. Naxçıvan coğrafi mövqeyinə görə strateji əhəmiyyət kəsb edir”.

Xəbərlər şöbəsi

Azərbaycan Respublikasının ­Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2008-ci il 20 fevral tarixli Sərəncamı ilə hər il fevralın 22-si ölkəmizdə avtomobil yol işçilərinin peşə bayramı günü kimi qeyd olunur.
Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərliyi dövründə avtomobil yollarının bərpası və yenidən qurulması, yeni yol şəbəkələrinin çəkilməsi istiqamətində ardıcıl tədbirlər görülmüşdür. Dahi rəhbərin əsasını qoyduğu sosial-iqtisadi inkişaf strategiyasını uğurla davam etdirən ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev də bu sahənin inkişafını prioritet istiqamət kimi müəyyənləşdirmişdir. Son illər ölkəmizdə müasir avtomobil yolları çəkilmiş, dövlət başçısının imzaladığı sərəncamlara, qəbul olunan dövlət proqramlarına uyğun olaraq yol-nəqliyyat infrastrukturunun yeniləşməsi və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılması istiqamətində kompleks tədbirlər görülmüşdür.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında aparılan genişmiqyaslı qurucu­luq işləri zamanı yol tikintisinə xüsusi diqqət yetirilir. Son illər muxtar respublikada müasir standartlara uyğun avtomobil yolları salınmış, mövcud yol-nəqliyyat kompleksi təkmilləşdirilmiş, yeni körpülər tikilmişdir. Muxtar respublikada müasir avadanlıqlarla təmin olunmuş yeni asfalt-beton zavodları, qum-çınqıl karxanaları və bitum anbarları istifadəyə verilmiş, yol təsərrüfatının yenidən qurulmasında əsas amil olan keyfiyyətli asfalt istehsalına nail olunmuşdur. Son illər Naxçıvan Muxtar Respublikası Avtomobil Yolları Dövlət Şirkəti və onun tabeliyində olan yol istismar idarələrinin maddi-texniki bazası da xeyli möhkəmləndirilmişdir. Bu sahədə həyata keçirilən tədbirlər muxtar respublikada yol tikintisinin səmərəli təşkilinə şərait yaratmış, müasir mühəndis-texniki tələblərə cavab verən avtomobil yolları inşa olunmuşdur.

Muxtar respublikada istehsal olunan yerli kənd təsərrüfatı məhsullarının satışı üçün yaradılan infrastrukturun daha da müasirləşdirilməsi məqsədilə Naxçıvan şəhərindəki Mərkəzi bazarda əsaslı təmir və yenidənqurma işlərinə başlanılıb. İnşaat işləri Naxçıvan Şəhər Abadlıq və Təmir-Tikinti İdarəsi tərəfindən aparılır.
İş icraçısı Cəlal Seyidovun verdiyi məlumata görə, Mərkəzi bazarda yerləşən və açıq hava şəraitində kənd təsərrüfatı məhsullarının satışı üçün nəzərdə tutulan bölmədə aparılan yenidənqurma işləri davam edir. Burada plastik lövhələrlə düzəldilən yan divarlar alçıpan örtüklərlə bərkidilir, plastik qapı və pəncərələr salınır, suvaq və boyaq işləri görülür. Elektrik və digər kommunikasiya xətləri çəkilir, piştaxtalar təmir olunub boyanır. Görülən bütün işlərdə yerli inşaat materiallarından istifadə edilir.
Bazarda aparılan yenidənqurma işləri yaxın vaxtlarda yekunlaşacaq. Bununla da, ilin bütün fəsillərində sahibkarların istehsal etdiyi kənd təsərrüfatı məhsullarının satışına əlverişli şərait yaradılacaqdır.

Muxtar respublikanın cənub-şərqində, Araz çayının sol sahilində yerləşən Ordubad ilin hər fəslində heyranlıq doğurur. Elə bu soyuq qış günlərində də gözəlliklər diyarının bəyaz mənzərələri könülləri isti duyğulara kökləyir. Muxtar respublikanın bütün bölgələri kimi, Ordubadın da bir özəlliyi odur ki, burada ötən hər il həyatın müxtəlif sahələrində qazanılan uğurlarla əlamətdar olur. Yola saldığımız 2016-cı il də bu baxımdan istisna deyil.    Ordubada getməkdə məqsədimiz də burada ötən il görülən işlərlə yaxından tanış olmaq idi.

Budur, çoxsaylı dini-tarixi abidələrlə zəngin olan, bu gün 49 min nəfərdən çox əhalinin yaşadığı qədim bölgədəyik. Rayon qəzetinin redaktoru Abbas Seyidlə şəhəri gəzirik. Bir daha görürük ki, Ordubad bənzəri olmayan amfiteatrdır. Sanki mahir bir memarın təxəyyülünün yaratdığı layihə ilə qurulub. Dəniz səviyyəsindən 850 metr yüksəklikdə yerləşən, yaşı qədim tarixə söykənən, tikililəri, çinarları yüz­illiklərə şahidlik edən bir şəhər və bu şəhərin ətrafına səpələnmiş abad, axarlı-baxarlı kəndləri olan Ordubad haqqında eşitdiklərim insana qürur bəxş edir. Başını sıldırım dağlara söykəyən Ordubadın hər tərəfində çeşmələr çağlayır. İnsanları qonaqpərvər, mehribandırlar, bu gün yaxşı yaşayırlar. Bunu küçələrlə addımladıqca insanların təbəssüm dolu baxışları, yanımızdan keçən kiçiklərin hörmətlə salam vermələri də təsdiq edirdi.

Ən böyük tarixi nailiyyətimiz olan muxtariyyətimizin 93 ili arxada qaldı. Bunun 25 ili müstəqilliyimiz dövrünə təsadüf edir. Müstəqillik dövründə qərinələrə bərabər yol keçilib, muxtar respublikamız inkişafa qovuşub. Muxtar diyarın bütün bölgələri bu gün müasir görkəm alıb. Şahbuz rayonu da öz simasını əsaslı surətdə dəyişən bölgələrimizdən biridir.

Şahbuz şəhər sakini, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar mədəniyyət işçisi Çingiz Haqverdiyev deyir ki, görülən işlər həyatımızın ayrılmaz tərkib hissəsinə çevrildiyindən və yeniliklərə gözlərimiz qarşısında nail olunduğundan onların fərqinə çox da vara bilmirik. Doğma diyardan bir-iki ay ayrılan insan yenidən buraya qayıdanda gördükləri onu təəccübləndirir və düşünəndə ki, bunlar neçə illərdir, davamlı xarakter alıb, onda yaşadığın yurd yerinin belə inkişafı bir daha qəlbini sevinc hissləri ilə doldurur. Ulu Tanrının səxavətini əsirgəmədiyi Şahbuz rayonu da bu gün müasir və abad görkəmi ilə göz oxşayır. Kiçik Qafqazın Dərələyəz silsiləsinin cənubuna, Zəngəzur silsiləsinin qərb yamaclarına sığınan rayonun təbiət abidələri Şahbuza bir məğrurluq və əzəmət bəxş edib. Şəninə nəğmələr qoşulan Salvartı dağı, Şapur qalası, Üçqardaş, Qonaqgörməz, Ağdaban dağları min illərdir, bu diyarı dövrəsinə alıb.

Son illər Naxçıvanda sahibkar­lığın inkişаfı istiqаmətində аrdıcıl, səmərəli və sistеmli tədbirlər görülüb, sahibkarlıq subyektlərinə maliyyə dəstəyinin göstərilməsi mexanizmi formalaşdırılıb. Muxtar respublikada sahibkarlığın, xüsusilə kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına köməklik etmək, onlara maliyyə dəstəyi göstərmək və əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsinə şərait yaratmaq məqsədilə güzəştli kreditlər verilir, sosial-iqtisadi inkişafın prioritet istiqamətləri üzrə investisiya layihələri maliyyələşdirilir.
Babək rayonunun Nehrəm kəndindəki “Xalaoğlu” kəndli-fermer təsərrüfatı fəaliyyətini verilən güzəştli kredit hesabına genişləndirir. Bu il təsərrüfatda plastik tara istehsalı sahəsi də yaradılacaq.

Son dövrlər dünya iqtisadiyyatında mövcud olan qeyri-müəyyənlik, mürəkkəb xarici iqtisadi vəziyyət, eləcə də neft gəlirlərinin azalması ölkəmizin makroiqtisadi və maliyyə sabitliyinə təsirsiz ötüşməyib. Lakin ölkə başçısı cənab İlham Əliyevin əsası ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş məqsədyönlü və uzaqgörən siyasi kursu qətiyyətlə davam etdirməsi və görülən tədbirlər nəticəsində Azərbaycan qlobal proseslərin təsirindən qorunub, əhalinin sosial müdafiəsi təmin olunub. Neft gəlirlərinin azalması ilə büdcəyə vergi daxilolmaları da azaldığından büdcəmizin sosialyönümlülüyünün saxlanılması, kiçik və orta sahibkarlara göstərilən dövlət qayğısının artırılması, ümumi biznes mühitinin yaxşılaşdırılması istiqamətində görülən tədbirlər büdcəyə vergi daxilolmalarının artırılmasını tələb edir. Bütün bunlar nəzərə alınaraq Azərbaycan Respublikasının Vergilər Məcəlləsində müəyyən dəyişikliklər edilib. Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin şöbə rəisi Rəşad Əliyevlə söhbətimiz də bu barədədir: 

Naxçıvan Muxtar Respublikası Standartlaşdırma, Metrologiya və Patent üzrə Dövlət Komitəsi yanvar ayında fəaliyyətini gücləndirmiş, qarşıya qoyulmuş vəzifələrin icrasını nəzarətdə saxlamışdır.
Komitənin laboratoriyasında yoxlamadan keçirilən 1279 smartkarttipli məişət qaz sayğacının normativ göstəriciləri standarta uyğun olduğundan nişanlanmış, standarta uyğun olmayan 13 qaz sayğacı geri göndərilmişdir. Bu dövrdə istehsal və idxal olunan məhsulların keyfiyyətinə nəzarət işi də diqqətdə saxlanılmış, yerli istehsal məhsullarının keyfiyyətinə nəzarət məqsədilə 179 qida istehsalı müəssisəsinə maarifləndirmə xarakterli baxış keçirilmiş, aşkar olunmuş çatışmazlıqlar aradan qaldırılmışdır. Həmçinin ötən ay təsərrüfat subyektlərinə 142 uyğunluq sertifikatı və 3 təsdiqedici sənəd verilmişdir.

Muxtar respublikamızın elektroenergetika sisteminin yenidən qurulması istiqamətində irimiqyaslı layihələr həyata keçirilir. Bunlarla bağlı ətraflı məlumat almaq üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Energetika Agentliyinin baş direktoru Yasin Səfərovla görüşüb həmsöhbət olduq: 

– Naxçıvanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində hansı işlər görülüb?
– Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin müəyyən etdiyi iqtisadi inkişaf strategiyası bu gün uğurla davam etdirilir. Elektrik enerjisi təchizatının yaxşılaşdırılması məqsədilə ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev 2005-ci il mayın 2-də “Azərbaycan Respublikasında elektrik enerjisi təminatının yaxşılaşdırılması ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncam imzalayıb. Sərəncamın icrası muxtar respublikada da uğurla həyata keçirilib. Belə ki, 2006-cı ildə Naxçıvan Qaz-Turbin Elektrik Stansiyasının təbii qazla işləmə rejiminə keçməsi təmin olunub, 220 kilovoltluq “Babək” yarımstansiyasında əsaslı təmir və yenidənqurma işləri aparılıb. Ümumi gücü 87 meqavat olan Naxçıvan Modul Elektrik Stansiyası tikilib istismara verilib və sonrakı mərhələlərdə bu istiqamətdə kompleks işlər davam etdirilib.

Dünyada baş verən iqtisadi böhrana və qlobal maliyyə bazarlarındakı qeyri-sabitliyə baxmayaraq, muxtar respublikada ötən il də makroiqtisadi sabitlik təmin olunub. Bu günə qədər qəbul olunmuş dövlət proqramları çərçivəsində həyata keçirilən tədbirlərin uğurla reallaşdırılması nəticəsində infrastrukturun köklü şəkildə yenilənməsi və bütün sahələrə investisiya qoyuluşunun artırılması əldə olunan nailiyyətləri şərtləndirən əsas amildir. Bu müddət ərzində muxtar respublikada bir sıra istehsal və sosial yönümlü obyektlər tikilib istifadəyə verilib. 

İqtisadiyyatın inkişaf dinamikası və əhalinin maddi rifahı daha çox ümumi daxili məhsul, onun adambaşına düşən miqdarı və əhali gəlirləri ilə ölçülür. 2016-cı ildə əsas makroiqtisadi göstərici olan ümumi daxili məhsulun həcmi 2 milyard 500 milyon manatdan çox olub. Onun hər bir nəfərə düşən həcmi isə 5 min 771 manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin müvafiq göstəricisinə nisbətən 3,4 faiz çoxdur.

Muxtar respublikada təhsilin səviyyəsinin daha da yüksəldilməsi istiqamətində kompleks tədbirlər həyata keçirilir. Hər bir kənddə, yaşayış məntəqəsində yeni məktəb binaları tikilir, təhsilin müasir dövrün tələbləri səviyyəsində təşkili üçün hərtərəfli şərait yaradılır.
Yeniyetmə və gənclərin təhsili üçün yaradılan imkanlar mühüm strateji məqsədə xidmət edir. Belə ki, təhsil olmadan savadlı, hərtərəfli inkişaf etmiş gənc nəsil yetişdirmək mümkün deyil. Məhz bu səbəbdən bu gün nəinki Naxçıvan şəhərində, hətta ən ucqar dağ və sərhəd kənd­lərində də müasir tədris avadanlıqları, sürətli internetə çıxışı olan kompüterlər, elektron lövhələr, zəngin fonda malik kitabxanalar və idman zalları ilə təmin olunmuş məktəb binaları tikilib istifadəyə verilir. Bu tədbirlərin davamı olaraq ötən il Şərur rayonunun Oğlanqala kəndində 576, Arbatan kəndində 234, Babək rayonunun Yarımca kəndində 342, Məzrə kəndində 270, Xəlilli kəndində 144, Ordubad rayonunun Baş Dizə kəndində 156, Culfa rayonunun Saltaq kəndində 306, Xanəgah kəndində 198, Gülüstan kəndində 156, Kəngərli rayonunun Şahtaxtı kəndində 594, Yurdçu kəndində 270, Şahbuz rayonunun Daylaqlı kəndində 168 şagird yerlik olmaqla, ümumilikdə, 3414 şagird yerlik 12 məktəb binası istifadəyə verilib. Bundan başqa, 380 şagird yerlik Şərur Şəhər Fizika-Riyaziyyat Təmayüllü Liseyin, Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin və Ordubad Texniki Peşə və Sürücü­lük Məktəbinin binaları da yenidən qurularaq gənc nəslin istifadəsinə verilib. Naxçıvan şəhərində 640 şagird yerlik 3 nömrəli tam orta məktəbdə yenidənqurma işləri başa çatdırılıb. Bu ilin yanvar ayında həmin məktəb müəllim və şagirdlərin istifadəsinə verilib.

    Ötən ilin dekabr ayında Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsinə dəyişikliklər edilib və 2017-ci ilin 1 yanvar tarixindən həmin dəyişikliklərin tətbiqinə başlanılıb. Vergi Məcəlləsinə edilmiş dəyişikliklərdən biri də sabit verginin tətbiqi ilə bağlıdır.

     Sabit vergini ödəyən şəxslər fərdi qaydada, yəni muzdlu işçi cəlb etmədən müəyyən fəaliyyət növləri ilə məşğul olan fiziki şəxsləri əhatə edəcək. Bu ödəyicilər kiçik həcmdə gəlirlərə malik olan, məsələn, fərdi foto, audio-video xidmətləri göstərən, saat, televizor, soyuducu və digər məişət cihazlarının təmiri ilə məşğul olan, fərdi yaşayış evlərində qulluqçuluq, sürücülük edən və sair analoji işlərlə məşğul olan şəxslərdir. Belə fəaliyyət növlərilə məşğul olan fiziki şəxslər vergi öhdəliklərini bəyannamə təqdim etmədən, kiçik sabit məbləğ ödəməklə həyata keçirəcəklər. Məcəlləyə həmin fəaliyyət növlərinin siyahısı və verginin dərəcələri də daxil edilib.

“Ehtiyacını hər kimdən istəsən onun əsiri olarsan”. Həzrəti Əlinin bu müdrik kəlamı insanlara aid olsa da, ölkələr üçün də belədir. Əgər bir dövlət insanların zəruri ehtiyacları üçün başqa ölkədən asılıdırsa, o heç vaxt müstəqil yaşaya və inkişaf edə bilməz. Odur ki, hər bir ölkənin qarşısında duran mühüm vəzifələrdən biri, bəlkə də birincisi enerji və ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır. Çünki zəruri ehtiyacların ödənilməsi yalnız bu iki amildən asılıdır. Bir-birinə bağlı olan enerji və ərzaq təhlükəsizliyi təmin olunmadan bir ölkənin müstəqil yaşaması, tarixini, milli dəyərlərini, təbii sərvətlərini qoruya bilməsi, öz şərtlərini diktə etməsi mümkün deyil. Əgər yaşamaq üçün ərzaq məhsullarını kimdənsə alırıqsa, o da bunun müqabilində bizdən dəyəri heç bir valyuta ilə ölçülməyənləri istəyəcək. Necə ki ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində biz 15-20 kiloqram kartofa, 1 kisə una qiymətli xalçalarımızı, qədim tariximizi özündə əks etdirən əşyalarımızı verdik. Ona görə də ərzaq təhlükəsizliyi ölkələrin milli təhlükəsizlik sisteminin tərkib hissəsidir.

2016-cı ildə Ordubad rayonunda iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 57 milyon 386,8 min manat və ya 2015-ci illə müqayisədə 3,6 faiz çox investisiya yönəldilib. Tikinti-quraşdırma işlərində istifadə olunmuş investisiyanın həcmi 5,6 faiz artaraq 53 milyon 731,5 min manat təşkil edib.
Bu dövrdə Ordubad şəhərində Texniki-Peşə və Sürücülük Məktəb kompleksi, 36 mənzilli yaşayış binası, “Naxçıvanbank” ASC-nin Ordubad rayon filialı, Baş Dizə kəndində 156 şagird yerlik yeni məktəb, kənd və xidmət mərkəzləri istifadəyə verilib. Hazırda Ordubad Dəmiryol Vağzalının yeni binasının və “Naxçıvan Dəmir Yolları” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin İnfrastruktur İdarəsinin Ordubad Yol Sahəsinin inzibati binasının, Ordubad şəhərində içməli su və kanalizasiya sisteminin, Ordubad Su Elektrik Stansiyasının tikintisi davam etdirilir.

Əlverişli sahibkarlıq və biznes mühitinin formalaşdırılması, işsizlik probleminin əsaslı həlli, əhalinin rifah halının yaxşılaşdırılması Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi siyasətin əsas istiqamətlərindəndir. Kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının stimullaşdırılması, əhalinin ərzaq məhsullarına olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsi məqsədilə həyata keçirilən tədbirlər muxtar respublikanın iqtisadi mənzərəsinin dəyişməsində əhəmiyyətli rol oynayır. Bütün bunlar – iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, sahibkarlara dövlət dəstəyinin gücləndirilməsi özəl sektorun inkişaf etməsinə şərait yaradıb. Bu isə ümumi daxili məhsul istehsalında özəl bölmənin payının 87 faiz olması ilə nəticələnib. 

Naxçıvan Muxtar Respublikasında 2017-ci ilin yaz suvarma mövsümünü mütəşəkkil təşkil etmək məqsədilə Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsi tərəfindən bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, su anbarlarına suyun yığılmasına başlanmış, nasos stansiyalarında, kanallarda, hidrotexniki qurğularda təmir işi aparılmışdır. Ötən ay 18 kilometr magistral kanal, 20 kilometr ara arxları və 4 kilometr kollektor lildən təmizlənmişdir. Yaşayış məntəqələrini və əkin sahələrini sel sularının zərərli təsirindən qorumaq məqsədilə 2 kilometrdən artıq istiqamətləndirici bənd tikilmişdir.

    Muxtar respublikada əhalinin qida məhsulları ilə etibarlı təminatı dövlətin iqtisadi siyasətinin prioritet istiqamətlərindən biridir. Ötən illər ərzində reallaşdırılan məqsədyönlü sosial-iqtisadi islahatların səmərəli nəticəsi kimi qida təhlükəsizliyinin təmin olunması, ixracyönümlü və daxili bazarda idxalı əvəzləyən zəruri ərzaq məhsullarının xüsusi çəkisinin artırılması, bu sahədə geniş məşğulluq imkanlarının yaradılması üzrə sosial rifahın daha da yaxşılaşdırılması istiqamətlərində ciddi uğurlar əldə edilib.

Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan iqtisadi inkişaf strategiyasının uğurla davam etdirilməsi Naxçıvan Muxtar Respublikasında da dinamik inkişafın möhkəm təməlini yaratmışdır. Bu işdə sosial-iqtisadi inkişafla bağlı qəbul edilmiş dövlət proqramlarının uğurlu icrasının böyük əhəmiyyəti olmuşdur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2014-cü il 1 sen­tyabr tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Pro­qramı” iqtisadi sahədə həyata keçirilən tədbirlərin əhatə dairəsini genişləndirmiş, rəqabətədavamlı məhsul istehsal edən müəssisələrin yaradılmasına və nəticə etibarilə yeni iş yerlərinin açılmasına öz təsirini göstərmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının daxili bazarını yerli məhsullarla təmin edən  “Gəmiqaya Bərəkət Qida Məhsulları” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətində istehsal olunan çörəklər yeni texnologiya ilə bişirilir. Son illər cəmiyyətə  Sahibkarlığa Kömək Fondundan əlavə dövlət maliyyə dəstəyi göstərilib. Bu vəsaitlə müəssisə müasir avadanlıqlarla təmin edilib. Eyni zamanda çörək sexində istehsal gücü saatda 3000 ədəd çörək olan tam avtomatik yeni xətt istifadəyə verilib. Burada çörək dəmir üzərində deyil, daş üzərində bişirilir.

Fevralın 12-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin yaradılmasından 17 il ötür.
Bazar iqtisadiyyatının inkişaf etdirilməsində vergi orqanlarının rolunu yüksək qiymətləndirən ulu öndərimiz Heydər Əliyevin ölkəmizə rəhbərliyi dövründə bu sahədə ardıcıl tədbirlər həyata keçirilmişdir. Çevik vergi siyasətinin aparılması ulu öndərimizin müəyyənləşdirdiyi iqtisadi strategiyanın tərkib hissəsi idi. Ölkə­mizdə vergi münasibətlərinin tənzimlənməsi sahəsində sistemsizlik və boşluqların aradan qaldırılması, qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi bu sahədə uğurlu inkişafı təmin etmiş, 2001-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Vergi Məcəlləsi qəbul edilmişdir.

Ötən il Şahbuz rayonunda quruculuq tədbirlərinin geniş vüsət alması daha çox investisiya qoyuluşuna səbəb olub, 2016-cı ildə bütün maliyyə mənbələri hesabına əsas kapitala investisiya qoyuluşunun həcmi 1,2 faiz artaraq 29 milyon 768,9 min manat təşkil edib.
Tikinti-quraşdırma işlərində istifadə olunmuş investisiyaların həcmi 1,8 faiz artaraq 26 milyon 306 min manata çatıb. Bəhs olunan dövrdə 168 yerlik Daylaqlı kənd tam orta məktəbi, kənd və xidmət mərkəzləri, Kiçikobada kənd və xidmət mərkəzləri istifadəyə verilib, hər iki kənddə kənddaxili yollara asfalt örtük salınıb, küçələrin işıqlandırılması təmin olunub.
Qeyd edək ki, Şahbuz Rayon Elektrik Şəbəkəsi üçün inşa edilən inzibati binada, eləcə də Kolanı kəndində 360 şagird yerlik məktəb binasında tikinti işləri başa çatdırılıb. Hazırda bu obyektlərdə son tamamlama işləri görülür. Bundan başqa, Kükü, Güney Qışlaq, Şahbuzkənd, Keçili kəndlərinin yollarında təmir işləri aparılıb. Daylaqlı kəndində 3,5 kilometr, Kiçikoba kəndində isə 3,6 kilometr məsafədə kənddaxili yollara asfalt salınıb.
Rayonda enerji təminatını daha da yaxşılaşdırmaq məqsədilə iki transformator quraşdırılıb, 22 abunəçinin evinə yeni elektrik xətti çəkilib. Quruculuq tədbirləri qaz və rabitə təsərrüfatlarını da əhatə edib. 30 abonent yeni qaz xətti ilə təchiz olunub, 81 telefon xətti çəkilib.
Son illər rayonun sosial-iqtisadi inkişafı bölgədə fərdi yaşayış evlərinin artmasına səbəb olur. Bəhs olunan dövrdə əhalinin şəxsi vəsaiti hesabına 16 yeni fərdi ev tikilib.

Xəbərlər şöbəsi

             Son illər muxtar respublikamızda reallaşdırılan irimiqyaslı layihələr nəticəsində  daxili bazarın tələbatına uyğun keyfiyyətli məhsullar istehsal edən müxtəlif ­təyinatlı yeni istehsal müəssisələri yaradılıb. Hazırda muxtar respublikamızda 366 növdə yerli məhsul istehsal olunur. 107-si ərzaq, 237-si qeyri-ərzaq olmaqla, 344 növdə məhsula olan tələbat  yerli imkanlar hesabına ödənilir.

            Daxili bazarı yerli məhsullarla təmin edən müəssisələrdən biri də “Naxçıvan Duz İstehsalı” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətidir. Zəngin  duz yataqları Naxçıvan şəhərindən 12 kilometr aralıda, dəniz səviyyəsindən 1173 metr yüksəklikdəki Duzdağ ərazisində  yerləşir. Bu mədənlərdə duz istehsalının tarixi  e.ə. III-II minilliklərə təsadüf edir. Duzdağ yatağından sənaye üsulu ilə duz çıxarılmasına isə ilk dəfə 1927-ci ildə başlanıb. 

            Son illər Duz mədənində tikinti-quraşdırma, yenidənqurma, təmir-bərpa, abadlıq işləri aparılıb, 1990-cı illərin əvvəlində baş verən iqtisadi böhran nəticəsində istismarı dayanmış və uzunluğu 1700 metr olan 1 nömrəli şaxta, eləcə də mövcud 2 duz emalı sexi müasir texnoloji avadanlıqlarla təmin edilməklə müəssisə yenidən qurularaq istifadəyə verilib. 2005-ci ildə istehsal gücü gündə 7 və 20 ton olan 2 yeni duz emalı müəssisəsi tikilərək istehsala başlanılıb. Burada bütün istehsal prosesi avtomatlaşdırılıb, paketləyici avadanlıq quraşdırılıb. Hazırda müəssisədə 200, 250 və 500 qramlıq taralarda qablaşdırılan məhsullar istehsal edilir.

            Muxtar respublikada sahibkarlığın yeni mərhələyə qədəm qoyması nəticəsində ənənəvi fəaliyyət sahələrinə yeni innovasiyaların tətbiqi daha da genişlənməkdədir. Belə gəlirli sahələrdən biri də yaradılan istixana kompleksləridir.

            Muхtar respublika əhalisinin qış mövsümündə keyfiyyətli tərəvəz məhsulları ilə təmin оlunmasında istiхana kоmpleksləri mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu sahəyə göstərilən diqqət və qayğı nəticəsində bu gün muxtar respublikada 21 istiхana kоmpleksinin  ümumi sahəsi 127.162 kvadratmetrdir.

            Naxçıvan Muxtar Respublikasının İqtisadiyyat Nazirliyindən aldığımız məlumata görə, 2017-ci ilin yanvar ayı ərzində istixana kompleksləri yerli bazarlara 44 tona yaxın məhsul çıxarıblar. Bunun 38,9 tonu pomidor, 4,2 tonu xiyar, 0,71 tonu digər tərəvəz məhsullarıdır.  

            Cari ilin ötən dövrü ərzində istixana komplekslərində kənd təsərrüfatı istehsalçıları tərəfindən yetişdirilən və satışı həyata keçirilən tərəvəz məhsullarından 21 halda səyyari və laboratoriya təhlilləri aparılıb və normativlərdən kənarlaşma olmadığı müəyyən edilib.

Xəbərlər şöbəsi

Cari ilin ötən dövrü ərzində müasir texnologiyaların tətbiqi yolu ilə tələbatı idxal hesabına ödənilən, muxtar respublikanın rayon, qəsəbə və kəndlərinin xammal və əmək ehtiyatları nəzərə alınmaqla yeni istehsal sahələrinin yaradılması məqsədilə müxtəlif təyinatlı 92 layihənin sahibkarlara təqdimatı keçirilib.
İstehsal potensialının gücləndirilməsi istiqamətində 2017-ci ilin ötən dövrü ərzində Sahibkarlığa Kömək Fonduna təqdim olunan biznes-planların iqtisadi səmərəliliyi araşdırılıb və yaradılması səmərəli sayılan 12 layihə müəyyən edilib. Məqsədəmüvafiq hesab olunan sahələr, əsasən, nümunəvi fermer təsərrüfatını, heyvandarlıq, quşçuluq, arıçılıq təsərrüfatlarını, bağçılıq, o cümlədən göycə bağının salınmasını, həmçinin arıçılıq məhsullarının istehsalı, tədarükü və satışını, plastik tara istehsalını əhatə edir.
Həyata keçiriləcək layihələrin reallaşdırılması məqsədilə Sahibkarlığa Kömək Fondunun vəsaiti hesabına 345 min 900 manat olmaqla, ümumilikdə, 472 min manat investisiyanın yönəldilməsi nəzərdə tutulub.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
İqtisadiyyat Nazirliyinin mətbuat xidməti

Muxtar respublikanın sərhəd qapısı sayılan Sədərək rayonu 2016-cı ili uğurla başa vurub. Hər il rayon mərkəzi Heydər­abad qəsəbəsində, Sədərək və Qaraağac kəndlərində tikinti-quruculuq işləri aparılır. Bütün bunlar rayon sakinlərinin yaxşı yaşamasına istiqamətlənən tədbirlərdir.
Rayonda son illərdə müasir tələblərə cavab verən onlarla sayda ikimərtəbəli yaşayış evləri, rayonun idarə, müəssisə və təşkilatları üçün inzibati binalar tikilib. Bu tədbirlər ötən il də davam etdirilib. Məlumat üçün bildirək ki, 2016-cı ilin yanvar-noyabr aylarında iqtisadiyyatın və sosial sahələrin inkişafı üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 22 milyon 507 min manat və ya 2015-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 4,1 faiz çox investisiya yönəldilib. Tikinti-quraşdırma işlərində istifadə olunmuş investisiyanın həcmi 4,2 faiz artaraq 20 milyon 487 min manat olub. Bəhs olunan dövrdə Sədərək Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin inzibati binasının əsaslı təmiri, içməli su və kanalizasiya xəttinin çəkilişi, yollarda bərpa işləri davam etdirilib. 128 subartezian quyusu təmir olunub, 17 quyuya isə yeni nasos quraşdırılıb. Üç körpü təmir edilib. Beş müxtəlif gücdə olan transformator, 123 ədəd istismar müddəti başa çatmış sayğac yeniləri ilə əvəz olunub. 2500 metr müxtəlif ölçülü elektrik verilişi xətləri quraşdırılıb. İstismar müddəti başa çatmış transformatorlar, 2500 metr uzunluğunda müxtəlif ölçülü elektrik xətləri yeniləri ilə əvəz olunub. Yeni tikilən 16 mənzilə qaz xətti çəkilib.
Bütün bunlar sərhəd bölgəsi sakinləri tərəfindən onlara göstərilən böyük dövlət qayğısı kimi dəyərləndirilir, sədərəklilərin qurub-yaratmaq əzmini artırır.

Xəbərlər şöbəsi 

Muxtar respublikamızda  ilbəil emal və istehsal sahələrinin sayı, müxtəlif çeşiddə məhsul istehsalının həcmi artır. Belə müəssisələrdən biri də “Şərur-3” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətidir. Müəssisədə spirtli içkilər istehsal olunur. Və elə burada vacib bir məqama toxunaq ki, spirtli içkilərin tərkibi standartlara cavab verməyəndə insan həyatı üçün böyük təhlükə mənbəyinə çevrilir. 

Muxtar respublikamızda sahibkarlığın inkişafının davamlı olaraq dəstəklənməsi, mövcud çətinliklərin aradan qaldırılması regionda yeni emal və istehsal sahələrinin artmasına öz müsbət təsirini göstərir. Cari ildə daha bir müəssisə – yük avtomobilləri şinlərinin təkrar emalı müəssisəsi yaradılıb.
Naxçıvan şəhərinin Əliabad qəsəbəsində fiziki şəxs Heydər Quliyev tərəfindən yaradılan yük avtomobilləri şinlərinin təkrar emalı müəssisəsində Türkiyə və Almaniya istehsalı olan müasir texnoloji avadanlıqlar quraşdırılıb. Burada 5 nəfər daimi işlə təmin olunub.
Müəssisədə təkrar emal olunan şinlər ölkəmizin paytaxtı Bakı şəhərinə və digər regionlarına, eyni zamanda İran İslam Respublikasına satışa göndərilir. Aylıq istehsal gücü 2 min ədəd şin olan müəssisədə təkrar emal edilən bu məhsullara 1 il zəmanət verilir.
Məlumat üçün bildirək ki, yenidən istehsal olunan şinlərin qiyməti xarici ölkələrdə satılan şinlərin qiymətindən dəfələrlə ucuzdur. Belə ki, xarici ölkələrdə şinin qiyməti 800-900 manat arasında dəyişir. Lakin yeni müəssisədə şinlərin qiyməti cəmi 200-250 manat təşkil edir.
Müəssisə gələcəkdə öz fəaliyyətini genişləndirərək minik avtomobilləri şinlərinin təkrar emalını da həyata keçirməyi nəzərdə tutub.

Xəbərlər şöbəsi 

Muxtar respublikada mövcud potensialdan səmərəli istifadə etməklə iqtisadiyyatın ayrı-ayrı sahələrinin inkişafı, istehsal müəssisələrinin fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi, ixracyönümlü məhsul istehsalının stimullaşdırılması və sahibkarlığın inkişafı yolu ilə əhalinin həyat səviyyəsinin daha da yaxşılaşdırılması diqqət mərkəzində saxlanılır. Bu sahədə görülən işlər iqtisadiyyatın dinamik inkişafını təmin etmiş, əhalinin məşğulluq səviyyəsi artmışdır. Artıq Naxçıvan Muxtar Respublikası hər ili sosial-iqtisadi həyatda əldə olunan mühüm nailiyyətlərlə başa vurur.

İnkişafın ən mühüm göstəricilərindən biri, yəni istər maddi istehsal, istərsə də qeyri-maddi xidmətlər sahələrində iqtisadi fəaliyyətin son nəticəsini xarakterizə edən amillərdən biri ümumi daxili məhsulun artım həcmidir. Həyata keçirilən məqsədyönlü siyasətin nəticəsidir ki, muxtar respublikada sənaye müəssisələri, quşçuluq, heyvandarlıq, balıqçılıq, taxılçılıq, üzümçülük təsərrüfatları, kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı, tədarükü, saxlanması, emalı və satışı kompleksləri yaradılmış, ərzaq məhsulları üzrə yerli istehsalın həcmi artmışdır. Bütün bu müsbət proseslər ümumi daxili məhsulun artımına səbəb olmuşdur. Belə ki, 2016-cı ildə ümumi daxili məhsul istehsalının həcmi 2 milyard 500 milyon manatdan çox olmuşdur. Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi isə 2015-ci ilin müvafiq dövrünə nisbətən 3,4 faiz artaraq 5 min 771 manat təşkil etmişdir.

Bankların iqtisadi inkişafda və pul-kredit münasibətlərinin  tənzimlənməsində mühüm rolu vardır. Dünyadakı mürəkkəb iqtisadi şəraitdə bankların verdiyi qərarlar cəmiyyət tərəfindən maraqla izlənilir, iqtisadi mənafelərin qorunması baxımından bu vacib institusional qurumlar qarşısında mühüm məsuliyyət yaranır. Ötən il Naxçıvan Muxtar Respublikasının ümumi inkişafında bank sektoru mühüm rol oynayıb. Muxtar respublikamızda özəl sektora maliyyə dəstəyinin göstərilməsində, yeni layihələrin həyata keçirilməsində, əhali əmanətlərinin banklara cəlb olunmasında, elektron xidmətlərin tətbiqində və əhalinin maliyyə savadlılığının artırılması sahəsində bank qurumları qarşıya qoyulmuş vəzifələri yerinə yetirməyə çalışıb. Mövcud konyunktura mürəkkəb olsa da, banklar ümumi strateji xətdən kənarlaşmayıb, pul dövriyyəsi, valyuta bazarı kimi sahələrdə vəziyyətə tam nəzarət olunub. Muxtar respublikanın bank sektorunda görülmüş və görüləcək işlər barədə oxucularımızı maraqlandıran suallara cavab almaq üçün Mərkəzi Bankın Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin sədri Səbuhi Məmmədova müraciət etdik:

– Səbuhi müəllim, 2016-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən banklar öz işini necə qurub?
– İqtisadi inkişafın əsas göstəricilərindən olan real sektorun inkişaf səviyyəsi bank-kredit müəssisələrinin də səmərəli fəaliyyətindən çox asılıdır. Bu baxımdan 2016-cı il Naxçıvan Muxtar Respublikasında dinamik inkişaf ili kimi yadda qalıb və bu nailiyyətlərin əldə olunmasında bank sektoru fəal iştirak edib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyindən bildirilib ki, son illərdə muxtar respublika iqtisadiyyatının çoxşaxəli inkişafına ayrılan diqqət yerli istehsal məhsullarının xarici bazarlara çıxış imkanlarını xeyli yaxşılaşdırmaqla xarici ticarət əməliyyatlarının həcmini də əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Belə ki, ötən 2016-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasında xarici ticarət dövriyyəsinin həcmi 457 milyon 421 min ABŞ dolları təşkil edib ki, aparılan xarici ticarət əməliy­yatlarının da 92 faizi ixracın, 8 faizi idxalın payına düşüb.
Xarici ticarət əməliyyatlarının genişləndirilməsində yüksəkkeyfiyyətli, beynəlxalq standartlara cavab verən yerli məhsulların istehsalı və onların xarici bazarlara çıxarılmasına imkan yaradan infrastruktur təminatı mühüm rol oynayır. Belə ki, ixracın stimullaşdırılması sahəsində qəbul edilən qərarlar, sahibkarlığa sistemli dövlət dəstəyi muxtar respublikada istehsal olunan məhsulların ixrac imkanlarının artmasına, iqtisadi əlaqələrimizin daha da genişlənməsinə zəmin yaradıb. Ölkə ərazisində və xarici ölkə­lərdə keçirilən biznes-forumlarda, konfranslarda, sərgilərdə sahibkarlıq subyektlərinin iştirakı və məhsulların reklamının, sərgi-satışının təşkil edilməsi məqsədilə 2016-cı ildə ölkə daxilində və xaricdə keçirilən 16 biznes-forum, 2 beynəlxalq sərgidə 147 sahibkarlıq subyektinin iştirakı təmin edilib. Birləşmiş Ərəb Əmirliyinin Dubay şəhərində keçirilmiş “Gulfood-2016”, İran İslam Respublikasının Urmiya şəhərində keçirilmiş “Daş sənayesi, mədən və mədən sənayesi avadanlıqları” beynəlxalq sərgilərində muxtar respublikada fəaliyyət göstərən 5 müəssisənin istehsal etdiyi mineral sular, lokum, peçenye, vafli, konfet, mərmər, travertin məmulatları, sement, əhəng, klinker, gips, alçıpan və məsaməli beton məhsulları nümayiş etdirilib. Muxtar respublikada istehsal olunan ərzaq məhsullarının maneəsiz şəkildə xarici bazarlara çıxarılmasına şərait yaratmaq üçün “İstehlak Mallarının Ekspertizası Mərkəzi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən ixrac olunan məhsullara 115 halda mənşə sertifikatları verilib, qurumun kadr potensialının təkmilləşdirilməsi məqsədilə burada fəaliyyət göstərən laboratoriyanın əməkdaşları keçirilən treninqlərdə iştirak edib və müvafiq sertifikatlarla təmin olunublar. Bundan əlavə, ixracyönümlü fəaliyyətin genişləndirilməsi məqsədilə 13 yeni şirkət qlobal standart sisteminə daxil edilib, 96 çeşiddə məhsula ştrixkod verilib, 37 ixrac potensiallı müəssisəyə aid ərzaq və qeyri-ərzaq olmaqla, 339 çeşiddə məhsulun kataloqu hazırlanıb.

Muxtar respublikamızda sosial-iqtisadi inkişafın bəhrələri olan yeni quruculuq ünvanlarının sayı getdikcə artır. Bu, əhaliyə göstərilən qayğının ifadəsi kimi diqqəti çəkir. Qədim diyarımızın ən böyük bölgələrindən biri olan Babək rayonunun quruculuq xəritəsi də hərtərəfli dövlət qayğısı hesabına ildən-ilə genişlənir.
“Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na uyğun olaraq həyata keçirilən quruculuq tədbirləri ötən il də davam etdirilib, bu tədbirlər hesabına daha bir neçə kənd yaşayış məntəqəsinin adı abad, müasir kəndlər siyahısına yazılıb.
Ötən ilin ilk ayı rayonun Xəlilli kəndinin sakinləri üçün əlamətdar hadisələrlə yadda qalıb. Belə ki, yanvarın 22-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin iştirakı ilə kənddə məktəb binası, kənd və xidmət mərkəzləri istifadəyə verilib. Xəlilli kəndinin yolları abadlaşdırılıb, 1350 metr uzunluğunda beton kanal çəkilib, 67 su keçidi qoyulub. Rabitə, elektrik və qaz xətləri də yenilənib, 1200 metrlik fiber-optik, 3 kilometr uzunluğunda elektrik və 450 metr uzunluğunda qaz xətti çəkilib.

Muxtar respublikada ictimai təsərrüfatlarda olan torpaqların özəlləşdirilərək əsl sahiblərinə verilməsini yaxşı xatırlayıram. O vaxt kənd məktəbində müəllim işləyirdim. Torpaqların özəlləşdirilməsi yaşadığım kənddə bir neçə aya başa çatdı. Yadımdadır ki, payızın son ayları idi. Təbii ki, ilin bu vaxtında taxıl istisna olmaqla digər bitkilərin əkilməsindən, becərilməsindən söhbət gedə bilməzdi.

O vaxt müəllim yoldaşlarımla etdiyimiz bir söhbəti indi də dəqiqliklə xatırlayıram. Söhbət vaxtı yaşlı müəllimlərdən biri dedi:
– Quruluş dağıldı, bu, zamanın hökmü idi. Bəs texnikaları niyə dağıtdıq? Bu böyüklükdə kənd­lərdə (ictimai təsərrüfat 3 kənddən ibarət olmuşdu) cəmisi barmaqla sayılası 3-4 texnika var, onların da istismar müddəti başa çatıb; dünyanın da elə vaxtıdır ki, ehtiyat hissələri tapmaq çətindir. Tapsan da baha qiymətə...
Torpaqların əhaliyə paylandığı ilk illərdə kənddə heyvandarlığın inkişafına daha çox önəm verildiyini də yaxşı xatırlayıram. Bu da onunla bağlı idi ki, kənd adamları artıq böyük torpaq sahələrinə malik olduqlarından heyvandarlığın inkişafında başlıca amillərdən biri sayılan yem tədarükündə ciddi çətinliklərlə üzləşmirdi.

Əlverişli coğrafi mövqeyi və iqlim şəraiti muxtar respublikada ekoloji cəhətdən təmiz, tükənməyən alternativ enerji mənbələrindən istifadəyə geniş imkanlar açır. “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”na əsasən, muxtar respublikada alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinin yaradılması istiqamətində müvafiq tədbirlər həyata keçirilir. Bu sahədə görülən işlərin davamı kimi 2015-ci ilin dekabr ayında Babək rayonunun Xal-xal kəndi yaxınlığında 20 meqavat gücündə Naxçıvan Günəş Elektrik Stansiyası istifadəyə verilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 2017-ci il yanvar ayının 11-də muxtar respublikamıza səfəri çərçivəsində təməli qoyulan 36 meqavat gücündə Ordubad Su Elektrik Stansiyasında işlər davam etdirilir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Energetika Agentliyindən bildirilib ki, muxtar respublikanın təbii resurslarından səmərəli istifadə olunmaqla yeni layihələrin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulur. Belə ki, 14 meqavat gücündə Tivi Su Elektrik Stansiyasının texniki-iqtisadi əsaslandırılması və ilkin layihə sənədləri hazır­lanıb. 2017-ci ildə Günəş elektrik stansiyasının gücü 2 meqavat artırılacaqdır. Bunun üçün xarici şirkətlə müqavilə bağlanıb, işlərə başlanılıb. Cari ilin iyul ayında işlərin yekunlaşdırılması nəzərdə tutulub.

Sаhibkаrlığın inkişаfı, əlvеrişli biznеs mühitinin yаrаdılmаsı məqsədilə əsаslı şəkildə islаhаtlаrın аpаrılmаsı, iqtisаdiyyаtın dаvаmlı və tаrаzlı inkişаfının təmin еdilməsi ölkəmizin sоsiаl-iqtisаdi inkişаfının hаzırkı mərhələsinin priоritеt vəzifələrindəndir. 

Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyindən aldığımız məlumata görə, muхtаr rеspublikаda həyаtа kеçirilən məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində sаhibkаrlığın inkişаfı sаhəsində mühüm nаiliyyətlər əldə еdilib. Muхtаr rеspublikаdа fəаliyyət göstərən sаhibkаrlıq subyеktlərinin fəаliyyətinin stimullаşdırılmаsı, sаhibkаrlаrın prоblеmlərinin həlli, onlara dövlət mаliyyə dəstəyinin göstərilməsi məqsədilə ötən il fevral аyının 10-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin sahibkarlarla görüşü keçirilib. Belə görüşlər muxtar respublikada sahibkarlığın inkişafında yeni mərhələnin əsasını qoyub.

Dünya iqtisadiyyatındakı mövcud vəziyyətə baxmayaraq, sosial-iqtisadi inkişafın mühüm keyfiyyət göstəricisi və regional inkişafın fərqləndirici xüsusiyyətlərindən biri olan əhali gəlirlərinin artırılması Naxçıvan Muxtar Respublikasında ötən il də diqqətdə saxlanılıb.
Sahibkarlığın inkişafı üçün görülmüş tədbirlər, yeni iş yerlərinin yaradılması, əmək bazarının tənzimlənməsi və səmərəli məşğulluğun təmin olunması sahəsində aparılan siyasət nəticəsində əhali gəlirləri də bazarın səviyyəsinə uyğun olaraq artıb. Belə ki, 2016-cı ildə muxtar respublikada istehsal olunmuş 2 milyard 500 milyon manatdan çox ümumi daxili məhsulun hər bir nəfərə düşən həcmi 5 min 771 manat təşkil edib ki, bu da 2015-ci ilin müvafiq göstəricisinə nisbətən 3,4 faiz çox olub. Ümumi daxili məhsul istehsalının 60 faizə qədərinin real sektorun payına düşməsi burada aparıcı amil kimi özünü göstərir.

Yanvarın 20-də Almaniyanın paytaxtı Berlində qida, kənd təsərrüfatı və bağçılıq sahəsində ənənəvi “Beynəlxalq Yaşıl Həftə – 2017” sərgisi işə başlayıb. 1926-cı ildən başlayaraq hər il keçirilən və Avropanın ən iri sərgisi olan “Beynəlxalq Yaşıl Həftə” sərgisində dünyanın 70-ə yaxın ölkəsindən 1500-dən çox şirkətin nümayəndələri iştirak edir.
Bu sərgi kənd təsərrüfatı və emal müəssisələrinin öz məhsullarını nümayiş etdirmək üçün ənənəvi bir forum olduğundan Azərbaycan 9-cu dəfədir ki, sözügedən sərgidə iştirak edir və 200-dən çox çeşiddə müxtəlif kənd təsərrüfatı və yeyinti məhsulları nümayiş olunur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyindən bildirilib ki, Azərbaycana aid pavilyonda Naxçıvanda fəaliyyət göstərən şirkətlərin məhsulları da nümayiş etdirilir. Sərgiyə 9 istehsalçı şirkətdən 18 növdə, 54 çeşiddə məhsul çıxarılıb.
Sərgidə iştirak edən İqtisadiyyat Nazirliyinin şöbə müdiri Elnur Mahmudovla əlaqə saxladıq. O bildirdi ki, ilk günlərdən Naxçıvan məhsulları böyük maraq doğurub. “Beynəlxalq Yaşıl Həftə – 2017”də “Gəmiqaya Mineral Sular” MMC-nin və Babək “Sirab” ASC-nin mineral suları, “Cahan Çay” MMC-nin müasir şəkildə qablaşdırılan çayları, “Gəmiqaya Qida Məhsulları Sənaye Kompleksi” MMC-nin şərabı, meyvə suları, halvası, “Şərur-3” MMC-nin spirtli içkiləri və likörü, “Ləzzət Biskvit və Şokolad Fabriki” MMC-nin vaflisi, lokumu və qənnadı məmulatları, “Naxçıvan Duz İstehsalı” MMC-nin duzu, Ordubadın mürəbbəsi, “Farma-Şah” MMC-nin dərman bitkilərindən hazırlanan çayları və kapsulları nümayiş olunur.
Yanvarın 28-nə qədər davam edəcək sərgi çərçivəsində iştirakçılara Naxçıvan Muxtar Respublikasının investisiya və biznes imkanları, həmçinin kənd təsərrüfatı sahəsində istehsal olunan rəqabətqabiliyyətli məhsullar barədə məlumat veriləcək.
Sərgi iştirakçılarına muxtar respublika haqqında müxtəlif çap materialları, jurnallar, broşürlər və disklər də paylanılıb.

Xəbərlər şöbəsi

Muxtar respublikada ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunması istiqamətində ardıcıl tədbirlər görülür. Qəbul olunan dövlət proqramlarının icrası, güzəştli şərtlərlə kreditlərin verilməsi, aqrar sahədə müasir infrastrukturun yaradılması kənd təsərrüfatının müxtəlif sahələrinin, xüsusilə də əkinçiliyin inkişafına əlverişli şərait yaratmış, bol məhsul istehsalına və daxili bazarın tələbatının ödənilməsinə səbəb olmuşdur. 

“2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nda nəzərdə tutulan vəzifələrin yerinə yetirilməsi də muxtar respublikada əhalinin keyfiyyətli meyvə və tərəvəz məhsulları ilə təminatına imkan verir. Dövlət proqramında qarşıya qoyulan vəzifələrin icrası 2016-cı ildə davam etdirilmiş, muxtar respublikanın torpaq iqlim şəraitinə uyğunlaşmış, yüksək məhsuldarlığa malik 372 meyvə sortunun və “Araz” Elm-İstehsalat Birliyinin kolleksiya bağında 54 üzüm sortunun genetik fondu toplanmışdır. Həmin sortların çoxaldılaraq torpaq mülkiyyətçilərinə paylanması və yeni bağların salınması ilə əlaqədar işlər aparılmışdır. Bu dövrdə tərəvəz əkini sahələrinin genişləndirilməsinə də diqqət artırılmış, muxtar respublikada 2015-ci illə müqayisədə 2016-cı ildə kartof əkini 2,9 faiz, tərəvəz əkini isə 0,3 faiz artmışdır.

Naxçıvanbank kreditlərin faiz dərəcələrini yenidən aşağı salıb 

Davamlı dinamik inkişaf iqtisadi siyasətin əsas hədəflərindən biridir. Bu baxımdan səmərəli kreditləşmə mexanizminin təmin edilməsi istehsal və xidmət sahələrinin inkişafı, daimi məşğulluq və əhali gəlirlərinin artırılması kimi məqsədlərə xidmət edir. Məsuliyyətli və eyni zamanda olduqca vacib olan kreditləşmə zamanı əsas şərtlərdən biri də kreditlərin sərfəli olması, yəni onun faiz dərəcələrinin real iqtisadi vəziyyətlə üst-üstə düşməsidir. 

Faiz dərəcələrinin istehlakçılar üçün optimal səviyyədə olması kreditlərin əlçatanlığını artıran əsas amildir. Hazırda ölkəmizdəki kredit bazarına nəzər saldıqda görürük ki, muxtar respublikamızda kreditlər üzrə tətbiq edilən orta faiz dərəcələri Azərbaycanın digər iqtisadi rayonları ilə müqayisədə ən aşağı səviyyədədir. Belə ki, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının məlumatlarına görə, 1 dekabr 2016-cı il tarixə təklif olunan kreditlər Abşeron iqtisadi rayonu üzrə 16,7 faiz, Aran iqtisadi rayonu üzrə 22,6 faiz, Dağlıq Şirvan iqtisadi rayonu üzrə 22,1 faiz, Gəncə-Qazax iqtisadi rayonu üzrə 19,5 faiz, Quba-Xaçmaz iqtisadi rayonu üzrə 19,8 faiz, Lənkəran iqtisadi rayonu üzrə 22,4 faiz, Şəki-Zaqatala iqtisadi rayonu üzrə 22 faiz, Yuxarı Qarabağ iqtisadi rayonu üzrə 17,9 faiz, Naxçıvan Muxtar Respublikası üzrə isə 12,6 faiz təşkil edir.

Naxçıvana gələn qonaqlarla gəzib-dolaşdıq. Bu qədim oğuz-türk yurdunda aparılan abadlıq-quruculuq tədbirləri, yeniliklər onlarda xoş təəssürat yaratdı. – Harada bir stəkan çay içək? – deyib üzümə baxdılar.
Nə demək istədiklərini yaxşı bildiyimdən:
– Bu qışın günü bir stəkan çaydan ötrü Ordubada gedən deyiləm. İnşallah yay fəslində gedərik. Həm qoşa çinarın kölgəsində çay içər, həm də istirahət edərik. Elə deyil? – deyib qonaqların razılığını almağa çalışdım. Düzünü deyim ki, bu razılığı almaq o qədər də asan olmadı. Çünki neçə illərdir, Naxçıvana gələndə necə olur-olsun, Ordubada gedib qoşa çinarın altında çay içən Nərimanın budəfəki təklifinə etiraz etməyim bir az qəribə göründü. Ancaq çox üz vurmadı.
– Yaxşı, sən deyən olsun, bəs onda çöl gəzintisinə çıxmaq üçün yüngülvarı qəlyanaltı haradan götürək? – deyə soruşdu.
– “Müasir Məkan”dan.
“Müasir Məkan” sözünü eşidər-eşitməz qonaqlardan biri dedi:
– Elə biz də şərtləşmişdik ki, neçə illərdir, Nərimanın Naxçıvandan bizə pay gətirdiyi, dadı damağımızdan getməyən “MM” məhsullarının istehsal edildiyi müəssisə ilə tanış olaq.
Özüm bilərəkdən maşını “Müasir Məkan”a dolayı yolla, dəmiryol vağzalı tərəfdən Tumbul kəndi istiqamətinə sürüb, yol ayrımından, yəni Hacıniyyət kəndindən geriyə döndüm. Nərimanın sevincinin həddi-hüdudu yox idi. Uşaqlıq xatirələrini təzələdi.

Muxtar respublikada ekoloji cəhətdən təmiz meyvə-­tərəvəz məhsulları yetişdirilir. 2016-cı il fevralın 8-də qəbul olunmuş “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” əhalinin bu məhsullara olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsini təmin edib, tələbatdan artıq mövsümi məhsulların isə ixracına imkan yaradıb.

2016-cı ildə əkin sahələrindən 83 min tondan çox tərəvəz, meyvə bağlarından isə 52 min tona yaxın məhsul götürülmüşdür. Təbii ki, meyvə-tərəvəz istehsalı sahəsində əldə olunan uğurların təməlində dövlət qayğısı ilə yanaşı, həm də böyük zəhmət, torpağa sevgi dayanır. Məhz bu amillər adıçəkilən sahədə gözəçarpan nailiyyətlər qazanılmasına şərait yaradıb, bazarlarımızda yerli məhsullar artıb, idxaldan asılılıq aradan qaldırılıb.
Tərəvəzçilik məhsulları istehsalı ilə məşğul olan bir ünvana üz tuturuq. Havadakı dumandan maşının pəncərəsindən ətrafı seçmək çətindir. Düşünürəm ki, qış fəslinin bu il daha soyuq keçməsi sahibkarlardan çeviklik, bacarıq tələb edir. Onlar işlərini daha diqqətlə nizamlamalı, ehtiyat tədbirlərini nəzərdə saxlamalıdırlar. Yoxsa ani bir ehtiyatsızlıqdan aylarla çəkilən zəhmət hədər gedə bilər. Bu düşüncələrlə Babək rayonunun Uzunoba kəndində fəaliyyət göstərən tərəvəzçilik təsərrüfatının qapısını açırıq.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi hərtərəfli dövlət qayğısı ilə əhatə olunmuşdur. 2016-cı ildə komitə yeni inzibati binaya köçürülmüş, müasir iş şəraiti yaradılmışdır. Bu da qarşıya qoyulan vəzifələrin uğurla yerinə yetirilməsinə imkan vermişdir. Ötən il muxtar respublikada torpaqlardan təyinatı üzrə istifadə edilməsinə dövlət nəzarəti artırılmış, mülkiyyət hüquqlarının dövlət reyestrində qeydiyyata alınması zamanı operativlik təmin edilmişdir. 

“Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2014-2018-ci illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nda müəyyənləşdirilmiş vəzifələrin icrası diqqətdə saxlanılmışdır. Belə ki, il ərzində torpaqlardan istifadə zamanı əlavə torpaq itkisinə yol verilməməsi, xüsusi mülkiyyətdə olan kiçik ərazilərin birləşdirilərək daha böyük sahələr halında istifadə edilməsi, aqrotexniki tədbirlərin aparılması zamanı çəkilən xərclərin azaldılması, məhsul itkisinin qarşısının alınması, münbitliyin qorunması və torpaqlardan səmərəli istifadə edilməsinin əhəmiyyəti barədə torpaq mülkiyyətçiləri arasında maarifləndirici tədbirlər keçirilmişdir. Həmçinin Naxçıvan şəhəri, Şərur, Babək, Culfa və Kəngərli rayonlarında əkilməyən torpaq sahələrinə baxış keçirilmiş, bu məqsədlə müəyyən edilən ərazilər xəritələşdirilərək aidiyyəti üzrə təqdim edilmişdir.

 İqtisadi inkişafın başlıca şərtlərindən biri də müasir yol infra­strukturunun yaradılmasıdır. Əgər abad yol yoxdursa inkişafdan, inkişaf yoxdursa, yolların abadlığından bəhs etmək mümkün deyil. Bu vacib amilə xüsusi diqqət yetirən  ümummilli liderimiz Heydər Əliyev deyirdi ki, “Yol mədəniyyət, iqtisadiyyat, bir sözlə, həyat deməkdir”. Dahi şəxsiyyətin ölkəmizdə yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra əldə olunan sabitlik və iqtisadi inkişaf ölkə iqtisadiyyatının bütün sahələrində olduğu kimi, yol-nəqliyyat kompleksinin də yenidən qurulmasına, müasir avtomobil yollarının çəkilişinə əlverişli şərait yaradıb. 

­ Dövlət başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilən bu siyasi xətt ölkəmizdə, eləcə də muxtar respublikamızda yol-nəqliyyat kompleksinin yeniləşməsinə və beynəlxalq standartlara uyğunlaşdırılmasına öz töhfəsini verib. Elə buna görədir ki, muxtar diyarın hansı səmtinə üz tutsaq, rahat və abad yollar hər kəsi mənzil başınadək müşayiət edəcək. Son illərdə bu sahədə görülən işlər, xüsusilə magistral avtomobil yollarının yenidən qurulması Naxçıvanın tranzit imkanlarını xeyli artırıb.

Yay fəsli idi. Necə deyərlər, əkin-biçinin lap vurhavur vaxtı idi. Taxılın qəbulu, torpaq mülkiyyətçilərinə göstərilən xidmətlə bağlı yazı hazırlamaq üçün Naxçıvan Taxıl Məmulatları Sənaye Kompleksinə yollandıq. Müəssisənin qarşısında qələbəlik idi. Taxıl dolu maşınlar növbə ilə müəssisəyə daxil olub, yükünü boşaldır, sahibkarlar isə bir kənarda dayanıb gəldən-getdən söhbət edirdilər.