Naxçıvan Dövlət Universitetində 2016-2017-ci tədris ilinin birinci semestrinin yekunlarına həsr olunmuş tədbir keçirilib. Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov tədbiri giriş sözü ilə açaraq universitetin sona çatmaqda olan semestr ərzində tədris, beynəlxalq əlaqələr, tələbə mübadiləsi, maddi-texniki bazanın gücləndirilməsi, idman, incəsənət sahəsində qazandığı çoxsaylı uğurlardan danışıb.
Ali təhsil müəssisəsinin İqtisadiyyat kafedrasının müəllimi İsmayıl Bağırov Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetində Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyi ilə birgə təşkil edilən “Vergilər” mövzusunda onuncu olimpiadadan danışıb. Bildirib ki, ölkənin 15 ali məktəbinin 300-dək tələbə və magistrantının iştirak etdiyi olimpiadada universitetin bir tələbəsi qələbə qazanıb, digər 2 təmsilçimiz isə III yerə layiq görülüb.
Universitetin Tələbə İdman Klubunun sədri, dosent Məmmədəli Rəhimov tələbələrin fiziki tərbiyə və idman sahəsində qazandığı uğurları tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb, cari tədris ilində I kurs tələbələri arasında idmanın 6 növü üzrə 10 fakültə arasında keçirilən seçmə yarışlardan bəhs edib. Qeyd olunub ki, Naxçıvan Dövlət Universitetinin qızlardan ibarət voleybol komandası Naxçıvan şəhər birinciliyinin qalibi olub. Tələbə idmançılarımız idmanın boks, peyntbol, yüngül atletika növləri üzrə muxtar respublika birinciliyinin qalibi, II və III yerlərin sahibi olublar. Tələbələr Əməkdar idman ustası, SSRİ-nin Əməkdar məşqçisi Abbas Ağalarovun xatirəsinə həsr olunmuş gənclər arasında boks üzrə ənənəvi beynəlxalq turnirdə, Türkiyə Cümhuriyyətinin Ərzurum Atatürk Universitetinin təşkil etdiyi beynəlxalq turnirdə, respublika səviyyəli yarışlarda da universiteti layiqincə təmsil ediblər.

 Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən reallaşdırılan “İnteraktiv açıq dərs” layihəsi çərçivəsində Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecində ingilis dili müəllimi Gülcahan Hacızadə tərəfindən müasir metodla ingilis dilində açıq dərs keçilib.

Azərbaycan, eləcə də Naxçıvan haqda biliklərin möhkəmləndirilməsinə hədəflənmiş açıq dərsdə tələbələr 4 qrupa bölünüb, qruplara qrup işləri verilib. Qrup işi fərqli tapşırıqlardan ibarət olub. Qrup üzvləri sualları ingilis dilində cavablandırıb, verilən tapşırıqları yerinə yetiriblər. Onlar ölkəmiz, onun bölgələri, eləcə də muxtar respublika haqda məlumatlı olduqlarını nümayiş etdiriblər. Açıq dərs qiymətləndirmə ilə sona çatıb.

Bu il də muxtar respublikada məktəb tikintisi diqqət mərkəzində olub

    Muxtar respublikamızda bütün sahələrin inkişafı diqqət mərkəzindədir. Təhsilin inkişafına göstərilən böyük diqqət və qayğının nəticəsidir ki, bu sahədə qazanılan uğurlar ildən-ilə artır. Təhsil müəssisələri üçün yeni binalar tikilir, ümumtəhsil məktəbləri ən müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təmin edilir.  Bu tədbirlər paytaxt şəhərimiz Naxçıvandan tutmuş ən ucqar dağ və sərhəd kəndlərini əhatə edir. 

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyindən aldığımız məlumatda deyilir ki, belə tədbirlər başa vurmaqda olduğumuz 2016-cı ildə də davam etdirilib. Bu dövrdə 4598 şagird yerlik 13 tam orta məktəb, Ordubad Texniki Peşə və Sürücülük Məktəbi, Naxçıvan Dövlət Texniki Kolleci üçün bina tikilib, təmir olunub və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulub. Hazırda Naxçıvan şəhərində 3 və 13 nömrəli, Şərur şəhər 2 nömrəli, həmin rayonun Çəmənli, Şahbuz rayonunun Kolanı kənd tam orta məktəbləri və Naxçıvan Şəhər Peşə Liseyi üçün binaların tikintisi və ya yenidən qurulması davam etdirilir.
Yaxşı cəhət kimi onu da qeyd edək ki, tikilən və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulan bütün təhsil müəssisələri ən müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təchiz olunur. Bu gün muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərində 600-dən yuxarı elektron lövhədən və 3897 dəst kompüterdən istifadə edilir ki, onlardan da 411 kompüter və 40 elektron lövhə 2016-cı ildə istifadəyə verilib.

Bu günlərdə paytaxt Bakı şəhərində Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr olunmuş, Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyi ilə birgə təşkil etdiyi “Vergilər” mövzusunda onuncu olimpiada keçirilib. 

Artıq ənənə halını alan, Vergilər Nazirliyinin təbliğat və maarifləndirmə sahəsində təhsil müəssisələri ilə əməkdaşlığını inkişaf etdirməyə, tələbələrin elmi-nəzəri biliklərini möhkəmləndirməyə xidmət edən olimpiadada bu il ölkənin 15 ali məktəbinin 300-dək tələbə və magistrantı iştirak edib. Naxçıvan Dövlət Universitetinin tələbələri olimpiadadan qələbə ilə dönüblər.
Olimpiada iştirakçıları əvvəlcə ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan Dövlət İqtisad Universitetinin foyesindəki büstü önünə gül dəstələri qoyaraq ulu öndərin əziz xatirəsini ehtiramla yad ediblər. Test üsulu ilə təşkil olunmuş olimpiada zamanı iştirakçılar 2 saat ərzində Vergilər Nazirliyinin Tədris Mərkəzində müvafiq test bazası əsasında hazırlanmış sualları kompüter vasitəsilə onlayn rejimdə cavablandırıblar. Tələbələrə Vergi Məcəlləsinin ümumi və xüsusi hissələrini əhatə etməklə hər biri ayrı-ayrılıqda 45 sual, 10 məsələ təqdim edilib. Hər bir tələbə üçün fərdi sual bazası tərtib olunub. Nəticələr iştirakçı ali məktəblərin təmsilçilərindən ibarət münsiflər heyətinin iştirakı ilə Tədris Mərkəzinin mütəxəssislərinin nəzarəti altında xüsusi kompüter proqramları vasitəsilə qiymətləndirilib.

Yeni təhsil ilinə qədəm qoymuşduq. Artıq 9-cu sinfin şagirdləri idik. “Hansı ixtisas qrupunu seçmisiniz?” – Yay tətilindən qayıtdığımız ilk dərs günü müəllimlərimizin salamdan sonra hamımıza ünvanladığı sual belə oldu.

Əminəm ki, abituriyentlər hər yerdə belə suallarla qarşılaşırlar. Hamı yuxarı siniflərdə oxuyan öz yaxınlarının, qohum-qonşusunun gələcəkdə hansı peşə sahibi olacağı ilə maraqlanır, verdikləri qərarın onlara uyğun olub-olmadığı haqqında fikir bildirir. Özünü dərk etməyə başlayandan hər kəs özünü gələcəkdə bir peşə sahibi kimi görür. Uşaq vaxtı kim məndən “gələcəkdə hansı peşə sahibi olmaq istəyirsən?” – deyə soruşurdusa, heç düşünmədən “həkim”, – deyə cavab verirdim. Zamanla həkimlik peşəsinə olan marağım öz yerini rəssamlığa, aşpazlığa, hətta kiçik yaşlarımdan kitabları çox sevdiyimdən kitabxanaçılığa verdi. Bu gün isə mən ali musiqi təhsili alıram. Sirlərini öyrənməkdə davam etdiyim peşəni sevirəm və bunun mənim tama­milə öz seçimim olmağına baxmayaraq, düşünürəm: yəqin peşə seçimində tez-tez dəyişikliklər etməyim mənim qərarsızlığımdan qaynaqlanıb. Lakin bəzi insanları tanıdıqca, onlarla ünsiyyətdə olduqca başa düşdüm ki, bu məsələdə mən heç də tək deyiləm. Mənim kimilər kifayət qədərdir. Çox az insan var ki, uşaqlıqdan “mən bu peşənin sahibi olacağam”, – deyib sonrakı illərdə öz qərarını dəyişmədən elə həmin peşənin də sahibi olsun. Bəs buna səbəb nədir? Görəsən, gənc­lər peşə seçimində tam müstəqildirlərmi, yoxsa ailədə onlara təzyiqlər göstərilir? Suallarımıza cavab axtarırıq.

Muxtar respublikamızda yaradılmış yüksək təhsil mühiti nəticəsində ilbəil uğurlu nəticələrə nail olunur. Bu nəticələrin daha da yüksəldilməsi, şagirdlərin elmlərə marağının artırılması, onlar arasında sağlam rəqabətin formalaşdırılması məqsədilə ilboyu test-sınaq imtahanları təşkil edilir və müəyyən olunan nöqsanların aradan qaldırılması üçün nəticələrin müzakirəsi keçirilir. Ənənəvi olaraq təşkil edilən belə imtahanlardan biri də dekabrın 17-də muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin IV-VIII sinif şagirdləri arasında keçirilib. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq bu il imtahanlarda IV sinif şagirdləri də iştirak ediblər. Məqsəd həmin şagirdlərə kiçik yaşlarından buraxılış və qəbul imtahanlarının keçirilmə qaydalarını aşılamaqdır.
İmtahanlar bütün ümumtəhsil məktəblərində səhər saat 1000-da başlayıb və iki saat yarım davam edib. Şagirdlərə öz bilik və bacarıqlarını nümayiş etdirmək üçün hərtərəfli şərait yaradılıb. Məlumat üçün bildirək ki, test-sınaq imtahanında şagirdlərə iş nömrəsi verilib və kodlaşma aparılıb. Həmin iş nömrəsi vasitəsilə şagirdlər imtahanın nəticələrini www.istedad21.com saytından öyrənə bilərlər.

Xəbərlər şöbəsi

Bu mövzuda Naxçıvan Dövlət Universitetində Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutu və Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu ilə birgə elmi konfrans keçirilib.
Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov ölkəmizdə təhsil sahəsində aparılan islahatlardan, həyata keçirilən müxtəlif layihələrdən söz açıb, Naxçıvan Dövlət Universitetinin keçdiyi inkişaf yolu və beynəlxalq əlaqələri haqqında məlumat verib.
Azərbaycan Respublikasının Təhsil İnstitutunun direktor müavini, dosent Ənvər Abbasov “Təhsilin yeni məzmununun yaradılması problemi” adlı məruzəsində bildirib ki, hazırda təhsilin məzmunu və təlimin təşkilinə verilən tələblərdə ciddi yeniləşmə və müasirləşmə prosesləri gedir. Elmi-texniki tərəqqinin, ümummədəni səviyyənin, istehsalın və ümumiyyətlə, cəmiyyətin inkişafı ilə əlaqədar olaraq təhsilin məqsədi və bu məqsədə çatmaq üçün onun məzmununa qoyulan tələblər də dəyişir. Ənvər Abbasov “təhsil məzmunu” və “yeni təhsil məzmunu” anlayışlarının oxşar və fərqli xüsusiyyətləri, pedaqoji anlayışların semantikasında baş verən yerdəyişmələr və yeniliklər haqqında danışıb.

Yarışmadan əvvəl çıxış edən universitetin elmi işlər üzrə prorektoru, dosent Mübariz Nuriyev və tərbiyə işləri üzrə prorektoru, dosent Şamxal Məmmədov bildiriblər ki, viktorinanın keçirilməsində məqsəd tələbələrin asudə vaxtlarının səmərəli təşkilindən, onların dünyagörüşünün zənginləşdirilməsindən, intellektinin artırılmasından ibarətdir. Prorektorlar tələbələrə viktorinanın gedişində təqdim olunan sualları diqqətlə cavablandırmağı, verilən vaxtı düzgün dəyərləndirməyi tövsiyə ediblər.
İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının tətbiqi ilə keçirilən viktorina üç mərhələdən ibarət olub. Tələbələrə, ümumilikdə, 35 sual təqdim edilib. Birinci mərhələdə tələbələrə Naxçıvan, Azərbaycan, Azərbaycan filmləri və musiqiləri, ümumi dünyagörüşü kateqoriyalarından ibarət olan, ikinci mərhələdə informatika və məntiqə, üçüncü – yəni final mərhələsində isə yalnız məntiqə aid daha mürəkkəb suallar təqdim olunub. Birinci və ikinci mərhələlərdə hər sualı cavablandırmaq üçün 1 dəqiqə, sonuncu mərhələdə isə 90 saniyə vaxt verilib. Bilik yarışmasında universitetin 10 fakültəsinin komandası iştirak edib.
Viktorinanın nəticələrinə görə universitetin İqtisad fakültəsi I, Memarlıq və mühəndislik fakültəsi II, Beynəlxalq münasibətlər və xarici dillər fakültəsi isə III yerə layiq görülüb.

Nərmin CABBAROVA

Dekabrın 14-də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin 2016-cı ildəki fəaliyyətinə həsr olunmuş hesabat yığıncağı keçirilmişdir.
Əvvəlcə AMEA Naxçıvan Bölməsinin il ərzində nəşr etdirdiyi monoqrafiyalardan, kitablardan, elmi məqalə, tezis və konfrans materiallarından, dərman otlarından ibarət sərgiyə baxış olmuşdur.
Yığıncaqda AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev bölmənin 2016-cı ildəki fəaliyyəti barədə hesabat məruzəsi ilə çıxış etmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, hesabat dövründə AMEA Naxçıvan Bölməsinin tərkibindəki elmi müəssisələrdə elmi-tədqiqat işlərinin 2016-cı il üçün təsdiq edilmiş planına uyğun olaraq 6 elmi istiqamətdə 6 prоblemi əhatə edən 7 mövzuya daxil оlan 31 işin 81 mərhələdə yerinə yetirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Planda nəzərdə tutulan 76 mərhələ üzrə elmi-tədqiqat işləri tamamlanmışdır. Elmi-tədqiqat işləri 29 şöbə və labоratоriyada 2 akademik, 5 müxbir üzv, 4 elmlər dоktоru, 47 fəlsəfə dоktоru, 5 doktorant, 13 elmi işçi оlmaqla 76 elmi və köməkçi heyət tərəfindən yerinə yetirilmişdir. İsmayıl Hacıyev AMEA Naxçıvan Bölməsinin ayrı-ayrı institutlarının fəaliyyəti barədə ətraflı məruzə etmişdir. Eyni zamanda əldə olunan nailiyyətlər elektron lövhədə nümayiş olunmuşdur.

Ümumtəhsil məktəblərində təhsilin səviyyəsini yüksəltmək məqsədilə keçirilən sinifdənxaric və məktəbdənkənar tədbirlər mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Belə tədbirlərdən biri də fənn olimpiadalarıdır.
Fənn olimpiadaları şagirdlərdə özünəinam hissini formalaşdırır, onların ayrı-ayrı fənlər üzrə bilik və bacarıqlarını aşkara çıxarır, şagirdlərin ali və orta ixtisas məktəblərinə qəbulunun daha yüksək səviyyədə olmasına zəmin yaradır, təhsildə sağlam rəqabəti təmin edir. Fənn olimpiadaları Azərbaycan dili, xarici dil, riyaziyyat, fizika, kimya və biologiya fənləri daxil olmaqla VII-XI siniflər arasında təşkil olunur. Olimpiada iki mərhələdən – rayon və respublika mərhələlərindən ibarətdir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da fənn olimpiadalarının keçirilməsində zəngin təcrübə toplanılıb. Hər il adıçəkilən fənlər üzrə olimpiadaların keçirilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır.
Cari tədris ilində ilk olimpiada dekabr ayının 10-da keçirilib. Muxtar respublikanın bütün şəhər və rayon mərkəzlərində keçirilən olimpiadanın birinci mərhələsində Naxçıvan şəhər 17 nömrəli tam orta məktəbdə 282, Şərur Şəhər Fizika-Riyaziyyat Təmayüllü Liseydə 171, Babək rayon Hacıvar kənd tam orta məktəbində 130, Ordubad şəhərindəki 3 nömrəli tam orta məktəbdə 124, Culfa şəhər 2 nömrəli tam orta məktəbdə 101, Şahbuz şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbdə 80, Kəngərli rayon Xok kənd tam orta məktəbində 90, Sədərək kənd 1 nömrəli tam orta məktəbdə 40 şagird olmaqla, ümumilikdə, 1018 şagirdin iştirakı təmin edilib. Bu mərhələdə şagirdlərə 20 qapalı və 10 açıqtipli olmaqla, ümumilikdə, 30 test sualını cavablandırmaq üçün 2 saat vaxt ayrılıb.
Məlumat üçün bildirək ki, dekabrın 20-dək birinci mərhələdə qalib gələn şagirdlərin adlı siyahısı Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyində yaradılmış təşkilat komitəsi tərəfindən dəqiqləşdiriləcək və onlar muxtar respublika mərhələsində iştirak etmək hüququ qazanacaqlar. Yanvar ayının ikinci bazar günü keçiriləcək olimpiadanın respublika mərhələsində münsiflər heyəti tərəfindən tədris proqramına əsasən, 20-30 açıq test təqdim olunacaq. Olimpiadanın final mərhələsində qalib gələn şagirdlər muxtar respublika təşkilat komitəsi tərəfindən diplom və qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılacaqlar.

Xəbərlər şöbəsi

Dekabrın 12-də muxtar respublikanın 213 ümumtəhsil məktəbi ilə Heydər Əliyev Muzeyi arasında interaktiv dərs keçirilib.
“Əbədiyaşar lider” mövzusunda keçilən açıq dərsdə muzeyin direktoru Ramil Orucəliyev əvvəlcə muzey barədə şagirdlərə ətraflı məlumat verib. Bildirilib ki, ­Heydər Əliyev Muzeyi Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 1999-cu il fevralın 18-də imzaladığı Sərəncam əsasında yaradılıb. Muzey həmin il may ayının 10-dan fəaliyyətə başlayıb. Bu gün Azərbaycan Respublikasında xalqımızın böyük oğlu Heydər ­Əliyevin adını daşıyan 50-dən çox muzey və mərkəz fəaliyyət göstərir. Bunlar içərisində Naxçıvandakı Heydər Əliyev Muzeyi xüsusi yer tutur. Muzey ümummilli liderin sağlığında yaradılıb. Muzeydə ulu öndərin həyatının müxtəlif dövrlərinə həsr olunmuş eksponatlar, eləcə də dahi şəxsiyyətin Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri işlədiyi dövrdə qəbul etdiyi müxtəlif tarixi sənədlər toplanıb.
Qeyd olunub ki, Heydər Əliyev Muzeyi ekspozisiya zalından və kitabxanadan, muzey fondundan ibarətdir. Burada kitabxana yaradılıb, ümummilli liderimiz haqqında çəkilmiş filmləri nümayiş etdirmək üçün lazımi avadanlıqlar, kompüter dəstləri quraşdırılıb. Həmçinin muzeyin internet saytı mövcuddur.
“Muzey fondunda ulu öndərin həyat və fəaliyyətini özündə əks etdirən 4 min 629 ədəd eksponat toplanıb”, – deyən Ramil Orucəliyev bildirib ki, bu eksponatlar ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin ictimai-siyasi fəaliyyətini, keçdiyi şərəfli həyat yolunu özündə əks etdirən kitab, qəzet və jurnallardan, qəbul etdiyi tarixi qərar və sərəncamlardan, imzalanmış protokol və müqavilələrdən, məktub və tele­qramlardan, istifadə etdiyi xatirə əşyalarından, ulu öndərin şərəfinə toxunmuş xalçalardan, çəkilmiş portretlərdən, tarixi fotolardan və sənədli filmlərdən ibarətdir.

Naxçıvan Dövlət Universitetində bu mövzuda elmi konfrans keçirilib

Tədbiri giriş sözü ilə açan universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Saleh Məhərrəmov dilin xalqların həyatındakı rolundan, ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan dilinin inkişafındakı əvəzsiz xidmətlərindən, eləcə də xarici dillərin tədrisinin və öyrənilməsinin əhəmiyyətindən danışıb. Qeyd olunub ki, dil ünsiyyət vasitəsi olmaqla yanaşı, dünya xalqlarına milli mədəniyyəti, tarixi, adət-ənənələri çatdırmaq və təbliğ etmək üçün müfəssəl bir vasitədir.
Rus dili və ədəbiyyatı kafedrasının dosenti Qurban Qurbanlı “Naxçıvan Dövlət Universitetində xarici dillər üzrə mütəxəssis hazırlığı: tarix, reallıqlar və perspektivlər” adlı məruzəsində bildirib ki, Azərbaycanın qabaqcıl ali təhsil ocaqlarından olan Naxçıvan Dövlət Universitetində ingilis, fransız, alman, rus, ərəb və fars dilləri olmaqla, altı xarici dil üzrə pedaqoji və tərcümə yönlü mütəxəssis hazırlığı aparılır. 2012-2013-cü tədris ilində isə İngilis dili müəllimliyi ixtisası üzrə qiyabi təhsil formasında kadr hazırlığına başlanıb, eləcə də əlavə ali təhsil qaydasında da İngilis dili müəllimliyi ixtisası üzrə kadr hazırlığı işi həyata keçirilir. Ali məktəbin müəllimləri müxtəlif beynəlxalq layihələr çərçivəsində Avropa ölkələrinin qabaqcıl tədris ocaqlarında təcrübələrdə olub, oradakı tədris prosesində iştirak edib, dil laboratoriyaları və sinxron tərcümə kabinələrinin işi ilə yaxından tanış olublar.

AMEA Naxçıvan Bölməsi Təbii Ehtiyatlar İnstitutunun “Sorbsiya prosesləri” laboratoriyasının rəhbəri, kimya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Günel Məmmədovanın “Glass Physics and Chemistry” (№5, 2016) adlı beynəlxalq jurnalda məqaləsi dərc edilib. Qeyd edək ki, bu jurnal Tomson reestr siyahısındadır. Məqalə internet üzərindən 40 avroya satışa çıxarılıb.
Məqalədə yerli xammal – qalluazit, dolomit və vulkanik şüşə əsasında kalsium tərkibli qmelinit seolitinin sintezindən bəhs olunur. Alınmış seolitin dehidratlaşma-rehidratlaşma, kation mübadilə xassələri tədqiq olunmuş və oksigen həcmi hesablanmışdır.

Tədbiri giriş sözü ilə AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açıb.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun direktoru, akademik Tariyel Talıbov çıxış edərək institutun 2016-cı ilə olan yekun rəqəmlərini diqqətə çatdırıb. Bildirib ki, cari ildə 11 iş 24 mərhələdə yerinə yetirilib. Tədqiqat ilində institut əməkdaşlarının 129 elmi əsəri (64-ü beynəlxalq kodlu jurnallarda işıq üzü görüb) çap edilib. Hesabat ilində 8 monoqrafiya, 7 kitab, 3 metodik vəsait, 2 tövsiyə, 107 elmi məqalə, bunlardan da 26 elmi məqalə və konfrans materialı xaricdə nəşr olunub. 2 məqalə, 4 kitab isə işlənilərək nəşriyyata təhvil verilib. Tədqiqat ilində əməkdaşlar bölgəmizə xaricdən gələn ekspertlərlə birlikdə beynəlxalq ekspedisiyalarda iştirak ediblər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsi haqqında” 27 iyul 2015-ci il tarixli Sərəncamına uyğun olaraq dekabrın 7-də Naxçıvan Dövlət Universitetinin Sosial idarə­etmə və hüquq fakültəsinin Hüquqşünaslıq, Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi ixtisasları üzrə təhsil alan tələbələr Naxçıvan Şəhər Birinci Dövlət Notariat Kontorunda, Naxçıvan Şəhər Qeydiyyat Şöbəsində, Naxçıvan Şəhər İcra Bölməsində, Naxçıvan Bələdiyyəsində iş prosesi ilə tanış olublar.
Naxçıvan Bələdiyyəsində Ümumi və Vergi şöbələrinin gündəlik iş prosesi ilə tanış olan Dövlət və bələdiyyə idarəetməsi ixtisasının tələbələrinə Ümumi şöbəyə daxil olan sənədlərin qeydiyyatı, işlənməsi, rəsmiləşdirilməsi və göndərilməsi qaydaları, qeydiyyat jurnallarının işlənməsi, Vergi şöbəsində isə torpaq və əmlak vergisinin hesablanması qaydası, bildirişlərin yazılması, paylanılması proseduru, habelə vergi ödəyicilərinin qeydiyyatının aparılması barədə ətraflı məlumat verilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun 2016-cı ilə olan hesabat tədbirini bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açıb.
İnstitutun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Əbülfəz Quliyev il ərzində adıçəkilən elm müəssisəsində görülən işlərdən danışıb. Bildirib ki, 2016-cı ilin elmi-tədqiqat işlərinin planına əsasən, 1 prоblem üzrə 1 mövzunu əhatə edən 5 iş 16 mərhələdə yerinə yetirilib.
Qeyd olunub ki, hesabat dövründə nəşr olunan monoqrafiya və kitabların sayı artıb, elmi əsərlərin keyfiyyət və kəmiyyətinə ciddi fikir verilib. Əgər 2015-ci ilin hesabat dövründə əməkdaşların 151 elmi əsəri nəşr olunmuşdusa, 2016-cı ilin hesabat dövründə onların 158 elmi əsəri çap edilib. 2015-ci ildə 3 monoqrafiya, 3 kitab nəşr olunubsa, bu il bu rəqəm də artıb. Belə ki, hesabat ilində 1-i xaricdə olmaqla, 8 monoqrafiya və 5 kitab çap olunub. Haliyədə isə 5 monoqrafiya çapa hazırlanır. Cari ildə 10 əməkdaşın müxtəlif mətbuat orqanlarında 109 qəzet məqaləsi dərc olunub. Əsərlərdən 23-ü xaricdə çapdan çıxıb. Həmin əsərlərdən 13-ü xaricdə olmaqla, 59-u beynəlxalq kodlu jurnallarda işıq üzü görüb.

Tədbiri giriş sözü ilə AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açıb.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü, professor Fəxrəddin Səfərli institutun il ərzində gördüyü işlərdən və qazanılmış uğurlardan danışıb. Bildirib ki, 2016-cı ildə institutda “Naxçıvan tarixinin tədqiqi”, “Naxçıvanın ictimai-siyasi və sosial-iqtisadi tarixinin öyrənilməsi”, “Naxçıvanın tarixi, maddi və mənəvi mədəniyyətinin tədqiqi” istiqamətlərini əhatə edən 6 iş üzrə 14 mərhələdə elmi-tədqiqat işləri aparılıb.
Hеsаbаt ilində Аzərbаycаnın ayrılmaz tərkib hissəsi оlan Naxçıvan Muхtаr Rеspublikаsı ərаzisinin qədim (ən qədim zamanlardan e.ə IV minillik) və ortа əsrlər dövrünün tаriхinin, Kəngərli tayfalarının mənşəyinin, böyük güclərin Cənubi Qafqaz siyasəti və Naxçıvan amilinin, bölgənin ХХ əsr tаriхinin bir sırа prоblеmlərinin аrаşdırılması, Nахçıvаnın аrхеоlоgiyаsı, еtnоqrаfiyаsı və epiqrafikasına dаir tədqiqаtlаr da görülən işlər sırasındadır.
Vurğulanıb ki, iş planına uyğun olaraq “Naxçıvan şəhərinin epiqrafik abidələri”, “Xalçalar üzərindəki təsvirlər (XVIII-XIX əsrlər)”, “Naxçıvanın XII əsr tarixi müasir tarixşünaslıqda”, “Nахçıvаnın yеni və ən yеni dövr tаriхinin tədqiqi”, “Nахçıvаnın etnoqrafik tədqiqi”, “Cənubi Qafqazın təhlükəsizlik problemləri: etnik-milli münaqişələrin ortaya çıxmasında geosiyasi maraqlar və bu maraqlarda Naxçıvanın yeri” işləri üzrə aparılan araşdırmalar da müəyyən elmi nəticələri ortaya qoyub.

Bu gün müasir dünyada baş verənlər sərbəst düşünmək və fəaliyyət göstərmək qabiliyyətinə yiyələnmiş, müstəqil həyata hazır olan insanların yetişdirilməsi zərurətini meydana çıxarır. Çünki bir çox taleyüklü vəzifələr yaxın gələcəkdə bugünkü gəncliyin öhdəsinə düşəcəkdir. Elə bu səbəbdəndir ki, muxtar respublikamızın ali, orta ixtisas və orta təhsil müəssisələrində olduğu kimi, məktəbəqədər təhsil ocaqlarında da tərbiyə və təlim işinin düşünülmüş sistemi yaradılmaqdadır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2015-ci il 27 iyul tarixli “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsi haqqında” Sərəncamına əsasən, Naxçıvan Dövlət Universitetinin Sosial idarəetmə və hüquq fakültəsinin Hüquqşünaslıq ixtisası Daxili İşlər Nazirliyinin hamiliyinə verilib. Həmin ixtisasda təhsil alan IV kurs tələbələri Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyinin Dövlət Yol Polisi İdarəsində, İstintaq və Təhqiqat, Pasport, Qeydiyyat və Miqrasiya, Mühafizə şöbələrində və Kriminalistik Tədqiqatlar Bölməsində adıçəkilən qurumların iş prosesi ilə tanış olublar.
Onlara yol hərəkəti təhlükəsizliyinin təmin edilməsi, cinayət işlərinin istintaqı, hadisə yerinin müayinəsi, itkin düşmüş şəxslərin və naməlum meyitlərin şəxsiyyətinin müəyyən olunmasında DNT tədqiqatının imkanlarından istifadə qaydaları, kriminalistik vasitələrdən istifadə, biometrik pasportların verilməsi və mülkiyyətin mühafizəsi qaydaları izah edilib.
Tələbələrlə görüşdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının daxili işlər naziri, general-leytenant Əhməd Əhmədov bildirib ki, son illərdə muxtar respublikada qanunçuluğun, ictimai asayişin qorunması üçün müxtəlif tədbirlər həyata keçirilib. Bunun nəticəsidir ki, regionda cinayətlərin sayı kəskin şəkildə azalıb. Naxçıvan şəhərində, eləcə də muxtar respublika ərazisində quraşdırılmış müşahidə kameraları vasitəsilə həm yol-nəqliyyat hadisələrini, həm də baş verən istənilən cinayət hadisəsini qısa müddətdə aşkarlamaq mümkündür.

Türkiyənin müxtəlif muzey və kitabxanalarında XIII əsrdə yaşamış görkəmli Azərbaycan alimi Hinduşah ibn Səncər Naxçıvaninin “Əs-Sihəhül Əcəmiyyə” adlı farsca-türkcə lüğətinin əlyazma nüsxələri qorunub saxlanılır.

Bu günlərdə AMEA Naxçıvan Bölməsi İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Əbülfəz Quliyev Türkiyənin İstanbul şəhərinin Süleymaniyə Kitabxanasından və Topqapı Sarayı Muzeyindən Hinduşah ibn Səncər Naxçıvani tərəfindən XIII əsrin sonlarında fars və türk dillərində qələmə alınan “Əs-Sihəhül Əcəmiyyə” adlı əlyazmanın XV əsrə aid iki nüsxəsinin fotosurətlərini əldə edərək bölməyə gətirib.
Tədqiqata cəlb olunan əlyazmanın bir nüsxəsi 108 səhifədən, o biri nüsxəsi isə 77 səhifədən ibarətdir. Qeyd edək ki, əsər təkcə lüğət olmamış, eyni zamanda Qafqaz, Anadolu, Balkanlar və Yaxın Şərq mədrəsələrində dərs vəsaiti kimi də istifadə edilib. Buna görə də dünyanın müxtəlif kitabxana və muzeylərində sözügedən əsərin bu günə kimi 100-ə qədər nüsxəsi mühafizə olunmaqdadır.
Məlumat üçün onu da qeyd edək ki, həmin əlyazmaların fotosurətləri AMEA Naxçıvan Bölməsinin Əlyazmalar Fondunun materialları sırasına daxil edilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi

Naxçıvan Dövlət Universitetində 2016-2017-ci tədris ilinin birinci semestrinə aid pedaqoji təcrübənin yekun konfransı keçirilib.
Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov konfransda bildirib ki, pedaqoji təcrübə təhsil müddətində qazanılan nəzəri biliklərin təcrübədə möhkəmləndirilməsi, müəyyən peşə vərdişlərinə yiyələnmək məqsədi daşıyır.
Təcrübə dövründə metodistlərin, müəllimlərin və tələbələrin üzərinə böyük məsuliyyət düşdüyünü qeyd edən rektor universitetdə ixtisaslı pedaqoji kadr hazır­lığı prosesində ali və orta məktəblərin müntəzəm əməkdaşlığına, nəzəri bilik və təcrübə mübadiləsinə xüsusi əhəmiyyət verildiyini nəzərə çatdırıb.
Universitetin tədris işləri üzrə prorektoru, dosent Surə Seyid “Pedaqoji təcrübə dövründə görülmüş işlər” adlı məruzəsində 2016-2017-ci tədris ilində Naxçıvan Dövlət Universitetində pedaqoji təcrübələrin tədris planına, Təhsil Nazirliyinin təsdiqlədiyi təlimatlara, proqramlara uyğun şəkildə aparıldığını, pedaqoji ixtisaslarda təhsil alan tələbələrin bu müddətdə ali məktəbin əməkdaşlarının, eləcə də tam orta məktəblərin qabaqcıl müəllimlərinin rəhbərliyi altında nəzəri biliklərini məktəblərdə keçirilən təcrübələrdə layiqincə tətbiq etdiklərini bildirib.

  Azərbaycan tarixşünaslığı qarşısında duran aktual problemlərdən biri də ölkələrin inzibati ərazilərini, müəyyən vaxtlarda sərhədlərinin dəyişilməsini, yaşayış məntəqələrinin yerləşməsini, onların tərəqqi və tənəzzül proseslərini öyrənən tarixi coğrafiya məsələlərinin araşdırılmasıdır. Müasir dövrdə bədxah qonşularımız olan ermənilərin Azərbaycana ərazi iddialarının güclənməsi, hətta torpaqlarımızın bir hissəsinin işğal olunması bu məsələnin obyektiv şəkildə araşdırılmasını daha da aktuallaşdırır. Bu baxımdan ermənilərin Azərbaycana qarşı ərazi iddialarında əsas yer tutan Naxçıvan bölgəsinin tarixi coğrafiyasının dərindən öyrənilməsinə, bu iddiaların əsassızlığının sübuta yetirilməsinə də böyük ehtiyac vardır. 

1993-cü ildə ulu öndər Heydər Əliyevin yenidən hakimiyyətə qayıdışından sonra ölkəmizdə elmin digər sahələri ilə yanaşı, Azərbaycanda nisbətən cavan elm sahəsi olan tarixi coğrafiya ilə əlaqədar tədqiqatların aparılmasına da böyük diqqət yetirilməyə başlanılmışdır. Naxçıvanın tarixi coğrafiyasının öyrənilməsinə ciddi əhəmiyyət verən ümummilli lider Heydər Əliyevin “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 75 illik yubileyi üzrə Dövlət Komissiyasının tədbirlər planı haqqında” 12 fevral 1999-cu il tarixli Sərəncamında Naxçıvanın tarixi coğrafiyasının öyrənilməsi də mühüm vəzifə kimi qarşıya qoyulmuşdur. Sərəncamın II bəndinə uyğun olaraq, Naxçıvanın tarixini və mədəniyyətini tədqiq edən elmi qurumun qarşısına qoyulan əsas vəzifələrdən biri də qədim diyarımızın tarixi coğrafiyasına həsr olunmuş kitabların nəşrinə nail olunması və “Naxçıvan tarixi” adlı xəritələr toplusunun hazır­lanması idi. Məhz bu tarixi sənəd əsas götürülməklə AMEA Naxçıvan Bölməsi Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun və Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Yerquruluşu, Geodeziya və Xəritəçəkmə Layihə İnstitutunun əməkdaşları tərəfindən “Naxçıvan tarixi atlası” hazırlanaraq 2010-cu ildə nəşr etdirilmişdir.

“Naxçıvan” Universitetində görkəmli ədəbiyyatşünas alim Abbas Zamanovun anadan olmasının 105 illiyinə həsr olunmuş elmi konfrans keçirilib. Konfransı giriş sözü ilə universitetin tərbiyə işləri üzrə prorektoru Əli Yusifov açıb.
Konfransda universitetin müəllimləri Təranə Qəbulovanın “Abbas Zamanovun yaradıcılıq yolu”, Rəna Əliyevanın “Abbas Zamanov haqqında xatirələr”, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nurlana Əliyevanın “Abbas Zamanov M.Ə.Sabir irsinin tədqiqatçısı kimi”, Anar Abuzərlinin “Ədəbi-mədəni, nəzəri fikir tarixində Abbas Zamanov imzası” mövzularında çıxışları olub.
Bildirilib ki, Abbas Zamanovun çoxşaxəli fəaliyyəti ədəbiyyatşünaslıq elmimizin inkişafında ayrıca bir mərhələ təşkil edir. Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin həyatının, yaradıcılıq fəaliyyətinin öyrənilməsi və təbliğ edilməsində Abbas Zamanovun çox böyük rolu vardır. Bütün mənalı həyatını Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığının inkişafına, ədəbi irsimizin öyrənilməsinə, təbliğinə həsr edən fədakar alim haqqında bir çox tədqiqat əsərləri yazılıb, onun həyat və fəaliyyəti araşdırılıb.
Sonda tədbir iştirakçıları Abbas Zamanovun həyat və fəaliyyətini əks etdirən slayda baxıblar.

Nuray ƏSGƏROVA

Gənc nəslin müasir bilik və bacarıqlara yiyələnməsində informasiya və kommunikasiya texnologiyalarının təhsildə tətbiqi mühüm amildir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil müəssisələrində elektron təhsilin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 2014-cü il 20 iyun tarixli Sərəncamı muxtar respublikada elektron təhsilin tətbiqinin genişləndirilməsinə, təhsil müəssisələrində virtual tədris mühitinin formalaşdırılmasına, tədrisin əyaniliyinin və səmərəliliyinin daha da artırılmasına təkan verib. 

2014-cü il iyulun 18-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisində təhsil müəssisələrində tədrisin vəziyyəti və qarşıda duran vəzifələrlə bağlı keçirilən müşavirədə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin distant təhsilin muxtar respublikada tətbiqi üçün müvafiq qurumlara müxtəlif tapşırıqlar verməsi, tapşırıqların uğurlu icrası bu sahədə böyük nailiyyətlər qazanılmasına imkan yaradıb.

Elm, təhsil sahəsində əhəmiyyətli nəticələrə imza atan Naxçıvan Dövlət Universitetində dünya təhsil sisteminə inteqrasiya məqsədilə beynəlxalq əlaqələrin inkişafına xüsusi diqqət yetirilir.

Universitetin uğurla təmsil olunduğu beynəlxalq layihələrdən biri də Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri universitetlərinin tələbə və əməkdaşlarının Avropada təhsil almaq və ya təlim keçmək imkanlarını daha da genişləndirməyə xidmət edən “Erasmus+” layihəsidir. 150 tərəfdaş ölkəni birləşdirən bu layihəyə beynəlxalq əməkdaşlıq üçün 3 milyard avro vəsait ayrılıb. 2014-2020-ci illəri əhatə edəcək “Erasmus +” layihəsi qabiliyyətlərin inkişaf etdirilməsi, kredit və dərəcə mobilliyi, beynəlxalq əməkdaşlığın genişləndirilməsi, Jean Monnet fəaliyyət proqramı, kadr potensialının gücləndirilməsi kimi əsas fəaliyyət istiqamətlərini özündə cəmləşdirir. Layihə çərçivəsində Naxçıvan Dövlət Universiteti ilə Çexiya Respublikasının Olomouç şəhərinin Karitas Sosial İş Kolleci arasında əməkdaşlıq uğurla davam etdirilir. 2016-cı ilin sentyabr ayında kollecin iki nəfər müəllimi – Tereza Malokova və Lenka Gaaman Naxçıvan Dövlət Universitetində olub, müəllim və tələbələrlə görüşüblər.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin əməkdaşları, tərbiyə işləri üzrə prorektor, dosent Şamxal Məmmədov, İngilis dili və metodika kafedrasının müdiri Mirhəsən Eminov isə bu günlərdə “Erasmus+” beynəlxalq mobillik layihəsi çərçivəsində Çexiya Respublikasının Olomouç şəhərində keçirilən humanitar seminarda iştirak ediblər.

Naxçıvan Dövlət Universitetində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2015-ci il iyulun 27-də imzaladığı “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsi haqqında” Sərəncama əsasən, Naxçıvan Muxtar Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidməti ilə birgə elmi-nəzəri konfrans keçirilib.

Konfransı giriş sözü ilə açan universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov hazırkı dövrdə Azərbaycan gənclərinin hərbi-vətənpərvərlik tərbiyəsi məsələsinin mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini və bu mənada, gənc nəsli psixoloji, mənəvi baxımdan hərbi həyata hazır­lamağın vacibliyini qeyd edib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi, general-mayor Səxavət Salmanov “Gənclərin hərbi-vətənpərvərlik ruhunda tərbiyə edilməsi” mövzusunda məruzə edib. Qeyd olunub ki, bu gün Azərbaycanın güclü və qüdrətli ordusu var. Son illərdə orduya ayrılan xərclər, ordu quruculuğu sahəsində görülən işlər, hərbi sənaye kompleksinin inkişaf etdirilməsi, ordunun müasir silahlarla komplektləşdirilməsi bunu deməyə əsas verir. Səxavət Salmanov onu da bildirib ki, görülən bu işlər çağırışyaşlı gənclərin hərbi hissələrdə nümunəvi xidmətinə imkan verib.

Hazırda bütün dünya ölkələrində rəqabətqabiliyyətli məhsul istehsalı və davamlı iqtisadi artımın təmin olunması əsas məsələlərdən biridir. Bu məsələnin həlli isə yalnız insan resursları hesabına həyata keçirilir. Aparılan araşdırmalar nəticəsində məlum olub ki, dünya ölkələrində son illərdə iqtisadi artımın 60 faizdən çoxu insan kapitalı hesabına baş verir. Qərb ölkələrində aparılan tədqiqatlara görə, inkişaf etmiş ölkələrdə insan kapitalına qoyulan investisiyaların gəlirlilik səviyyəsi digər amillərdən gələn qazancı iki dəfədən artıq üstələyir. Bu fakt cəmiyyətin inkişafında insan kapitalının hansı rola malik olduğunu aydın göstərir. Odur ki, insan kapitalının inkişafı, onun potensialının yüksəldilməsi hər bir dövlətin başlıca vəzifələrindən biridir.

İnsan kapitalının inkişafına səbəb olan amillərin içərisində isə ən əsas yeri insanların təhsilinə, o cümlədən peşə təhsilinə yönəldilən investisiyaların səmərəliliyi təşkil edir. Çünki əmək bazarının tələblərinə cavab verən rəqabətqabiliyyətli kadrların hazır­lanmasında peşə təhsilinin də mühüm rolu var. Qeyd edək ki, ölkəmizdə peşə təhsilinin inkişafı ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Xüsusilə ulu öndərin respublikamıza rəhbərlik etdiyi ilk dövrlərdə texniki-peşə təhsili sistemi sürətlə inkişaf etməyə başlayıb. Həmin dövrdə elmi-texniki tərəqqinin uğurlu nəticəsi olan fabrik və zavodların fəaliyyəti müxtəlif peşə ixtisaslarına malik böyük potensiala ehtiyac yaradırdı.

AMEA Naxçıvan Bölməsi Rəyasət Heyətinin növbəti iclasını giriş sözü ilə bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev açıb.
Tədbirdə AMEA Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun əməkdaşı, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent İsmayıl Məmmədovun “Naxçıvan Muxtar Respublikası şəraitində kənd təsərrüfatı heyvanları və quşlarının sarcosporidiozu” mövzusunda məruzəsi dinlənilib. Məruzəçi bildirib ki, muxtar respublika əhalisinin ərzaq təhlükəsizliyinin qorunması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. Belə tədbirlər daxili bazarın keyfiyyətli yerli ərzaq məhsulları ilə təminatında mühüm rol oynayır.
Sonra AMEA Naxçıvan Bölməsində 2016-cı ildə görülmüş elmi-tədqiqat işlərinin yekunlarına dair hesabatlarla bağlı bölmənin Elmi təşkilat şöbəsinin müdiri, aqrar elmlər üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Orxan Bağırovun çıxışı dinlənilib.

Naxçıvan Dövlət Universitetinin kitabxanasından reportaj

Sayca getdiyim onlarla kitabxanadan birindəyəm. Bu, doğrudur ki, bütün obyekt və müəssisələr həyata keçirdiyi işə uyğun olaraq dizayn edilir, orada həmin işin nəfəsi duyulan ab-hava yaradılır. Təbii ki, bu ənənəyə kitabxanalarda da rast gəlirik. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi kitabxanasının qapısından içəri keçdiyimiz zaman ilk olaraq kitabxananın internet saytı qeyd edilmiş vərəqdən hiss olunur ki, bura digərlərindən bir qədər fərqlənir. Kitabxanaya daxil olan oxucu girişdə yerləşdirilmiş qurğu vasitəsilə əvvəl kitabların kataloqu ilə tanış olur və onun vasitəsilə lazımi ədəbiyyatları axtarıb tapır. Oxuculara müasir formada xidmət göstərən bu kitabxana haqqında məlumatlanmağa tələsirəm.

Kitabxananın direktoru Fariz Əhmədov bildirir ki, kitabxanalar öz fəaliyyətləri ilə bağlı, əsasən, 3 vəzifəni yerinə yetirirlər: informasiya daşıyıcılarını əldə etmək, kitabxana fondlarını yaratmaq və qaydaya salmaq, kitabxanada toplanmış informasiya daşıyıcılarından istifadəni təşkil etmək.
Müsahibim deyir ki, tarixən kitabxana fondları mədəniyyətin, təhsilin, biliyin qızıl fondları kimi qiymətləndirilib, onların əsas daşıyıcıları hesab edilmiş kitabxanalar isə elmi kəşfləri, intellektual nailiyyətləri, cəmiyyətin yaratdığı bütün informasiya daşıyıcılarını gələcək nəsillərə çatdıran mühüm mədəniyyət mərkəzi kimi səciyyələndirilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Uşaq Gənc­lər Yaradıcılıq Mərkəzində orta ümumtəhsil məktəbləri hərbi rəhbərlərinin fəaliyyətinin gücləndirilməsinə həsr olunmuş konfrans keçirib.
Konfransda təhsil naziri Məmməd Qəribov məruzə ilə çıxış edib. Bildirilib ki, muxtar respublikada tikilən və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulan ümumtəhsil məktəbləri ən yeni informasiya texnologiyaları ilə yanaşı, müasir tələblərə cavab verən hərbi kabinələrlə də təchiz olunurlar. Həmin kabinələr şagirdlərin hərbi biliklərinin artırılmasına xidmət edən əyani vəsaitlərlə təmin edilirlər.
Hərbi rəhbərlərin biliklərinin artırılması, Əlahiddə Ümumqoşun Ordusunda olan silah və texnikalarla, eyni zamanda hərbi xidmətkeçmə haqqında əsasnamə ilə onların tanış edilməsi məqsədilə 23-26 mart 2016-cı il tarixdə Naxçıvan şəhərindəki “N” hərbi hissədə hərbi rəhbərlərin təlim toplantısı keçirilib. Bununla yanaşı, 23 aprel 2016-cı il tarixdə muxtar respublika ümumtəhsil məktəblərində işləyən 201 hərbi rəhbərə mövsümi geyim forması verilib.
Muxtar respublikamızda bu sahədə yaradılmış şərait və həyata keçirilən tədbirlər ümumtəhsil məktəblərində fəaliyyət göstərən hərbi rəhbərlərin işlərinə daha məsuliyyətlə yanaşmaları üçün stimul yaradıb. Elə bunun nəticəsidir ki, bu sahə üzrə təhsil almaq məqsədilə ali hərbi məktəblərə və Heydər Əliyev adına Hərbi Liseyə sənəd verən məzunlarımızın sayı ilbəil artmaqdadır. Belə ki, 2016-cı ildə məzunlarımızdan 191 nəfəri xüsusi təyinatlı ali təhsil müəssisələrinə sənəd verib. Onlardan 63 nəfəri müxtəlif ali hərbi məktəblərə qəbul olunublar.

Noyabrın 18-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Məktəblərdə xarici dillərin tədrisi vəziyyətinin yaxşılaşdırılması” mövzusunda konfrans keçirilib. Konfransda xarici dilləri tədris edən müəllimlər iştirak ediblər.

Konfransı giriş sözü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd Qəribov açaraq “Məktəblərdə xarici dillərin tədrisi vəziyyəti və qarşıda duran vəzifələr” mövzusunda məruzə edib.
Məruzədə qeyd olunub ki, gənclərin hərtərəfli inkişafı üçün ən mühüm şərtlərdən biri sayılan xarici dillərin öyrənilməsi məqsədilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərində hər cür şərait yaradılıb. Hər il keçirilən təhsil yarmarkasına üz tutan gənc kadrlar içərisində xarici dil müəllimlərinin sayı artmaqdadır. Bu il sentyabr ayının 16-da keçirilən təhsil yarmarkasında 37-si ingilis, 8-i fransız, 1-i isə rus dili müəllimi olmaqla, ümumilikdə, 46 nəfər göndəriş alaraq ümumtəhsil məktəblərində fəaliyyətə başlayıb. Muxtar respublikanın 146 ümumtəhsil məktəbində ingilis, 23 məktəbində rus, 8 məktəbində fransız, 2 məktəbində alman, 20 məktəbində ingilis və rus, 2 məktəbində ingilis və fransız, 2 məktəbində ingilis və alman, 3 məktəbində fransız və rus, 1 məktəbində alman və rus, 4 məktəbində ingilis, fransız və rus, 2 məktəbində isə ingilis, alman və rus dilləri tədris olunur. Naxçıvan şəhərində 1 rusdilli məktəb fəaliyyət göstərir. İxtisaslı müəllim kadrı olmadığından 3 ümumtəhsil məktəbində xarici dillər tədris olunmur. Tədris prosesinin lazımi şəkildə təşkil edilməsi məqsədilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəbləri xarici dil dərslikləri ilə yanaşı, lazımi metodik ədəbiyyatlar və elektron dərs vəsaitləri ilə də təmin ediliblər. Bundan əlavə, xarici dilləri tədris edən müəllimlərin elektron lövhələrdən istifadə bacarığını artırmaq məqsədilə onların Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunda və eyni zamanda Təhsil Nazirliyi tərəfindən keçirilən təlim kurslarında iştirakı da təmin olunub.

Naxçıvan şəhərində yerləşən Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecində Azərbaycan dili və riyaziyyat fənlərinə həsr olunan seminar keçirilib.

Naxçıvan Dövlət Universitetinin Təbiətşünaslıq və kənd təsərrüfatı fakültəsinin Baytarlıq təbabəti kafedrasının müdiri Yunis Rüstəmli, həmin kafedranın müəllimi Həsən Qənbərov və tələbələr Qars Qafqaz Universitetinin Baytarlıq fakültəsində beşgünlük klinik təcrübədə və dərslərdə iştirak ediblər.

Baytarlıq təbabəti kafedrasının müdiri, baytarlıq üzrə fəlsəfə doktoru Yunis Rüstəmlidən aldığımız məlumata görə, tələbələr əvvəlcə Qars Qafqaz Universitetinin Baytarlıq fakültəsinin fermaları, təcrübə sahələri, laboratoriya və klinikaları ilə tanış olublar, heyvanların saxlanılması, bəslənilməsi və yemlənməsi şəraitinə baxıblar. Tələbələr heyvan anatomiyası, cərrahiyyə və süni mayalanma fənləri üzrə mühazirə və laboratoriya dərslərində iştirak ediblər.
Təcrübə müddətində klinikaya gətirilmiş xəstə heyvanların qeydə alınması, müayinə edilməsi və müalicəsi öyrənilib.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin müəllim və tələbələri Qars Qafqaz Universitetinin Baytarlıq fakültəsində keçirilən Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin 25 illiyinə həsr olunmuş tədbirdə də iştirak ediblər. Dərsdən sonrakı vaxtlarda müəllim və tələbə heyətinin Qars şəhərinin tarixi abidələri və görməli yerlərinə səyahətləri təşkil olunub.
Səfər zamanı iki universitet arasındakı çoxillik əməkdaşlığın, müəllim-tələbə mübadiləsinin inkişaf etdirilməsi, Naxçıvan Dövlət Universitetinin Baytarlıq kafedrasının laboratoriyaları üçün ləvazimatların alınması barədə razılığa gəlinib.

Mehriban SULTAN

AMEA Naxçıvan Bölməsinin Əlyazmalar Fondunda Naxçıvan Muxtar Respublikasına dair müxtəlif tarixi qaynaqları əhatə edən yeni əlyazma və qədim kitablar toplanılıb. Bunların içərisində fondun balansına fars dilində daxil edilən Rizaqulu xan Hidayətin 368 səhifəni əhatə edən “Riyazül Arifin” (hicri-qəməri 1305-ci il, Tehran), Müştəri Müstehidzadə Qarabağinin 278 səhifəlik ornamentli “Riyazül aşiqin” (hicri-şəmsi 1328-ci il, İstanbul), 248 səhifəlik Mir Möhsün Nəvvabın “Təzkireyi-Nəvvab” (1913-cü il, Bakı) adlı təzkirələrinin ilkin araşdırmaları aparılıb.
Tədqiqata cəlb edilən bu 3 təzkirədə (biblioqrafiyada) beş naxçıvanlı müəllifin həyat və yaradıcılığı haqqında bu günə qədər tədqiq edilməyən məlumatlar əldə olunub.
Fondun Əlyazmaların toplanması şöbəsinin müdiri Fəxrəddin Eylazov təzkirələrin araşdırılmasını regionun orta əsrlər dövrü üzrə tədqiqinin dərinləşməsində istifadə edilə biləcək yeni mənbə kimi qiymətləndirir. Tədqiqatçının sözlərinə görə, bu mənbələr orta əsrlər dövrü elmi mühitini yaxından izləmək üçün əsaslı zəmin yaratması ilə yanaşı, o dövrdə regionun ədəbi dili, kitabçılıq sənəti, katiblik, təzkirəçilik və digər sahələrin öyrənilməsində əsaslı qaynaq kimi də istifadə oluna bilər.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi

Naxçıvan şəhərindəki Gənclər Mərkəzində Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman, Təhsil nazirlikləri, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondu, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyi və Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzi İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Nuh yurdu” intellektual oyununun Naxçıvan Muxtar Respublika zona birinciliyi keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondunun icraçı direktoru Məmməd Babayev və Gənclər və İdman Nazirliyi Aparatının Gənclərlə iş şöbəsinin müdiri Nicat Babayev çıxış edərək intellektual oyunun keçirilməsi məqsədlərindən danışaraq bildiriblər ki, yarışda şəhər və rayon birinciliklərində qalib olmuş komandalar mübarizə aparırlar. Oyunun keçirilməsində məqsəd yeniyetmələrin intellektual səviyyəsini, dünyagörüşünü, zehni inkişafını stimullaşdırmaq, onlar arasında bilik və elmin nüfuzunu artırmaq, eləcə də asudə vaxtlarının səmərəli təşkili istiqamətində yeni üsullar tətbiq etməkdən ibarətdir.

Muxtar respublikada təhsil davamlı və müasir tələblər səviyyəsində inkişaf etdirilir. Yeni məktəb binalarının istifadəyə verilməsi, müasir tədris şəraitinin yaradılması tədrisin keyfiyyətini yüksəltmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin imzaladığı müvafiq sərəncamlar bu sahənin inkişafında yeni mərhələnin əsasını qoymuşdur.
Bu sahədə həyata keçirilən tədbirlər oktyabr ayında da davam etdirilmiş, Gülüstan və Baş Dizə kənd tam orta məktəblərinin, Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin yeni binaları istifadəyə verilmişdir. Bu dövrdə Hüseyn Cavidin ev-muzeyi, Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi və Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyi ilə ümumtəhsil məktəbləri arasında əlaqə yaradılmış və distant dərslər keçirilmişdir. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi, Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Naxçıvan” Universiteti, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu və orta ixtisas təhsili müəssisələrində çalışan elmi dərəcəli müəllimlər tərəfindən ötən ay ümumtəhsil məktəblərində 182 saat nümunəvi dərs tədris olunmuşdur. Muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərində 170 məktəbəhazırlıq qrupu yaradılmış, bu qruplarda 2861 uşağın iştirakı təmin edilmişdir. Bu dövrdə sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların təhsilə cəlbi sahəsində görülən işlər də davam etdirilmiş, distant təhsilə cəlb olunmuş 24 sağlamlıq imkanları məhdud uşaq və gözdən əlil uşaqlar üçün xüsusi ibtidai məktəbdə təhsil alan 8 uşaq dərs ləvazimatları ilə təmin olunmuşdur.

Misir Ərəb Respublikasının Azərbaycandakı Səfirliyinin mədəniyyət attaşesi, Misir Mədəniyyət və Təhsil Əlaqələri Mərkəzinin müdiri Əhməd Sami Elaydi Naxçıvan Dövlət Universitetində olub. 

Universitetlə tanışlıq zamanı qonaq İnformasiya-Kommunikasiya Texnologiyaları Mərkəzində müasir elektron təhsil şəbəkəsinin idarə olunması prosesini izləyib. Qonağa universitetin Media Mərkəzi, buraya daxil olan Universitet televiziyası, “Nuhçıxan” radiosu haqqında ətraflı məlumat verilib. Əhməd Sami Elaydi tədris ocağının Elmi kitabxanası ilə də tanış olub.
Sonra Beynəlxalq münasibətlər və xarici dillər fakültəsinin Ərəb dili ixtisasının müəllim və tələbələri ilə görüş keçirilib.

Noyabrın 1-də keçirilən ikinci Azərbaycan Elm Festivalının Naxçıvan mərhələsi Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) Naxçıvan Bölməsində elmi-populyar məruzələrlə davam etdirilib. 

Festival iştirakçılarını salamlayan AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev elmin inkişafının ölkəmizdə, o cümlədən muxtar respublikamızda daim dövlətimizin diqqət mərkəzində olduğunu qeyd edib. Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan elm siyasətinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirildiyini vurğulayan akademik bu gün muxtar respublikada elmin hərtərəfli qayğı ilə əhatə olunduğunu, elmi mühitin formalaşdığını, elm sahəsində yeni-yeni nailiyyətlər əldə edildiyini diqqətə çatdırıb. O, ikinci Azərbaycan Elm Festivalının əldə olunmuş elmi nailiyyətlərin daha geniş təbliğinə xidmət etdiyini qeyd edib, festivalın ilk mərhələsinin qədim elm və mədəniyyət mərkəzi olan Naxçıvanda keçirilməsinin əhəmiyyətini vurğulayıb.
İsmayıl Hacıyev çıxışını “Tarixi biliklər ictimai-siyasi hadisələrin təhlilində mühüm vasitə kimi” mövzusunda məruzəsi ilə davam etdirib. Qeyd edib ki, tarixi biliklər cəmiyyət həyatında baş verən istənilən ictimai-siyasi prosesin düzgün qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayır. Bu baxımdan tarixin öyrənilməsi təkcə elm adamları üçün deyil, hər kəs üçün vacibdir.

Hörmətli oxucular!
Mən “Eynəli bəy Sultanovun folklorşünaslıq irsi” mövzusunda araşdırmalar aparıram. Bununla əlaqədar tez-tez Naxçıvan və Bakı şəhərlərindəki arxivlərdə, kitabxanalarda Eynəli bəyin folklorşünaslıq sahəsindəki fəaliyyətini öyrənir, alim və tədqiqatçıların Eynəli bəy Sultanov haqqındakı yazıları ilə tanış olur, həmin yazıları toplayıram.
Ötən il Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Folklor İnstitutunda folklorşünas alim Almaz Hüseynova ilə söhbətimiz zamanı mənə ünvanladığı “Eynəli bəy Sultanovla bağlı xarici mətbuatda hər hansısa bir məqalə dərc olunubmu?” sualı qarşısında susmalı oldum. Çünki araşdırmalar apardığım zaman belə bir məqalə ilə qarşılaşmamışdım.
Həmin sualın davamında Almaz xanım bildirdi ki, elə bir məqalə Türkiyə mətbuatında dərc olunub. Həmin məqaləni axtarmağa başladım və bu işim nəticəsiz qalmadı. İstanbul Universitetinin kitab­xanasından həmin məqaləni tapdım. Bu işdə mənə köməklik göstərən İstanbul Universitetinin gənc əməkdaşı Filiz Ferhadoğluna öz minnətdarlığımı bildirməliyəm. Məhz Filiz xanımın köməyi ilə Eynəli bəy Sultanov haqqında hələlik xarici mətbuatda dərc olunan ilk məqaləni üzə çıxara bildik.
Qeyd edim ki, 1971-ci ildə İstanbulda nəşr olunan “Böyük Türkiyə” jurnalındakı “Milli kültürçülərimizdən Eynəli Sultan” adlı həmin məqalənin müəllifi həmyerlimiz, dilçi-türkoloq, professor Əhməd Cəfəroğludur. Türkiyə türkcəsiylə nəşr olunan həmin məqaləni Azərbaycan türkcəsinə uyğunlaşdıraraq qəzetin oxucularına təqdim edirik.

Elxan MƏMMƏDOV
AMEA Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşı

Milli Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafı üçün tarix boyunca maarif mübarizəsi aparanların arasında elə dəyərli insanlar vardır ki, bunlar, təəssüf ki, bu gün saysız-hesabsız Azərbaycan şəxsiyyətləri külliyyatı içərisində itib-batmışlar. Unudulmalarının başlıca səbəbi milli maarifin bir sahəsinə bağlanmadan müxtəlif milli vəzifələri yerinə yetirmələri olmuşdur. Həmin insanları bu gün yaddan çıxarmaq çox böyük insafsızlıq olar. Onlar həyatları boyunca milli mədəniyyətin keşiyində dayanmışlar. Azərbaycan maarif hərəkatının belə nümayəndələrindən biri də Eynəli Sultan olmuşdur.

Yaxın dostu və həmyerlisi Cəlil Məmmədquluzadə tərəfindən Eynəli Sultan ləqəbiylə adlandırılan Eynəli bəy Sultanzadə milli Azərbaycan mədəniyyətinin hər sahəsində xidmət göstərmiş, köhnəliyə, cəhalətə, nadanlığa qarşı mübarizə aparmışdır.
Həyatının ən dəyərli mükafatı Cəlil Məmmədquluzadəni “maarif aləminə daxil eyləməsi” olmuşdur. Cəlil bəyin birbaşa bunu etiraf etməsi Eynəli Sultan lehinə qeyd ediləcək ən böyük məziyyətlərdən biridir. Həyatları boyunca bir-birinə bağlı qalmaları bu iki ayrılmaz dostun Azərbaycan mədəniyyəti tarixinin ən qiymətli üzvləri olduğuna dəlalət etməkdədir.

Noyabrın 1-də Naxçıvan şəhərində yerləşən Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında ikinci Azərbaycan Elm Festivalının Naxçıvan mərhələsinin açılış tədbiri olub.

Dünən “Naxçıvan” Universitetinin və Mərkəzi Bankın Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin təşkilatçılığı ilə “31 ok­tyabr Beynəlxalq Əmanət Günüdür” mövzusunda konfrans keçirilib. Universitetin İdarəetmə fakültəsində keçirilən konfransı giriş sözü ilə ali məktəbin rektoru, professor İsmayıl Əliyev açaraq bu günün əhəmiyyətindən danışıb.
Konfransda Mərkəzi Bankın Naxçıvan Muxtar Respublikası İdarəsinin İqtisadi təhlil və statistika şöbəsinin rəisi, universitetin İdarəetmə kafedrasının müəllimi Tural Şirəlizadənin “Bank əmanətlərinin ölkə iqtisadiyyatında rolu”, Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin Vergi ödəyicilərinə xidmət şöbəsinin rəisi Zahid Qənbər­ovun “Bank əmanətlərinin vergiyə cəlb olunmasının dünya təcrübəsi və Azərbaycanda tətbiqi mexanizmləri”, “Naxçıvan” Universitetinin İdarəetmə fakültəsinin dekan müavini Naim Cahidzadənin “Bank əmanətlərinin sığortalanmasının əhəmiyyəti” mövzularında çıxışları olub. Çıxışlarda bildirilib ki, Beynəlxalq Əmanət Günü ilk dəfə 1924-cü ilin oktyabr ayında İtaliyanın Milan şəhərində 29 ölkənin nümayəndələrinin Beynəlxalq Konqresində qeyd olunub. Hazır­da bu tədbir bütün inkişaf etmiş dünya dövlətlərində, o cümlədən Azərbaycanda da qeyd edilir. Beynəlxalq Əmanət Gününün qeyd olunması və Maliyyə savadlılığı aylığı ərzində müxtəlif maarifləndirici tədbirlərin keçirilməsində başlıca məqsəd əhalinin iqtisadi və maliyyə məsələləri üzrə məlumatlılığının artırılmasından ibarətdir.
Sonda tələbələri maraqlandıran suallar cavablandırılıb.

Nuray Əsgərova

Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov, universitetin Tibb fakültəsinin dekanı, dosent Elsevər Əsədov və 2 nəfər fakültə əməkdaşı Türkiyə Respublikasının Ərzurum Atatürk Universitetində olublar. Ərzurum Atatürk Universitetində ali məktəbin rektoru, professor Ömer Çomaklının iştirakı ilə görüş keçirilib.
Ərzurum Atatürk Universitetinin rektoru, professor Ömer Çomaklı qonaqları səmimi salamlayaraq qeyd edib ki, 20 fakültə, 7 institut və 10-a yaxın yüksək məslək məktəbinin fəaliyyət göstərdiyi, on minlərlə tələbənin təhsil aldığı Ərzurum Atatürk Universitetinin beynəlxalq əlaqələrində Azərbaycanın ali məktəblərinin, o cümlədən Naxçıvan Dövlət Universitetinin özünəməxsus yeri vardır. Əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi bundan sonra da diqqət mərkəzində saxlanılacaq.
Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov bildirib ki, Naxçıvan Dövlət Universiteti ilə Türkiyə universitetləri arasında əməkdaşlıq uğurla davam etdirilir. Naxçıvan Dövlət Universiteti Türkiyə Cümhuriyyətinin 40-dan çox ali təhsil ocağı ilə əməkdaşlıq edir. Bunlar arasında 1992-ci ildən Ərzurum Atatürk Universiteti ilə yaradılan əlaqələr xüsusi yerə malikdir. Universitetlərarası əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən, bu gün elm və təhsilin inkişafı istiqamətində müştərək əhəmiyyətli addımlar atılmaqdadır. Naxçıvan Dövlət Universiteti Tibb fakültəsinin və Baytarlıq təbabəti ixtisasının tələbələri müxtəlif vaxtlarda Ərzurum Atatürk Universitetində təcrübədə olublar, müştərək konfranslar keçirilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsində “Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafiyası” ikicildliyinin birinci cildinin hazırlanması istiqamətində görülən son işlərlə əlaqədar işçi qrupunun növbəti yığıncağı olub.
Yığıncaqda ikicildliyin birinci cildində fəsillər üzrə xronoloji ardıcıllıqla toplanılmış məqalələrə baxılıb, şəkillər, xəritələr, cədvəllər yenidən nəzərdən keçirilib.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyevin, Bioresurslar İnstitutunun direktoru, akademik Tariyel Talıbovun, Naxçıvan Dövlət Universitetinin Coğrafiya kafedrasının müdiri, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Nazim Bababəylinin, AMEA-nın Akademik Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, AMEA-nın müxbir üzvü Elbrus Əlizadənin, həmin institutun baş elmi işçisi, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Məhərrəm Həsən­ovun və aparıcı elmi işçi, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru Elina Kərimova­nın yaxından iştirakı ilə “Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafiyası” ikicildliyinin birinci cildi çapa təqdim olunub.
Qeyd edək ki, ilk dəfə hazırlanan “Naxçıvan Muxtar Respublikasının coğrafiyası” ikicildliyinin birinci cildində zəngin şəraitə və təbii ehtiyatlara malik olan muxtar respublika ərazisinin fiziki coğrafiyasının müxtəlif sahələrini əhatə edən ən son elmi tədqiqatların nəticələrinə dair məlumatlar verilib. Fundamental əsərdə Naxçıvan ərazisinin oroqrafiyası, geoloji quruluşu, geomorfologiyası, iqlimi, daxili suları, torpaq və bitki örtüyü, heyvanlar aləmi və landşaftları araşdırılmaqla fiziki-coğrafi rayonlaşdırma vahidləri ayrılıb və onlar geniş şərh edilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi

Bu günlərdə “Naxçıvan” Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin əməkdaşları Rəcəb Cəfərli və Nicat Yaqubov Türkiyə Respublikasının İstanbul və İzmir şəhərlərində təşkil olunmuş təhsil sərgilərində iştirak ediblər. Türkiyənin “Akare” təhsil sərgiləri firmasının təşkilatçılığı ilə keçirilən sərgiyə Türkiyədəki konsulluqların, dünyanın bir çox ölkə­sindən olan universitet və institutların nümayəndələri, eləcə də Amerika və Avstriyadan gəlmiş bir sıra qonaqlar qatılıblar. Sərgidə “Naxçıvan” Universitetinin Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Rəcəb Cəfərli təmsil etdiyi ali təhsil ocağının bakalavr, magistr, doktorantura pro­qramları, ödənişləri və yataqxanası haqqında məlumat verib.
Tədbirdə universitetin tanıtımı üçün hazırlanmış videoçarx və universitet haqqında geniş məlumatı əks etdirən slayd nümayiş etdirilib.
Sonda tədbir iştirakçılarının sualları ətraflı cavablandırılıb, universitetin tanıtımı üçün hazırlanmış materiallar sərgilənib. Sərgidə “Akademiya” xaricdə təhsil agent­liyinin rəhbəri Esma Bunjaku ilə görüş keçirilib və universitetə Kosovadan tələbələrin cəlbi və bu istiqamətdə agentliklə əməkdaşlıq imkanları barəsində fikir mübadiləsi aparılıb. Onu da bildirək ki, Türkiyənin “ATV” kanalında sərgi ilə əlaqədar universitet haqqında məlumat yayımlanıb.

Nuray ƏSGƏROVA

Naxçıvan Dövlət Universitetində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin aparıcı əməkdaşları ilə universitetin magistrantlarının görüşü keçirilib.
Ali məktəbin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov universitetdə 1997-ci ildə təməli qoyulan magistratura pilləsi üzrə təhsilin səviyyəsindən danışıb. Bildirilib ki, magistraturanın fəaliyyəti 37 kafedranı əhatə edir. Universitetdə 47 ixtisas üzrə magistratura təhsili verilir.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev bildirib ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin qayğısı ilə 2002-ci ildə yaradılan AMEA Naxçıvan Bölməsi Naxçıvanın mühüm elmi-tədqiqat mərkəzidir. Burada 6 elmi-tədqiqat institutu, Biokimyəvi tədqiqatlar laboratoriyası, “Nəbatat bağı”, zəngin elektron kitabxana, “Tusi” nəşriyyatı, iki seriyada nəşr olunan “Xəbərlər” jurnalı, “Axtarışlar” jurnalı, Dissertasiya Şurası fəaliyyət göstərir.
Qeyd olunub ki, bu illər ərzində bölmənin əməkdaşları tərəfindən 2 cilddə “Naxçıvan Ensiklopediyası”, “Naxçıvan Abidələri Ensiklopediyası”, “Naxçıvan tarixi atlası”, “Naxçıvan tarixi” çoxcildliyi, “Naxçıvan teatrının salnaməsi”, 3 cilddə “Naxçıvan folkloru antologiyası”, 2 cilddə Naxçıvan Muxtar Respublikasının “Qırmızı kitabı” kimi fundamental nəşrlər hazırlanıb. Akademik İsmayıl Hacı­yev Naxçıvan Dövlət Universitetinin AMEA Naxçıvan Bölməsi üçün fundamental kadr potensialı rolu oynadığını vurğulayıb, magistrantlara boş iş yerləri haqqında məlumat verib.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun direktoru, akademik Tariyel Talıbov da magistrantlara yaradıcı elmi tədqiqatla məşğul olmağı tövsiyə edib, elmi nailiyyətlər qazanmağın sonsuz maraq və sevgi, elmi fədakarlıq nəticəsində mümkünlüyünü vurğulayıb.

Mehriban SULTAN

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2014-cü il 20 iyun tarixli “Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil müəssisələrində elektron təhsilin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncamından irəli gələn vəzifələrin icrası istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərin davamı kimi ayda bir dəfə olmaqla şahmat məşğələləri keçirilir.
Ötən tədris ilindən başlayaraq keçirilən məşğələlər yeni tədris ilində də davam etdirilir.
Naxçıvan Şahmat Mərkəzində növbəti məşğələ keçirilib. Məşğələ şahmat üzrə qadınlardan ibarət Azərbaycan yığma komandasının baş məşqçisi, beynəlxalq usta Fikrət Sideifzadə tərəfindən tədris olunub, şəhər və rayon şahmat məktəblərindən 150-yə yaxın gənc şahmatçı elektron lövhələrdə məşğələni izləyiblər. Məşğələ zamanı gənc şahmatçıların sualları Fikrət Sideifzadə tərəfindən cavablandırılıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təşkil olunan və qabaqcıl şahmat müəllimləri tərəfindən tədris edilən innovativ məşğələlərin keçirilməsində məqsəd şahmatın kütləviliyinə nail olmaq, şagirdlərin bu idman növünə meyil və maraqlarını daha da artırmaq, qarşılıqlı fikir mübadiləsi aparmaqla şahmatçılar arasında rəqabət mühitini formalaşdırmaqdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin
mətbuat xidməti

Naxçıvan Dövlət Universiteti ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi arasında elm və təhsil sahəsində əlaqələri genişləndirmək və inkişaf etdirmək məqsədilə “Naxçıvan Muxtar Respublikasının elm, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri ilə ümumtəhsil məktəbləri arasında əlaqələrin təşkili haqqında” imzalanmış əməkdaşlıq müqaviləsinə əsasən hər il universitetdə müxtəlif ixtisaslar üçün təlim kurslarının keçirilməsi artıq ənənə halını alıb.
Builki təlim kurslarının fərqi ondan ibarətdir ki, biologiya, kimya və fizika ixtisasları üzrə keçiləcək dərslərin hər ixtisas üçün üç ay müddəti olmaqla mərhələli şəkildə keçilməsi nəzərdə tutulur. Burada orta məktəb müəllimlərinə informasiya-kommunikasiya texnologiyalarından istifadə etməklə mühazirələr oxunacaq, laborator məşğələlər keçiriləcək. Təlimlərdə fərqlənən müəllimlərə Naxçıvan Dövlət Universitetinin sertifikatları təqdim olunacaq.
Kursların başlanğıcına həsr olunmuş plenar iclası giriş sözü ilə açan rektor, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov muxtar respublikada təhsilin inkişafından, universitetin son illərdə qazandığı nailiyyətlərdən bəhs edib.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd Qəribov çıxışında vurğulayıb ki, bu gün muxtar respublikada təhsilə diqqət və qayğı yüksək səviyyədədir. Yeni məktəb binalarının tikilib istifadəyə verilməsi, onların yüksək maddi-texniki baza və ən müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təchiz edilməsi bu qayğının bariz nümunəsidir. Nazir təlimdə iştirak edəcək müəllimlərə uğurlar arzulayıb.
Tədbirdə əlaqələrin daha da inkişafına, yeni metod və üsulların tətbiqinə dair təkliflər səsləndirilib.

Nərmin CABBAROVA

“Müstəqilliyimiz haqqında hamı böyük iftixar hissi ilə danışır... Müstəqilliyi möhkəmləndirmək üçün xalqımızın, millətimizin qədim tarixini, keçdiyi yolu elmi surətdə tədqiq edib əsərlər, illüstrativ materiallar, kinolentlər yaratmaq, bunu həm öz xalqımıza, həm də bütün dünya xalqlarına göstərmək lazımdır”. Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin bu fikirləri müstəqillik dövrü tarixinin tədqiqi ilə məşğul olan hər bir elm adamı üçün yol göstəricisidir. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacı­yevin yeni çapdan çıxmış “Naxçıvan Muxtar Respublikası müstəqillik yollarında” adlı əsəri məhz bu müdrik fikirlərin işığında yazılan və doğma diyarın müasir dövr tarixinə kompleks yanaşmanı ortaya qoyan fundamental monoqrafiyadır. Əsərin yazılması həm də müstəqillik haqqında fundamental tədqiqatların ortaya çıxarılması zərurətindən irəli gəlib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev AMEA-nın 70 illik yubileyindəki nitqində müstəqilliyin 25 illik yubileyi ilə bağlı ayrıca əsərlərin yazılması zərurətini xüsusi vurğulamışdır. 

Bu mənada, akademik İsmayıl Hacıyevin yeni çapdan çıxmış “Naxçıvan Muxtar Respublikası müstəqillik yollarında” adlı monoqrafiyasını müstəqilliyin 25 illik yubileyinə Naxçıvan elminin töhfəsi də adlandırmaq olar. Müstəqillik dövründə Naxçıvan Muxtar Respublikasının tarixinə həsr edilmiş kitabın elmi redaktoru Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli, rəyçiləri Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, professor Fəxrəddin Səfərli, tarix elmləri doktoru, professor Oktay Sultanov və tarix elmləri doktoru Ədalət Qasımovdur. Ciddi mənbələrə, arxiv materiallarına, hüquqi sənədlərə əsaslanmaqla yazılan əsərdə müstəqillik dövründə Naxçıvan Muxtar Respublikasının keçdiyi yol müfəssəl şəkildə işıqlandırılmış, müstəqilliyimizin təməl prinsiplərinin Naxçıvanda müəyyənləşdirildiyi elmi faktlarla ortaya qoyulmuşdur.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev AMEA-nın 70 illik yubileyindəki nitqində müstəqilliyin 25 illik yubileyi ilə bağlı ayrıca əsərlərin yazıl­ması zərurətini xüsusi vurğulayıb. Akademik­ İsma­yıl Hacıyevin müəllifi olduğu “Naxçıvan Muxtar Respublikası müstəqillik yollarında” adlı monoqrafiyanın və “Naxçıvan müstəqillik illərində: hədəflər, inkişaf nəticələr” adlı məqalələr toplusunun işıq üzü görməsi də bu zərurətdən qaynaqlanıb.
Bu fikirlər AMEA Naxçıvan Bölməsində keçirilən təqdimat mərasimində səsləndirilib. Mərasimi giriş sözü ilə açan AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev müstəqillik dövrünün tarixinin obyektiv elmi faktlar əsasında öyrənilməsinin vacib əhəmiyyətindən danışıb. Qeyd edilib ki, ötən 25 illik müddət ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikası da özünəməxsus inkişaf yolu keçib.

Culfa Rayon Mədəniyyət Evində yeniyetmələr arasında “Nuh yurdu” intellektual oyununun rayon birinciliyi keçirilib.
Birincilik Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondunun, Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin, Təhsil Nazirliyinin, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin və Naxçıvan Muxtar Respublikasının Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzi İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə reallaşıb.
Birincilik başlamazdan əvvəl Culfa Rayon Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi Ümid Həsənli, Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi Aparatının Gənclərlə iş şöbəsinin müdiri Nicat Babayev və rayon Təhsil Şöbəsinin əməkdaşı Ramazan Abuzərov çıxış edərək bildiriblər ki, oyunun keçirilməsində məqsəd yeniyetmələrin intellektual səviyyəsini, dünyagörüşünü, zehni inkişafını stimullaşdırmaq, onlar arasında bilik və elmin nüfuzunu artırmaq, eləcə də asudə vaxtlarının səmərəli təşkili istiqamətində yeni üsullar tətbiq etməkdən ibarətdir.
Sonra oyuna start verilib. 8 komandanın iştirakı ilə keçirilən oyun yarımfinal və final mərhələlərindən ibarət olub. Finalda “Darıdağ”, “Ulduz”, “İldırım” və “Zəka” komandaları mübarizə aparıblar.
Yekun nəticələrə görə Culfa şəhər 3 nömrəli tam orta məktəbin “Darıdağ” komandası birinci yerə layiq görülüb. Ərəzin kənd tam orta məktəbinin “Zəka” komandası ikinci, Bənəniyar kənd tam orta məktəbinin “İldırım” komandası isə üçüncü olublar.
Qalib komandalara diplom, kubok və fəxri fərmanlar təqdim olunub.

Ceyhun Məmmədov