Əhalinin artım tempi, əkinəyararlı torpaq sahələrinin məhdudluğu, ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatının möhkəmləndirilməsi zərurəti torpaq münasibətlərinin düzgün şəkildə tənzimlənməsini, torpaq ehtiyatlarının dövlət idarəetməsi mexanizminin mütəmadi olaraq təkmilləşdirilməsini tələb edir. Fərman və sərəncamların, qəbul olunmuş dövlət pro­qramlarının icrası aqrar sahənin inkişafında yeni mərhələ olmaqla yanaşı, bu prosesdə mühüm əhəmiyyət daşıyan torpaqdan düzgün və səmərəli istifadəni də günün tələbinə çevirib. Torpaqlardan səmərəli istifadə edilməsi məqsədilə həyata keçirilən işlər təkcə bu günümüzə deyil, eləcə də gələcəyimizə hesablanmış iqtisadi və sosial siyasətin tərkib hissəsidir.
Bu fikirlər Naxçıvan Muxtar Respublikasının Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən Culfa rayonunda keçirilən, yerli icra nümayəndələrinin və bələdiyyələrin iştirak etdiyi tədbirdə səsləndirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə Culfa Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Şükür Babayev açaraq bölgədə torpaqlardan təyinatı üzrə və səmərəli istifadə olunması, qanunsuz tikinti aparılmasının qarşısının alınması məqsədilə həyata keçirilən tədbirlərdən danışıb, bu sahədə icra nümayəndələrinin və bələdiyyələrin qanunvericiliyin tələbləri haqda ətraflı məlumata malik olmalarının vacibliyini qeyd edib.

Görkəmli sərkərdə Cəmşid Naxçıvanskinin Naxçıvan şəhərindəki ev-muzeyində orijinal bir fotoşəkil var. Bu tarixi fotoşəkli ilk dəfə 2004-cü ildə “Şərq qapısı” qəzetində çap etdirmişik. Elə həmin yazıda bildirmişdik ki, bu fotoşəkillə bağlı araşdırmalara başlamışıq. İndiyədək bir çox kitablarda, jurnallarda və muzeylərdə maraqla qarşılanan bu fotoşəkildəki şəxsiyyətlərin bir neçəsi dəqiqləşsə də, axtarışlara, araşdırmalara son nöqtə qoyulmamışdı. Biz istəyirdik, şəxsiyyətlərin kimliyi dəqiq müəyyənləşdirilsin. Çünki hiss edirdik ki, müəyyənləşdirmədə ehtimallar da var. Artıq bir ay olar ki, araşdırmalarımıza son nöqtə qoyulub desək, səhv etmərik. 2004-cü ilədək çox az adamların gördüyü bu fotoşəkildəki şəxsiyyətlərin kimliyi və fəaliyyəti haqqında öyrəndiklərimizi oxucularla da bölüşmək arzusundayıq.
Qeyd edək ki, axtarışlarımızın uğurlu nəticələnməsinə “Avrasiya Gündəliyi” portalındakı müsahibə səbəb oldu. Bu ilin iyun ayında Bakıda Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı keçirildi. Qurultaya gələn nümayəndələrdən biri də İrəvan xanlarının qürbətdə yaşayan varislərindən olan Turhan Turqut idi. Onun “Avrasiya Gündəliyi” portalında müsahibəsi çox maraqla qarşılanmışdı.

Son illər muxtar respublikamızda həyata keçirilən irimiqyaslı layihələr digər sahələrdə olduğu kimi, abonentlərin fasiləsiz və təhlükəsiz elektrik enerjisi və təbii qazla təminatına da əlverişli şərait yaradıb.
Müasir texnoloji avadanlıqlar tətbiq olunmaqla sərf olunan elektrik enerjisi və təbii qazın dəqiq uçotunun aparılması məqsədilə sayğacların quraşdırılması işi vaxtında başa çatdırılıb. Ötən ilin iyul ayından isə Naxçıvan şəhərində daha müasir, ön ödənişli, smartkarttipli sayğacların quraşdırılmasına başlanılıb.

Oktyabrın 1-də muxtar respublikaya səfər edən Avstraliya İttifaqının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Ceyms Martin Larsen Naxçıvanın yerli istehsal məhsullarının nümayiş etdirildiyi sərgiyə baxıb, muxtar respublikanın istehsal, mədəniyyət və səhiyyə müəssisələri, turizm məkanları ilə tanış olub.
Həmin gün qonaq əvvəlcə ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərinin baş meydanında əzəmətlə ucalan abidəsini və Heydər Əliyev Muzeyini ziyarət edib. Məlumat verilib ki, Azərbaycanın müasir dövlətçilik tarixi və ümummilli liderin siyasi irsi ilə maraqlanan hər kəs Heydər Əliyev Muzeyinə üz tutur, tədqiqatçılar burada elmi axtarışlar üçün dəyərli məlumatlar əldə edirlər. Muzeyin fondunda ulu öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini əks etdirən 4 min 600-dən çox eksponat var, kitabxana fondunda isə 589 adda 1200-dən çox kitab, jurnal, albom mövcuddur.
Avstraliyalı diplomat daha sonra Naxçıvan Biznes Mərkəzində olub, burada yerli məhsulların nümayiş etdirildiyi sərgiyə baxıb.

Kompleks quruculuq tədbirləri aparılmış Məzrə kəndindən reportaj

Babək rayonunun daha bir yaşayış məntəqəsi – Məzrə də hərtərəfli dövlət qayğısı hesabına müasir Azərbaycan kəndinə çevrilib. Məlumat üçün bildirək ki, bundan bir qədər əvvəl Xəlilli və Yarımca kəndlərində kompleks quruculuq tədbirləri həyata keçirilib, bir neçə obyekt inşa olunaraq istifadəyə verilib. Hazırda Hacıvar və Badaşqan yaşayış məntəqələrində quruculuq tədbirləri aparılır. Davamlı xarakter alan belə tədbirlər hesabına rayonun əksər kəndləri öz simasını tamamilə dəyişib. Son vaxtlara qədər Məzrə də, necə deyərlər, gözdənuzaq, könüldəniraq yaşayış məntəqələrindən biri olub. Kəndin dövlət qurumları pərakəndə şəkildə fəaliyyət göstəriblər. Buradakı məktəb binası müasir tələblərə cavab verməyib. Səhiyyə xidməti aşağı səviyyədə, kəndin yolları bərbad vəziyyətdə olub. Ancaq muxtar respublikada quruculuq tədbirlərinə başlanılanda və getdikcə coğrafiyası genişlənəndə məzrəlilər burada da belə tədbirlərin həyata keçiriləcəyinə inanıblar və bu gün qürur hissi keçirirlər ki, artıq Məzrə də onların arzuladıqları yaşayış məntəqəsidir.

AZAL-ın satmadığı elektron bilet

Əslən Naxçıvandan olan qohumlar, dostlar, tanışlar həmin diyara “Yola düşürük!” deyəndə, hər zaman mənə elə gəlirdi ki, söhbət hansısa xarici ölkəyə edilən səfərdən gedir. Bu heç də Naxçıvanın coğrafi cəhətdən hansı bölgədə yerləşməsi və ya inzibati ərazi vahidi kimi hara tabe olması ilə əlaqədar bilgimin zəif olmasına bağlı məsələ deyil. Azərbaycan hüdud­larından kənara gedən və oralardan gələn çox adamı qarşılayıb yola saldığım üçün bilirdim ki, Naxçıvana getmək proseduru onlardan heç nə ilə fərqlənmir. Əksinə, elə olur ki, hansısa xarici ölkəyə gedib-gəlmək adama Naxçıvana edilən səfərdən daha asan başa gəlir. Xüsusilə də bayram günləri, ali məktəblərdə tədris ilinin başlandığı və sona çatdığı dönəmdə Naxçıvana gedib-gəlmək üçün bilet tapmaq müşkülə çevrilir. Yəqin ki, bilet deyəndə, oxucular təyyarədən söhbət etdiyimi biləcəklər. Çünki Naxçıvana getmək üçün təyyarəyə bilet ala bilərsən. Səbəb bəllidir! Təəssüf ki, Ermənistanın yürütdüyü işğalçılıq siyasəti nəticəsində Azərbaycanın ayrılmaz parçası olan qədim türk diyarının qismətinə blokadada yaşamaq kimi acı tale yazılıb. Dəmir yolu ilə gediş-gəliş tam bağlanıb.

1993-cü il oktyabrın 3-də Azərbaycan xalqı müdrik seçimini edərək dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevi rəhbər seçmiş və bu qərarı ilə müstəqilliyimizin qorunub saxlanılmasına, ölkəmizin hərtərəfli inkişafına öz töhfəsini vermişdir. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevi 1993-cü ildə Azərbaycana rəhbər seçməklə xalqımız əbədi müstəqilliyə, inkişafa, əmin-amanlığa, sabitliyə səs vermişdir. Tarix sübut etdi ki, doğrudan da, elin gözü tərəzidir. Bu tərəzinin gözü əyiləndə biz müsibətlərlə üz-üzə qalmışıq. 1990-1993-cü illər bunu bir daha sübut etmişdir.
Dövlət müstəqilliyinin bərpasında, təhsilin, səhiyyənin, dilimizin, mədəniyyətimizin hərtərəfli inkişafında ötən əsrin 70-ci illərindən təməli qoyulan islahatların və hazırlanan kadrların böyük rolu olmuşdur. Ulu öndər hələ Sovetlər Birliyi dövründə dövlət idarəçiliyində azərbaycanlı kadrları yerləşdirərkən, milli hərbçi kadrları hazırlayarkən öz xalqının gələcəyini düşünmüş, onun yolunda hər cür çətinliklərə dözmüşdür. O dövrdə yüzlərlə gəncin keçmiş SSRİ-nin ən nüfuzlu ali təhsil müəssisələrinə və hərbi məktəblərə oxumağa göndərilməsi, respublikamızda böyük infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, mühüm sənaye müəssisələrinin, elektrik stansiyalarının tikilməsi və digər tədbirlər Azərbaycanın gələcək müstəqilliyi yolunda atılan qətiyyətli addımlar idi. Hansı ki bu tədbirlər ölkəmizin ötən əsrin sonlarında əldə etdiyi müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsində və inkişafında mühüm rol oynamışdır. 1969-1982-ci illərdə hakimiyyətdə olan ümummilli liderimiz öz xalqını zamanın ən çətin sınaqlarından çıxararaq Azərbaycanın sürətli inkişafına nail olmuşdur. Bununla bərabər, Azərbaycana birinci rəhbərliyi dövründə əsl vətəndaş və rəhbər kimi milli mədəniyyətimizin inkişafına böyük önəm verən görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev 1969-cu ildən başlayaraq xalqımızın unudulmaqda olan adət-ənənələrini, milli dəyərlərini və xüsusiyyətlərini, mentalitetini də qorumuş və yaşatmışdır.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin 1998-ci il 17 iyul tarixli Sərəncamına əsasən, hər il oktyabrın 1-i “Prokurorluq işçilərinin peşə bayramı günü” kimi qeyd olunur.
Ölkəmizdə prokurorluq orqanlarının əsasının 1918-ci il oktyabrın 1-də qoyulmasına və uzunmüddətli inkişaf yolu keçməsinə baxmayaraq, onun müstəqil dövlət orqanı kimi fəaliyyəti və inkişafı ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndərin 1993-cü ildə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra Azərbaycanda ictimai-siyasi sabitliyə tam nail olunmuş, qanunun aliliyi, vətəndaşların hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi milli dəyərlər və beynəlxalq prinsiplər əsasında təmin edilmişdir. Bu tədbirlərin tərkib hissəsi olaraq 1995-ci il noyabrın 12-də qəbul edilmiş Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyası məhkəmə hüquq islahatlarının həyata keçirilməsinə, habelə prokurorluq orqanlarına konstitusion status verilərək onun fəaliyyətinin keyfiyyətcə yeniləşməsinə və demokratikləşməsinə möhkəm zəmin yaratmışdır.
Bu dövrdən başlayaraq ulu öndər Heydər Əliyevin hüquqi dövlət quruculuğu konsepsiyasına uyğun olaraq, prokurorluq orqanlarında köklü islahatlara başlanılmışdır. “Respublikamızda prokurorluq müstəqil Azərbaycanın dövlət quruluşu sistemində öz layiqli yerini tutubdur və ölkəmizin müstəqilliyinə layiq xidmət edir”, – deyən ulu öndərin rəhbərliyi ilə prokurorluq orqanlarında aparılan islahatların əsas məqsədi qanunçuluğun möhkəmləndirilməsindən, cinayətkarlığa qarşı mübarizənin gücləndirilməsindən və kadrların peşəkarlıq səviyyəsinin artırılmasından ibarət olmuşdur. Qarşıda duran bu və digər məqsədlərin həyata keçirilməsində 1999-cu il 7 dekabr tarixdə qəbul olunmuş “Prokurorluq haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu müstəsna əhəmiyyət daşıyır. Bu qanun prokurorluğun fəaliyyətinin forma və metodlarının demokratik dəyərlərə uyğunlaşdırılması üçün hüquqi zəmin formalaşdırmış, prokurorluğun fəaliyyət istiqamətlərini müəyyən etmişdir. Ölkəmizdə həyata keçirilən məhkəmə-hüquq islahatları çərçivəsində beynəlxalq standartlara və demokratik prinsiplərə, milli dövlətçilik ənənələrinə uyğun hazırlanmış “Prokurorluq orqanlarında qulluqkeçmə haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununun, “Prokurorluğa işə qəbul olunmaq üçün namizədlərlə müsabiqə keçirilməsi qaydaları haqqında” Əsasnamənin və digər normativ-hüquqi aktların dövlət başçısı tərəfindən təsdiq edilməsi isə prokurorluq orqanlarının fəaliyyətində hüquqi tənzimlənmə prosesini yeni mərhələyə yüksəltmişdir.

   Ulu öndər Heydər Əliyеv: Hər bir xalqın milliliyini, mənəvi dəyərlərini yaşadan, inkişaf etdirən onun dilidir.

Ölkəmizdə Azərbaycan dilinin dövlət dili olaraq işlədilməsi müstəqil dövlətçiliyimizin başlıca əlamətlərindən biri sayılır. Respublikamızda dövlət dilinin tətbiqi, qorunması və inkişaf etdirilməsi üçün lazımi tədbir həyata keçirilib. 2002-ci ilin 30 sentyabrında qəbul olunan “Azərbaycan Respublikasında dövlət dili haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu bu sahədə görülən mühüm işlərdən biridir. Bu qanunla dövlət dilinin hüquqi statusu müəyyənləşdirilmişdir. Qanunda dövlət dilinin işlənməsi, qorunması və inkişafı sahəsində dövlətin əsas vəzifələri, dövlət dilinin rəsmi mərasimlərdə, təhsil sahəsində, televiziya və radio yayımlarında, xüsusi adlarda, coğrafi obyektlərin adlarında, beynəlxalq yarışmalarda işlənməsi qaydaları öz əksini tapmışdır.

Hər hansı bir xalqın dilinin mükəmməl şəkildə formalaşması, onun ünsiyyət vasitəsinə çevrilməsi uzun tarixi prosesin nəticəsində mümkündür. Azərbaycan dili də çox qədimlərdə formalaşmış, min illərin dil çeşməsində durularaq və sınaqlardan keçərək zənginləşmişdir. Azərbaycan xalqı ana dilimizin saflığını qorumuş, bu dildə əfsanələr, rəvayətlər, dastanlar yaradaraq bu günə çatdırmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Miqrasiya Xidmətində əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin iştirakı ilə “Əlincəqala” mövzusunda tədbir keçirilib.
Tədbirdə xidmətin əməkdaşı Nurlan Tağıyev çıxış edərək bildirib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası zəngin tarixə malikdir. Hazırda muxtar respublika ərazisində 1200-dən çox dünya, ölkə və yerli əhəmiyyətli tarixi abidə qeydə alınaraq pasportlaşdırılıb. Bu abidələrin içərisində qalaların özünəməxsus yeri vardır. Tədqiqatlar göstərir ki, Naxçıvan qalatipli yaşayış yerləri ilə zəngin diyardır. Bu ərazidə qalaların çoxluğunun səbəbi Naxçıvanın əlverişli mövqeyinin, zəngin təbii sərvətlərinin, şəhər mədəniyyətinin və inkişaf etmiş sənətkarlığının yadelli işğalçıların diqqətini cəlb etməsidir. Azərbaycan xalqının mübarizlik və vətənpərvərlik əzmini toplu halında nümayiş etdirən tarixi qalalarımızdan biri də Əlincəqaladır. Qaladan I-VI əsrlərdən başlayaraq müdafiə istehkamı və yaşayış yeri kimi istifadə olunub. Əlincəqala 14 il Əmir Teymurun qoşunlarının hücumlarına müqavimət göstərib. Naxçıvanın Azərbaycan Atabəylər dövlətinin paytaxtı olduğu dövrdə Əlincəqalanın iqtisadi və siyasi mövqeyi əhəmiyyətli dərəcədə artıb.

(Yeddinci və sonuncu yazı)

“Zor bulağ”ın suyundan bir ovuc da içib maşına əyləşirəm. Sürücü mühərriki işə salır. İndi dağlardan üzüaşağı qayıdacağıq. Amma hələ bu ətrafda görməli, baxmalı çox yerlər var. Ona görə üzümə baxan sürücüyə deyirəm:
– Heç buralardan ayrılmaq istəmirəm. Gəl bu ətrafı da bir az dolaşaq. O da gülümsəyib yerli ləhcəylə:
– Baş üstə, müəllim! – deyir.
Maşınımız gölün kənarı ilə hərəkət edir. Mənə elə gəlir ki, Üzən ada qarışıq, bu ərazi bir sükuta qərq olub, ayrılıq sükutuna. Öz-özümə deyirəm ki, sorağına uçub gəldiyim bu yerlər deyəsən məndən, mənim kimi qonaqdan ayrılmaq istəmirlər. Mənim onları necə özlədiyimi duyub onlar da mənə bir sevgi bağışlayırlar. Bax o sevginin, o duyğusallığın içərisində dolanırıq gölün başına. Yamacda gözəl bir bağ var. Ağaclar və o ağacların arasındakı kənardan diqqəti çəkən səliqə-sahman məni daha artıq maraqlandırır. Elə bu vaxt diqqətimi qoyun sürüsü çəkir. Çoban itləri, çobanın cilovundan tutduğu atı və bir də sürünün önündə ağaclara, kol-kosa dırmaşa-dırmaşa özünü ora-bura vuran keçilər… Mütləq onlarla söhbət etməliyəm. Ona görə də uzaqdan çobanı səsləyirəm. Başını qaldırıb əliylə məni salamlayır:

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabinetində 2016-cı ilin sentyabr ayında bir sıra normativ-hüquqi aktlar qəbul edilmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2016-cı il 2 sentyabr tarixli 86 nömrəli qərarı ilə “Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki bir sıra tibb müəssisələrinin nizamnamələri” təsdiq edilmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2016-cı il 3 sentyabr tarixli 87 nömrəli qərarı ilə “Lisenziya blanklarının və əlavələrinin hazırlanmasına sifarişin verilməsi, onların bölgüsünün həyata keçirilməsi, blanklardan istifadənin uçotunun və hesabatının aparılması Qaydası”nın və lisenziya, ümumi lisenziya və xüsusi lisenziya blanklarının və əlavələrinin formaları” təsdiq edilmişdir.

26-29 sentyabr 2016-cı il tarixində Rusiya Federasiyasının Sankt-Peterburq şəhərində şərq numizmatikasına (ICON II) həsr olunmuş ikinci beynəlxalq konfrans keçiriləcək. Həmin konfransda A.Akopyan (Moskva) və P.Petrovun (Kazan) “Şərqi Ermənistan xanlıqlarının (İrəvan, Naxçıvan, Gəncə, Qarabağ) 1747-1827-ci illərdə sikkə zərbi” mövzusunda məruzələrinin dinlənilməsi nəzərdə tutulmuşdur.
Bizi alim və tədqiqatçı kimi hiddətləndirən məsələ adları qeyd olunan müəlliflər tərəfindən qədim Azərbaycan torpaqlarının “Şərqi Ermənistan” kimi göstərilməsidir. Rusiyada yaxşı bilirlər ki, ermənilər Azərbaycan torpaqlarına, xüsusilə məqalədə adları qeyd olunan xanlıqların ərazisinə 1828-ci il tarixli Türkmənçay anlaşması ilə köçürülüblər.

26-29 sentyabr tarixində Rusiya Federasiyasının Dövlət Ermitajında şərq numizmatikasına (ICON II) həsr olunmuş ikinci beynəlxalq konfrans keçirilmişdir. Konfransın sentyabrın 29-a nəzərdə tutulan iclasında erməni alimi A.Akopyan (Moskva) və P.Petrovun (Kazan) “Şərqi Ermənistan xanlıqlarının (İrəvan, Naxçıvan, Gəncə, Qarabağ) 1747-1827-ci illərdə sikkə zərbi” mövzusunda məruzələrinin dinlənilməsi nəzərdə tutulmuşdu.
Məsələ ilə bağlı Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Aparatı Sankt-Peterburq şəhərində yaşayan azərbaycanlıları məlumatlandırmış, burada fəaliyyət göstərən “Naxçıvan cəmiyyəti”nin üzvləri və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin alim və tədqiqatçıları “Şərq numizmatikası üzrə “İCON” 2-ci Beynəlxalq Konfrans”ın Təşkilat Komitəsinə məktub göndərərək qərəzli yanaşmaya kəskin etirazlarını bildirmiş, “Şərqi Ermənistan xanlıqlarının (İrəvan, Naxçıvan, Gəncə, Qarabağ) 1747-1827-ci illərdə sikkə zərbi” adlı məruzənin konfransın gündəliyindən çıxarılmasını tələb etmişlər.

Payız-qış mövsümündə idarə, müəssisə və təşkilatların fasiləsiz fəaliyyət göstərməsini və əhalinin normal yaşayışını təmin edən əsas amillərdən biri də inzibati və ictimai yaşayış binalarının istiliklə təmin olunmasıdır.
Naxçıvan Şəhər İstilik Təsərrüfatı İdarəsindən aldığımız məlumata görə, bu məqsədlə Naxçıvan şəhərində ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilib. 2016-2017-ci illərin payız-qış mövsümünə hazırlıqla əlaqədar olaraq bütün qazanxanalara və istilik şəbəkəsi obyektlərinə baxış keçirilib, mərkəzləşdirilmiş qazanxanalarda cari təmir işləri aparılıb, buxar və istilik qazanları təmizlənib, sıradan çıxmış mühərriklər yenisi ilə əvəz edilib, elektrik və qaz xətləri yoxlanılıb, istismar müddəti başa çatan borular və siyirtmələr yenisi ilə əvəz olunub.
Xətt təsərrüfatında əsaslı və cari təmir işləri də diqqət mərkəzində saxlanılıb, qış mövsümündə Naxçıvan şəhərinin daha etibarlı istilik sistemi ilə təmin olunmasına möhkəm zəmin yaradılıb. Baş verə biləcək qəza hallarının vaxtında aradan qaldırılması üçün tədbirlər görülüb, növbətçi elektriklərdən, çilingərlərdən ibarət təmir qrupu, qəza briqadaları yaradılıb.

Altıncı yazı

Axşam sürücüdən ayrılanda vədələşdim ki, səhər erkəndən gəlsin. Çünki bu, Naxçıvanda olacağım ikinci və sonuncu gün idi. Ona görə hələ getməli, görməli yerlərin siyahısını gözlərim önünə gətirib vaxtı elə qurmağa çalışırdım ki, istəyim havada qalmasın. Sağ olsun, sürücü də məni anladı və artıq səhər 830-da o, “Təbriz” otelinin qarşısında bizi gözləyirdi.
Səhər çayını yolüstü bir yerdə içmək arzusuyla maşına əyləşirik. Artıq şəhərin müəyyən hissəsini tanıyıram. Dairəvi yol ayrıcına çatanda özüm sürücüyə sağa doğru hərəkət etməyi məsləhət görürəm:
– Müəllim, deyəsən artıq Naxçıvanı tanımağa başlayırsınız.
Mən də gülümsəyirəm və əlavə edirəm ki, yolun sol istiqaməti Şərur tərəfə gedir. Digər tərəfdən yol ayrıcındakı işarədə də Şahbuz yazılıb. Bunun özü də bir xatırlatmadı.
...Bəli, maşınımız gözəl bir yolla üzü dağlara tərəf gedir. Yolun rahatlığı və mənzərəsi məni, demək olar ki, yenə öz qoynuna alıb. Və sürücünün susub heç bir şərh vermə­məsi mənə əlavə bir imkan yaradıb. Hər şeyə acgözlüklə baxıram. Birdən diqqətimi yamaclıqda salınmış bir bağ çəkir. Ağaclar dəmyə bir şəraitdə elə səliqə ilə əkilib ki, göz çəkmək olmur. Öz-özümə düşünürəm ki, onları görəsən necə suvarırlar? Bu vaxt sürücü köməyimə çatır. Ürəyimi oxuyurmuş kimi deyir:

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Aparatının, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondunun və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Naxçıvanşünaslıq Mərkəzinin kollektivləri Bəhruz Kəngərli Muzeyində olublar.
Bildirilib ki, Bəhruz Kəngərli Azərbaycan rəssamlıq sənətinə yeni üslub və milli ruh gətirən, zəngin yaradıcılıq imkanlarına malik olan vətənpərvər sənətkar idi. Teatr rəssamlığı, qrafika və digər janrlara müraciət edən, portret janrında dəyərli əsərlər yaradan Bəhruz Kəngərli bütün ömrü boyu mədəniyyətimizin inkişafı naminə yorulmadan çalışıb. Görkəmli rəssam doğma Vətəninin gözəlliklərini tərənnüm edib. Onun kömür, karandaş, akvarel və yağlı boya ilə müxtəlif janrlarda yaratdığı 500-ə yaxın əsəri indi də incəsənət muzeylərinin dəyərli eksponatları sırasındadır. Bütün varlığı ilə sevdiyi Vətəninin gözəl guşələrini məhz öz sehrli fırçası ilə kağıza köçürən rəssamın əsərlərində Naxçıvanın gözəllikləri xüsusi məhəbbətlə təsvir olunub.
Görkəmli rəssamın irsinə göstərilən böyük dövlət qayğısının nəticəsidir ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2001-ci il 22 may tarixli Sərəncamı ilə Bəhruz Kəngərli Muzeyi yaradılıb. 2013-cü ildə isə Bəhruz Kəngərli Muzeyinin binası yenidən qurulub.

Sentyabrın 24-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Naxçıvanşünaslıq Mərkəzində “Naxçıvan” jurnalının Naxçıvana həsr olunmuş şeirlərdən ibarət 33-cü nömrəsinin təqdimatı olmuşdur.

Beşinci yazı

Muzeyin önündə dayanmış maşına əyləşirik. Yenə sürücü əvvəlki səs tonu ilə “İndi hara gedirik, müəllim?” – deyir. Ondan fərqli olaraq mən nə saata baxıram, nə də səsimin tonunu dəyişirəm. Bir rahatlıqla onun mənə xatırlatdığı ünvanı söyləyirəm.
– Gedirik Nəiminin məqbərəsini ziyarət etməyə.
Gəldiyimiz yolla hardasa 5-8 kilometr geriyə qayıdırıq. Maşın sola, kənd yoluna dönür. İnanın ki, heç magistraldan fərqlənməyən bir yol. Kəndin adına diqqət yetirirəm – Xanəgah kəndi. Culfa rayonunun bu qədim kəndi həm dağlıq ərazidə, həm də çay kənarında yerləşib. Magistral yolun kənarındakı məktəb, xəstəxana və digər ictimai binalar o qədər yaraşıqlı və diqqətçəkəndir ki, mən gözümü onlardan ayıra bilmirəm. Maraqla baxdığımı görən sürücü kəndin ortasında bir anlıq maşınını saxlayır və qaçaraq marketdən sərin su alıb gətirir. Bu, əsl dərman olur bizim üçün. Çünki Əlincəyə qalxıb-enəndən sonra ürəyimiz əməlli-başlı maye tələb edir, dodaqlarımız çatlayır. Ona “sağ ol” deyərək suları başımıza çəkirik. Bizim bu münasibətimiz onun qırışığını açır, özündən razı halda gülümsəyir. Maşın kəndin içi ilə hərəkət edir, yenə baş yoldan sola, yamaca diklənir. Gözümüzün önündə qədim bir məqbərə canlanır. Hər tərəf səliqə-sahmanlı, hətta qarşısındakı qoz ağacının da barı kifayət qədər olan bu məscid-məqbərə neçə min illər görüb. Amma ona elə diqqət yetirilib, elə sevgi ilə yanaşılıb ki, illərin toxuduğu zədələr heç yerində qalmayıb.

   Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1995-ci il noyabrın 12-də referendum yolu ilə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının qəbulundan keçən dövr ərzində ölkəmizdə milli qanunvericiliyin təkmilləşdirilməsi, insan hüquq və azadlıqlarının etibarlı təminat mexanizmlərinin formalaşdırılması, xüsusilə də siyasi-hüquqi sistemin liberallaşdırılması istiqamətində kompleks tədbirlər, islahatlar həyata keçirilib. 

Bunun da nəticəsində cəmiyyət inkişaf edib, münasibətlər sistemində mütərəqqi yeniliklər ortaya çıxıb. Belə bir şəraitdə həmin yeniliklərin qanunlarla tənzimlənməsi, ölkə Konstitusiyasında öz əksini tapması zərurətə çevrilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin sərəncamı ilə Konstitusiyada dəyişikliklər edilməsi məqsədilə dünən respublikamızda keçirilən ümumxalq səsverməsi də məhz bu zərurətdən irəli gəlir.
26 sentyabr referendumu ilə Azərbaycanın müstəqillik tarixində yeni bir mərhələnin başlanğıcı qoyuldu. “Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Referendum Aktı demokratiyanın inkişafına, insan və vətəndaş hüquq və azadlıqlarının etibarlı təminat mexanizmlərinin formalaşdırılmasına, siyasi sistemin optimallaşdırılmasına, idarəçilik sisteminin daha da təkmilləşdirilməsinə, ictimai-siyasi sabitliyin və təhlükəsizliyin daha da möhkəmləndirilməsinə xidmət edəcək. Bu mənada, 26 sentyabr referendumu böyük əhəmiyyətə malikdir.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı ümumxalq səsverməsində muxtar respublikamızda 292-si açıq və 24-ü qapalı olmaqla, 316 seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərib. Muxtar respublikada fəaliyyət göstərən hər bir seçki dairəsinin 5 məntəqəsində olmaqla, ümumilikdə, 35 seçki məntəqəsində müşahidə kameraları ilə internet vasitəsilə seçkilərin gedişini izləmək mümkün olub. Bu, referendumda şəffaflığın təmin edilməsi baxımından mühüm əhəmiyyətə malik idi.
Sevindirici haldır ki, digər seçkilərdə olduğu kimi, 26 sentyabr referendumunda da Naxçıvan Muxtar Respublikasının seçiciləri səsvermə prosesində xüsusi fəallıq nümayiş etdiriblər.
Qəzetimiz çapa hazırlanarkən Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məhərrəm Qasımovla əlaqə saxladıq. O bildirdi ki, muxtar respublikada 7 seçki dairəsi üzrə 316 seçki məntəqəsində referendum keçirilib. Həmin seçki dairələrində qeydə alınmış 271 min 939 seçicidən 206 min 127 nəfər, yəni seçicilərin 75,8 faizi ümumxalq səsverməsində iştirak edib. Ən çox seçici fəallığı 1 saylı Şərur-Sədərək Seçki Dairəsi üzrə qeydə alınıb. Həmin seçki dairəsi üzrə 38 min 664 nəfər seçicidən 30 min 3 nəfəri, yəni seçicilərin 77,6 faizi səsvermədə iştirak edib.
Referendum günü muxtar respublikamızın şəhər və rayonlarından hazır­ladığımız reportajları oxuculara təqdim edirik.

Naxçıvan şəhəri

Tarixən Azərbaycanda siyasi fikrin formalaşdığı əsas mərkəzlərdən biri olan Naxçıvan şəhərində ümumxalq səsverməsi (referendum) ruh yüksəkliyi və seçici fəallığı şəraitində keçirilib. 4 saylı Naxçıvan Şəhər Seçki Dairəsinin əhatə etdiyi seçki məntəqələrində biz bunun bir daha şahidi olduq. Məlumat üçün deyək ki, dairə üzrə 37 məntəqədə, ümumilikdə, 44 min 304 seçici vardır ki, onlardan da 615 nəfəri ilk dəfə səsvermədə iştirak etmək hüququ qazanıb. Seçki məntəqələrinin hamısı müasir binalarda yerləşir. Dairənin 4-10,   4-12, 4-15, 4-17 və 4-28 saylı seçki məntəqələrində veb-kameralar quraşdırılıb.

Muxtar respublikanın paytaxtında – Naxçıvan şəhərində referendum prosesini izləmək, seçicilərin fikirlərini öyrənmək üçün müşahidələrimizə Heydər Əliyev Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzində yerləşən 9 saylı seçki məntəqəsindən başladıq. Bu məntəqədən müşahidəmizə başlamağımızın simvolik səbəbi məntəqənin Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, ölkənin demokratikləşmə tarixində misilsiz xidmətləri olmuş ulu öndər Heydər Əliyevin adını daşıyan bir məkanda yerləşməsi idi.

Dördüncü yazı

Muzeydən çıxırıq. Bizi içəri dəvət etmiş xanıma təşəkkür edirəm və Bakıdan gəldiyimizi, jurnalist olduğumuzu söyləyirəm. Xanımın çöhrəsindəki təbəssüm bir az da artır. İndi əvvəlkindən də səmimi bir şəkildə bizi salamlayır. Hiss edirəm ki, qonaqların çoxluğı onun ürəyincədi. O da mənim nə demək istədiyimi anlayır və özü məlumat verir:
– Bugünkü qonaqlarımız muxtar respublikanın su təsərrüfatı işçiləridi. Adətən, istirahət günləri müxtəlif təşkilatların, qurumların nümayəndələri bizə qonaq gəlir. Əksəriyyəti də qalaya qalxırlar. Əgər siz də qalxmaq istəsəniz, onda pilləkənlərlə qalxın. Belə daha asan olar.
Ona təşəkkürümüzü bildirib pilləkənlərə tərəf gedirik. Ətrafda qəribə bir qoxu var. İlk bahar çiçəklərinin qoxusuna bənzəyir. Xeyli diqqət yetirəndən sonra kiçik sırğa qaşlı bənövşəyi çiçəklər diqqətimizi çəkir. Əyilib bir budağını üzürəm. İlahi, dünyanın ən bahalı ətirlərini indiki anda gücüm çatdıqca uzağa atardım. Təki bu çiçəyin qoxusuna qarışmayaydı…
Pillələri yavaş-yavaş qalxırıq. Arxadan səslər gəlir. Bayaq muzeydə gördüyümüz adamlardı. Qərara gəliblər ki, onlar da qalaya qalxsınlar. Amma bəziləri tərəddüd edir. Kimsə ortalığa söz atır:
– Bakıdan gələn yaşlı adam qalaya qalxır, biz isə burdan bura qalxmaq istəmirik…

Seçki məntəqələrinin hazırlığı bunu deməyə əsas verir

“Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi haqqında” Azərbaycan Respublikası Referendum Aktı layihəsinin ümumxalq səsverməsinə (referenduma) çıxarılacağı günə çox az vaxt qalıb. Muxtar respublikamızda fəaliyyət göstərən dairə və məntəqə seçki komissiyaları bu əhəmiyyətli tədbiri uğurla başa çatdırmaq üçün yaradılmış bütün imkanlardan səmərəli istifadə etməyə səy göstərirlər.
Referenduma hazırlıq işləri 4 saylı Naxçıvan Şəhər Seçki Dairəsinin bütün seçki məntəqələrində uğurla başa çatdırılıb. Seçki məntəqələri lazımi avadanlıqlarla təmin olunub, seçici siyahıları müvafiq yerlərdən asılıb. Dairə seçki komissiyasının sədri Cahangir Seyidovla söhbətimizdə öyrəndik ki, bu dairə üzrə 37 məntəqə fəaliyyət göstərir. Ümumilikdə, bu məntəqələrdə 44 min 304 seçici səs verəcək. İlk dəfə səs verəcək seçicilər 615 nəfərdir. Seçicilərin 1 nəfərinin yaşı 100-dən yuxarıdır. Komissiya sədrinin sözlərinə görə, seçki məntəqələrinin hamısı müasir binalarda yerləşir. Seçki sənədlərinin mühafizəsi üçün tədbirlər görülüb. Dairənin 4-10, 4-12, 4-15, 4-17 və 4-28 saylı seçki məntəqələrində veb-kameralar ­quraşdırılıb.
Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində yerləşən 4-33 saylı seçki məntəqəsində bütün hazırlıqlar tamam­lanıb. Məntəqə seçki komissiyasının sədri Azər Əmiyev bildirdi ki, seçki məntəqəsində 857 seçici qeydiyyatdadır. Onların 13 nəfəri ilk dəfə səs verəcək.

Görülmüş işlər kəndlərimizin inkişafından xəbər verir

1930-cu ildən üzübəri illərin, qərinələrin yol yoldaşlığında böyük çətinliklərlə üzləşən, lakin torpağa bağlılığını qoruyan insanların yaşadığı Şahbuz rayonu bu gün başdan-başa dövlət qayğısı ilə əhatə olunub. Rayonun bütün yaşayış məntəqələrində kompleks quruculuq işləri görülüb. Odur ki, bölgənin füsunkarlığı daha da artıb. Bu səbəbdəndir ki, Şahbuza gələn qonaq burdan getmək istəmir.
Beləcə, sosial-iqtisadi inkişafın işığında bərq vuran rayon mərkəzindən keçib Ayrınc kəndinə üz tuturuq. Məqsədimiz bu istiqamətdə yerləşən kəndlərimiz barədə oxuculara ətraflı məlumat verməkdir.

Ayrınc kəndi görkəmi ilə göz oxşayır

Kəndə gedən yolun sol tərəfində ağacların altında, göy çəmənlikdə dayanan maşınlar, çay kənarında istirahət edən qonaqlar diqqətimizi çəkir. Onlardan birinin qollarını açıb sanki havanımı, təbiətimi qucaqlamaq istəyi nəzərimizdən qaçmır və digərinə dediyi sözləri də ötəri eşidirik: “Cənnətdir e, cənnət”.
Geniş, asfalt yolla yolumuza davam edirik. Kəndin girəcəyində, yolun solunda inşa olunmuş ikimərtəbəli məktəb binası görünüşü ilə göz oxşayır. 2005-ci ilin dekabrında ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin iştirakı ilə həyata vəsiqə alan kənd tam orta məktəbinə daxil oluruq. Öyrənirik ki, 110 şagird yerlik məktəbdə 2013-cü ildə yenidənqurma işləri aparılıb. Məktəbdə 2-si elektron lövhəli olmaqla, 11 sinif otağı, kimya-biologiya və fizika laboratoriyaları, hərbi kabinə və kompüter otağı vardır. Yaradılan şəraitin nəticəsidir ki, məktəb ilbəil yaxşı nəticələr göstərir. 2015-2016-cı dərs ilində təhsil ocağının məzunlarının hamısı tələbə adını qazanıb.

Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində gənc­lərin vətənə məhəbbət, dövlətçiliyə sədaqət ruhunda tərbiyə olnması məqsədilə vətənpərvərlik mövzusunda olan “Döyüş atı” adlı bədii film nümayiş etdirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi ilə Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin tələbələrindən və Heydər Əliyev adına Hərbi Liseyin kursantlarından 410 nəfər iştirak edib.
Film ingilis yazıçısı Maykl Morpurqonun Birinci Dünya mübaribəsindən bəhs edən əsəri əsasında lentə alınıb. Film vətənpərvərlik motivasiyaları üzərində çəkilib.

Ceyhun Məmmədov

Üçüncü yazı

Müqəddəs ocaqdan içimdəki qəribə duyğularla ayrılıram. Əslində mən buna ayrılmaq deməzdim. Çünki orada keçirdiyim hisslər, hətta orada içdiyim çayın özü belə, mənim üçün tamam başqa bir dünyanın nişanələri idi. O dünyanın adını bu günə qədər də tapa bilməmişəm. Heç tapmağa da daha cəhd göstərmirəm. Çünki müqəddəsləri və müqəddəsliyi öz mərtəbəsində saxlamaq, üstəlik ona yalnız və yalnız iman gətirmək zənnimcə, daha doğru qərardı. Bax elə bu məntiqlə də aldığım müxtəlif dərman bitkilərini özümlə götürüb maşına əyləşirəm. Sürücü mühərriki işə salır və magistrala doğru maşını istiqamətləndirir:
– Müəllim, indi yolumuz haradı? – deyə soruşur.
Mən içərisində olduğum duyğulardan ayrılmadan onu cavablandırıram:
– Əlincə qalasına!
Sanki cavabımı əvvəlcədən dəqiq bilən sürücü söylədiklərimə adi bir şəkildə yanaşaraq sözümün ardını tamamladı:
– Bəlkə əvvəl-əvvəl bir Nəiminin məqbərəsini ziyarət edək?

Sentyabrın 21-də Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasında muxtar respublikada fəaliyyət göstərən 7 seçki dairəsinin dairə seçki komissiyalarının sədrlərinin, veb-kameralı seçki məntəqələrinin məntəqə seçki komissiyalarının sədr və katiblərinin, həmçinin seçkilərə 5 gün qalmışadək yaradılan 24 qapalı seçki məntəqəsinin məntəqə seçki komissiyalarının sədr, katib və üzvlərinin iştirakı ilə seminar-treninq keçirilib.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məhərrəm Qasımov qeyd edib ki, sen­tyabrın 26-da keçiriləcək referenduma hazırlıq prosesi davam edir. Ölkəmizdə keçirilən seçkilərdə şəffaflığın yüksək səviyyədə təmin olunması üçün bütün digər vasitələrlə yanaşı, informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində əldə olunmuş nailiyyətlərdən geniş istifadə edilir ki, bu da seçki prosesini əvvəldən axıradək izləməyə, geniş və hərtərəfli müşahidə aparmağa və beləliklə, aşkarlığın daha dolğun təminatına şərait yaradır. Bildirilib ki, muxtar respublikada fəaliyyət göstərən hər bir seçki dairəsinin 5 məntəqəsində olmaqla, cəmi 35 seçki məntəqəsində müşahidə kameraları quraşdırılıb, sınaqdan keçirilərək hazır vəziyyətə gətirilib. Səsvermə günü həmin seçki məntəqələrində səsvermənin gedişini internet vasitəsilə izləmək mümkün olacaqdır. Seçki məntəqələrində veb-kameraların quraşdırılması Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının “Seçki məntəqələrində veb-kameraların quraşdırılması və istifadəsinə dair Qaydalar”a uyğun olaraq təşkil edilib.

Şərqin qapısı sayılan Naxçıvana qədəm qoyan kimi özümdən asılı olmadan iç dünyama bir nəzər saldım. İnanın ki, bu bir daxili tələbat idi. Mən illər öncə gördüklərimlə indi gördüklərimi paralelləşdirmək, müqayisə aparmaq istəyirdim. Çünki indiki durumda çaşıb qalmışdım, gözlərimə inana bilmirdim. Üstəlik, mətbu orqanlarda qarşılaşdığım informasiyalar məni sual qarşısında qoymuşdu. Öz-özümə sual verdim:
– Doğrudanmı oxuduqlarımla gördüklərim bu qədər fərqlidi? Və yaxud da bu olanları necə qara rəngdə təqdim etmək olar?
Bəli, konkret suallar idi və məndən də konkret cavab gözləyirdi. Ona görə də özümü səfərbər etdim. Necə deyərlər, vicdanımın səsini, ağlımın kəsdiklərini, gözlərimin gördüklərini, qulaqlarımın eşitdiklərini bir nöqtəyə, bir boxçaya yığmağa başladım.
Artıq ərazisində olduğum Babək rayonunun yolları bir mənzərə idi. Uzanırdı müxtəlif istiqamətlərə. Bu yollarla Naxçıvanın müxtəlif bölgələrinə səfər etmək mümkün idi. Amma mənim Naxçıvana gəlməkdə ən böyük arzum, istəyim öncə iki ünvanı ziyarət etmək, iki yerdə torpağı, daşı öpmək idi. Bunlardan biri minillikləri arxada qoyan Əshabi-Kəhf, digəri isə Əlincə qalası idi. Mənim inancıma, mənim daxili ehtiyacıma görə, dünyanın ən müqəddəs yerləri məhz bu iki ünvan idi. Və mən də zaman-zaman bu yerləri görmək arzusuyla yaşamışdım.

21 sentyabr – Beynəlxalq Sülh Günü münasibətilə Naxçıvan Dövlət Universitetində “Dünyada və regionda sülhün qorunmasında gənclərin rolu” mövzusunda tədbir keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov belə tədbirlərin gənclərdə hərtərəfli dünyagörüş, intellekt və sağlam təfəkkür formalaşdırdığını vurğulayıb. Qeyd olunub ki, sülh bu gün bütün tərəqqipərvər bəşəriyyəti düşündürən məsələdir və ölkəmiz üçün xüsusi aktuallıq kəsb edir. Çünki torpaqlarımızın 20 faizi işğal altındadır, bir milyondan çox qaçqın və məcburi köçkünümüz var. Təəssüf ki, dünyanın ən tolerant ölkəsinin vətəndaşları Ermənistanın təcavüzü nəticəsində öz vətənlərində qaçqın və məcburi köçkünə çevriliblər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyinin mətbuat xidmətindən aldığımız məlumata görə, “Naxçıvan Muxtar Respublikasının fövqəladə hallar atlası”nın nəşri haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 17 mart tarixli Sərəncamının icrasını təmin etmək məqsədilə nazirlik tərəfindən bu günədək bir sıra işlər görülüb. 

İlkin mərhələdə atlasın nəşr olunması ilə bağlı redaksiya heyətinin işçi qrupu yaradılıb, atlasın bölmələri, işçi qrupun tədbirlər planının layihəsi müəyyən edilib və redaksiya heyətinin hər bir üzvü üçün işçi qovluqlar hazırlanıb.
Aprel ayının ortalarından atlasın müvafiq bölmələrinin üzərində işlərə başlanılıb, bu məqsədlə AMEA Naxçıvan Bölməsində, Naxçıvan Dövlət Universitetində, Səhiyyə, Kənd Təsərrüfatı, Ekologiya və Təbii Sərvətlər, Nəqliyyat nazirliklərində, Dövlət Baytarlıq Xidmətində, Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsində, Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsində, Dövlət Energetika Agent­liyində müzakirələrə başlanılıb.

Mahiyyətcə dinclik, əmin-amanlıq, qurub-yaratmaq, sosial, iqtisadi və mədəni inkişaf, insanların və insanlığın birlik və bərabərlik şəraitində yaşamasını özündə ehtiva edən sülh bəşəri məfhumdur. Sülh hər bir cəmiyyətin, ümumiyyətlə, bəşəriyyətin ən çox arzu etdiyi dəyərlərdəndir. Sülhün qorunması, insanların əmin-amanlıqda yaşaması, amansız müharibələrin, hər cür zorakılığın dayandırılması arzusu bütün tarixboyu bəşəriyyəti düşündürmüşdür. Bu mənada, əslində, sülhün günü olmur, çünki o, insanlığa hər gün lazımdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı 1981-ci ildə 21 sentyabrın “Beynəlxalq Sülh Günü” kimi qeyd olunması barədə qərar qəbul etmişdir. Həmin tarixdən etibarən 21 sentyabr bütün dünyada “Beynəlxalq Sülh Günü” kimi qeyd olunur.
Beynəlxalq Sülh Günü insanların sülh şəraitində yaşamaq hüququ ilə yanaşı, bütün insan hüquq və azadlıqlarının gerçəkləşməsini, hər bir istəyə yalnız sülh şəraitində çatmağın mümkünlüyünü təcəssüm etdirir. İnsanlar arasında sülh dəyərlərini yaymaq, sülh mədəniyyətini təbliğ etmək zəruridir. Ümumiyyətlə, sülh və sabitlik inkişafın təməlidir. Bu proses hər ölkədə və regionda, onun tarixindən, mədəniyyətindən və ənənələrindən asılı olaraq özünəməxsus şəkildə inkişaf etdirilir.
Ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarından başlayaraq Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizdən çoxu işğal olunmuş, 1 milyondan artıq soydaşımız öz doğma yurd-yuvalarından didərgin düşərək qaçqın və məcburi köçkünə çevrilmiş, minlərlə soydaşımız vəhşicəsinə qətlə yetirilmişdir. Təhsil və mədəniyyət ocaqlarımız, dini və tarixi abidələrimiz dağıdılmış, terrora məruz qalmışdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi məqsədi ilə ümumxalq səsverməsi (referendum) keçirilməsi haqqında” 2016-cı il 26 iyul tarixli Sərəncamına uyğun olaraq, sentyabrın 26-da referendum keçiriləcəkdir. İki aya yaxındır ki, ölkəmizdə referenduma hazırlıq işləri görülür. Bəs Naxçıvan Muxtar Respublikasında vəziyyət necədir? Muxtar respublika referenduma hazırdırmı? Bu və bu kimi suallarımızı Naxçıvan Muxtar Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının sədri Məhərrəm Qasımov cavablandırır.

– Məhərrəm müəllim, referenduma artıq az vaxt qalır. Referendumun keçirilməsinə hazırlığın vəziyyəti barədə məlumat verməyinizi xahiş edirik.
– Referenduma hazırlığın ilkin mərhələsi seçici siyahılarının tərtib olunmasıdır. Yekun seçici siyahıları Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Seçki Komissiyasının Seçkilər İnformasiya Mərkəzində çap olunaraq məntəqə seçki komissiyalarına çatdırılmışdır. Seçici siyahıları üzrə aparılmış dəqiqləşdirmələrdən sonra muxtar respublikada 271938 aktiv seçki hüququna malik seçici qeydə alınmışdır. Onlardan 4003 nəfəri ilk dəfə səs verən vətəndaşlardır. Seçicilərin 137576 nəfəri, yəni 50,6 faizi kişi, 134362 nəfəri, yəni 49,4 faizi isə qadındır. 2015-ci il parlament seçkiləri ilə müqayisədə 2016-cı ildə muxtar respublika üzrə seçicilərin sayı 3475 nəfər, yəni 1,3 faiz artmışdır.
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi ilə bağlı referendumda 292 açıq və 24 qapalı olmaqla, 316 seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərəcəkdir. Seçki məntəqələri üçün Seçki Məcəlləsi ilə tələb olunan şərait yaradılmışdır.

Birinci yazı

Adətən, hər hansı bir yazını yazmaq üçün fikrini toplamaq, əlinin altında olanları bir yerə cəmləmək və yaxud da qaranlıq, şübhəli çalarları kimlər vasitəsiyləsə dəqiqləşdirmək insan üçün, təbii ki, həqiqi yazı adamı üçün önəmli şərtlərdən biridir. Amma elə yazılar var ki, onun üçün fakt axtarmağa, kimlərdənsə nə isə soruşmağa ehtiyac olmur. Çünki o yazını ürəyin hökmüylə yazırsan. Və yazılan da ağılın kəsdiyi, bir də göz yaddaşında olanlardı. İndi özünüz təsəvvür edin, ürək hökm edir, ağıl hərəkətə gələrək dəyərləndirir və gözün yaddaşında olanları birlikdə kağız üzərinə çıxarırlar. Mən şəxsən bu cür yazıları həm ovqatın, həm də ruhun yazısı kimi, diktəsi kimi qəbul edirəm. Kim necə düşünür-düşünsün, ovqat yazısı uzun­ömürlü olmaya da bilər. Lakin o yazılar qısa ömürlərini gözləmə mövqelərində daha da uzadırlar. Həmin ovqat hansı ki o yazının yaranmasına səbəb olub, yenidən sahibinin qapısını döyəndə, bax həmin o anda gözləmə mövqeyində olan yazı yenidən boy göstərir, yenidən çiçək kimi açılır… Deməli, sözün ölməməsi fikri burda özünü bir daha təsdiq etmiş olur!..

Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə işlənib hazırlanmış yeni neft strategiyasının təməli sayılan “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasından 22 il ötür. “Əsrin müqaviləsi” Azərbaycanın müstəqil dövlət kimi öz sərvətlərinə sahib çıxmaq, milli mənafelərini, iqtisadi və strateji maraqlarını müdafiə etmək əzmində olduğunu təsdiqləyən tarixi sənəddir. Ulu öndər Heydər Əliyev dühasının məhsulu olan uğurlu neft strategiyasının həyata keçirilməsi nəticəsində artan neft gəlirləri əsasında yaradılmış möhkəm maliyyə-iqtisadi baza qeyri-neft sektorunun dinamik inkişafına da təkan vermişdir. Bu gün Azərbaycanın enerji siyasəti regional müstəvidən çıxaraq qlobal müstəviyə yüksəlmişdir. Azərbaycan neft-qaz ixrac edən ölkə kimi dünya birliyi üçün etibarlı tərəfdaşa, enerji təhlükəsizliyi məsələlərində isə fəal subyektə çevrilmişdir.

Azərbaycanda neft hasilatı 150 illik tarixə malik olsa da, xalqımız yalnız XX əsrin sonlarında, müstəqillik qazandıqdan sonra bu sərvətdən bəhrələnmək imkanı əldə etmişdir. Bu imkanı isə ulu öndər Heydər Əliyev reallığa çevirmişdir. Hələ Sovetlər Birliyi dövründə Azərbaycana rəhbər seçildiyi ilk günlərdən başlayaraq neft sənayesinin inkişafına xüsusi diqqət göstərən uzaqgörən lider respublikamızda nəhəng neft infrastrukturu formalaşdırmaqla gələcək neft strategiyasının əsasını qoymuşdur. Buna görədir ki, XX əsrin 70-80-ci illəri Azərbaycan neft sənayesinin sürətli inkişaf dövrü kimi tarixə düşmüşdür. Həmin illərdə dəniz yataqlarının işlənilməsi üçün qazma qurğuları, suda tikinti işlərini aparmaq üçün xüsusi gəmilər, texnika və avadanlıq alınmış, Bakı Dərin Dəniz Özülləri Zavodu kimi nəhəng strateji istehsalat qurğusu tikilmişdir. Bununla yanaşı, neft emalı, neft-kimya sənayesi və neft maşınqayırmasının inkişafında böyük irəliləyişlər olmuşdur.

Amerikalı jurnalist və tədqiqatçı Peter Tase Naxçıvan Muxtar Respublikasının tarixi, abidələri, mədəniyyəti, müasir sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı dünyanın nüfuzlu mətbuat orqanlarında yazılarla çıxış edir. Həmçinin o, Azərbaycan həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması istiqamətində də ardıcıl fəaliyyət göstərir.
Peter Tase Amerika Birləşmiş Ştatlarının Milvauki vilayətinin rəhbəri Kris Abeleyə “Şərq qapısı” qəzetinin 95-ci ildönümü münasibətilə rəsmi bəyannamə qəbul edilməsi haqqında müraciət etmişdir. Peter Tasenin bu müraciətini nəzərə alan ABŞ-ın Milvauki vilayətinin rəhbəri “Şərq qapısı” qəzetinin 95-ci ildönümü münasibətilə rəsmi bəyannamə qəbul etmişdir.

Hökumət bəyannaməsi 

Azərbaycan Respublikası, Naxçıvan Muxtar Respublikasının “Şərq qapısı” qəzeti ölkədə olan ən yaxşı kütləvi informasiya vasitəsidir;
1990-cı ilin əvvəllərindən başlayaraq “Şərq qapısı” qəzeti ölkədə müstəqilliyin qurulmasına tərəfdar olmuş və dəstəkləmişdir;
“Şərq qapısı” qəzeti Naxçıvan Muxtar Respublikasına qarşı tətbiq olunmuş informasiya blokadasının azaldılmasında mühüm rol oynamışdır;
2000-ci ilin mart ayından başlayaraq “Şərq qapısı” qəzeti üçün yeni inkişaf mərhələsi başlamışdır;
22 iyul 2010-cu il tarixdən başlayaraq “Şərq qapısı” qəzetində yeniliklər tətbiq olunmuş və qəzetin rəngli nəşrinə başlanmışdır, hazırda qəzet həftədə beş dəfə nəşr edilir;
Bu məqsədlə mən, Milvauki dairəsinin rəhbəri KRİS ABELE Azərbaycanla Amerika Birləşmiş Ştatları arasında əlaqələri dəstəkləyən

“Şərq qapısı” qəzetinin 95-ci ildönümünü

təntənəli şəkildə qeyd edərək, bu ildönümü münasibəti ilə qəzetin təsisçisi, redaksiya heyəti və oxucularını təbrik edirəm.

Kris Abele
Milvauki dairəsinin rəhbəri

Bu ilin 8 ayında Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Muzeyini ziyarət edənlərin sayı 11 min 550 nəfərdən çox olub. Bunlardan 1531-i 23 xarici ölkədən gələn vətəndaşlardır.

Muzeydəki 4 min 617 eksponatın hər biri ayrı-ayrılıqda elmi-tədqiqat mövzusudur. Muzeyin kitabxana fondunda 589 adda 1202 kitab var. Azərbaycanın müasir dövlətçilik tarixi və ümummilli liderin siyasi irsi ilə maraqlanan hər kəs Heydər Əliyev Muzeyinə üz tutur, tədqiqatçılar burada elmi axtarışlar üçün dəyərli məlumatlar əldə edirlər.
Yanvar-iyul aylarında muxtar respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili məktəblərinin tələbələrinin, həmçinin orta məktəblərin şagirdlərinin iştirakı ilə muzeydə 72 açıq dərs keçilib. Ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi irsinin təbliği məqsədilə keçilən açıq dərslərdən sonra iştirakçılar muzeyin ekspozisiyası ilə də tanış olublar.
Bu dövrdə Heydər Əliyev Muzeyinə 445 ekskursiya təşkil olunub. Muzeyin internet səhifəsini isə 33 min 88 nəfər ziyarət edib.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Biznes Mərkəzində Naxçıvan Muxtar Respublikası   İqtisadiyyat və Təhsil nazirlikləri tərəfindən şəhər və rayonlarda fəaliyyət göstərən təhsil müəssisələri rəhbərlərinin, təhsil şöbələri müdirlərinin, təhsil ocaqlarında olan iaşə xidməti işçilərinin iştirakı ilə tədbir keçirilib.

Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının iqtisadiyyat naziri­ Famil Seyidov çıxış edərək bildirib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisində təhsil müəssisələrində tədrisin vəziyyəti və qarşıda duran vəzifələr barədə keçirilən müşavirələrdə muxtar respublika rəhbəri tərəfindən İqtisadiyyat Nazirliyi qarşısında da bir sıra vəzifələr qoyulub. Bu vəzifələr sırasında təhsil müəssisələrinin geyim formalarına olan tələbatının müəyyənləşdirilməsi, qəbul edilmiş formada şagird, tələbə və müəllimlər üçün keyfiyyətli parçadan geyim dəstlərinin hazırlanması, yarmarkalarda və kəndlərdəki xidmət mərkəzlərində bu geyim dəstlərinin münasib qiymətə satışının təmin olunması, iaşə və məişət xidmətlərinin təşkili, təhsil, o cümlədən məktəbəqədər tərbiyə müəssisələrinin yeməkxanalarının yerli ərzaq məhsulları ilə təminatına üstünlük verilməsi və bu sahəyə diqqətin artırılması da var. Ötən müddətdə qarşıya qoyulan vəzifələrin icrası istiqamətində bir sıra işlər görülüb.

Naxçıvanın hərtərəfli inkişafı və gözəlliyi haqqında indi daha çox danışılır. Son iki onillikdə sürətli inkişaf dövrü keçərək ölkəmizin nümunəvi regionlarından birinə çevrilən bu diyarın özü qədər saf gözəlliyini bura gələn hər kəs birmənalı olaraq etiraf edir. Qədimliklə müasirliyi, təbiiliklə insanın yaradıcı qüvvəsinin sərhədsizliyini özündə əks etdirən bu cazibədarlıq Naxçıvanın qismətinə məhz son iyirmi ildə yazılıb. Təbii ki, insan əlinin zəhməti ilə yaradılmış bu gözəlliklərdən diyarın hər bölgəsinə pay düşüb. Şahbuz rayonu da bu sırada istisna deyil.

Heydər Əliyev adına Hərbi Liseydə yeni tədris ilinin başlanması və Bilik Günü münasibətilə keçirilən tədbirdən əvvəl ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin hərbi liseydəki büstü ziyarət olunub, önünə gül dəstələri düzülüb.
Mərasimə hazırlıq barədə raportdan sonra şəxsi heyət orkestrin müşayiəti ilə Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himnini ifa edib.
Azərbaycan Respublikasının müdafiə naziri, general-polkovnik Zakir Həsənov kursantları Bilik Günü münasibətilə təbrik edib.
Nazir bildirib ki, Azərbaycanda və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında ordu quruculuğu sahəsində ardıcıl tədbirlər görülür. Belə ki, bu gün Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri həm güclü maddi-texniki bazaya, həm də peşəkar və vətənpərvər şəxsi heyətə malikdir. Müasir dövrdə ordu quruculuğu sahəsində həyata keçirilən tədbirlərin mühüm bir istiqamətini ixtisaslı kadrların yetişdirilməsi təşkil edir. Heydər Əliyev adına Hərbi Lisey yüzlərlə vətənpərvər gənci birləşdirən müasir hərbi təhsil müəssisəsinə çevrilib.
“Bu gün biz iftixar hissi ilə deyə bilərik ki, Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri üçün zabit korpusunun formalaşması işinə ulu öndərimizin adını daşıyan hərbi lisey də öz töhfəsini verir. Ötən dövrdə hərbi liseydə möhkəm maddi-texniki baza və nümunəvi hərbi tədris sistemi yaradılıb. Bu gün liseyin mindən çox məzunu Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri sıralarında zabit kimi xidmətini davam etdirir”, – deyən Zakir Həsənov kursantlara vətənimiz Azərbaycanın gələcək müdafiəçiləri kimi ali hərbi məktəblərdə yaxşı təhsil almağı, hərb sənətinə dərindən yiyələnməyi, vətənə sədaqətlə xidmət etməyi arzu edib.

Dünən Culfa rayonunda Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali  Məclisinin Sədri yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya tərəfindən dövlət qulluqçularının etik davranış qaydaları, onların xidməti fəaliyyətinin qiymətləndirilməsi və dövlət orqanlarında kargüzarlığın aparılması qaydaları mövzularında seminar keçirilib. Seminarda 82 dövlət qulluqçusu iştirak edib.

Tədbiri Culfa Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Allahverdi Qasımov açıb.
Seminarda komissiyanın şöbə müdirləri Ümid Qurbanovun, Mahir Abbasovun, baş məsləhətçi-hüquqşünas Zaman Bağırovun çıxışları olub.
Çıxışlarda bildirilib ki, dövlət qulluqçusu etik davranışı, peşəkar fəaliyyəti ilə hüquqi və fiziki şəxslərin dövlət orqanlarına inamını artırmalı və möhkəmləndirməli, dövlət qulluğu vəzifələrinin icrası ilə bir araya sığmayan, onun adına xələl gətirə biləcək, habelə dövlət orqanının nüfuzunu aşağı sala biləcək hərəkətlərə yol verməməlidir. O, dövlət orqanının və dövlət qulluğunun nüfuzunu möhkəmləndirməyə, öz adını və şərəfini uca tutmağa, etik davranış qaydalarının onun tərəfindən pozulması nəticələrini aradan qaldırmağa, o cümlədən ictimai etimadın bərpası üçün tədbirlər görməyə borcludur.

Xəbər verdiyimiz kimi, sentyabrın 7-9-da Latviya və Litva respublikalarının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfirləri Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfərləri çərçivəsində muxtar respublikanın gəzməli-görməli yerləri, eləcə də təhsil, mədəniyyət, səhiyyə və istehsal müəssisələri ilə tanış olublar. Hər iki diplomat Naxçıvanla bağlı təəssüratlarını “Şərq qapısı” qəzeti ilə bölüşüblər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2014-cü il 19 dekabr tarixli “Muzeylərlə əlaqələrin daha da gücləndirilməsi haqqında” Sərəncamından irəli gələn vəzifələri yerinə yetirmək məqsədilə muxtar respublikada mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanlarının, müxtəlif idarə, müəssisə və təşkilatların əməkdaşları muzeylərə gedir, tariximizi, mədəniyyətimizi, milli dəyərlərimizi, görkəmli şəxsiyyətlərin həyat və fəaliyyətini özündə əks etdirən eksponatlarla tanış olurlar. Son vaxtlar bu sıraya Nəbatat bağı da daxil olub. Muxtar respublikamızın nadir təbiəti, zəngin bitki aləmi ilə yaxından tanış olmaq məqsədilə bu ünvana təşkil olunan gedişlər insanlarda yüksək əhval-ruhiyyə yaradır, onlara regionumuz barədə əlavə məlumatlar verir.

Xəbər verdiyimiz kimi, sentyabrın 9-dan başlayaraq ADA Universiteti tərəfindən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı İdarəsinin əməkdaşlarının iştirakı ilə üçgünlük kursa start verilib. Kursun gedişində ADA Universitetinin əməkdaşı Hikmət Hacıyevlə görüşüb həmsöhbət olduq:
– Hikmət müəllim, bu kursun keçirilməsində əsas məqsəd nədən ibarətdir?
– Əvvəlcə onu qeyd edim ki, Azərbaycanın tarixi guşələrindən biri olan Naxçıvanda olmaqdan böyük sevinc hissi keçirirəm. Blokadada yaşamasına baxmayaraq, muxtar respublikanın son illərdə böyük inkişaf yolu keçməsi, Naxçıvan şəhərinin öz gözəlliyinə, səliqə­-sahmanına görə ölkəmizin nümunəvi şəhərləri sırasında olması, onun nəinki ölkəmizdə, hətta ölkə hüdudlarından kənarda yüksək səviyyədə təqdim edilməsi hər bir Azərbaycan vətəndaşı kimi, məni də qürurlandırır.

Şahbuz Rayon İcra Hakimiyyətində keçirilən tədbiri rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Nurəddin Quliyev açıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Müslüm Cabbarzadə məruzə edib.
Bildirilib ki, əhalinin artım tempi, əkinəyararlı torpaq sahələrinin məhdudluğu, ərzaq məhsulları ilə etibarlı təminatın möhkəmləndirilməsi zərurəti torpaq münasibətlərinin düzgün şəkildə tənzimlənməsini, torpaq ehtiyatlarının dövlət idarəetməsi mexanizminin mütəmadi olaraq təkmilləşdirilməsini tələb edir. İmzalanmış fərman və sərəncamların, qəbul olunmuş dövlət proqramlarının icrası aqrar istehsalın inkişafında yeni mərhələ olmaqla yanaşı, bu sahənin inkişafında əvəzsiz rola malik olan torpaqdan düzgün və səmərəli istifadəni də günün tələbinə çevirib.

Sentyabrın 9-da Amerika Birləşmiş Ştatlarının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Robert Sekuta Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfəri çərçivəsində Şahbuz Dövlət Təbiət Qoruğu ilə tanış olub. 

Burada qonağa məlumat verilərək bildirilib ki, dəniz səviyyəsindən 2450 metr yüksəklikdə olan Batabat yaylağı ərazisindəki 3139 hektar sahəni əhatə edən Şahbuz Dövlət Təbiət Qoruğunda hazırda 32 növ vəhşi heyvan, 127 növ quş, 1580 növ bitki qorunur. 2003-cü il iyun ayının 16-da ulu öndərimiz Heydər Əliyev böyük uzaqgörənliklə Şahbuz Dövlət Təbiət Qoruğunun yaradılması ilə bağlı Fərman imzalayıb. O vaxta qədər qoruq ərazisində olan heyvanların, quşların və bitkilərin bəzilərinin sayı az idi. Lakin qoruq elan olunan ərazidə dövlət qayğısı ilə həyata keçirilən tədbirlər, görülən işlər nəticəsində bu gün hətta nəsli kəsilməkdə olan heyvanların, quşların baş sayının artımı müşahidə olunmaqdadır. Fauna və floranın qorunması işində dövlət tərəfindən göstərilən qayğı ən böyük amildir.
Səfir Robert Sekuta Batabat yaylağındakı göllər ilə yaxından maraqlanıb. Diqqətə çatdırılıb ki, bu hidroloji abidələr eyniadlı 3 su hövzəsindən ibarətdir. Ümumi su tutumu, təqribən, 3 milyon kubmetrdir. Məşhur Üzən ada, Zorbulaq da burada yerləşir. Üzən ada sfaqnum mamırlarından və onun üzərində bitən örtüklərdən formalaşıb. Küləyin istiqamətindən asılı olaraq ada öz yerini dəyişir.

Xəbər verdiyimiz kimi, sentyabrın 7-də Litva Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Valdas Lastauskas və Latviya Respublikasının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Yuris Maklakovs Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfərə gəliblər. Səfərin birinci günü mədəniyyət müəssisələri ilə tanış olan diplomatlar dünən Naxçıvanın gəzməli-görməli yerləri, təhsil, səhiyyə, yerli istehsal və emal müəssisələri ilə tanış olublar.
Sentyabrın 9-da Naxçıvan Dövlət Universitetinə gələn qonaqlara muxtar respublikada təhsilin inkişafına göstərilən qayğı, universitetin strukturu, maddi-texniki bazası, mövcud fakültə və ixtisaslar haqqında ətraflı məlumat verilib.
Bildirilib ki, dünyanın 80-dən çox tanınmış ali təhsil ocağı ilə beynəlxalq əməkdaşlığa malik olan universitet TEMPUS proqramı çərçivəsində 5 beynəlxalq layihənin iştirakçısıdır. Tələbə mobilliyinin inkişafı nəticəsində universitetin bakalavr və doktorantları öz təhsillərini Polşa, Rumıniya, İspaniya, İtaliya, Çexiya və digər ölkələrin ali məktəblərində davam etdirirlər.
“Naxçıvan” Universitetində isə qonaqlar bu təhsil ocağı üçün inşa olunmuş yeni universitet şəhərciyi ilə tanış olublar. Məlumat verilib ki, müasir tələblərə cavab verən universitetdə yaradılmış şərait nəticəsində burada təhsil alan tələbələrin sayı hər il artır. Ali məktəbdə təhsilin keyfiyyəti yüksəldilir, ixtisas fənləri üzrə elmi dərəcəsi olan müəllimlərə üstünlük verilir, tədris zamanı müasir təlim texnologiyalarından istifadə diqqətdə saxlanılır.
Qeyd olunub ki, bu gün “Naxçıvan” Universitetinin beynəlxalq əlaqələri də genişləndirilib, Almaniya, Türkiyə, Rumıniya, Çexiya və Latviya universitetləri ilə əlaqələr yaradılıb.

Qurban bayramı ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan xalqının ən böyük mənəvi dəyərlərindən hesab etdiyi İslam dininin müqəddəs bayramlarından biridir. Əsrlərboyu xalqımız Qurban bayramını böyük sevinc və coşqu hissi ilə qarşılamış, qurbankəsmə mərasimini öz milli adət-ənənəsinə, mənəvi dəyərinə çevirmişdir.

Bu dəyərlərdən, əsasən, qonaqpərvərlik, rəhmlilik, xeyriyyəçilik, kimsəsizlərə baş çəkmək, başqalarının dərdinə şərik çıxmaq xalqımızın sahib olduğu mənəvi zənginliklərdəndir. Məhz Qurban bayramına məxsus ənənələrin, məsələn, qurbanlıq heyvanın bir müddət qabaq bəslənməsi, bəzədilib Allah yolunda kəsilərək, əsasən, kasıblara, yoxsullara paylanması, bayram süfrələrinin təşkil edilməsi və sair xalqımıza məxsus dəyərlərlə üst-üstə düşdüyündən bu bayram ölkəmizdə daha təmtəraqlı qeyd edilir. Sovetlər Birliyinin süqutundan sonra müstəqillik qazanan Azərbaycan Respublikası, nəhayət, milli və dini bayramlarını dövlət səviyyəsində keçirməyə nail olmuşdur. Ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycanda yenidən siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra xalqımız Onun rəhbərliyi altında daha sıx birləşərək adət-ənənələrinə, dəyərlərinə möhkəm bağlanmış, əldə etdiyi bir çox demokratik prinsiplərlə yanaşı, müqəddəs bayramlarını da azad şəkildə keçirmək hüququ qazanmışdır.

Dünən ADA Universiteti tərəfindən Azərbaycan Respublikası Xarici İşlər Nazirliyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasındakı İdarəsinin əməkdaşlarının iştirakı ilə üçgünlük ixtisas­artırma kurslarına start verilib. Kursun birinci günü adıçəkilən idarənin diplomatik heyət üzrə 13 əməkdaşına ictimai diplomatiya, diplomatik protokol və konsulluq xidmətinin yeni trendləri haqda ətraflı məlumat verilib.
Kursun ilk təqdimatı ADA Universitetinin aparat rəhbəri Şəfəq Mehralıyeva tərəfindən olub. O, iştirakçılara ADA Universitetinin fəaliyyəti haqda ümumi məlumat verib, ictimai diplomatiyanın yeni trendləri, Azərbaycan milli kimliyi, diasporaya yardım məsələləri barədə danışıb. Kursun davamı suallar və cavablandırmalar üzərində qurulub.
Kursun ikinci günündə universitetin əməkdaşları tərəfindən kurs iştirakçılarına ölkənin tanıdılması, mətbuata bəyanatların hazırlanması, diplomatik protokolun mahiyyəti və tarixi, diplomatik əlaqələr üzrə Vyana Konvensiyası, dövlət səfərləri haqda ətraflı məlumat veriləcək.
Məlumat üçün bildirək ki, kursun üçüncü günündə ADA Universitetinin əməkdaşları Fəxrəddin Qurbanov, Hikmət Hacıyev, Şəfəq Mehralıyeva tərəfindən diplomatik protokol, diplomatik etiket və digər məsələlər barədə danışılacaq. Bundan başqa, əməli media əlaqələri, diplomatiyada sosial medianın rolundan söhbət açılacaq. Yekunda iştirakçıların bilikləri qiymətləndiriləcək. Kursun ikinci mərhələsi oktyabr ayında keçiriləcək, kursu uğurla başa vuran iştirakçılara sertifikatlar təqdim ediləcək.
ADA Universiteti tərəfindən bu qəbildən kurslar 2007-ci ildən keçirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında isə belə tədbir ilk dəfədir ki, təşkil edilib. Bu kursda diplomatiya və digər istiqamətlərlə yanaşı, konsulluq məmurlarının əsas vəzifə və məsuliyyətləri haqda da ətraflı söhbət açılır.

Səbuhi Hüseynov

Sentyabrın 8-də Amerika Birləşmiş Ştatlarının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Robert Sekuta Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfərə gəlib.
Həmin gün qonaq ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərinin baş meydanında əzəmətlə ucalan abidəsini və Heydər Əliyev Muzeyini ziyarət edib.
Bildirilib ki, Azərbaycanın müasir dövlətçilik tarixi və ümummilli liderin siyasi irsi ilə maraqlanan hər kəs Heydər Əliyev Muzeyinə üz tutur, tədqiqatçılar burada elmi axtarışlar üçün dəyərli məlumatlar əldə edirlər. Belə ki, muzeyin fondunda ulu öndər Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətini əks etdirən 4 min 617 eksponat var, kitabxana fondunda isə 589 adda 1202 kitab, jurnallar, albomlar mövcuddur.
Diqqətə çatdırılıb ki, muzey Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 1999-cu il fevralın 18-də imzaladığı Sərəncam əsasında yaradılıb və 1999-cu il mayın 10-da fəaliyyətə başlayıb. Muzeydə ümummilli lider Heydər Əliyevin uşaqlıq və gənclik illərinə həsr olunmuş qiymətli eksponatlar, Onun Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri işlədiyi dövrə aid (1991-1993) şəxsi sənəd və materiallar, imzaladığı sərəncamlar, qərarlar, qonşu dövlətlərlə əməkdaşlıq sahəsində imzaladığı müqavilələrin surətləri, həmin illərdə Azərbaycan Respublikasının müxtəlif bölgələrində yaşayan vətəndaşların müraciətləri nümayiş etdirilir.

Sentyabrın 7-də Litva Respublikasının Azərbaycandakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Valdas Lastauskas və Latviya Respublikasının ölkəmizdəki fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Yuris Maklakovs Naxçıvan Muxtar Respublikasına səfərə gəliblər.
Sentyabrın 8-də qonaqlar ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərinin baş meydanında əzəmətlə ucalan abidəsi önünə gül dəstələri qoyub, Heydər Əliyev Muzeyini ziyarət ediblər. Ziyarət zamanı ümummilli lider Heydər Əliyevin həyatını və siyasi fəaliyyətini özündə əks etdirən eksponatlar haqqında məlumat verilib.
Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyində isə bildirilib ki, Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan milli mədəniyyətimizin inkişafına təkcə tarixi-memarlıq abidələri ilə deyil, həm də zəngin xalçaçılıq ənənələri ilə töhfə verib. Naxçıvanın iqlimi, füsunkar təbiəti burada palaz, kilim, sumax, vərni, şəddə, zili və cecim kimi xalça növlərinin toxunmasına, ümumilikdə isə xalçatoxuma sənətinin inkişaf etdirilməsinə imkan verib. Son illər muxtar respublikada xalçaçılıq sənətinin inkişafı istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir, bu mədəni irsin qorunması və təbliği işinə diqqət artırılır. Görülən işlər milli xalçaçılıq sənətinin yaşadılmasına və bu sahə üzrə yeni elmi araşdırmaların aparılmasına stimul olub. 1998-ci ildə fəaliyyətə başlayan Naxçıvan Dövlət Xalça Muzeyi 2010-cu ildə yeni bina ilə təmin edilib, 2013-cü ildə isə muzeyin ekspozisiyası yenidən qurulub. Hazırda muzeydə 3000-dən çox eksponat vardır ki, bunlardan 300-ə yaxını ekspozisiyada nümayiş etdirilir.

Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində muxtar respublikanın təhsil işçilərinin ənənəvi sentyabr konfransı keçirilib.
Konfransda Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd Qəribov məruzə edərək yeni dərs ilinin başlanması münasibətilə təhsil işçilərini təbrik edib, 2015-2016-cı tədris ilinin yekunları və qarşıda duran vəzifələr barədə danışıb.
Bildirilib ki, bu gün Naxçıvan təhsili özünün inkişaf dövrünü yaşayır. Muxtar respublika rəhbərinin təhsilə, təhsil işçilərinə göstərdiyi yüksək diqqət və qayğı sayəsində 1996-cı ildən ötən dövr ərzində Naxçıvanda 200-dən çox təhsil müəssisəsi üçün bina tikilərək və ya əsaslı şəkildə yenidən qurularaq istifadəyə verilib. Əvvəlki illərdə olduğu kimi, 2016-cı ildə də tikinti-quruculuq işlərinin önündə təhsil quruculuğu dayanır. Muxtar respublikada 2016-cı ilin I yarımili ərzində 1806 şagird yerlik altı tam orta məktəb binası, bir peşə məktəbi istifadəyə verilib. Hazırda Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin yeni binasının, Naxçıvan şəhərində 3 və 13 nömrəli, Şərur rayonunda Şərur şəhər 2 nömrəli, Çəmənli, Arbatan, Babək rayonunda Məzrə, Ordubad rayonunda Baş Dizə, Culfa rayonunda Gülüstan, Xanəgah, Şahbuz rayonunda Kolanı, Kəngərli rayonunda Şahtaxtı kənd tam orta məktəblərin binalarının tikintisi və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulması davam etdirilir. Təhsilə göstərilən diqqət və qayğının nəticəsidir ki, muxtar respublikamızda tikilən və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulan bütün təhsil müəssisələrinin maddi-texniki bazası möhkəmləndirilib, məktəblər müasir informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təchiz olunub. Ümumtəhsil məktəblərində 623 elektron lövhə quraşdırılıb və təhsil müəssisələrinə 3725 dəst kompüter verilib ki, onların da 2890-ı internetə qoşulub. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2014-cü il 20 iyun tarixli “Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil müəssisələrində elektron təhsilin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncamından irəli gələn məsələlərin həlli istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində muzeylərlə təhsil müəssisələri arasında interaktiv əlaqələrin təşkili həyata keçirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2015-ci il 14 mart tarixli “Naxçıvan Muxtar Respublikasının elm, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri ilə ümumtəhsil məktəbləri arasında əlaqələrin təşkili haqqında” Sərəncamına uyğun olaraq, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsində, Naxçıvan Dövlət Universiteti, “Naxçıvan” Universiteti, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu və orta ixtisas təhsili müəssisələrində çalışan elmi dərəcəli əməkdaşlar tərəfindən yarımil ərzində muxtar respublika ümumtəhsil məktəblərində 712 saat nümunəvi dərslər tədris olunub.