Dünən Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyində dördüncü çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin yeddinci sessiyasından irəli gələn vəzifələr və cari ilin birinci yarısının yekunları ilə bağlı iclas keçirilmişdir. İclasda agentliyin Baş direktoru Hikmət Əsgərov çıxış edərək bildirmişdir ki, 2013-cü ilin ilk 6 ayında Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyi üzrə hüquqi və fiziki şəxslərlə aparılan məqsədyönlü tədbirlər nəticəsində 2012-ci ilin birinci yarımilliyi ilə müqayisədə sığorta tədiyyələrinin toplanması 10,4 faiz, ödənilmiş sığorta məbləğlərinin həcmi 31,3 faiz artmışdır. Ümumilikdə, 2013-cü ilin ilk 6 ayında 50273 ədəd sığorta müqaviləsi bağlanmışdır. Qeyd olunan dövrdə avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə 10181 ədəd, daşınmaz əmlakın icbarı sığortası üzrə 11704 ədəd, fərdi qəza sığortası üzrə 17663 ədəd sığorta müqaviləsi bağlanmışdır.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyi və rayon (şəhər) Dövlət Sığorta agentlikləri tərəfindən 2013-cü ilin ilk 6 ayında sahibkarlara məxsus əmlakın yanğın və digər əlavə risklərdən sığortası üzrə 217 müqavilə bağlanmışdır.

Müasir dövrdə narazılıqlar həyatımızın bir parçasına çevrilib. Əgər onlar olmasa idi, ibtidai icma quruluşunu da keçə bilməyəcəkdik. O zaman bir-birini əvəz edən tarixi quruluşlar da formalaşmaz, nəticədə, bəşər övladı çağdaş cəmiyyətin heç bir təsisatını qura bilməzdi. Ümumiyyətlə götürsək, narazılıqlar biz olduğumuz üçün, həll olunmaq üçün var. Yazıya bu cür pessimist fikirlərlə başlamağımızın bir səbəbi də bəzən özümüzə qarşı güvənc hissinin yetərli olmaması ilə bağlı fikirlərimizi siz oxucularla bölüşməkdir. 

Mövzuya başlamazdan əvvəl bir hadisə haqqında sizə məlumat verim. Təxminən üç il bundan əvvəl Naxçıvanda təhsil alan türkiyəli tələbə tanışımın bir nootbuka ehtiyacı vardı. Şəhərimizin elektrotexnika məhsulları satılan mağazalarında müxtəlif markalı kompyuterləri kredit yolu ilə almağın mümkün olduğunu desəm də, tanışım bu işi dörd ay ləngitdi və nəticədə, nootbuku Türkiyədən aldı. Və yaxud başqa bir fakt. Bu yaxınlarda belə bir statistika ilə rastlaşdım. Sən demə, Türkiyənin ən çox mebel ixrac etdiyi ölkə Almaniyadır. Bunun da əsl səbəblərindən biri odur ki, ixrac olunan mebel məhsullarının 90 faizini orada yaşayan türklər alırlar. Belə misalları çox çəkmək olar. Əsas odur ki, Türkiyə vətəndaşı yaşadığı ölkədən asılı olmayaraq, türk markasına böyük sevgi və ehtiramla yanaşır.

“Əgər planetimizdə fəlakət baş versə və bu fəlakət nəticəsində yaşlı nəsil məhv olub yalnız kiçik uşaqlar qalsa, insan nəsli kəsilməsə də, insanlıq tarixi pozula bilər, bəşəriyyət öz insaniliyini itirə bilərdi. Mədəniyyət xəzinələri mövcud olsa da, onlardan heç kim istifadə edə bilməzdi”.

A.PERON

Doğrudan da, öyrənərək öyrədən insanın övladının tərbiyədən kənar yaşadığı hər bir anı evin bünövrəsinə damla-damla sızan suyu xatırladır. “Böyüksüz yerdə oturma”, – deyən ulularımız elə bu səbəbdəndir ki, bir-birini əvəzləyən əsrlərin bizə aydın, parlaq gələcək bəxş etməsi üçün, ilk növbədə, məhz gələcəyimizin evimizdəki əmanəti sayılan övladlarımızın düzgün tərbiyəsinə daha diqqətlə yanaşmağı tövsiyə etmişlər. Axı tərbiyənin ən gözəl keyfiyyətlərini – ədəb-ərkan qaydalarını uşaqlara mükəmməl öyrətmək millətin gələcək sərmayəsi, yüksəlişidir.
Uşağın dünyaya gəlişi ilə ailədə çox şey dəyişir.
Deyir, bir gün məşhur yunan sərkərdəsi Femistokl öz uşaqları ilə qum topaları olan meydançada at-at oynayırmış. Bu hadisə yoldan keçən bir gəncin diqqətini cəlb edir və onu heyrətə gətirir: “Necə? Böyük sərkərdə uşaqlarla at-at oynayır?” – deyə fikirləşir. Femistokl gəncin baxışlarından bunu hiss edir və gəncə yaxınlaşıb deyir: “Ata olana kimi gördüklərini heç kimə danışma”.

Muxtar respublikada əmək qabiliyyətini itirmiş əlil və ahıl, həmçinin tənha yaşayan qadınlara göstərilən diqqət və qayğı davamlı xarakter almışdır. Bu qəbildən olanların təqaüdlərinin vaxtlı-vaxtında verilməsi, onlara sosial yardımların təyin olunması, məişət və sağlamlıq problemlərinin həlli istiqamətində məqsədyönlü tədbirlərin həyata keçirilməsi regionumuzda insan amilinə yüksək önəm verilməsinin təzahürüdür.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, Səhiyyə, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliklərinin təşkilatçılığı ilə Kəngərli rayonunun Xıncab kəndində yaşayan tənha və ikinci qrup əlil Çiçək İmaməli qızı Qasımova ilə keçirilən görüş bu tədbirlərin davamı olmuşdur. Görüşdə adıçəkilən təşkilatların əməkdaşları onun yaşayış vəziyyəti ilə maraqlanmış, tibbi müayinədən keçirilməsini təmin etmiş, tənha qadına dərman preparatları və ərzaq payı vermişlər.
Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan Çiçək Qasımova ona göstərilən diqqət və qayğıya görə minnətdarlığını bildirmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidməti

“Muxtar respublikada həyata keçirilən iqtisadi islahatların fonunda yaradılan yeni iş yerləri hesabına aztəminatlı ailələrin əməkqabiliyyətli üzvlərinin fəal əməyə cəlb olunmasının məntiqi nəticəsidir ki, ehtiyac meyarının məbləğinin artmasına baxmayaraq, ünvanlı dövlət sosial yardımı alan əhalinin sayı ümumi əhalinin faiz nisbəti ilə müqayisədə ilbəil azalıb. Bu ilin ilk altı ayında bütün növ müavinətlərə və təqaüdlərə 5 milyon 745 min 609 manat ayrılıb”.
Bu barədə məlumat qəzetimizə Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidmətindən daxil olub.
Məlumatda o da bildirilir ki, əhalinin sosial müdafiəsi, ahıl və sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin sosial-tibbi reabilitasiyası, texniki bərpa vasitələri və protez-ortopediya məmulatları ilə təmini, eyni zamanda onların sanatoriya və kurortlarda müalicələrinin təşkili, cəmiyyətə inteqrasiyaları, habelə asudə vaxtlarının səmərəli təşkili bu ilin birinci yarısında da diqqət mərkəzində olub. Bütün növ müavinətlərə və təqaüdlərə ayrılan vəsaitin 1 milyon 733 min 774 manatı ünvanlı dövlət sosial yardımına sərf olunub. Ötən dövr ərzində 551 tənha ahıl və əlilə evlərində sosial məişət xidməti göstərilib. Əlillərin Bərpa Mərkəzində sağlamlıq imkanları məhdud 128 şəxsin, Uşaq Bərpa Mərkəzində 18 yaşadək sağlamlıq imkanları məhdud 115 uşağın müalicəsi təşkil edilib, eyni zamanda onurğa xəstəlikləri olan 6 məhdud fiziki imkanlının Ukrayna Respublikasına müalicəyə göndərilməsi təmin edilib. Sağlamlıq imkanları məhdud vətəndaşlarımızın sanatoriyalarda müalicəsi və istirahət etmələri üçün 60 göndəriş, texniki bərpa vasitələrinə ehtiyacı olanlara 45 əlil arabası, 27 eşitmə aparatı, 85 müxtəlif növ əsa verilib. Eyni zamanda 88 nəfərə protez-ortopediya, o cümlədən 58 nəfərə səyyar protez-ortopedik xidmət, 25 məhdud fiziki imkanlı şəxsin sosial məişət şəraitinin yaxşılaşmasına, 13 nəfərin isə respublika daxilində müalicəsinə maddi köməklik göstərilib. Muxtar respublikada müharibə əlillərinə göstərilən yüksək diqqət və qayğının ifadəsi olaraq, cari ilin may ayında bu kateqoriyadan olan 30 şəxs minik avtomobili ilə təmin edilib, əlamətdar günlərdə keçirilən görüşlərdə, ümumilikdə, 1317 sağlamlıq imkanları məhdud şəxsə və ahıla bayram sovqatı və hədiyyələr təqdim edilib.
Bəhs olunan dövrdə Məhdud Fiziki İmkanlılar üçün Naxçıvan Regional İnformasiya Mərkəzində eşitmə və danışma məhdudiyyəti olanlar üçün daktilo əlifbası (əl əlifbası) üzrə dərslərin keçilməsi təşkil olunub. Eyni zamanda mərkəzdə 429 görmə və 242 eşitmə qabiliyyəti məhdud şəxslərə xüsusi proqram təminatı əsasında yaradılan audio və elektron kitabxana xidməti istifadəyə verilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agent­liyindən aldığımız məlumata görə, bu ilin birinci yarısında sığorta haqlarının toplanmasında ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 11 faiz artım müşahidə olunub.
Agentlikdən onu da bildiriblər ki, avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası üzrə haqların toplanmasında 12 faiz artım qeydə alınıb. Bu sığorta sahəsi üzrə müqavilələrin sayında da eynifaizli artım müşahidə edilib. Bundan başqa, fərdi qəza sığortası üzrə cari ilin ilk altı ayında sığorta haqlarının toplanmasında ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 23,9 faizlik artım olub. Bu sığorta növü üzrə müqavilələrin sayı isə ötən ilin ilk yarımilinə nisbətən 35,3 faiz artıb.

Xəbərlər şöbəsi

İndi bu istirahət növünü seçənlər üçün hərtərəfli şərait yaradılıb

İsti yay günlərində insanların istirahətə daha çox ehtiyacı olur. İlin bu fəslində ucqar kəndlərə, təbiətin qoynuna üz tutanların sayı artmağa başlayır. Yay-istirahət turizminin əsl istirahət məkanlarından biri də çimərliklərdir. Doğrudur, bundan əvvəlki illərdə, hələ lap sovet dövründə də muxtar respublika ərazisindəki müxtəlif su mənbələrindən, çaylardan bəzi hallarda kortəbii şəkildə çimərlik məqsədilə istifadə edilirdi. Ancaq bu cür mənbələrdən istifadə müxtəlif təhlükəsizlik qaydalarının pozulmasından tutmuş antisanitariya şəraitinin yaranmasına qədər bir çox xoşagəlməz hallara səbəb olurdu. Çimərlik istirahətinin “ləzzətini” həyatları bahasına “qazananlar” da az olmurdu. Eyni zamanda hər kəs bundan yararlana da bilmirdi. Ancaq Uzunoba Su Anbarında yeni yaradılmış çimərlik zolağı, necə deyərlər, hamının ürəyincədir.

Ölkəmizdə əmək pensiyaları ödənilmiş məcburi sosial sığorta haqlarına əsasən təyin olunur. Bu isə pensiya məbləğini sosial sığorta haqlarının vaxtında ödənilməsindən birbaşa asılı edır. Ödənilmiş sosial sığorta haqlarının fərdi uçotunun aparılması məqsədilə Dövlət Sosial Müdafiə Fondu hər bir sığortaolunanı fərdi uçot sistemində uçota alaraq, onun üçün sosial sığorta nömrəsi olan fərdi şəxsi hesab açır. Həmin hesabda sığorta­olunanların gələcək pensiya təyinatı hüququnun reallaşdırılması üçün tələb olunan mühüm məlumatlar toplanır. Bu zaman sığortaolunanın Dövlət Sosial Müdafiə Fondunda uçota alındığını və onun üçün fərdi şəxsi hesabın açıldığını təsdiqləyən hüquqi sənəd – sosial sığorta şəhadətnaməsi rəsmiləşdirilir.
Dövlət sosial sığorta sistemində fərdi uçotun daha da inkişafı “2009-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında sığorta-pensiya sisteminin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nda qarşıya qoyulan mühüm vəzifələrdən biridir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondu tərəfindən cari ilin ilk 6 ayı ərzində 4134 nəfərə sosial sığorta şəhadətnaməsi verilmişdir ki, bu da 2013-cü ilin yanvar ayının 1-nə olan eyniadlı göstərici ilə müqayisədə 2,7 faiz çoxdur. Hazırda muxtar respublikada fərdi şəxsi hesabı olan sığortaolunanların sayı 155 min 189 nəfərə çatmışdır.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin Məhdud Fiziki İmkanlılar üçün Naxçıvan Regional İnformasiya Mərkəzində kinekt oyunları otağı təşkil edilib.
Bu münasibətlə keçirilən təqdimat mərasimində Naxçıvan Muxtar Respublikasının əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Cavid Səfərov çıxış edərək qeyd edib ki, muxtar respublikamızda sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların təhsil alması, intellektual səviyyələrinin yüksəldilməsi, onların cəmiyyətə inteqrasiyası, habelə asudə vaxtlarının səmərəli təşkili üçün hər cür şərait yaradılıb. Məhdud Fiziki İmkanlılar üçün Naxçıvan Regional İnformasiya Mərkəzinin yaradılması bu kateqoriyadan olan şəxslərin müasir informasiya texnologiyalarının imkanlarından istifadələrinə gös­tərilən diqqət və qayğının əyani ifadəsidir.
Sonra uşaqlar kinekt oyunları otağında onlar üçün yaradılmış şəraitlə tanış olublar.
Məlumat üçün bildirək ki, kinekt oyunları otağının təşkilində məqsəd autizm və daun sindromlu uşaqların, habelə bədənini koordinasiya edə bilməyən, unsiyyət qurmaqda çətinlik çəkən sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların sosial reabilitasiyasını təmin etməkdir. Kinekt yeni bir texnologiya olaraq, hər hansı bir bağlantı olmadan bu kateqoriyadan olan uşaqlara yaxın məsafədən əl və ayaq hərəkətləri ilə kompyuterdə intellektual oyunları idarə etmək sahəsində istedad və bacarıqların aşılanmasıdır. Bu qəbildən olan tədbirlər sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların zehni inkişafına, dünyagörüşünün yüksəlməsinə zəmin yaradır.
Qeyd edək ki, mərkəzin xidmətlərindən istifadə edən sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlara burada pulsuz iaşə xidməti də göstərilir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidməti

Gündən-günə gözəlləşən muxtar respublikamızda yeni salınmış meşə zolaqları öz rəngarəngliyi ilə göz oxşayır. Məhz təbiətə xüsusi gözəllik bəxş edən bu meşələri hamılıqla qoruyub saxlamalı və hər bir əkilən ağaca qayğı göstərməliyik.
İsti yay günlərində ehtimalı daha çox olan xoşagəlməz hadisələrdən biri də yanğınlardır. Belə hadisələrin qarşısının alınmasında aidiyyəti dövlət orqanları ilə yanaşı, vətəndaşların da üzərinə çox mühüm vəzifələr düşür. Məhz buna görə Naxçıvan Muxtar Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyi isti yay günlərində vətəndaşlara yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına ciddi riayət etmələrini tövsiyə edir.
Meşələrdə yanğın təhlükəsizliyinə cavabdeh olan şəxslər, o cümlədən meşə-mühafizə mühəndisləri meşələrin yanğın təhlükəsizliyi qaydalarını bilməklə meşə sahələrində və zolaqlarında yanğına qarşı ciddi rejim təyin etməli və ona ciddi riayət olunmasını daim nəzarətdə saxlamalıdırlar. Meşə təsərrüfatının rəhbər işçiləri yanğınsöndürmə texnikaları və vasitələrinin, təbii və süni su mənbələrinin, keçidlərin, yolların vəziyyətini daim yoxlamalı, mütəmadi olaraq işçilərlə yanğınsöndürmə xidmətinin çağırılması, yanğınsöndürmə avadanlıqlarından düzgün istifadə edilməsi ilə əlaqədar məşqlər keçirməlidirlər. Meşə və meşə zolaqlarında yanğınların baş verməsinə səbəb ola bilən nöqsanların aradan qaldırılması üçün təxirəsalınmaz tədbirlərin həyata keçirilməsi, həmçinin yanğınsöndürmə vasitələrinə vaxtlı-vaxtında texniki xidmətin göstərilməsinin təşkil edilməsi də zəruridir.

Sığorta deyəndə mövcud ictimai-iqtisadi münasibətlərin ən yetkin formalarından biri başa düşülür. Cəmiyyətdə inkişaf prosesləri dərinləşdikcə sığorta sistemində də həyata keçirilən tədbirlər insanların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsinə xidmət edir. Bu baxımdan müxtəlif bədbəxt hadisələr zamanı vətəndaşlara dəymiş zərərlərin sığorta ödənişləri vasitəsilə aradan qaldırılması qanunla təsbit olunmuş qaydada tənzimlənərək diqqət mərkəzində saxlanılır.

“Sığorta ödənişi nədir?” – deyə soruşulduqda, hər şeydən əvvəl, tərəflər arasında bağlanmış sığorta müqaviləsinə əsasən, qanunda nəzərdə tutulmuş hallarda sığorta hadisəsi baş verdiyi təqdirdə faydalanan şəxsə dəymiş zərərin aradan qaldırılması məqsədilə sığortaçı tərəfindən verilən məbləğ başa düşülür. Göründüyü kimi, sığorta ödənişləri sığorta müqaviləsinin əsas məqsədidir. Bəzi hallarda sığorta ödənişləri, onların verilmə qaydaları ətrafında tərəfləri maraqlandıran müəyyən suallar yarandığından bu məsələlər barədə maarifləndirməyə də ehtiyac yaranır. Bu baxımdan istər icbari, istərsə də könüllü sığortalar zamanı sığorta ödənişlərinin verilməsinin qanunla təsbit edilmiş və yaxud müqavilədə nəzərdə tutulmuş sığorta hadisələrinə görə təmin olunduğunu bilmək lazımdır.

Ali məktəblərə qəbul imtahanları abituriyentlər üçün ən yaddaqalan, ən maraqlı, ən həyəcanlı, bəziləri üçünsə ən qorxulu məqamlardandır. İmtahana mümkün qədər psixoloji və fiziki cəhətdən hazır olmaq lazımdır. Müəyyən qədər stress imtahanın gedişatına öz təsirini göstərə bilir. Söhbət məhz o stresdən gedir ki, abituriyent onu keçirən zaman bildiklərinin bəzilərini ifadə edə bilmir.

Yaxşı olar ki, abituriyent sabah imtahan verəcəyi məkanı qabaqcadan tanısın. Əgər imkan varsa, orada olsun və bir az ətrafında gəzişsin. Biz bunun əyani ifadəsini nədə görə bilərik? Abituriyent məktəbdə, evində suallara cavab verir, amma imtahanda bu bacarığı göstərə bilmir. Çünki o məkan ona tanış deyil. Məkanla tanışlıq, bir qayda olaraq, insanlarda ayrıca adaptasiya prosesinin yaranmasına səbəb olur. Bu proses isə zaman itkisi ilə nəticələnməklə diqqətin cəmlənməsinə də mənfi təsir göstərir. Abituriyent imtahana bir gün qalmış gedib həmin məkanı görə bilsə, bu hal abituriyentə çox yaxşı təsir göstərə bilər. Abituriyentin imtahandan bir gün qabaq günün ikinci yarısında mənzərəli yerləri gəzməsi, müəyyən qədər açıq havada olmağa diqqət yetirməsi daha məqsədəuyğundur. Axşam ağır qidadan çəkinmək lazımdır. Çünki bu cür qidalanma yuxu prosesinə mənfi təsir göstərə bilər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun və Kəngərli Rayon İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə Kəngərli rayonunda idarə, müəssisə işçilərinin, özəl sektor üzrə hüquqi və fiziki şəxslərin, torpaq mülkiyyətçilərinin iştirakı ilə tədbir keçirilmişdir.

Tədbirdə pensiya siyasətindən danışan Kəngərli Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Nazim Canbaxşıyev vurğulamışdır ki, aparılan islahatlar nəticəsində sığorta-pensiya sisteminin qanunvericilik bazası təkmilləşdirilmiş, fərdi uçot sistemi qurulmuş, əhaliyə sosial sığorta şəhadətnamələri verilmiş və əhalinin maddi maraqlarını təmin edən müasir pensiya modeli yaradılmışdır.
Sonra sosial sığorta qanunvericiliyinin izahı barədə Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Gəlirlər şöbəsinin müdiri Yaşar Məmmədov, əmək pensiyaları haqqında qanunvericiliyin tətbiqi, pensiyaların təyinatı və ödənişinin müasir üsullarla həyata keçirilməsi haqqında Pensiya şöbəsinin aparıcı məsləhətçisi Həbib Rzayev, sosial sığorta sistemində fərdi uçotun tətbiqi ilə bağlı Fərdi uçotun təşkili şöbəsinin aparıcı məsləhətçisi Bahadur Quliyev tədbir iştirakçılarına məlumat vermişlər.
Qeyd olunmuşdur ki, sosial sığorta vətəndaşların itirilmiş əməkhaqlarının, gəlirlərinin və ya xərclərinin kompensasiya edilməsinə, habelə itirilməsinin qarşısının alınmasına yönəldilmiş təminat formasıdır.

Muxtar respublikamızda davamlı olaraq məhdud fiziki imkanlı şəxslərin tibbi-sosial reabilitasiyalarının kompleks şəkildə həlli, o cümlədən bu kateqoriyadan olanlara protez-ortopedik xidmətlərin göstərilməsi istiqamətində müvafiq tədbirlər həyata keçirilir.
9-11 iyul tarixlərində Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi tərəfindən səyyar tibbi-texniki heyət 3 gün ərzində protez-ortopedik məmulatlarına və texniki bərpa vasitələrinə ehtiyacı olan 74 məhdud fiziki imkanlıya, o cümlədən 23 ahıla və sağlamlıq imkanları məhdud 8 uşağa növbəti səyyar xidmət göstərilib.
Tibbi-texniki heyət məhdud fiziki imkanlıların evlərinə gedərək onların ehtiyacları ilə maraqlanıb, 6 nəfərdən protez və ortez sifarişləri qəbul olunub, 6 nəfərin protezləri təmir edilib, 10 nəfərə protez-ortopedik məmulatlar verilib, eyni zamanda 58 nəfər texniki-bərpa vasitələri – 1 nəfər əlil arabası, 16 nəfər eşitmə aparatı, 41 nəfər isə müxtəlif növ əsalarla təmin edilib.
Qeyd edək ki, cari ilin ötən dövrü ərzində nazirlik tərəfindən 162 məhdud fiziki imkanlıya protez-ortopedik xidmətlər göstərilib, 215 nəfərə isə müxtəlif texniki bərpa vasitələri verilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidməti

(Oçerk)

Belə bir aforizm var: o xalq xoşbəxtdir ki, onun gözəl müəllimləri, ziyalıları var. Sevindirici haldır ki, bu gün muxtar respublikamızda belə insanlar çoxdur. Onu deyim ki, tarixən bu qədim diyar özünün yetişdirdiyi ziyalıları ilə həmişə qürur duyub. Bu  aforizmi xatırlamağım da əbəs deyil. Qəzetimizdə hər zaman ziyalı sözünə, ağsaqqal məsləhətinə geniş yer verməyə çalışırıq. Çünki belə insanların hər sözü gənclərimiz üçün örnəkdir. Budəfəki yazımızın qəhrəmanı isə Nəbi Tağıyevdir.

İki ay bundan əvvəl Culfa rayonunun Şurud kəndindən yazı hazırlayarkən müəllimlərdən, ziyalılardan söhbət düşəndə milaxlı Nəbi müəllimin adını tez-tez çəkdilər. Diqqətimi cəlb etdi. Düşündüm ki, Şurudda Nəbi müəllim haqqında belə ürəkdolusu danışırlarsa, deməli, bu insan yüksək müsbət keyfiyyətlərə malikdir. Nəbi müəllimlə görüşmək istəyim isə jurnalist marağımdan irəli gəldi. Onun haqqında rayon İcra Hakimiyyətindən məlumat almağa çalışdım. Zəng vurdum. Dəstəyi götürən növbətçidən “Nəbi müəllimi tanıyırsınızmı?” soruşanda onun haqqında xoş sözlər dedi. Onu tanımaq marağım daha da artdı. Nəhayət, Nəbi müəllimin mobil telefonu ilə əlaqə saxladıq. Axşam saat 7-də Culfa rayonunun Milax kəndinə yola düşdük. Gün yavaş-yavaş batırdı. Həmin saatlarda Milax kəndinə gedən yolda sıralanan yaşayış məntəqələri ayrı bir görkəmdə olur. Möhtəşəm Haçadağ sanki bu yoldan keçənləri salamlayır. Möhtəşəmlik rəmzi olan, özündə tariximizin izlərini yaşadan bu dağ hər yöndən bir başqa görünür. Yol boyu düşünürdüm ki, keçdiyimiz müasir kənd­lər, bu yaşayış məntəqələrində gördüyümüz məktəb binaları, abadlaşan yollar və digər obyektlər kənd həyatının bütün çətinliklərini aradan qaldırıb, şəhərlə kənd arasındakı fərqi minimuma endirib. Kənd adamları da bunu görür, belə ünvanlarda yaşamaqdan qürur duyurlar. İnsanlar öz elində, obasında qurub-yaradır, torpağı qorumaqla bu qiymətli sərvətdən səmərəli istifadə edir, əkib-becərirlər.

Əməyin mühafizəsi işçilərin təhlükəsiz və sağlam şəraitdə işləmək hüququnu təmin etmək məqsədilə nəzərdə tutulan texniki təhlükəsizlik, sanitariya, gigiyena, müalicə-profilaktika tədbirləri, normaları və standartları sistemidir.
Muxtar respublikamızda aparılan genişmiqyaslı tikinti və abadlıq işləri, habelə yeni istehsal və emal müəssisələrinin, xidmət sahələrinin fəaliyyətə başlaması iş yerlərində əməyin mühafizəsi, işçilərin sağlam və təhlükəsiz əmək şəraiti ilə təmin olunması istiqamətində davamlı tədbirlərin həyata keçirilməsini şərtləndirmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisində 8 iyun 2011-ci il tarixdə istehsalatda baş verən bədbəxt hadisələr və onların aradan qaldırılması sahəsində görülən tədbirlər və 27 fevral 2012-ci il tarixdə tikinti sektorunda əməyin təşkili, təhlükəsizlik qaydalarına riayət olunması ilə əlaqədar keçirilən müşavirələr iş yerlərində insanların sağlamlığının qorunmasına, ümumilikdə, insan amilinə verilən yüksək diqqət və qayğının ifadəsidir.

Hər bir ölkənin əhalisinin sağlamlıq səviyyəsi ətraf mühitin qorunmasından əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Ona görə də muxtar respublikamızda əhalinin sağlamlığının mühafizəsinə və möhkəmləndirilməsinə yönəldilmiş ardıcıl və genişmiqyaslı tədbirlər daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Yay fəslinin isti günlərini yaşadığımız bir vaxtda isə bu məsələ xüsusi aktuallıq kəsb edir. Özünəməxsus qayğıları olan bu fəsildə insanlar Günəşin yandırıcı şüaları ilə yanaşı, həm də qida zəhərlənmələrindən qorunmağa çalışırlar. Çünki bu fəsildə ərzaq məhsulları daha tez keyfiyyətini itirir, nəticədə, insanların sağlamlığı üçün təhlükə yaranır.
Qeyd etmək lazımdır ki, yeyinti məhsullarının keyfiyyətinə təsir edən bir çox amillər mövcuddur. Bu baxımdan onların keyfiyyət göstəriciləri dəqiq təyin olunmalı, məhsulların daşınması, lazımi şəraitdə saxlanması, qablaşdırılması, markalanması, etiketlənməsi zamanı müvafiq dövlət standartlarının və normativ-texniki sənədlərin tələblərinə əməl olunmalıdır. Yeyinti məhsullarının keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə nəzarət Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin Antiinhisar siyasəti və istehlakçıların hüquqlarının müdafiəsi şöbəsi və “İstehlak Mallarının Ekspertizası Mərkəzi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən həyata keçirilir. Nazirliyin aidiyyəti şöbəsi tərəfindən yerli istehsal və idxal məhsullarından nümunələr götürülərək mərkəzin laboratoriyasında analiz edilir. Təkcə cari ilin birinci yarısı ərzində 588 halda idxal, 1179 halda yerli istehsal məhsulları laboratoriya analizlərindən keçirilmişdir.

Muxtar respublikamızda sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqların sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, o cümlədən onların asudə vaxtlarının səmərəli təşkili daim diqqət mərkəzində saxlanılır.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi bu istiqamətdə növbəti tədbir təşkil edib. Belə ki, Məhdud Fiziki İmkanlılar üçün Naxçıvan Regional İnformasiya Mərkəzində sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək 12 uşağın iştirakı ilə kompyuter vasitəsilə “Kim tez tapar?” intellektual oyun üzrə yarış təşkil olunub. Yarışda iki qrupa bölünən sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar iki mərhələdə qabiliyyət və bacarıqlarını nümayiş etdiriblər.
Qruplarda ilk yeri tutanlara mükafat, yarışın digər iştirakçılarına isə həvəsləndirici hədiyyələr verilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, Səhiyyə, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliklərinin birgə təşkilatçılığı ilə aztəminatlı ailələrə baş çəkilməsində məqsəd belə ailələrin sosial ehtiyaclarını qarşılamaq, məişət şəraitlərində olan çatışmazlıqları aradan qaldırmaqdan ibarətdir. Sözügedən təşkilatların əməkdaşları Babək rayonunun Sirab kəndində yaşayan aztəminatlı Ələkbərovlar ailəsində olmuş, xüsusi qayğıya ehtiyacı olan ailənin yaşayış vəziyyəti ilə maraqlanmış, ailə üzvləri tibbi müayinədən keçirilmiş, onlara ərzaq payı və məişət əşyaları verilmişdir.
Aztəminatlı ailənin üzvləri belə görüşlərin keçirilməsini sosial müdafiənin gücləndirilməsi ilə yanaşı, mənəvi dəstək və qayğı nümunəsi kimi dəyərləndirərək dövlətimizə minnətdarlıqlarını bildirmişlər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun Sədərək Rayon Şöbəsi tərəfindən Sədərək Kənd Mərkəzində maarifləndirici tədbir keçirilmişdir. Tədbiri Sədərək Rayon İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri Samil Kazım­ov açaraq tədbirin əhəmiyyətindən danışmışdır.
Tədbirdə fondun Sədərək Rayon Şöbəsinin müdiri Yaqubəli Vəliyev məcburi dövlət sosial sığortasının mahiyyəti və üstünlüklərindən, əməkdaşlardan Araz Musazadə, Yavər Hüseynov və Seymur Məmmədov məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının ödənilməsinin əhəmiyyətindən, əmək pensiyaları haqqında qanunvericiliyin tətbiqi, pensiyaların plastik kartlarla ödənişinin üstünlüklərindən danışmış, fərdi uçot sistemi ilə bağlı məsələlər barədə tor­­paq mülkiyyətçilərinə məlumat vermişlər.
Qeyd olunmuşdur ki, məcburi dövlət sosial sığorta haqqı əmək pensiyalarının yeganə maliyyə mənbəyi olduğundan pensiyaların maliyyələşdirilməsi vəziyyəti bilavasitə sığorta haqqının ödənilməsindən asılıdır. Hər bir işləyən vətəndaş fəaliyyət göstərdiyi təşkilatda əməkhaqqının düzgün göstərilməsində, sosial sığorta haqlarının düzgün hesablanmasında, vaxtında və tam ödənilməsində maraqlı olmalıdır. Torpaq mülkiyyətçiləri, fiziki şəxslər isə şəxsən özləri sosial sığorta haqlarının düzgün hesablanmasını və ödənilməsini təmin etməlidirlər. Ödənilən sosial sığorta haqları vətəndaşlara sığorta stajı qazandırmış olur. Eyni zamanda məcburi dövlət sosial sığorta haqları fərdi şəxsi hesablarda toplanaraq pensiya kapitalını təşkil edir ki, bu da həmin vətəndaşların pensiyasının məbləğinin müəyyənləşdirilməsində əsas rol oynayır.
Sonda torpaq mülkiyyətçilərini maraqlandıran suallar cavablandırılmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun mətbuat xidməti

(Felyeton)

Yəqin ki, yazımızın bu cür, əcaib-qəraib sərlövhəsini görüb oxucularımız çaş-baş düşəcək. Fikirləşəcəklər ki, yenə bu mərdimazar yuxulu vaxtında sərlövhə fikirləşib və bu sərlövhədə qarmaqarışıqlıq düşüb. Vallah, bir şeydə haqlısınız ki, dostum Xırdaqulunun başına gələn və mənə danışdığı əhvalatdan sonra o qədər dolaşıq düşdüm ki, ağlıma başqa bir sərlövhə gəlmədi. Dedim, əhvalatı sizə də danışım ki, sizin də əhvalınız bir az açılsın.
Mənim dostum Xırdaqulunun iki tifili var. Gün o gün olub ki, həyat yoldaşı Böyükxanımdan analıq məzuniyyətindən çox az bir zaman keçdikdən sonra işə qayıtmasını istəyiblər və çarəsiz ər-arvad bu iki tifili kimə tapşıracaqları barədə xeyli düşünməli olublar. Uzun müddət baş sındırdıqdan sonra düşdükləri vəziyyətdən bir çıxış yolu tapılıb. Evlərinə yaxın bir yerdə tikilən bərbəzəkli bir bağça binası var. Həyətində də rəngbərəng oyuncaqları, gülləri, çiçəkləri. Çıxış yolu tapdıqları üçün xeyli sevinirlər. Xırdaqulu bir az da təşəxxüslənir ki, anası nə az, nə çox, düz 25 il bu bağçada uşaqlara “bəsdir”, “dinc dur” deyib. Elə oraya ayaq qoymağı bəsdir ki, onu tanıyanlar pişvazına çıxsınlar, uşaqlarını yerbəyer etsinlər…

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyi tərəfindən 15 iyun tarixində Babək rayonunun Şıxmahmud kəndində baş vermiş yanğın hadisəsi zamanı daşınmaz əmlakına zərər dəymiş kənd sakini Mirvəli Seyidova 4 min 754 manat məbləğində sığorta ödənişi həyata keçirilib. Zərərçəkən ev əmlakına görə sığorta müqaviləsi bağlamadığından o, ev əmlakına dəyən ziyanın aradan qaldırılması üçün sığortadan yararlana bilməyib. Mirvəli Seyidov bundan sonra sığortanın bütün xidmətlərindən yararlanacağını bildirib və ödənilən məbləğin evinin bərpasına böyük təsiri olacağını deyib.
Dövlət Baş Sığorta Agentliyindən qəzetimizə verilən məlumatda o da bildirilib ki, 7-10 iyun tarixlərində muxtar respublikamızın müxtəlif bölgələrində baş verən güclü külək, yağış, sel və dolu nəticəsində vətəndaşlara dəyən zərərə görə bu ay ərzində sığorta ödənişi həyata keçirilib. Ödənişlərin coğrafiyası Kəngərli, Babək, Culfa və Ordubad rayonlarını əhatə edib. Belə ki, Kəngərli rayonundan Əvəz Əliyev, Əntiqə Atayeva, Babək rayonundan Məftun Quliyev, Sərdar Canbaxışov, Culfadan Kamran Yunisov, Şahin Məmmədov, Abbas Əliyev, Ordubaddan Teymur Məmmədov, Elmdar Əliyev, Sahibə Məmmədova icbari sığortanın onlar üçün yaratdığı imkanlardan yararlanıblar. Ümumilikdə, yuxarıda adıçəkilən rayonlar üzrə 20 nəfərə sığorta ödənilib.

Cari ilin ötən dövründə əvvəlki ildən fərqli olaraq iki dəfə əmək
yarmarkaları keçirilmişdir

Əhalinin məşğulluğunun təmin olunması məqsədilə işaxtaran vətəndaşların münasib işlə təmin edilməsi, onların haqqı ödənilən ictimai işlərə cəlb olunması, habelə peşə hazırlığı sahəsində muxtar respublikada həyata keçirilən ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər bir daha onu göstərir ki, blokada şəraitində yaşaya-yaşaya böyük uğurlara nail olmaq mümkündür. İndi regionda əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsində ən çevik yol olan əmək yarmarkalarından geniş istifadə edilir. Rayonlarda fəaliyyət göstərən məşğulluq orqanları bu işdə mühüm rol oynayırlar. İşəgötürənlərdən boş iş yerləri haqqında məlumatlar toplanılır, bu məlumatlar əmək yarmarkalarında işaxtaranlara təqdim edilir.
Əmək yarmarkalarının təşkil olunması muxtar respublikada artıq ənənəyə çevrilmişdir. Bu tədbirin bəhrələri də göz qabağındadır. 2012-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Məşğulluq Xidməti tərəfindən şəhər və rayonlarımızın hər birində 3 əmək yarmarkası keçirilmiş, bu yarmarkalara 380 müəssisə tərəfindən 3766 boş iş yeri çıxarılmış, 891 nəfər özünə iş yeri tapmış, 17 nəfər peşə hazırlığına göndərilmiş, 95 nəfər ictimai işə cəlb olunmuşdur.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Regional Peşə Tədris Mərkəzində muxtar respublikada inşaat sahəsində fəaliyyət göstərən müəssisələrin nümayəndələrinin iştirakı ilə əməyin mühafizəsi və texniki təhlükəsizlik qaydalarına riayət olunması ilə bağlı seminarlara başlanılıb.
Bu qəbildən olan ilk tədbirə tikinti sektorunda əməyin mühafizəsi üzrə 17 əməkdaş cəlb edilib. Seminarda Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinin mütəxəssisləri tərəfindən müəssisədə əmək qanunvericiliyinin və əməyin mühafizəsi normaları, qaydaları və prinsipləri, əməyin mühafizəsi xidmətinin təşkili, fərdi və kollektiv mühafizə vasitələrindən düzgün istifadə olunması qaydaları, baş verən bədbəxt hadisə və peşə xəstəlikləri nəticəsində peşə əmək qabiliyyətinin itirilməsi hallarından işçilərin icbari sığortası haqda iştirakçılara məlumat verilib.
Seminarda qeyd edilib ki, tikinti sektoru istehsal sahələri arasında ən riskli sahələrdən sayılır. Buna səbəb isə tikinti işlərinin xarakteri və xüsusiyyətləri, yüksəklikdə aparılan işlər, həmçinin çox sayda zərərli və təhlükəli istehsalat faktorlarının olmasıdır ki, bu həm işəgötürənlər, həm də işçilər tərəfindən əməyin mühafizəsi məsələlərinə yüksək diqqət yetirilməsini tələb edir. Əməyin mühafizəsi normalarının istənilən pozuntusu ağır xəsarətlərə səbəb olur, istehsalata xeyli maddi ziyan vurur.
Əməyin təhlükəsizliyi sahəsindəki aktual problemlərdən bəhs edilən seminarda tikinti sektorunda çalışan şirkət təmsilçilərinin maarifləndirilməsi, əməyin mühafizəsi, əmək şəraitinin yaradılması zəruriliyi ilə əlaqədar biliklərinin artırılması sahəsində bu tədbirin böyük əhəmiyyət daşıdığı bildirilib, muxtar respublikada əməyin təhlükəsizliyi məsələlərinə xüsusi önəm verildiyi vurğulanıb.
Bir həftə davam edəcək seminarlarda Naxçıvan Muxtar Respublikası Prokurorluğunun və Səhiyyə Nazirliyinin nümayəndələri tərəfindən də əməyin mühafizəsi normaları, qaydaları və standartlarına əməl edilməsinə görə məsuliyyət, baş verən qəzalar zamanı zərərçəkənə ilk tibbi yardımın göstərilməsi və sair mövzular tədris olunacaq. Yekunda seminar iştirakçılarının bu sahədə bilikləri yoxlanılacaq.

 Səbuhi HÜSEYNOV

Onları düzgün istiqamətə yönəltməliyik

Nə qədər qəribə olsa da, hər gün rastlaşdığımız onlarla belə “mədəniyyət” nümunələrinə qarşı biganəliyimiz bu “mədəniyyətin” formalaşmasına gətirib çıxarır. Əslində, “küçə incəsənəti” dediyimiz ənənələri bir tərəfdən gənclərin özünüifadə etmək imkanı kimi dəyərləndirsək də, digər tərəfdən bu, gənclərin düzgün yönəldilməməsinin nəticəsidir. O gənclər ki, onlar artıq ağ köynək və qalstuk “çərçivə”sində, standart alqışlar altında deyil, səmimi bir mühitdə özlərini ifadə etmək istəyirlər. Onlar üçün hər təqdim ediləni mütləq qəbul etmək kimi məcburiyyət yoxdur. Və bir də təəssüf ki, mədəniyyət və gənclik sektoruna cavabdeh olanların heç biri bir axşam sərinliyində standart kabinetindən çıxıb bu gənclərlə ünsiyyətdə olmaq istəmir; əllərində gitara şəhərin müxtəlif parklarında oturub çalıb-oxuyan, əylənən bu gəncliyin, məhəllələrin arasındakı köhnə qarajların və yeni qazanxanaların divarlarına çəkilən şəkillərin, yazılan yazıların fərqinə varmaq istəmir. Onlar üçün standart maaş, standart iş vaxtı və az qala illər ötdükcə mahiyyəti heç dəyişməyən standart tədbirlər var. Qəbul etsək də, etməsək də, gözümüzün qarşısında formalaşmaqda olan bu “küçə incəsənəti” həm də bu standart cavabdehlərə bir etirazdır. Festivalın da, treninq-seminarların da, yay məktəblərinin də, musiqi yarışlarının da, ədəbi gecələrin də iclas formasında keçirilməsi bu gəncliyi cəlb etmir.

Əslində, kimsəni tənqid etmək fikrində deyiləm. Sadəcə, bu yazımda onlarla olan ünsiyyətimin necə alındığını təsvir etmək istəyirəm. Təbii ki, “qalstuksuz-filansız”. Tam səmimi. Yazımızın davamında qeyd etdiyimiz adlar dəyişdirilib. Bunu onlara söhbətimiz üçün verdiyim söz müqabilində etməyə məcburam.
Həmişə işə gecikəndə binaların arasındakı kəsə yollarla hərəkət edirəm. Hər dəfə bu qarajların arasından keçərkən xüsusi rənglərlə divarlara yazılmış bəzəkli yazılar məni cəlb edir. Düşünürəm ki, bəzən standart yazılan plakatları da bu cür yazılarla yazsalar, gözəl olardı. Bunu yazan uşaqlar bu işə cəlb olunsalar, həm onlar daha divarları yazmaq məcburiyyətində qalmazdılar, həm hansısa tədbirlər üçün yazıların yazılması daha ucuz qiymət və vəsait hesabına başa gələrdi, həm də divarların və binaların yazılmaması üçün inzibati tədbirlərə ehtiyac qalmazdı.

Cəmiyyətin inkişaf tempindən asılı olaraq, insan özünün müxtəlif tələbatlarının ödənilməsi üçün müəyyən həcmdə su işlətməli olur. Su həmçinin sənaye müəssisələrinin işləməsində, əkinçilikdə suvarmada, nəqliyyatın inkişaf etdirilməsində, səhiyyə və turizmdə əsas təbii komponent və həlledici təminat vasitəsi hesab edilir.
Son illər Azərbaycanda, eləcə də Naxçıvan Muxtar Respublikasında həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində təsərrüfat-içməli su təminatı xeyli yaxşılaşdırılıb, əkin sahələri artırılıb, kənd təsərrüfatı bitkilərinin məhsuldarlığı yüksəldilib. Təsərrüfat suyu ilə təchizatda muxtar respublikada yerləşən su anbarlarının da böyük rolu var. Bəs muxtar respublikanın təsərrüfat-içməli su mənbələrində vəziyyət necədir?

Bu məsələ ilə bağlı kiçik bir araşdırma apardıq və sözün düzü, nəticələr o qədər də ürəkaçan olmadı. Təəssüf ki, bir sıra yaşayış məntəqələrində içməli və suvarma suyu ilə əlaqədar kifayət qədər problem yaşanmaqdadır; su obyektlərinin sanitariya-epidemioloji sağlamlığına o qədər də ciddi diqqət yetirilmir. Belə ki, Heydər Əliyev Su Anbarında, Uzunoba, Bənəniyar, Sirab, Qahab, Məzrə Su anbarlarında apardığımız müşahidələr zamanı ərazilərin və suyun məişət tullantıları ilə çirkləndirildiyini gördük. Digər bir diqqət olunası məsələ isə bu su mənbələrinin mühafizəsi məsələsidir.
Su mənbələrindən hər gün minlərlə insan istifadə edir. Zərər vermək məqsədilə hər hansı bir şəxs kiçik miqdarda zəhərli kimyəvi və ya bakterioloji maddə ilə su anbarını zəhərləməklə böyük bir yaşayış massivini təhlükə altında qoya, epidemioloji sağlamlığa ciddi ziyan vura bilər. Ancaq, deyəsən, bu məsələ əlaqədar qurumların nümayəndələrini bir o qədər də narahat etmir. Çünki bu göllərin əksəriyyətinə sınaq məqsədilə nümayişkaranə şəkildə bir neçə şüşə sözdə “zəhərli maddə” boşaltsaq da, bizə “gözün üstə qaşın var” deyən bir nəfər belə, tapılmadı. Bu da onu göstərir ki, bu su mənbələrinin mühafizəsinə birbaşa cavabdeh olan qurumlar xoşagəlməz hadisələrin qarşısını profilaktik tədbirlərlə almaq əvəzinə gözləmə mövqeyindədirlər.

(Oçerk)

Bir tağım gənc yol kənarından
Keçərək bir bağın civarından,
Gördülər, yüz yaşında bir bağban
İşləyir bağda səy ilə hər an.
Titrəyə-titrəyə əli, bir də
Alma çərdəkləri əkər yerdə.
Gülərək etdilər sual: “A qoca,
Yüz yaşında nədir bu hal, a qoca?”
Dedi: “Yer şumlayıb cəfa çəkərəm,
Torpağa alma çərdəyi əkərəm”.
Dedilər: “Bunda bir səlahın yox,
Sən bu gün var isən, səbahın yox!
İndi əkdiklərin nə vaxt çıxar?
Bu çıxınca səni zəmanə yıxar...
Rahət ol, çəkmə boş yerə zəhmət,
Olamaz meyvəsi sənə qismət!”
Dedi: “Əkmişlər, almışız, yemişiz,
Xeyirlə yad edib dua demişiz;
Əkirik biz daha yeyənlər üçün,
Əhli-xeyrə dua deyənlər üçün”.

Yəqin ki, oxucularımız ölməz Mirzə Ələkbər Sabirin “Qoca bağban” şerilə lap uşaq yaşlarından tanışdırlar. Şeirdə ağac əkməyin, bağ salmağın xeyirxah bir iş olduğundan, təkcə bu gün üçün deyil, sabahımız üçün lazımlığından bəhs edilir. Savab, xeyir-dua qazanmaq istəyən bir şəxsin bir meyvə ağacı əkməsinin vacibliyi oxuculara aşılanır. Bu şerin yazıldığı müddətdən qərinələr ötüb, ancaq mövzu bu gün də öz əhəmiyyətini itirməyib.

Muxtar respublikada əhаlinin məşğulluğunun gücləndirilməsi, işахtаrаnlаrlа işəgötürənlər аrаsındа əlаqənin yаrаdıl­mаsı və məşğulluq оrqаnlаrının fəаliyyətinin səmərəliliyinin yüksəldilməsi məqsədilə əmək yаrmаrkаlаrının təşkili sоn illər mütərəqqi bir mеtоd kimi özünü dоğrultmaqdadır. Müаsir dövrdəki iqtisаdi inkişаf prоsеsləri, əmək bаzаrındа işçi qüvvəsinə tələbаtın kеyfiyyət strukturundаkı dəyişikliklər və bir çох digər аmillər əmək yаrmаrkаlаrının mütəmadi təşkili zərurətini də ortaya çıxarır.
Dünən bu qəbildən olan növbəti aktiv məşğulluq tədbiri Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində təşkil edilmişdi. Naxçıvan Şəhər Məşğulluq Mərkəzi tərəfindən keçirilən yarmarkaya 51 mü­əssisədən 471 boş iş yeri çıxarılmışdı.
Məşğulluq tədbirində Naxçıvan Şəhər Məşğulluq Mərkəzinin direktoru Əli Məmməd­ov, Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri İsmayıl Gülməmmədov çıxış edərək işaxtaran vətəndaşların səmərəli məşğulluqlarını təmin etmək üçün işəgötürənlərlə bilavasitə qarşılıqlı ünsiyyət yaradan belə aktiv məşğulluq tədbirlərinin əhəmiyyətindən danışıblar. Qeyd edilib ki, bu gün məşğulluq mərkəzləri tərəfindən əsas diqqət vakansiyaların toplanmasına və işaxtaran vətəndaşların işlə təmin olunması məqsədilə onlara daha aktiv dəstək göstərilməsinə yönəldilib. Naxçıvan Şəhər Məşğulluq Mərkəzi tərəfindən müəssisələrdən boş iş yerlərinin toplanılması, onlardan səmərəli istifadə olunması ciddi nəzarətə götürülüb. Hazırda mərkəz tərəfindən aktiv məşğulluq tədbirlərinin gücləndirilməsi ilə yanaşı, Naxçıvan şəhərində işaxtaran vətəndaşlara effektiv karyera və peşəyönümlü məsləhətlərin verilməsi, işaxtaranlara müasir informasiya texnologiyaları vasitəsilə daha münasib xidmətlərin göstərilməsi, onların işə düzəlməsinin asanlaşdırılması istiqamətində məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir.
Sonra yarmarkaya gələnlər mərkəz tərəfindən onlara təqdim edilən boş iş yerləri ilə tanış olublar. Bu tədbirdə 35 nəfərə işə göndəriş verilib.

Səbuhi HÜSEYNOV

Muxtar respublikada aztəminatlı ailələrin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi prioritet vəzifələrdəndir. Bunun nəticəsidir ki, cəmiyyətin aztəminatlı təbəqəsinə dövlət qayğısı ilbəil artırılır. Artıq bu bir həqiqətdir ki, dövlət bütün aztəminatlı ailələrin – çoxuşaqlı, əlil, tənha və ahıl ailələrin əsas dayağıdır.
Dövlət tərəfindən əhalinin rifah halını yaxşılaşdırmaq məqsədilə həyata keçirilən tədbirlərin bir hissəsini də sosial təminat məsələlərinin həlli təşkil edir. Bu məqsədlə cari ilin əvvəlində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisində “2012-ci ilin yekunları və qarşıda duran vəzifələr” mövzusunda keçirilən müşavirədə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinə aztəminatlı ailələrin sosial problemlərinin həlli üçün aidiyyəti orqanlarla birlikdə müvafiq tədbirlərin həyata keçirilməsi ilə bağlı tapşırıqlar verilmişdir.
Qarşıya qoyulmuş vəzifələrin icrası ilə əlaqədar muxtar respublikanın Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi, Səhiyyə, Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi nazirliklərinin əməkdaşları Babək rayonunun Vayxır kəndində yaşayan aztəminatlı, sağlamlıq imkanı məhdud vətəndaş Əhmədov Hikmət Dilsuz oğlunun ailəsində olmuşlar. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan ailənin yaşayış vəziyyəti ilə maraqlanılmış, ailə üzvləri tibbi müayinədən keçirilmiş, ailəyə ərzaq payı və məişət əşyaları verilmişdir.
Aztəminatlı ailənin üzvləri belə sosial müdafiə tədbirlərinin keçirilməsini dövlətin aztəminatlı ailələrə diqqət və qayğısının daha bir nümunəsi kimi dəyərləndirərək minnətdar­lıqlarını bildirmişlər.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidməti

Yayın istisi özünü daha çox hiss etdirdikcə axşam saatlarında parklarda, məhəllələrdə, həyətlərdə istirahət edən, gəzib dolaşan, mehribanlıqla bir çay süfrəsi arxasında oturub “Amerikadan tutmuş qonşu Məsmə xalanın evinin problemlərinədək” hər şeyi müzakirə edən insanları tez-tez görmək olar. Bu mənada son illər milli və müasir memarlıq ənənələri əsasında yenidən qurulan, təmir olunan yaşayış binaları, bu binaların ətrafında salınmış istirahət parkları hələ ki məzuniyyətə çıxmamış və yaxud da istirahətini elə doğma şəhərimizdə keçirən insanlar üçün ən sevimli məkanlardır. Di gəl ki, bu parklarda qurulub yaradılanları qorumaq, təmizliyə riayət etmək kimi bir ictimai məsuliyyətin fərqində olsaq. Axı bu qurulub yaradılanlar bizimdir – hamımızın.

*    *    *

Məhəlləyə daxil olanda hər axşamçağı onu görürəm. Bu il birinci sinfə gedəcək bu balaca oğlanın gözüaçıqlığı məni çoxdan cəlb edib. İşdən evə qayıdarkən onun qışqırdığını eşidirəm. Kiməsə, “Dur ordan, onu səninçün qoymayıblar”, – deyə qışqırır. Yaxınlaşıb yanıma çağırıram. Aramızda belə bir dialoq alınır:
– Niyə qışqırırsan?

Culfa rayonunda növbəti əmək yarmarkası keçirilib. Yarmarkada çıxış edən rayon Məşğulluq Mərkəzinin direktoru Ramiz Allahyarov muxtar respublikada keçirilən əmək yarmarkalarının işaxtaran vətəndaşların işlə təminatı baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb etdiyini vurğulayıb.
Culfa Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Allahverdi Qasımov çıxışında rayonda yeni iş yerlərinin yaradılması, məşğulluğun təmin edilməsi istiqamətində görülən işlərdən danışıb.
İşaxtaran rayon sakini Sevinc Əsgərova öz ixtisasına uyğun müvafiq işlə təmin olunmasında əməyi olanlara minnətdarlığını bildirib.
Sonra yarmarka iştirakçıları onlara təqdim edilən boş iş yerləri ilə tanış olublar. İşaxtaran vətəndaşlara rayon üzrə 20 müəssisədən 136 boş iş yerinin təqdim edildiyi yarmarkada 30 nəfərə göndəriş verilib.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyi tərəfindən 7-10 iyun tarixlərində muxtar respublikamızın müxtəlif bölgələrində baş verən güclü külək, yağış, sel və dolu nəticəsində vətəndaşlara dəyən zərərə görə sığorta ödənişi həyata keçirilib. Ödənişlərin coğrafiyası Kəngərli, Babək, Culfa və Ordubad rayonlarını əhatə edib. Belə ki, Kəngərli rayonundan Əvəz Əliyev, Əntiqə Atayeva, Babək rayonundan Məftun Quliyev, Sərdar Canbaxışov, Culfadan Kamran Yunisov, Şahin Məmmədov, Abbas Əliyev, Ordubaddan Teymur Məmmədov, Elmdar Əliyev, Sahibə Məmmədova icbari sığortanın onlar üçün yaratdığı imkanlardan yararlanıblar. Ümumilikdə, yuxarıda adıçəkilən rayonlar üzrə 20 nəfərə sığorta ödənişi həyata keçirilib.

Xəbərlər şöbəsi

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 30 dekabr 2008-ci il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2009-2015-ci illərdə Azərbaycan Respublikasında sığorta-pensiya sisteminin inkişafına dair Dövlət Pro­qramı”nda əksini tapmış mühüm müddəalardan biri də pensiya təyinatının tam avtomatlaşdırılması yolu ilə əməliyyatların vahid mərkəzdən aparılmasına keçidin təmin olunmasıdır. Ötən müddət ərzində Dövlət Sosial Müdafiə Fondu bu istiqamətdə zəruri işlər görmüş, dövlət proqramında nəzərdə tutulmuş islahat tədbirlərini həyata keçirmişdir. Avtomatlaşdırılmış pensiya təyinatına keçidin mühüm həlqəsi kimi “Əmək pensiyaları haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanununa dəyişikliklər edilmiş, sosial sığortalanma 1992-ci ildən tətbiq olunsa da, vətəndaşların işlədiyi bütün dövrlərə görə sığorta kapitalının (2006-cı il yanvarın 1-dək olan dövrə aid ümumi iş stajının hər ili üçün 170 manat) verilməsi təmin olunmuşdur.
Pensiya təyinatının avtomatlaşdırılması üçün görülən tədbirlərin mühüm istiqamətlərindən biri kimi müasir infrastrukturun qurulması işləri də paralel olaraq həyata keçirilmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunda lokal şəbəkələr qurulmuş, fondun bütün şöbələrində maddi-texniki baza və kadr potensialı gücləndirilmişdir. Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun bütün şöbələri müxtəlif növ proqram təminatı ilə təmin edilmiş və hazırda əksər işlər kompyuter sistemləri vasitəsilə həyata keçirilir. Görülən işlər nəticəsində Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun serverində elektron məlumat bazası yaradılmışdır.

Muxtar respublikamızda ahıl vətəndaşların sağlamlığının təmin olunması və qorunması həyata keçirilən sosial siyasətin əsas tərkib hissəsinə çevrilib. Ahıl insanların sağlam həyat tərzində yaşamaları üçün hər cür şərait yaradılıb.
Şahbuz şəhərindəki Ahıllar evinin sakinlərinin də sağlamlığının qorunması daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Belə ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin nəzdində yaradılmış Tibbi-Sosial Ekspert Komissiyasının həkimləri mütəmadi olaraq Ahıllar evində olur, burada yaşayan sakinlərə tibbi xidmət göstərirlər.
Bu günlərdə Tibbi-Sosial Ekspert Komissiyasının həkimləri növbəti dəfə Ahıllar evində olublar. Onlar sakinləri müayinədən keçirib, xəstə­liklərin qarşısının alınması və vaxtında müalicə edilməsi üçün onlara tibbi məsləhətlər veriblər. Bundan başqa, texniki bərpa vasitələrinə ehtiyacı olan bir ahıl eşitmə aparatı, iki ahıl isə əsa ilə təmin olunub.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun (DSMF) şöbələri tərəfindən maarifləndirici tədbirlərin keçirilməsi davam etdirilir. Növbəti maarifləndirici tədbir DSMF-nin Ordubad Rayon Şöbəsi tərəfindən rayonun Vənənd kəndində keçirilmişdir. Tədbiri Vənənd kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndə Samir Şəfiyev açaraq tədbirin əhəmiyyətindən danışmışdır.
DSMF-nin Ordubad Rayon Şöbəsinin müdiri Bayram Yusifov məcburi dövlət sosial sığortasının mahiyyəti və üstünlüklərindən, məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının ödənilməsinin əhəmiyyətindən, şöbənin əməkdaşlarından Feyzulla Əkbərov və Həbib İsmayılov isə pensiyaların plastik kartlarla ödənişinin üstünlüklərindən, fərdi uçot sisteminin təşkilindən danışmışlar. Bildirilmişdir ki, hər bir vətəndaşın gələcək sosial təminatı bu gün qanuni olaraq ödəniləcək məcburi sosial sığortadan bilavasitə asılıdır. İşləyən hər bir vətəndaş fəaliyyət göstərdiyi təşkilatda əməkhaqqının düzgün göstərilməsində, sosial sığorta haqlarının düzgün hesablanmasında, vaxtında və tam ödənilməsində maraqlı olmalıdır. Torpaq mülkiyyətçiləri, fiziki şəxslər isə şəxsən özləri sosial sığorta haqlarının düzgün hesablanmasını və ödənilməsini təmin etməlidirlər. Ödənilən sosial sığorta haqları vətəndaşlara sığorta stajı qazandırmış olur. Eyni zamanda məcburi dövlət sosial sığorta haqları fərdi şəxsi hesablarda toplanaraq pensiya kapitalını təşkil edir ki, bu da həmin vətəndaşların pensiyasının məbləğinin müəyyənləşdirilməsində əsas rol oynayır.
Qeyd olunmuşdur ki, məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının vaxtlı-vaxtında və tam məbləğdə ödənilməsi işləyən vətəndaşların gələcəkdə pensiya təminatı hüququnun yaranması, eləcə də əmək qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsi, hamiləlik və doğuş, uşağın anadan olması, uşağa qulluq, sanatoriya-kurort müalicəsi zərurəti kimi sosial sığorta hadisələri zamanı sığorta ödənişlərindən yararlanmaları üçün olduqca vacibdir.
Vurğulanmışdır ki, gələcəkdə pensiya təyinatı aparıldıqda fərdi şəxsi hesabda olan məlumatlar əsas götürüləcək. Fərdi şəxsi hesabda olan pensiya kapitalı yüksək olarsa, təyin olunacaq pensiyanın məbləği də yüksək olacaqdır.
Tədbirin sonunda torpaq mülkiyyətçilərini maraqlandıran suallar cavablandırılmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun mətbuat xidməti

Əhalinin məşğulluğunun təmin olunması, yeni infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi hesabına əlavə iş yerlərinin yaradılması məqsədilə muxtar respublikamızda mühüm tədbirlər reallaşdırılır. Belə tədbirlərdən biri də muxtar respublikanın ayrı-ayrı bölgələrində əmək yarmarkalarının təşkil edilməsidir. Növbəti əmək yarmarkası Sədərək rayonunda keçirilmişdir.
Tədbiri giriş sözü ilə açan rayon Məşğulluq Mərkəzinin direktoru Həsən Nəsirov demişdir ki, işaxtaran vətəndaşların işlə təmin olunmasında əmək yarmarkalarının rolu böyükdür. Buna görə də rayonda belə tədbirlərin keçirilməsi daim diqqət mərkəzində saxlanılır.
Direktor növbəti əmək yarmarkasına çıxarılan boş iş yerləri barədə məlumat verərək bildirmişdir ki, bu gün 10 təşkilatda olan 100 boş iş yeri işaxtaranlara təklif olunur.
Məşğulluq tədbirində Sədərək Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini Bəxtiyar Mahmudov çıxış edərək əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsi istiqamətində həyata keçirilən məqsədyönlü tədbirlərdən danışmışdır. Qeyd olunmuşdur ki, rayonda kənd və xidmət mərkəzlərinin, məktəb və uşaq bağçaları binalarının tikilməsi, içməli su və kanalizasiya xətlərinin çəkilişi, digər quruculuq tədbirlərinin həyata keçirilməsi yeni iş yerlərinin yaranmasına geniş imkanlar açır. Bundan başqa, idarə və müəssisələrdə müxtəlif ixtisas və peşələr üzrə boş iş yerləri də qeyri-məşğul əhalinin işlə təmin olunmasında əsas amildir.
İşaxtaran vətəndaş Nihad Nəcəfov əmək yarmarkasının təşkilinə görə minnətdarlığını bildirərək qeyd etmişdir ki, xüsusilə gənclərin bacarıq və qabiliyyətlərinə uyğun münasib işlə təmin olunması əhali arasında rəğbətlə qarşılanan hadisələrdəndir.
Sonra tədbir iştirakçıları idarə, müəssisə və təşkilatlar tərəfindən əmək yarmarkasına çıxarılmış boş iş yerləri ilə tanış olmuşlar. Yarmarkada 12 nəfərə göndəriş verilmişdir.

Cəfər ƏLİYEV

Yaz ayları Naxçıvan dağlarını bir rəssam kimi özünəməxsus çalarla boyayır. Bu boyama dağların yamaclarına göz oxşayan xüsusi bir gözəllik bəxş edir. Ulu Tanrının bəşəriyyətə əvəzsiz nemət kimi təqdim etdiyi bu gözəlliyi insanı valeh edən xoş ətir duyğusu tamamlayır. Həmin xoş ətir  içərisində hər birimiz üçün doğma olan bir ətir var – kəklikotu ətri...

Kəklikotu Naxçıvan dağlarında, aranda, yamaclarda, demək olar ki, muxtar respublikanın bütün bölgələrində yetişir. Necə deyərlər, özünə əsl “Naxçıvan vətəndaşı” statusu qazanan bir bitkidir. Bitkinin dərman kimi istifadəsi IV-V əsrlərə gedib çıxır. O zaman yerli sakinlər, Naxçıvanda yaşayan qədim türklər bilirdilər ki, bu bitkinin soyuqdəymə, bağırsaq xəstəliklərinə faydası çoxdur. XVII əsrdə yaşamış Azərbaycan həkimi və alimi Hacı Süleyman İrəvani bu bitkinin müalicəvi əhəmiyyəti haqda yazmışdır: “Kəklikotu iştahanı yaxşılaşdırır, həzmə kömək edir, mədəni və ciyəri təmizləyir, ağciyər üçün xeyirlidir. Çiçəyinin sirkə və duzla qarışığını ödqovucu vasitə kimi qəbul etmək məsləhətdir. Bu bitkinin həlimi qarında küt ağrıları götürür, həzmə kömək edir. Əncirlə qarışdırılmış həlimi öskürəyə faydalıdır. Təzə pendirlə yeyildikdə insanı kökəldir. Göz qarasına ləkə düşərsə, oraya kəklikotu şirəsini damcıldatmaq lazımdır. Yarpağı bal ilə ovxalanaraq məlhəmi bərk şişlərin üzərinə sürtüldükdə şişləri sorur”.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Məşğulluq Xidməti tərəfindən təşkil edilən növbəti əmək yarmarkası Şahbuz rayonunda keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə Şahbuz Rayon Məşğulluq Mərkəzinin direktoru Fəxrəddin Bağırov açaraq əmək yarmarkalarının əhəmiyyətindən danışıb. Qeyd olunub ki, əmək yarmarkalarının keçirilməsində əsas məqsəd işəgötürənlərlə işaxtaran vətəndaşlar arasında qarşılıqlı ünsiyyətin təşkil edilməsindən, işəgötürənlərin qısa vaxt ərzində müasir biliklərə yiyələnmiş ixtisaslı, peşəkar, təcrübəli kadr seçiminə geniş imkanlar yaratmaqdan, eyni zamanda işaxtaran vətəndaşların boş iş yerləri haqda məlumat almalarına və işlə təmin olunmalarına köməklik göstərilməsindən ibarətdir.
Şahbuz Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndəsi Xəqani Həsənov çıxışında əmək yarmarkasına hazırlıq dövründə həyata keçirilən təşkilati işlərdən danışıb. Vurğulanıb ki, bu mühüm aktiv məşğulluq tədbiri işəgöturənlərlə işaxtaran vətəndaşların fəal iştirakına geniş imkanlar açır.
İşaxtaran vətəndaş Gözəl Rüstəmova çıxış edərək işaxtaran vətəndaşların ixtisas və peşələrinə uyğun işlə təmin olunmaları üçün insanların sosial rifahının yaxşılaşdırılması baxımından olduqca əhəmiyyətli olan əmək yarmarkalarının təşkilatçılarına minnətdarlığını bildirib.
Qeyd edək ki, məşğulluq tədbirində işaxtaran vətəndaşlara 12 müəssisədən 138 boş iş yeri təqdim edilib, 24 nəfərə göndəriş verilib.

Xəbərlər şöbəsi

Babək rayonunda keçirilən əmək yarmarkasında rayon Məşğulluq Mərkəzinin direktoru Qurban Tarverdiyev çıxış edərək muxtar respublikada əhalinin məşğulluğu istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdən danışıb. Bildirilib ki, işaxtaran vətəndaşların, xüsusilə gənclərin işlə təmin olunması sahəsində mühüm əhəmiyyət kəsb edən tədbirlərdən biri də muxtar respublikanın bütün bölgələrində, eləcə də Babək rayonunda hər il keçirilən əmək yarmarkalarıdır. Yarmarkalara hazırlıq dövründə həyata keçirilən tədbirlər, xüsusilə işəgötürənlərlə yaradılan qarşılıqlı əməkdaşlıq münasibətləri bu mühüm aktiv məşğulluq tədbirində işəgötürənlərin və işaxtaran vətəndaşların fəal iştirakını təmin edir.
Babək Rayon İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri Vəli Vəliyev çıxışında rayonda yeni iş yerlərinin yaradılması, məşğulluğun təmin olunması istiqamətində görülən işlərdən danışıb.
İşaxtaran vətəndaş Hidayət Əliyev ixtisasına uyğun müvafiq iş tapmasında əməyi olanlara min­nətdarlığını bildirib.
Sonra yarmarka iştirakçıları onlara təqdim edilən boş iş yerləri ilə tanış olublar. 19 müəssisədən 105 boş iş yerinin işaxtaran vətəndaşlara təqdim edildiyi yarmarkada 30 nəfərə işə göndəriş verilib.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baş Sığorta Agentliyində sığorta ödənişi ilə bağlı tədbir keçirilib. Tədbirdə çıxış edən agentliyin Baş direktoru Hikmət Əsgər­ov bildirib ki, 2013-cü ilin 7 və 13 iyun tarixlərində muxtar respublikamızın müxtəlif bölgələrində güclü külək, yağış, sel və dolu nəticəsində bəzi vətəndaşların evlərinə və mənzillərinə müxtəlif dərəcələrdə zərər dəyib.
Qeyd olunub ki, Azərbaycan Respublikasının 2011-ci il 24 iyun tarixli “İcbari sığortalar haqqında” Qanununa əsasən, mülkiyyətində daşınmaz əmlak (yaşayış evi və mənzili) olan hər bir vətəndaş bu əmlakı icbari qaydada sığorta etdirməlidir. Bildirilib ki, daşınmaz əmlakını (yaşayış evi və mənzili) icbari sığorta etdirən hər bir vətəndaş yanğın, ildırım düşməsi, məişətdə və istehsalatda istifadə olunan qazın partlayışı, elektrik naqillərində baş verən qısaqapanma, qonşu tikililərdən, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrindən, yaşayış evlərindən və binalarından, mənzillərdən, otaqlardan daxil olan su nəticəsində, təbii fəlakətlər – zəlzələ, dolu, sel, daşqın, üçüncü şəxslərin hərəkətləri nəticəsində və digər müəyyən edilmiş səbəblərdən dəymiş zərər sığorta hadisəsi hesab edilir və həmin zərər üçün sığorta təminatı verilir.
Sonra daşınmaz əmlakını icbari sığorta etdirmiş 15 nəfər Naxçıvan şəhər sakininə dəymiş zərərə görə sığorta ödənişi həyata keçirilib.

Xəbərlər şöbəsi

Xəbər verdiyimiz kimi, Gürcüstanın Acarıstan Muxtar Respublikasından gələn, tənəffüs yolu xəstəliklərindən əziyyət çəkən aztəminatlı ailələrin uşaqları Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzində iyunun 4-dən başlayaraq müalicə  kursu alıblar. Dünən müalicə kursu başa çatan uşaqlar onlar üçün ayrılmış xüsusi avtobusla Gürcüstana yola salınıblar. Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyəti başçısının birinci müavini Sərdar Salahov və İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri İsmayıl Gülməmmədov uşaqlara, valideynlərə, onlarla birlikdə gələn səhiyyə işçilərinə yaxşı yol arzulayıblar. Uşaqlara Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri adından hədiyyələr verilib. Yola salınan səhiyyə işçiləri, uşaqlar, valideynlərlə görüşüb həmsöhbət olduq, təəssüratlarını öyrəndik:

Əhalinin məşğulluğunun təmin olunması məqsədilə son illər muxtar respublikamızda mühüm tədbirlər reallaşdırılır. Belə tədbirlərdən biri də əmək yarmarkalarının keçirilməsidir. Dünən Ordubad Rayon Məşğulluq Mərkəzinin keçirdiyi növbəti əmək yarmarkasında bu barədə söhbət açılmışdır.
Tədbiri giriş sözü ilə rayon Məşğulluq Mərkəzinin direktor əvəzi Nazim Hüseynov açmışdır. Bildirmişdir ki, işaxtaran vətəndaşların işlə təmin olunmasında əmək yarmarkalarının rolu böyükdür. Təkcə ötən il Ordubad rayonunda keçirilən əmək yarmarkalarında 127 nəfər işaxtaran vətəndaş daimi işlə təmin olunmuşdur. Buna görə belə tədbirlərin keçirilməsi daim diqqət mərkəzində saxlanılır.
Nazim Hüseynov növbəti əmək yarmarkasına çıxarılan boş iş yerləri barədə məlumat verərək bildirmişdir ki, bu gün 9 təşkilatda olan 141 boş iş yeri işaxtaranlara təklif olunur.
İşaxtaran vətəndaş Aytən Bayramova çıxış edərək məşğulluğun təmin olunmasında əmək yarmarkalarının keçirilməsinə görə minnətdarlığını bildirmiş, belə tədbirləri ölkə vətəndaşlarına göstərilən qayğı kimi dəyərləndirmişdir.
Tədbirdə Ordubad Rayon İcra Hakimiyyətinin nümayəndəsi Reyhun Babayev çıxış edərək muxtar respublikamızda insan amilinin diqqətdə saxlanılan məsələlərdən biri olduğunu qeyd etmiş, sosial vəziyyətin yaxşılaşdırılmasına ciddi önəm verildiyini vurğulamışdır. Bildirilmişdir ki, rayonda yeni yaradılan müəssisələr, aqrar sahənin inkişafı, tikinti-quruculuq işlərinin həcminin get-gedə artması, xidmət şəbəkələrinin genişlənməsi işaxtaran vətəndaşların işlə təmin olunmasına geniş imkanlar açmışdır.
Sonra tədbir iştirakçıları idarə, müəssisə və təşkilatlar tərəfindən əmək yarmarkasına çıxarılmış boş iş yerləri ilə tanış olmuşlar. Yarmarkada 20 nəfərə göndəriş verilmişdir.

Səbuhi HƏSƏNOV

Bu gündən növbəti əmək yarmarkalarına start verilir

İnsanların məşğulluq problemlərinin həlli istiqamətində son illər muxtar respublikada geniş layihələr həyata keçirilir. Bu tədbirlərin nəticəsidir ki, 2003-cü ilin oktyabr ayından 2013-cü ilin aprel ayının 1-dək muxtar respublikada 57 min 833 yeni iş yeri yaradılmışdır. Bunun 41 min 478-i və ya 71,7 faizi daimi iş yerləridir. 2013-cü ilin ilk rübü ərzində isə muxtar respublikada 724 yeni iş yeri yaradılmışdır ki, onların da 680-i daimi iş yeridir.
Əhalinin məşğulluğunun təmin olunması məqsədilə işaxtaran vətəndaşların münasib işlə təmin edilməsi, onların haqqı ödənilən ictimai işlərə cəlb olunması, habelə peşə hazırlığı sahəsində həyata keçirilən ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər bir daha onu göstərir ki, blokada şəraitində yaşaya-yaşaya böyük uğurlara nail olmaq mümkündür. İndi muxtar respublikada əhalinin məşğulluğunun təmin edilməsində ən çevik yol olan əmək yarmarkalarından geniş istifadə edilir. Rayonlarda fəaliyyət göstərən məşğulluq orqanları bu işdə mühüm rol oynayırlar. İşəgötürənlərdən boş iş yerləri haqqında məlumatlar toplanılır, bu məlumatlar əmək yarmarkalarında işaxtaranlara təqdim edilir.

AMEA Naxçıvan Bölməsi Bioresurslar İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Tariyel Talıbovun və bölmənin Elmi təşkilat şöbəsinin rəisi, kənd təsərrüfatı üzrə fəlsəfə doktoru Orxan Bağırovun “Naxçıvan Muxtar Respublikasının gilas və albalı genefondu” adlı monoqrafiyası bu günlərdə işıq üzü görüb.
Fundamental tədqiqat əsəri olan monoqrafiyada Naxçıvan Muxtar Respublikasının flora müxtəlifliyinin albalı-cerasus milli cinsinə daxil olan gilas və albalı bitkilərinin botaniki xüsusiyyətlərindən və əhəmiyyətinin öyrənilməsindən bəhs edilir. Kitabın ilk səhifələrində “Mədəni bitkilərin genetik ehtiyatlarının mühafizəsi və səmərəli istifadəsi haqqında” ölkə Prezidentinin Fərmanının və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “2012-2015-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişa­fı üzrə Dövlət Proqramı”nın təsdiq edilməsi haqqında” Sərəncamının mətnləri dərc olunub.
Yeni nəşrin “Gilas və albalı bitkiləri haqqında ümumi məlumat”, “Gilas və albalı bitkilərinin sistematikası və öyrənilməsi”, “Tədqiqatın material və metodikası”, “Naxçıvan Muxtar Respublikasının yerli gilas və albalı sortları”, “Sort və formaların biomorfoloji xüsusiyyətləri”, “Pomoloji qruplaşdırma”, “Xəstəlik və zərərvericilər”, “İqtisadi səmərəlilik” adlı bölmələrində Naxçıvanda mövcud olan gilas və albalının növ, sort və formalarının botaniki xüsusiyyətləri əhatəli şəkildə araşdırılaraq şərh edilir. Elmi tədqiqatların nəticəsi olaraq, monoqrafiyada muxtar respublika ərazisində mövcud gilas və albalı bitkilərinin yabanı növləri müəyyənləşdirilmiş, ilk dəfə olaraq regionda gilasın becərilən 26 sortu və 37 forması, albalının isə 12 sortu və 12 forması dəqiqləşdirilmiş, aşkar edilmiş sort və formaların pomoloji və təsərrüfat əhəmiyyəti öyrənilmiş, habelə başlıca xəstəliktörədiciləri, ziyanvericiləri müəyyənləşdirilmiş, iqtisadi səmərəliliyi hesablanmış və yeyinti sənayesi obyektlərində istifadə edilməsi üçün təkliflər hazırlanmışdır. Məhz bu təkliflər və ilk dəfə bu əsərdə əksini tapan elmi təhlil və şərhlər əsasında sözügedən nəşrdən ali və orta məktəblər üçün dərsliklərin, metodik vəsaitlərin, meyvəçiliyə dair yeni nəşrlərin hazırlanmasında istifadə oluna bilər.
180 səhifədən ibarət mono­qrafiyadan Azərbaycanda meyvəçiliyin elmi-nəzəri və təcrübi problemləri ilə əlaqədar tədqiqat aparan alimlər, mütəxəssislər, ali və orta ixtisas məktəblərinin müvafiq ixtisaslar üzrə müəllim və tələbələri faydalana bilərlər.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi

Muxtar respublika ərazisində ot-taxıl biçini dövründə yanğın təhlükəsizliyinin etibarlı təmin edilməsi və qabaqlayıcı tədbirlərin görülməsi məqsədilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı və Fövqəladə Hallar nazirliklərinin birgə tədbirlər planı hazırlanmış, planın icrası həyata keçirilməkdədir. Muxtar respublikanın kənd yaşayış məntəqələrində insanlar onlara verilən torpaq sahələrindən geniş və səmərəli istifadə edərək taxılçılığa daha çox üstünlük verirlər. Artıq kəndlilər və fermerlər əkib-becərdikləri taxılın biçilməsi üçün hazırlıq işlərinə başlamışlar. Taxılın itkisiz  tədarükü ilə bağlı qarşıya qoyulan vəzifələrdən biri də bu məhsulların yanğından qorunması, biçin dövründə yanğın təhlükəsizliyi tədbirlərinin düzgün həyata keçirilməsidir.   

Naxçıvan Muxtar Respublikası Fövqəladə Hallar Nazirliyi ot-taxıl biçini dövründə torpaq mülkiyyətçilərinə və fermerlərə yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına ciddi riayət olunmasını tövsiyə edir.
Mülkiyyət formasından asılı olmayaraq, hər bir təsərrüfat rəhbəri tabeliyində olan obyektlərin yanğın təhlükəsizliyinə cavabdeh şəxs kimi məsuliyyət daşıyır. Taxıl və ot biçininə başlamazdan öncə bütün təsərrüfat rəhbərləri, biçində iştirak edən hər bir mexanizator, sürücü kənd təsərrüfatı texnikalarını yanğına qarşı hazırlamalı, onları texniki müayinədən keçirməli, ilkin odsöndürücü vasitələrlə təmin etməlidirlər. Texnikaların yanğın təhlükəsizliyi qaydalarının tələblərinə cavab vermələri barədə akt tərtib edildikdən sonra onlar işə buraxılmalıdır. Dənli və texniki bitkilərin yığılması, daşınması, emalı və saxlanması dövründə yanğın təhlükəsizliyinə nəzarət etmək üçün əmrlə cavabdeh şəxslər təyin edilməlidir.

Naxçıvan Regional Peşə Tədris Mərkəzində yeni kurslar keçiriləcək

İqtisadiyyatın dinamik inkişafı, istehsalatda müasir texnologiyaların tətbiqi, yeni infrastruktur layihələrin icrası ixtisaslı kadrlara olan tələbatı daha da artırmışdır. Bu mənada peşə ixtisaslı kadrlara olan tələbatın ödənilməsi, habelə əhalinin müasir peşə təhsili almaq imkanlarının təmin edilməsi dövlətimizin diqqət mərkəzindədir. Peşə təhsili ümumi təhsilin tərkib hissəsi olub, ölkənin sosial-iqtisadi inkişafına təkan verən aparıcı sahələrdən biridir. 

Muxtar respublikamızda aparılan genişmiqyaslı tikinti-abadlıq işlərinin, fəaliyyətə başlayan yeni istehsal və emal müəssisələrinin, günü-gündən genişlənən xidmət sahələrinin ixtisaslı kadrlara olan tələbatını ödəmək məqsədilə zəruri tədbirlər həyata keçirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2007-ci il 28 noyabr tarixli Sərəncamı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Naxçıvan Regional Peşə Tədris Mərkəzinin yaradılması əmək bazarında ixtisaslı kadrlara olan tələbatın ödənilməsində mühüm rol oynayır.
Naxçıvan Regional Peşə Tədris Mərkəzində Məşğulluq Xidməti orqanları tərəfindən göndərilən işaxtaran vətəndaşların əmək bazarının tələbinə uyğun peşələrə yiyələnməsi, ixtisaslarının artırılması, onların fərdi məşğulluğunun təmin edilməsi, həmçinin müxtəlif idarə, müəssisə və təşkilatlara ixtisaslı kadrların hazırlanması məqsədilə müqavilə bağlanaraq peşə hazırlığı kursları təşkil olunur.

5 iyun – Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü münasibətilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi və Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublikası Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyi təmizlik aksiyası keçirib. “Gənclərimiz təbiətin çirklənməsinə “yox” deyir” adlı aksiyaya muxtar respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas məktəblərinin tələbələri cəlb edilib. 50-yə qədər tələbə gəncin bu dəfə yolandığı ərazi Kəngərli rayonunun Qarabağlar kəndində yerləşən, orta əsrlərə aid məşhur Qarabağlar türbəsinin ərazisi olub. Əvvəlcə 5 iyun – Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü və keçirilən tədbirlə bağlı iştirakçılara məlumat verilib.
Sonra ətrafda kollektiv şəkildə təmizlik işlərinə başlanıb. Polietilen torbalara doldurulan tullantılar abidə ərazisindən uzaqlaşdırılıb. Aksiya başa çatandan sonra isə Qarabağlar Abidə Kompleksi barədə tələbə gənc­lərə geniş məlumat verilib.
Gənclər və İdman Nazirliyi artıq bir neçə ildir ki, 5 iyun gününü tələbə gənclərlə birlikdə qeyd edir. Bu cür aksiyalarda məqsəd gəncləri ekologiyanın və ətraf mühitin qorunmasına cəlb etmək, onların vətənpərvərlik hisslərinin daha da artırılmasına nail olmaq və asudə vaxtın səmərəli keçməsi üçün şərait yaratmaqdır. Xatırladaq ki, eyni aksiya ötən il Batabat yaylağında keçirilib.

Səməd CANBAXŞIYEV

Yollar həmin yollar deyil

Redaksiyamızın sürücüsünə Culfa rayonunun Şurud kəndindən yazı hazırlayacağımı deyəndə bu yaşayış məntəqəsinə gedən yolun bərbad olduğunu bildirdi. Mən də: “Oqtay əmi, sən son dəfə nə zaman o kənddə olmusan?” – soruşanda cavab verdi ki, 20 il keçib üstündən. Ancaq necə əziyyətlə o kəndə gedib çatmağımızı heç unutmaram.
Budur, Şuruda gedən yoldayıq. Sürücümüzün yanıldığını gördükcə, düzünü deyim ki, sevinirdim. Gah yağış yağır, gah da külək əsirdi. Buludlar daş səltənətinə hökmranlıq edən Haça­dağın başına yığışdığından sanki yerlə göy birləşmişdi. Dağın ətəyinə qədər enən buludlar harasa tələsirmiş kimi sürətlə hərəkət edirdi. Fotomüxbirimiz Əli Xudiyev yol boyu qarşılaşdığımız gözəl təbiət mənzərələrini fotoaparatın yaddaşına köçürürdü. Yağışlı havada daha da möhtəşəm görünür sıralanan dağlar. Baxmaqdan doymursan. Bu yerlərdə gül-gülü, çiçək-çiçəyi çağırır. Dağların ətəyində qoyun sürüləri görünür. Kəklikotunun xoş ətri ətrafa yayılıb. Bu yerdə Aşıq Ələsgərin gözəl misraları yada düşür:

Muxtar respublikada bütün sahələrdə əldə olunan yüksək nailiyyətlər uşaqlara, o cümlədən xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaqlara diqqət və qayğı göstərilməsinə imkanlar yaratmışdır. Onların asudə vaxtlarının səmərəli təşkil edilməsi, təhsil alması, sosial qayğı ilə əhatə olunması daim diqqət mərkəzində saxlanılır, bu istiqamətdə lazımi tədbirlər görülür. Bu qəbildən olan uşaqlara dövlət tərəfindən hər zaman həm maddi, həm də mənəvi dəstək göstərilir, istər dövlət uşaq müəssisələrində, istərsə də ailələrdə himayə və qəyyumluqda yaşayan uşaqların ehtiyacı ödənilir, onlara geyim dəstləri və dərs ləvazimatları verilir.
1 iyun – Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü ilə əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Naxçıvan şəhərindəki Körpələr Evi və Ailələrə Dəstək Mərkəzində tədbir keçirilmişdir.

Ulu öndər Heydər ƏLİYEV: Uşaqlar bizim gələcəyimizdir. Gələcəyimizi nə cür tərbiyə edəcəyiksə, böyüdəcəyiksə, ölkəmizin, millətimizin, dövlətimizin gələcəyi bundan asılı olacaqdır.

Cəmiyyətin gələcək inkişafının əsasını uşaqlar təşkil edir. Daim qayğıya, şəfqətə ehtiyac duyan uşaqların hüquqlarının qorunması, onların layiqli vətəndaş kimi formalaşdırılması hər bir dövlətin başlı­ca sosial məsuliyyətlərindəndir. Bu məna­da 1950-ci il iyunun 1-də Birləşmiş Millət­lər Təşkilatı Baş Assambleyası tərəfindən təşkil olunan Qadınların Beynəlxalq Konfransında uşaq hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı təkliflər irəli sürülərək qəbul edilmişdir. Həmin tarixdən etibarən dünyanın əksər ölkələrində 1 iyun Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü kimi qeyd olunur.

Ölkəmizdə uşaqlara qayğının dövlət siyasətinin əsas istiqaməti kimi müəyyənləşməsi ulu öndərimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ümummilli lider hələ ötən əsrin 70-ci illərində ölkəmizə rəhbərliyi dövründə uşaqlara xüsusi diqqət yetirmiş, həmin vaxt səhiyyə, mədəniyyət, təhsil ocaqlarının, məktəbdənkənar müəssisələrin şəbəkəsinin genişləndirilməsi uşaqların təhsilinə, dünyagörüşlərinin zənginləşdirilməsinə və sağlamlıqlarının qorunmasına öz təsirini göstərmişdir. “Mən həyatımın, bu günümün, gələcəyimin xoşbəxtliyini məhz uşaqlara qayğıda, diqqətdə görürəm”, – deyən dahi şəxsiyyətin rəhbərliyi ilə müstəqillik illərində ölkəmizdə dövlət uşaq siyasəti yeni forma və məzmun qazanmış, bu sahədə zəngin qanunvericilik bazası yaradılmışdır. 1998-ci il mayın 19-da “Uşaq hüquqları haqqında” və həmin il iyunun 22-də “Valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqların sosial müdafiəsi haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları qəbul edilmişdir. Bununla yanaşı, ölkəmiz Birləşmiş Millətlər Təşkilatının “Uşaq hüquqları haqqında” Konvensiyasına qoşulmuş, “Uşaq hüquqları haqqında” Bəyannaməni qəbul etmişdir.