“Keçili”, yoxsa “Zimmi keçidi”

Keçili kəndi Şahbuz rayonu ərazisində, Zəngəzur silsiləsinin yamacında yerləşən qədim yurd yerlərindən biridir. Ərazidəki Kolluq yaşayış yeri, Dəyirman yeri, IX-XIII əsrlərə aid Xaraba Keçil kənd yeri, Keçil qəbiristanlığı və sair kimi maddi-mədəniyyət abidələri burada yaşayışın qədimdən mövcud olduğunu təsdiqləyir. Azərbaycanda məşhur olan Çınqıllı bulağı da bu kənddə yerləşir.
Faktlar sübut edir ki, XVI əsrə qədərki mənbələrdə “Keçili” kənd adına rast gəlinmir. Ona görə ehtimal edirik ki, həmin dövrə qədər kəndin adı “Zimmi keçidi” olmuş, keçili tayfası kənddə məskunlaşdıqdan sonra kəndə “Keçili” adı verilmişdir. “Zimmi keçidi” XVI-XVIII əsrlərdə Naxçıvan sancağının Dərəşahbuz nahiyəsində qeydə alınmış kənd adıdır. Nahiyədə bir-biri ilə həmsərhəd olan Nursu, Külüs, Əyrək kəndləri ilə yanaşı, adıçəkilən Zimmi keçidi kəndinin 1727-ci ildə gəliri 6737 ağça olmuşdur. Mənbələrdə “Zimmi keçidi” adının mənşəyinə toxunulmur, ancaq tədqiqatçıların bəziləri “Keçili” kənd adının mənşəyini “yer səthinin quruluşu, iqlim şəraiti ilə əlaqədar “keçid” şəklində mənalandırırlar ki, bu mülahizə də Keçili kəndinin keçmiş adının “Zimmi keçidi” olması ehtimalını artırır. “Zimmi keçidi” adının birinci komponentinin (zimmi) mənası tam aydın deyil. Ola bilsin ki, adın bu hissəsi ərəbcə “orta, ara” mənasında işlənən “zimn” sözündən yaranmışdır. “Keçid” sözü isə “bir yerdən başqa yerə keçmək üçün yol, keçəcək”, “iki dağ arasında olan dar boğaz” mənasında işlənir və “Zimmi keçidi” adı yer səthinin quruluşu ilə bağlı “dağ ortası, iki dağ arasında olan yer, məkan” mənasını verir.

Muxtar respublikamızda xalq-ordu birliyinin real nümunəsi yaradılıbdır. İstər bayram günləri, istərsə də digər əlamətdar günlərdə idarə, müəssisə və təşkilatların, həmçinin ictimaiyyətin nümayəndələri hərbi hissələrdə olur, zabit və əsgərlərlə görüşür, onlara mənəvi dəstək verirlər. Bu ənənənin davamı olaraq, 26 İyun – Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri Günü münasibətilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən sağlamlıq imkanları məhdud ifaçılardan ibarət “İnam” musiqi qrupu iyunun 22-də Culfa rayonunda yerləşən “N” hərbi hissənin zabit və əsgərləri qarşısında konsert proqramı ilə çıxış edib. Qrupun ifa etdiyi musiqi nömrələri Vətən qarşısında müqəddəs borclarını yerinə yetirən zabit və əsgərlərimiz tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində çoxsaylı ziyarətgahlar vardır. Bu ziyarətgahların bir çoxu müasir yaşayış yerlərindən kənarda qaldığı üçün unudularaq yalnız həmin ərazidə yaşayan yaşlı nəslin yaddaşında qalmışdır. Bu cür ziyarətgahların unudulmasında sovet dövründə həyata keçirilən ateizm təbliğatının və qadağaların da təsiri olmuşdur.
Ərazidə olan ziyarətgahların əksəriyyəti islamaqədərki inanclarla bağlıdır. Daşa, ağaca və sairəyə tapınmaq da bununla əlaqədardır. Bu ziyarətgahların bəzilərinin İslam tarixindən çox qədim yaranmasına baxmayaraq, sonradan onlar İslam dini ilə əlaqələndirilmiş, hətta bəzi pirlərdəki məzarların İslamda önəmli şəxslərin, seyid və şeyxlərin qəbri olması ilə bağlı rəvayətlər yaranmışdır. Bəzən isə bu cür görkəmli şəxslər əvvəlcədən ziyarətgah olan bu abidələrin ərazisində dəfn edilmiş, ziyarətgahın məhz bu məzarlara görə ziyarət edilməsi fikri formalaşmışdır. Belə olduqda müxtəlif abidələrin və yaşayış yerlərinin qədim tarixi qaranlıqda qalır. Bu abidələrimizdən biri də Culfa rayonunun Ərəfsə kəndində olan Ərəfsə piridir.

İyun yay ayıdır. Biz yazın girməsini martın 21-dən hesablayırıq və belə olduqda, deməli, iyun ayının 21 günü də hələ yazdan sayılır. Məqsədim astronomiya elmini araşdırmaq, ona yenilik gətirmək deyil, bu, mənim imkanım xaricindədir. Bir onu bilirəm ki, dünyanın əksər xalqları, millətləri iyun ayını yay ayı kimi hesablayırlar. Bizim Naxçıvanda da iyun yay ayı kimi bir şeydir, nədən ki, aranda havalar isinir, çöl-bayırın ot-alafı yavaş-yavaş soluxmağa başlayır və insanlar istirahət üçün üz tuturlar sərin-sərin yerlərə. 

Batabat yaylaqları: Batabat meşələri, bu meşələri dövrələyən səsli-sədalı, haylı-küylü dağ çayları, üzən adaları ilə dildən-dilə düşən göllər, Zorbulaq, Turşsu, dağ döşlərində, yal-yamaclarda bitən və minbir dərdə çarə olan şəfalı otlar, ormanların başı üstündən xışıltı ilə ötüb keçən yellər, bu yerləri ana qucağı kimi dövrələyən dağların arxasından qəfil peyda olan bir əlçim buluddan göz açıb-yumunca səni cumculuq eləyən leysan yağışı və yenə göz açıb-yumunca başının üstündə parlayan əlahəzrət Günəş, qırmızı palıdın daldalanacağından, çoban alaçığından, arıçı çadırından çıxan uşaqların səsləri... Xülasə, bütövlükdə, Batabat qonaq-qaradan yorulub usanmayan ev sahibi kimi hamını həlim, mehriban, gülərüz qucağına çağırır. Bir də ki, Batabat naxçıvanlı üçün Abşeron çimərlikləri, Bodrumun, Antaliyanın, adını eşidib üzünü görmədiyim Havay adalarının, Quş adasının qiymətlərini soruşanda əlin üzündə qalan bahalı otelləri deyil ha?! İstəsən, lap elə bir tikə pendir-çörəyini götür gəl, kimdir, səndən pul-para istəyən? Batabatda hər şey havayıdır, pulsuzdur, əksinə, qayıdanda Batabat sənə nəsə ərməğan edəcək. Və təkcə Batabatmı? Naxçıvanın bütün istirahət guşələri: Tillək meşələri, “Yarpaqlı yaylağı”, “Şəfa bulağı”, “Söyüdlü”, “Südlü” bulaqların başı, irili-xırdalı səfalı yerlər kimin üçündür? Doğma yurdumuzun hər qarışında dincəlməyə haqqımız var. Çünki bu yerlər bizi sevir və istəyirəm, yazam ki, biz də onları sevirik, onları qoruyuruq, ana təbiətin bəxş etdiyi səliqə-sahmanı saxlamağa çalışırıq, təmizliyinə öz ev-eşiyimizə baxdığımız kimi baxırıq və sair və ilaxır. Və bu məqamda görürəm ki, qələmim, kağızım mənə qəribə nəzərlərlə baxır, sanki demək istəyirlər ki, adam üzgörənlik eləməz, halal sözünə haram qatmaz.

Naxçıvan coğrafi arealındakı toponimlərin maraqlı və zəngin bir qolunu yaşayış məntəqəsi adları (oykonimlər) təşkil edir. Yaşayış məntəqəsi adları tarixdə baş vermiş ictimai-siyasi hadisələr, tayfa və tayfa birliklərinin yaranması, qəbilə və tayfaların tirələrə bölünməsi, yeni şəhər və kəndlərin salınması, əhalinin məşğuliyyəti, ərazinin relyef quruluşu, bitki və heyvanat aləmi ilə bağlı yaranmış və minilliklərdən zəmanəmizə əmanət qalmışdır. Yaşayış məntəqəsi adları xalq tərəfindən qoyulmuş adlardır. Vətən torpağının ünvanı olan bu adlar, sadəcə, yer adları deyil, xalqımızın ictimai, sosial-iqtisadi və mədəni həyatının tarixi göstəriciləri, doğma dilimizin qrammatik quruluşu, tarixi leksikologiyası haqda məlumat verən  dil faktlarıdır. Bu faktlar sirri açılmamış bir dünya, oxunmamış bir kitabdır. Bu kitabın hər səhifəsində tarixi keçmişimizin minbir sirri yaşayır, kəndlərimizin yaranma tarixi, adlarının meydanagəlmə səbəbi əks olunur. Xalqımızın dili, təşəkkül tarixi, mədəniyyəti, etnoqrafiyası, etnogenezi, ulu babalarımızın isti nəfəsi, ayaq izləri bu adlarda yaşayır. Odur ki, xalqımızın taleyində mühüm elmi, ictimai, siyasi əhəmiyyət kəsb edən toponimləri tarixi-onomastik baxımdan öyrənmək bugünkü həyatımız və gələcəyimiz üçün çox vacibdir. Bunu nəzərə alaraq gənc nəsildə Vətənə, doğma diyara məhəbbət hissi aşılayacaq amillərdən biri kimi Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki bəzi yaşayış məntəqəsi adlarının əmələgəlmə və yaranma yolları haqqında fikir və düşüncələrimizi bölüşmək istədik. “Naxçıvanın tarixi yaddaşı” rubrikası ilə təqdim edəcəyimiz silsilə yazılarda bu barədə oxuculara ətraflı məlumat verəcəyik.

Əbrəqunus türk mənşəli addır

Azərbaycan onomastikasında mübahisəli toponim kimi diqqəti cəlb edən coğrafi adlardan biri də “Əbrəqunus” adıdır. Culfa rayonunun inzibati ərazi vahidinə daxil olan Əbrəqunus kəndi Əlincəçayın sağ sahilində, Əlincəqala və Haçadağın qənşərində yerləşir.

Arandan fərqli olaraq, dağətəyi və dağlıq yerlərdə mal-qaranın gələn qış üçün yem tədarükü kərənti ilə görülür. Kərəntiyə “dəryaz” da deyirlər. Usta adamlar dükan-bazarlardan kərəntini seçib alarlar. Dəmir parçası ilə kərəntini bir-bir yoxlayarlar, hansı kərəntidən uzun-uzadı səs çıxdısa, deməli, onun polad qatı daha çoxdur, o kərəntini alarlar.

Kərəntinin sapı yulğunu söyüddən olsa, dözümlü olar, sınmaz. Möhsünü söyüd sapı yüngül olar, amma qalın ot layına dözməz, tez sınar. Kərəntinin sapının ortasına yemişandan, gilənardan hazırlanmış əlcək bənd edərlər. Kərəntini saplayan usta onun sahibinin boyunu nəzərə alar, əlcəyə yer seçər. Kərəntinin burnu (ucu) ilə sapa bərkidilən “əngi”nə sapın əlcək yerindən ip tutarlar. Hər iki ölçü bərabər gələnə qədər kərəntinin “ağzı” yığılar, sonra bərkidilər. Ta bundan sonra nə lay çəkdinsə, ot layı asanlıqla qatlanar. Kərəntini polad çəkic-zindanla döyərlər, özü də günün qabağında. Soyuq döyülən kərəntinin ağzı “yelə” gedər, didilər, xır-xıra ağzına oxşayar. Usta adamlar buna yol verməzlər. Çəkilən layın hər 15-20 metrindən bir kərənti itilənər ki, savdan düşməsin.

Bu günlərdə 80 illik yubileyini qeyd etdiyimiz XX əsr ədəbiyyatımızın qüdrətli simalarından biri Məmməd Araz Azərbaycan ədəbiyyatında daha çox vətənpərvərlik şeirləri və ədəbi tərcümələri ilə yadda qalıb. Onun şeirləri hələ sovet dövründə Azərbaycanda milli şüurun formalaşmasına əhəmiyyətli təsir göstərib. Məmməd Arazın şeir və poemaları ilə yanaşı, publisistikası da məhz bu məqsədə – ülvi amallara xidmət edib. Xalq şairinin 80 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2013-cü il 8 iyun tarixli Sərəncamında da məhz Məmməd Araz şerində vətəndaşlıq və Vətənə bağlılıq hisslərinin tərənnümü xüsusi vurğulanıb.
Sərəncamda qeyd olunur ki, müasir Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında özünəməxsus yeri və rolu olan Məmməd Arazın gənc yaşlarından başlayaraq yarım əsrdən artıq davam edən ədəbi fəaliyyəti mənsub olduğu xalqa layiqli şair – vətəndaş xidməti nümunəsidir. Doğma Vətənə bağlılıq, istiqlalçılıq, vətəndaşlıq hisslərinin tərənnümü, fikir dərinliyi və sadəlik, poetik təfəkkürün genişliyi kimi yüksək keyfiyyətlər Məmməd Araz yaradıcılığına uzunömürlülük bəxş etmiş, onun qələminə məxsus əsərlər geniş oxucu kütləsinin rəğbətini qazanmışdır.
Şairin doğmalarından olan yazıçı, millət vəkili Aqil Abbasla Bakı şəhərində görüşüb imzalanan sərəncama münasibətini öyrəndik. Müsahibənin gedişində yazıçı “Şərq qapısı” qəzetinin oxucuları üçün bir sıra eksklüziv yenilikləri də açıqladı.

İyunun 15-də Naxçıvan şəhərinin baş meydanında – Heydər Əliyev Muzeyinin qarşısında Milli Qurtuluş Günü münasibətilə bayram konserti olmuşdur.
Tədbirin aparıcısı qeyd etmişdir ki, 1991-ci ildə Azərbaycana rəhbərlik edən şəxslərin düşünülməmiş siyasəti, səriştəsizliyi və bacarıqsızlığı yenicə müstəqillik qazanmış gənc respublikanı uçuruma sürükləyirdi. 1993-cü ilin iyun ayında Azərbaycanda böhranlı vəziyyət son həddə çatmışdı. İstər daxili, istərsə də xarici siyasətdə yol verilmiş nöqsanlar son nəticədə ölkəni gərgin, fəlakətli bir vəziyyətə salmışdı. Belə bir ağır, taleyüklü məqamda xalqımız siyasi müdriklik və əsl uzaqgörənlik nümayiş etdirərək yeganə xilaskarına, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevə üz tutdu, ulu öndərimizi təkidlə hakimiyyətə dəvət etdi.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Yazıçılar Birliyində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Elxan Yurd­oğlunun yeni çapdan çıxmış “20+13” kitabının imza günü keçirilib. Müəllifin qələm dostları ilə yanaşı, oxucuların və ictimaiyyət nümayəndələrinin də iştirak etdiyi “İmza günü”ndə çıxış edən Yazıçılar Birliyinin sədri Asim Yadigar şair Elxan Yurdoğlunun yeni kitabının özünəməxsus cəhətlərindən və yeniliklərindən danışıb. Qeyd edilib ki, ədəbi məziyyətlərini təhlil edərkən bu kitabı Elxan Yurdoğlu yaradıcılığında növbəti pillə adlandırmaq olar.
Şairin qələm dostlarından Vaqif Məmmədov, Zeyqəm Vüqar, Səhlab Məmmədov, Rahil Tahirli, Sona Yaqublu, Elnur Kəlbizadə, Gülsadə İbrahimli, oxuculardan Hüseyn Əsgərov, Səməd Canbaxşıyev, Röyal Məmiyev, Elnur Rzayev və başqaları çıxış edərək yeni kitabın çapdan çıxması münasibətilə müəllifi təbrik edib, ona yeni-yeni yaradıcılıq uğurları arzulayıblar.

Xəbərlər şöbəsi

Dünən 15 İyun – Milli Qurtuluş Günü ilə əlaqədar Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində Naxçıvan Muxtar Respublikasının ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin şən və hazırcavablar klubları arasında müsabiqə keçirilmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi və Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublikası Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən müsabiqədə 3 komanda iştirak etmişdir. Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Karvan”, Naxçıvan Özəl Universitetinin “Öztürk” və Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin “Texniki gənclər” şən və hazırcavablar klublarının nümayiş etdirdikləri səhnəciklər tədbir iştirakçılarında böyük maraq doğurmuşdur. Müsabiqənin yekun nəticəsinə görə, “Texniki gənclər” şən və hazırcavablar klubu qalib olmuşdur. “Karvan” və “Öztürk” şən və hazırcavablar klubları isə ikinci və üçüncü yerləri bölüşmüşlər. Komandalara müsabiqənin təşkilatçıları tərəfindən diplom və kuboklar verilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Gənclər və İdman Nazirliyinin mətbuat xidməti

“Naxçıvanı qoruyan rəmzlər” silsiləsindən VI yazı

“Sənin görüm ömrün Duzdağına dönsün”. Naxçıvanı qoruyan rəmzlər silsiləsindən növbəti yazımızı hazırlayarkən yola hardan çıxmaq haqqında düşünürəm. “Naxçıvan: Nuh baba və Türk atadan gələn yol” kitabında öz əksini tapan və əsrlərin sınağından çıxıb gələn bu alqış nümunəsi diqqətimi çəkir. İnsan ömrünü Duzdağa bənzətmək nə deməkdir? Axı uzun ömür heç də  həmişə xoşbəxt və xeyirli bir ömür demək deyil. Bir-birinə Duzdağ ömrü arzulayan Azərbaycan insanı təkcə uzun deyil, həm də mənalı, faydalı bir ömür arzulayıb demək. Çünki Duzdağı Duzdağ edən, müqəddəsləşdirən təkcə onun qədimliyi və Nuh peyğəmbərlə bağlı olması deyil, həm də onun faydalılığıdır. Duz həm də qoruqçudur. Yad nəzərlərdən, bəd nəzərlərdən insanları qorumaq üçün “başa duz çevirmək” kimi bir inancımız var. Duz mənfi olan, qara olan hər şeyi qaytarır. Bu mənada Naxçıvan şəhərindən 12 kilometr məsafədə yerləşən Duzdağ Nuhla bağlılığına görə Naxçıvanın rəmzlərindən biridirsə, mənfilikləri, bu torpağa dikilən yad nəzərləri qaytarmaq inancı baxımından həm də qoruqçudur. Başqa sözlə desək, Duzdağ, sözün bütün mənalarında, Naxçıvanı qoruyan rəmzdir. 

Görkəmli rus teatrşünası Stanislavski yazırdı ki, teatr asılqandan başlayır. Bu sözdə həqiqət var. Professional teatrların təməlində dram dərnəkləri və xalq teatrları dayanır. Bugünkü Naxçıvan teatrı da müstəsna deyil. Çünki bu sənəti yaşadanlar yalnız səhnə fədailəri deyil, həmçinin xalqın özüdür. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrının 125 illik yubileyi münasibətilə keçirilən tədbirdə demişdir: “Naxçıvan teatrı da, necə deyərlər, quru yerdən yaranmamış, özündən əvvəl formalaşmış ənənələrə istinad etmişdir. Bu diyarda dünyəvi teatrın yaranmasına təsir göstərən ən mühüm amillərdən biri min illər boyu formalaşmış xalq teatrı olmuşdur. Əməklə bağlı oyun və rəqslər, mövsüm bayramları, Novruz mərasimləri, aşıq-ozan sənəti, müxtəliftipli meydan-tamaşa növləri xalq teatrının əsasını müəyyən etmiş, milli teatrın gələcək inkişafı üçün möhkəm zəmin yaratmışdır. Bütün bunlar isə, öz növbəsində, dünyəvi peşəkar teatr sənətinin yaranması ilə nəticələnmişdir”.

İyunun 10-da Naxçıvan Dövlət Universitetində ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə bəstəkar Kamal Əhmədovun fortepiano və vokal-instrumental əsərlərindən ibarət konsert proqramı olmuşdur.
Naxçıvan Dövlət Universiteti və Naxçıvan Muxtar Respublikası Bəstəkarlar Təşkilatının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbiri təşkilatın sədri, Naxçıvan Muxtar Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi Şəmsəddin Qasımov açmışdır.
Tədbirdə çıxış edən Naxçıvan Dövlət Universitetinin rektoru Saleh Məhərrəmov ümummilli lider Heydər Əliyevin Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərindən danışmış, incəsənət adamlarına göstərdiyi yüksək diqqət və qayğıdan bəhs etmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Bəstəkarlar Təşkilatının üzvü, musiqişünas Bənövşə Rzayeva təşkilatın məsul katibi, bəstəkar Kamal Əhmədovun həyat və yaradıcılığından söhbət açmış, əsərləri haqqında məlumat vermişdir. Qeyd olunmuşdur ki, yaradıcılığa gənc yaşlarından başlamış bəstəkar opera və balet istisna olmaqla, musiqinin bütün janrlarında əsərlər yazmışdır.
Sonra bəstəkarın fortepiano və vokal-instrumental əsərlərindən nümunələr səsləndirilmişdir.

Xəbərlər şöbəsi

Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrının kollektivi muxtar respublikanın rayonlarına qastrol səfərinə çıxıb. Ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi və Milli Qurtuluşun 20 illiyi münasibətilə təşkil edilən qastrol səfərində Adil Babayevin “Koroğlunun Çənlibelə qayıdışı” pyesi tamaşaçılara təqdim edilir. İyunun 11-dən başlanan tədbirin ilk səfəri Babək qəsəbəsinə olub. Babək Rayon Mədəniyyət Evində oynanılan tamaşa auditoriya tərəfindən rəğbətlə qarşılanıb. Tamaşanın rejissoru Xalq artisti Kamran Quliyev, baş rolların ifaçıları Xalq artistləri Rza Xudiyev, Rövşən Hüseynov, Şirzad Abutalıbovdur. Qastrol səfəri iyunun 28-nə qədər davam edəcək. “Koroğlunun Çənlibelə qayıdışı”nı Culfa, Şərur, Ordubad, Kəngərli və Şahbuzda, o cümlədən Naxçıvan “Sərhəd” Diviziyasının şəxsi heyəti qarşısında oynamaq nəzərdə tutulub. Bu ərəfədə teatr kollektivi 26 İyun – Silahlı Qüvvələr Günü münasibətilə əsgər və zabitlərimizi də unutmayıb. Onlara isə A.Çexovun əsərləri əsasında Tofiq Seyidovun səhnələşdirdiyi “Russayağı evlənmə” komediyası təqdim ediləcək. Bundan sonra isə teatrın 130-cu yaradıcı mövsümü başa çatacaq.

Səməd CANBAXŞIYEV

Milli poeziyamızın iftixarı olan Xalq şairi Məmməd Araz haqqında yazdığım məqalələrin birində qeyd etmişdim ki, Azərbaycan torpağını Arazsız təsəvvür etmək mümkün olmadığı kimi, Azərbaycan milli poeziyasını da Məmməd Arazsız təsəvvür etmək çox çətindir. Azərbaycan əlli milyonluq bir xalqın – azərbaycanlıların şəriksiz Vətəni olduğu kimi, Məmməd Araz yaradıcılığı da əlli milyonluq xalqımızın şəriksiz poeziyasıdır, ədəbiyyat, bədii düşüncə və təfəkkürünün vətənidir. Bu da ondan irəli gəlir ki, bu poeziyada hər bir oxucu öz hisslərini, düşüncə və təfəkkürünü görür, dərk edir, özünü bir çox məqamlarda Məmməd Araz yaradıcılığı ilə ifadə etmiş olur. Buna görə də ədəbiyyatımızın, milli-mənəvi dəyərlərimizin böyük və əvəzsiz hamisi ümummilli liderimiz Heydər Əliyev Məmməd Araz poeziyasına, onun fəlsəfəsinə və bəşəri dəyərinə çox yüksək qiymət verərək Məmməd Araza xitabən demişdir: “Doğrudur, bəzən bu yaradıcılığınıza görə siz sıxılmısınız da, sizi incidiblər də, sizə kəm baxıblar da, sizi açıq və ya gizli tənqid də eləyiblər. Ancaq mənə belə gəlir ki, Məmməd Arazın, Bəxtiyar Vahabzadənin, Xəlil Rzanın qəhrəmanlığı – mən bu sözü tam cəsarətlə deyirəm – elə ondan ibarətdir ki, onları heç bir şey qorxutmayıbdır. Onların qarşısını heç bir şey kəsməyibdir. Onlar öz işlərini görüblər. Xırda-xırda, çox incə, çox zərif görüblər və məhz bu incəliyə, zərifliyə, nazikliyə görə də sizin bu fikirləriniz bizim vətənpərvər insanlarımızın, xalqımızın ürəyinə yol tapıbdır”.

1982-ci ildən fəaliyyət göstərən Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyası Azərbaycanda, eləcə də muxtar respublikada yaşayıb-yaradan rəssamların əsərlərinin qorunub saxlanması, təbliği və gələcək nəsillərə çatdırılması məqsədilə yaradılmışdır.
Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyası 4 guşədən ibarətdir. Buraya daxil olarkən ilk olaraq “Heydər Əliyev ili”nə həsr olunmuş guşə ilə rastlaşırıq. Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin por­tretləri qalereyanın birinci guşəsinin ən dəyərli eksponatlarıdır. Dahi rəhbərin Azərbaycanda hakimiyyətdə olduğu dövrlər ərzində ölkəmizin ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi, elmi-mədəni həyatında baş verən müsbət dəyişikliklər rənglərin ecazkar dili ilə bu por­tretlər vasitəsi ilə tamaşaçılara çatdırılır. Bu guşədə nümayiş olunan eksponatlar içərisində Xalq rəssamı Hüseynqulu Əliyevin “Sərgidə”, Rafael Qədimovun “Ümidimiz sənədir”, Cavid İsmayılovun “Müstəqillik yollarında” əsərləri xüsusi maraq doğurur.

Xəbər verdiyimiz kimi, iyun ayının 3-də Gürcüstanın Acarıstan Muxtar Respublikasından gəlmiş 19 uşaq və 7 valideyn Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzində müalicə kursu keçirlər. Muxtar respublikamızla tanışlığa ilk gündən başlayan uşaqlar və valideynləri dünən Nuh peyğəmbərin məzarüstü türbəsini ziyarət ediblər. Burada onlara məlumat verilib ki, qədim, antik və orta əsr şəhər yerləri üzərində yerləşən Naxçıvan Azərbaycanın və dünyanın ən qədim şəhərlərindən biridir. Təxminən 7500 il bundan əvvəl baş vermiş ümumdünya daşqını zamanı Nuh və ona iman gətirənlərin mindiyi gəmi ilk dəfə Naxçıvanda quruya çıxmış, burada məskən salmışlar. Quruya çıxdıqdan sonra Nuh peyğəmbər Naxçıvanda yaşamış, burada vəfat etmiş, onun qəbri və qəbirüstü türbəsi Naxçıvanda Sovet hakimiyyəti qurulanadək qalmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun 28 iyun 2006-ci il tarixli “Nuh peyğəmbərin Naxçıvan şəhərindəki məzarüstü türbəsinin bərpa edilməsi haqqında” Sərəncamından sonra məzarüstü türbə bərpa edilmişdir.
Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyi ilə tanışlıq da qonaqlarda böyük maraq doğurmuşdur. Muzeyin ekspozisiyasında nümayiş etdirilən eksponatlar haqqında onlara ətraflı məlumat verilmişdir. Sonra uşaqlar və valideynləri yerli və beynəlxalq şahmat yarışlarının keçirildiyi Şahmat Mərkəzində olmuşlar.

Səbuhi HƏSƏNOV

               Sən ki mənim Nuh babamın
               Süfrəsinə duz vermisən.
               Danışanda susub tarix –
               Tarixə sən söz vermisən.
               Bütün əyri sualların
               Cavabını düz vermisən.
               Öndə gedib iz açmısan –
               Arxanca yeriyib zaman.
               Naxçıvan!
               (“Sən sevgilim, sən anamsan”).

Elxan Yurdoğlunun “Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyində nəfis tərtibatla yenicə çapdan çıxan “20+13” adlı kitabında ən çox bəyəndiyim bu misraları oxuduqca Naxçıvan haqqında sözünü yazan şairin həm də özünü yazdığını dəqiqləşdirirəm. Deyirlər ki, şairlər və yazıçılar, söz adamları bəzən özləri belə, bilmədən yaratdıqları əsərlərdə özlərini yazırlar, özlərindən yazırlar. Bəziləri, bəlkə də, bir az qısqanaraq bu sözümü qəribçiliyə sala bilərlər. Amma məncə, bu bənddəki “öndə gedib iz açmısan” misrasını Elxan Yurdoğlu elə özü haqqında yazıb. Elxan Naxçıvan ədəbi mühitində yetişməkdə olan gənc yazarların önündə gedir və iz açır. Bu iz sadədir, bu iz aqressiv deyil, bu iz köhnə ədəbi ənənələrlə yeni ədəbi dəyərlərin kompromisidir. Ən əsası isə Elxan Yurdoğlu onlarla məqalənin, yüzlərlə şerin müəllifi olsa da, “qələmi kağıza sürtməyi öyrənən kimi” özünü Dostoyevskinin “qulu”, Füzulinin, Nəsiminin “ağası” hesab edənlərə bənzəmir. Elxan Yurd­oğlu özü “məni oxumayın” yazır, onun şeirləri isə insanı oxumağa məcbur edir:

“Yeni era” Dünya Rəssamlar Akademiyası, yəqin ki, oxucularımızın əksəriyyəti üçün tanış bir qurum deyil. Dünyada məşhur olan bu yaradıcılıq akademiyasına həmyerlimiz, istedadlı rəssam Ülviyyə Həmzəyevanın həqiqi üzv seçilməsi bu qurumu naxçıvanlılara tanıtdı. Akademiyanın yeni üzvünə – Ülviyyə Həmzəyevaya üzvlük diplomunu qurumun rəhbəri, Rusiya Humanitar Akademiyasının üzvü, Rusiya Federasiyasının əməkdar rəssamı Anatoli Silov şəxsən özü təqdim etdi. Təqdimetmə mərasimindən sonra rusiyalı  qonaq öz təəssüratlarını bölüşdü. 75 yaşlı akademik onu Rusiyadan Naxçıvana çəkib gətirən Ülviyyə Həmzəyevanın sənətindən, Naxçıvan rəssamlıq məktəbində gördüyü maraqlı məqamlardan danışdı.

– Anatoli Aleksandroviç, qonaqdan, adətən, gəlişinin məqsədini soruşmuruq, ancaq xoş gəlmisiniz qədim Naxçıvan torpağına, – deyirik.

– Etiraf edim ki, mən akademiyamızın üzvlərinə diplomların təqdimatı üçün, adətən, heç yerə getmirəm. Əksinə, “Yeni era”nın prezidenti kimi mənim qəbuluma, Moskvaya gəlirlər. Buranın üzvü olmaq üçün hətta, bəzən illərlə növbəyə də dururlar. Ancaq Ülviyyə Həmzəyevaya diplom təqdiminə özüm şəxsən gəlmişəm. Çünki onun əsərləri ilə internetdə tanış olarkən o qədər xoşuma gəldi ki, bu gənc rəssamı şəxsən görmək, onun əsərlərini yaxından seyr etmək, bu əl işlərinə toxunmaq istəyi yarandı məndə. Digər tərəfdən onun “yaradıcılıq mətbəxi” ilə yaxından tanış olmaq marağı güc gəldi. Yaşadığı məkanla, mühitlə tanış olmaq istədim. Çünki rəssamın yaradıcılığına bu amillər çox təsir edir. Naxçıvana gələndə isə Ülviyyə Həmzəyevanın əsərlərinin belə mükəmməl alınmasının sirrini anladım. Naxçıvan bir rəssam üçün ideal məkandır. Mənə, sadəcə, heyrətlənmək qaldı. Mənim üçün çox xoşdur ki, sizin muxtar respublikadayam və akademiyanın mükafatını belə gənc rəssam xanıma təqdim edirəm. Azərbaycanın, Naxçıvanın belə gözəl rəssamına diplom vermək mənim üçün qürurvericidir. Biz ondan böyük ümidlə yeni, maraqlı əsərlər, yaradıcılıq maneraları gözləyirik. Çünki o, buna layıq olduğunu öz əsərləri ilə sübut edib. O, dünya səviyyəsində məşhur bir rəssam olacaq. Mən onun böyük gələcəyinə inanıram.

Hər il olduğu kimi, bu ilin iyun ayının 18-dən etibarən məktəblilərin yay tətili ilə əlaqədar Naxçıvan Dövlət Film Fondunun kino zalında Azərbaycan filmlərinin nümayişi keçiriləcək. Həftənin çərşənbə axşamı, çərşənbə və cümə axşamı günləri saat 11-də keçiriləcək nümayişdə Qarabag müharibəsindən bəhs edən “Xoca”, “Yalan”, “Dolu”, “Fəryad”, “Ağatlı oğlan” bədii filmləri məktəblilərə təqdim olunacaq. Bundan başqa, Azərbaycanfilm Studiyasının ekran əsərlərindən olan “Səma şairi” (ölməz ədib Hüseyn Cavidin həyatından bəhs edir), “Yük” (Hacı Zeynalabdin Tağıyevin və Musa Nağıyevin həyatından bəhs edir), “O dünyadan salam”, “Babək”, “Nəsimi”, “Tütək səsi”, “Qaraca qız”, “Sehrli xalat”, “Bir qalanın sirri”, “Mən mahnı bəstələyirəm”, “Qaladan tapılan mücrü”, “O olmasın, bu olsun”, “Dərviş Parisi partladır”, “Əzablı yollarla” və sair kinofilmlərinin də nümayişi nəzərdə tutulub.
Qeyd edək ki, cizgi və macəra filmlərinin də yer alacağı nümayiş pulsuzdur.
Məlumat üçün bildirək ki, filmlərin nümayiş etdiriləcəyi Dövlət Film Fondu Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Sarayında yerləşir.

Xəbərlər şöbəsi

Bununla bağlı Naxçıvan Dövlət Universitetində tədbir keçirilib

Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Naxçıvan Dövlət Universitetinin müəllimi, Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyevanın rəsm əsərləri milli kolorit baxımından Azərbaycan rəssamlıq məktəbinin gözəl nümunələridir. Rəssamlığın müxtəlif janrlarında istedadını göstərən Ülviyyə Həmzəyeva daim axtarışda, novator əsərlər yaratmaqdadır. Dünyanın bir sıra ölkələrində sərgilərdə iştirak edən gənc rəssamın “Yeni era” Dünya Rəssamlar Akademiyasının həqiqi üzvü seçilməsi onun sənətinə verilən yüksək qiymətin ifadəsidir. Bu münasibətlə dünən Naxçıvan Dövlət Universitetində tədbir keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə açan ali təhsil ocağının tərbiyə işləri üzrə prorektoru, professor Məmməd Rzayev rəssamın geniş yaradıcılıq diapazonuna malik olduğunu vurğulayıb. Belə bir mükafata layiq görülməsini, ümumən, incəsənətimizə verilən dəyər kimi qiymətləndirib.
Azərbaycan Respublikasının xalq rəssamı Hüseynqulu Əliyev Ülviyyə Həmzəyevanın yaradıcılığını təhlil edərək ona gələcək fəaliyyətində uğurlar arzulayıb.
Tədbirdə çıxış edən “Yeni era” Dünya Rəssamlar Akademiyasının prezidenti, Rusiya Humanitar Akademiyasının akademiki, Rusiyanın əməkdar rəssamı Anatoli Aleksandroviç Silov təmsil etdiyi Rəssamlar Akademiyası haqqında ətraflı məlumat verib, Ülviyyə Həmzəyevanın yaradıcılığının bu akademiyada da yüksək dəyərləndirildiyini tədbir iştirakçılarının nəzərinə çatdırıb.
Sonra Ülviyyə Həmzəyevaya akademiyanın üzvlük vəsiqəsi təqdim olunub.
Tədbir iştirakçıları Ülviyyə Həmzəyevanın əsərlərindən ibarət sərgiyə baxıblar.

Xəbərlər şöbəsi

İyunun 1-də Ordubad Rayon Mədəniyyət Evində xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş Ordubad Şəhər Uşaq Musiqi Məktəbinin yekun konserti olmuşdur. Konsertdən əvvəl Naxçıvan Muxtar Respublikası mədəniyyət və turizm nazirinin müavini Məhəmməd Həsənov çıxış edərək ölkəmizdə, o cümlədən muxtar respublikamızda mədəniyyətin inkişafına göstərilən diqqət və qayğıdan danışmış, ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi ilə əlaqədar mədəniyyət müəssisələrində keçirilən silsilə tədbirlərdən söhbət açmışdır.
“Ordubad Şəhər Uşaq Musiqi Məktəbinin xor kollektivi ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş uşaq xor kollektivlərinin bu il keçirilən səkkizinci respublika müsabiqəsində ikinci yerə layiq görülmüş və diplom­la təltif edilmiş, kollektivin xormeysteri Səbinə İbrahimova Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin mükafatına layiq görülmüşdür”, – deyən nazir müavini diplomu və mükafatı Səbinə İbrahimovaya təqdim etmişdir.
Sonra səkkizinci respublika müsabiqəsinin ikincisi olmuş kollektivin və musiqi məktəbi şagirdlərinin ifasında xor mahnıları, xalq musiqisi nömrələri və muğam təsnifləri səsləndirilmişdir.

Əli RZAYEV

Bu il Azərbaycan ədəbiyyatının qüdrətli söz sahiblərindən olan Xalq şairi Məmməd Arazın anadan olmasından 80 il ötür. Məmməd İnfil oğlu İbrahimov 1933-cü ilin bir payız günündə, oktyabr ayının 14-də Şahbuz rayonunun Nursu kəndində anadan olmuşdur. Məmməd Arazın uşaqlıq illəri ağrılı, həsrət dolu günlərin bir-birini əvəzləməsi ilə keçmişdir. Bütün bu çətinliklərə baxmayaraq, Məmməd Araz orta məktəbi bitirərək 1950-ci ildə o zamankı Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Coğrafiya fakültəsinə qəbul olunmuşdur. 1954-cü ildə ali təhsilini başa vuraraq doğma kəndində iki il müəllimlik etmişdir. 1957-ci ildən Bakıya köçən Məmməd Araz mətbuat sahəsində çalışmağa başlamışdır. Məmməd Araz 1959-1961-ci illərdə Moskvada ali ədəbiyyat kurslarında təhsil almış, 1961-ci ildən mətbuat sahəsindəki fəaliyyətini davam etdirmişdir. 1974-cü ildən “Azərbaycan təbiəti” jurnalının Baş redaktoru vəzifəsində çalışmış Məmməd Araz Azərbaycan Respublikasının “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunmuş, adına “Məmməd Araz” ədəbi mükafatı təsis edilmişdir. Və nəhayət, Məmməd Araz 2004-cü ilin payız günündə – dekabr ayının 1-də bütün varlığı qədər sevdiyi Vətəninə, xalqına əbədi “Salamat qal” dedi.

Ordubadda milli ornamentlərin əks olunduğu xalçalar toxunur

Xalçaçılıq xalqımızın milli mədəniyyəti tarixində özünəməxsus yer tutur. Azərbaycanın xalça məmulatları və onların bədii xüsusiyyətləri haqqında orta əsrlərə aid yazılı mənbələrdə maraqlı məlumatlara rast gəlinir. Xalça sənəti Naxçıvanda da geniş yayılan xalq yaradıcılığı növlərindən biridir.

Əvvəla onu qeyd edək ki, “Naxçıvan Muxtar Respublikasında Xalq yaradıcılığı günlərinin keçirilməsi haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 7 fevral 2009-cu il tarixli Sərəncamından sonra muxtar respublikada bu sənətin yaşadılması istiqamətində xeyli iş görülüb. Naxçıvan şəhərində Dövlət Xalça Muzeyi üçün yeni binanın istifadəyə verilməsi maddi-mənəvi irsin qorunub saxlanılmasına göstərilən dövlət qayğısının parlaq təzahürüdür. Belə tədbirlər bölgələrimizdə də davam etdirilir. Belə ki, 2011-ci il yanvar ayının 14-də Ordubad şəhərində öz dövrünün tanınmış siması, xeyriyyəçi Mənsur ağa Kəngərlinin əsaslı surətdə təmir-bərpa edilmiş XIX əsr abidəsi olan mülkünün bir hissəsində xalçaçılıq sexi yaradılıb. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri həmin xalçaçılıq sexində olub, milli naxışlardan istifadə edilərək hədiyyəlik xalçaların toxunmasını, muxtar respublikamızda fəaliyyət göstərən xalçaçılıq sexləri ilə təcrübə mübadiləsi aparılmasını tövsiyə edib. Xalça toxunması işi ilə 1993-cü ildən məşğul olan bu müəssisə fəaliyyətini daha da genişləndirib. Məlumat üçün bildirək ki, onlarla ordubadlı xalçaçı məhz bu istehsalat sahəsində işləyərək yetişib.

1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaradılması xalqımızın həyatına böyük tarixi hadisə kimi daxil olmuşdur. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti cəmi 23 aylıq fəaliyyəti dövründə xalqımızın milli mənlik şüurunu özünə qaytarmış, onun öz müqəddəratını təyin etməyə qadir olduğunu nümayiş etdirmişdir. Beləliklə, xalqımız istiqlalın nə demək olduğunu hiss etmiş, onun şirinliyini dadmışdır.

Heydər Əliyev Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzində 1 iyun – Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü münasibətilə Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən məktəbəqədər tərbi­yə müəssisələri­nin uşaqları arasında keçirilən “Milli dəyərlərimiz – uşaqların aləmi ilə” mövzusundakı müsabiqəyə dünən yekun vurulmuşdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi və Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin təşkilatçılığı ilə keçirilən müsabiqə uşaqlar arasında milli intellekt səviyyəsinin yüksəldilməsi, milli dəyərlərimizin yaşadılması yolunda təbliğat işinin gücləndirilməsi, milli dəyərləri uşaqlara ətraflı şəkildə izah etmək, mənimsətmək, kiçikyaşlı uşaqların Vətənə məhəbbət, böyüyə hörmət, milli dəyərlərə bağlılıq ruhunda formalaşmasının təbliğini gücləndirmək məqsədini daşıyırdı.
Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Ramilə Seyidova, Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri İsmayıl Gülməmməd­ov çıxış edərək muxtar respublikada uşaqların hərtərəfli inkişafı üçün həyata keçirilən tədbirlərdən danışmışlar.
Sonra müsabiqəyə start verilmişdir. Müsabiqədə 9 bağça iştirak etmişdir. Müsabiqənin nəticələrinə görə, Naxçıvan şəhər 3 nömrəli uşaq bağçası birinci yerə layiq görülmüşdür. 7 nömrəli uşaq bağçası ikinci, 11 nömrəli uşaq bağçası isə üçüncü olmuşdur.
Müsabiqənin bütün balaca iştirakçıları təşkilatçılar tərəfindən mükafatlandırılmışlar.

Xəbərlər şöbəsi

1 iyun – Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü münasibətilə sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar arasında keçirilən “Naxçıvan – tarixi abidələr diyarı” adlı rəsm müsabiqəsinə dünən yekun vurulub. Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi və Rəssamlar Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən müsabiqənin iştirakçıları bu dəfə “Əcəmi seyrəngahı”ndakı Naxçıvan memarlıq məktəbinin ən dəyərli abidələrindən olan Möminə xatın türbəsinin təsvirini çəkməklə istedad və bacarıqlarını nümayiş etdiriblər.
15 sağlamlıq imkanları məhdud uşağın iştirak etdiyi müsabiqədə 45 rəsmə münsiflər heyətinin baxışı olub. Müsabiqənin nəticələrinə görə, Lamiyə Abbasova birinci, Afət Rəsulova ikinci, Şahin Yusifov isə üçüncü yerlərə layiq görülüblər.
Qaliblər mükafatlandırılıb, müsabiqənin digər iştirakçılarına isə həvəsləndirici hədiyyələr verilib. Həmçinin müsabiqənin qaliblərinə Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin diplomları, iştirakçılara fəxri fərmanlar təqdim edilib.
Qeyd edək ki, bu qəbildən olan tədbirlər sağlamlıq imkanları məhdud istedadlı uşaqların yaradıcılıq potensialının, rəssamlıq təfəkkürünün inkişafına, habelə onların mənəvi dünyasının zənginləşməsinə xidmət edir.

Xəbərlər şöbəsi

Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində Naxçıvan Musiqi Kolleci tələbələrinin 28 May – Respublika Gününə həsr edilmiş konserti olmuşdur. Konsert başlanmazdan əvvəl kollecin müəllimi Rumiyyə Qasımova “Bir  kərə yüksələn bayraq bir daha enməz” adlı məruzə ilə çıxış etmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, müsəlman Şərqində ilk demokratik respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ölkəmizin çoxəsrlik sosial-iqtisadi və mədəni inkişafının, xalqımızın milli oyanışı və dirçəlişi proseslərinin məntiqi nəticəsi kimi meydana çıxmışdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti xalqımızın siyasi şüur səviyyəsinin, intellektual və mədəni potensialının göstəricisi idi. 

Cümhuriyyət gərgin və ictimai-siyasi şəraitdə cəmi 23 ay yaşasa da, tarix və həyati gerçəkliklər bir daha sübut etdi ki, “Bir kərə yüksələn bayraq bir daha enməz”. Azərbaycanımızın ay-ulduzlu, üçrəngli bayrağı XX əsrin sonlarında xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin uzaqgörən siyasəti ilə Azərbaycanın səmalarında əbədi olaraq dalğalanmağa başladı. Dahi rəhbərin səyi nəticəsində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətindən fərqli olaraq, Azərbaycan Respublikası mürəkkəb vəziyyətdə müstəqilliyini qorumağı və möhkəmləndirməyi bacarmış, ölkədə davamlı ictimai-siyasi sabitlik bərpa edilmiş, böyük uğurlara nail olunmuşdur.
Sonra söz kollecin xalq çalğı alətləri orkestrinə verilmişdir. Bədii rəhbəri və dirijoru Naxçıvan Muxtar Respublikasının əməkdar artisti Təranə Qurbanova olan orkestrin ifasında ulu öndərə, müstəqilliyimizə, dövlətçiliyimizə həsr olunmuş mahnılar səsləndirilmişdir. Görkəmli bəstəkarlarımız Üzeyir Hacıbəylinin, Qənbər Hüseynlinin, Hacı Xanməmmədovun, Ramiz Mirişlinin, Səid Rüstəmovun, Süleyman Ələsgərovun, Rauf Hacı­yevin bir-birindən gözəl əsərlərini, həmçinin xalq mahnı və rəqslərini kollecin tələbələrindən Fərid Babayev, Səxavət Rəhimov, Əbülfəz Məmmədov, Bəsti Qasımova, Samir İsmayılov, Rasim Rüstəmov ifa etmişlər. Onların ifası alqışlarla qarşılanmış, konsert proqramı tədbir iştirakçılarına əsl bayram ovqatı bəxş etmişdir.

Səbuhi HƏSƏNOV

Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin, Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin təşkilatçılığı ilə dünən 1 iyun – Uşaqları Beynəlxalq Müdafiə Günü münasibətilə sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar arasında “Naxçıvan – tarixi abidələr diyarı” adlı rəsm müsabiqəsinə başlanmışdır.
Əvvəlcə Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında Dövlət Sosial Təminat Xidmətinin rəisi Elçin Nəzərəliyev, Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri Ülviyyə Həmzəyeva çıxış edərək muxtar respublikamızda sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların hərtərəfli inkişafı, bu qəbildən olan uşaqların istedadlarının üzə çıxarılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərdən danışmışlar.
Uşaqlar kağız üzərində sulu boyalarla Nuh peyğəmbərin məzarüstü türbəsinin təsvirini çəkməklə istedad və bacarıqlarını nümayiş etdirmişlər. Qeyd edək ki, müsabiqədə 15 sağlamlıq imkanları məhdud uşaq iştirak edir.
“Naxçıvan – tarixi abidələr diyarı” adlı rəsm müsabiqəsinin iştirakçıları mayın 25-də Hüseyn Cavid məqbərəsinin, mayın 27-də isə Möminə xatın türbəsinin rəsmini çəkəcəklər. Münsiflər heyətinin rəyi əsasında müsabiqənin qaliblərinə mükafatlar, digər iştirakçılara isə hədiyyələr təqdim olunacaqdır.

Xəbərlər şöbəsi

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyev ölkəmizə rəhbərliyi dövründə mədəniyyət və incəsənətin inkişafına daim qayğı ilə yanaşmış, istedadlı uşaqların musiqi təhsili almaları, incəsənətin müxtəlif növlərinə yiyələnmələri üçün məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirmişdir.
Ulu öndərin 90 illik yubileyi ilə bağlı Babək Rayon Uşaq Musiqi Məktəbinin yekun hesabat konsertindən əvvəl çıxış edənlər dahi rəhbərin bu istiqamətdə reallaşdırdığı layihələrdən danışmış, ümummilli liderin müəyyənləşdirdiyi siyasətin bu gün muxtar respublikamızda da uğurla davam etdirildiyini vurğulamışlar. Sonra söz məktəbli musiqiçilərə verilmişdir. Konsertdə Azər Əkbərovun, Samiq Məmmədovun, Tofiq Ağayevin, Mehman Hacıyevin, Həbib Hüseynovun, həmçinin xalq çalğı alətləri, skripka, nağara, qarmon, saz, tarçalanlar ansambllarının, xor kollektivinin ifaları səsləndirilmişdir. Görkəmli bəstəkarlarımız Arif Məlikovun, Cahangir Cahangirovun, Adil Gərayın, Süleyman Ələsgərovun, Asəf Zeynallının, Tofiq Quliyevin, Rəşid Məmmədovun və başqalarının ulu öndərə, ölkəmizə, yurdumuzun təbiətinə həsr olunmuş musiqi nömrələri, xalq mahnı və rəqsləri tədbirə bayram əhval-ruhiyyəsi bəxş etmişdir.

Xəbərlər şöbəsi

Su dəyirmanları tarixən xalq arasında xeyir-bərəkət rəmzi kimi dəyərləndirilib. İnanclara görə, buraya haram məhsul gətirmək böyük günah sayılıb. Ulularımız inanıblar ki, üyüdüləcək məhsul oğurluqdursa, o zaman dəyirmanın da bərəkəti qaçacaq, çörək qıta çıxacaq. Ona görə indi də deyirlər ki, dəyirman haram götürməz. Dəyirmanın suyunu kəsən, onu çirkləndirən də el arasında qarğış-qadağa sahibi olub. Dəyirmana dən üyütməyə evin ayağı sayalı, əli bərəkətli üzvü gedib. Burada dən üyüdəndə deyərdilər: “Çörəyiniz bol olsun, ruzili olsun”. Dəyirmandan gələnlərə, dəni üyüdüb gətirən adamlara evdə xüsusi hörmət göstərilərdi, qarşısına çıxılardı. Baba-nənələrimiz çuvaldan unu üç dəfə götürüb, bir də qaytarıb yerinə boşaldıb deyərdilər: “Bərəkəti içində qalsın”. Bundan sonra un işlədilə bilərdi. Xalq arasında dəyirmanla bağlı bir sıra hikmətli deyimlər də mövcuddur: “Haqq dəyirmanda olar”, “Dəyirmanda buğda qurutmazlar”, “Dəyirmanın yaraşığı torbaçuvaldır”, “Dəyirmanın səsindən qaçan dən üyütməz”, “Hərə öz bildiyini deyər, dəyirman isə döydüyünü”, “Dəyirman çəkdiyini çəkər, çax-çax baş ağrıdar” və sair.

Hələ Neolit dövründə sadə dən daşları dən üyütmənin əsasını qoyub. Muxtar respublikanın ərazisindən tapılan maddi-mədəniyyət nümunələri təsdiq edir ki, bu dövrdə ən sadə dən üyütmələr həvəngdəstələr vasitəsilə icra olunub. Oyuq şəklində yonulmuş daşların içinə dən tökülür və dəstər vasitəsilə döyülürdü. İndi belə daşlar tarix muzeylərimizin ən nadir eksponatları arasında yer alır və qədim əkinçilik mədəniyyətindən xəbər verir. Taxılçılığın əsas təsərrüfat sahəsinə çevrildiyi dövrdə isə həvəngdəstələri nisbətən daha müasir alətlər əvəz edib. Əvvəllər taxılın una çevrilməsində sadə dən daşlarından geniş istifadə olunurdu. Sadə dən daşlarından əl dəyirmanına keçid isə taxılçılığın daha da geniş inkişaf etməsini şərtləndirən amillərdən idi.

YUNESKO-nun qərarına əsasən, 1978-ci ildən başlayaraq hər il mayın 18-i bütün dünyada “Beynəlxalq Muzeylər Günü” kimi qeyd edilir. Bu günün qeyd olunmasında əsas məqsəd xalqlar arasında mədəniyyətlərarası dialoqun inkişafına kömək göstərməkdir.
Muzeylər maddi-mənəvi dəyərləri toplayan, qoruyan, komplektləşdirən, nümayiş və təbliğ edən mədəniyyət ocaqlarıdır. Azərbaycanda muzey işinin zəngin tarixi və özünəməxsus inkişaf yolu vardır. Böyük yazıçı və dramaturq Cəlil Məmmədquluzadənin təşəbbüsü ilə 1896-cı ildə Azərbaycanda ilk dəfə olaraq Nehrəm kənd məktəbində Naxçıvan tarixinə dair maddi-mədəniyyət nümunələrinin toplandığı muzey yaradılmışdır. XX əsrin əvvəllərində isə Bakıda Xalq Məktəbləri Müdiriyyəti nəzdində Pedaqoji muzey fəaliyyətə başlamış, həmin dövrdə Ümumrusiya Texniki Cəmiyyətinin Bakı Şöbəsi nəzdində qapalı muzey yaradılmışdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Bakı şəhərində İstiqlal Muzeyi fəaliyyət göstərmişdir. Naxçıvan MSSR Xalq Komissarları Sovetinin 1924-cü il 30 oktyabr tarixli qərarına əsasən, Naxçıvan şəhərində Tarix-Etnoqrafiya Muzeyi yaradılmışdır.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi ilə əlaqədar Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Muzeyində miniatür kitab sərgisi təşkil olunub.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının mədəniyyət və turizm naziri Sarvan İbrahimov çıxış edərək bildirib ki, miniatür kitablar xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin zəngin irsinin gələcək nəsillərə çatdırılması baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir.
“Kitab” Cəmiyyətinin sədri, Miniatür Kitab Muzeyinin təsisçisi, “Şöhrət” ordenli Zərifə Salahova bildirib ki, indiyədək Azərbaycan Respublikası “Kitab” Cəmiyyətinin xəttilə ulu öndər Heydər Əliyevlə bağlı 39 miniatür nəşr işıq üzü görüb. Müxtəlif ölçülərdə buraxılan kitabların hamısı Heydər Əliyev Fondunda və Bakıdakı Miniatür Kitab Muzeyində nümayiş etdirilir. Bu gün Miniatür Kitab Muzeyində nümayiş etdirilən ən dəyərli nəşrlər məhz Heydər Əliyevə həsr olunmuş kitablardır. Çünki Azərbaycanda belə bir muzeyin varlığı, mövcudluğu da qurucu rəhbərin adı ilə bağlıdır.
Zərifə Salahova ulu öndər Heydər Əliyevin Vətənində – Naxçıvanda miniatür kitab sərgisinin təşkil edilməsini ümummilli liderin 90 illik yubileyinə layiqli töhfə olduğunu vurğulayıb və göstərilən diqqətə görə minnətdarlığını bildirib.
Sonra tədbir iştirakçıları sərgi ilə tanış olublar. Sərgidə 1995-ci ildən ötən dövr ərzində ulu öndərə həsr olunmuş miniatür kitablar sərgilənib. Nəfis tərtibatla çap olunan kitablar iştirakçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.
Sərgidə nümayiş olunan miniatür kitablar Heydər Əliyev Muzeyinə hədiyyə edilib.

Xəbərlər şöbəsi

M.T.Sidqi adına Naxçıvan Dövlət Kukla Teatrının yaz qastrol səfərləri davam edir. Teatrın kollektivi Kəngərli, Ordubad, Culfa rayonlarında olub, məktəblilər qarşısında Səbuhi Hüseynovun “Seymurun sirli yuxusu” tamaşası ilə çıxış edib. Baş rollarını Ləman Vəliyevanın, Əfsanə Nəsirovanın paylaşdığı tamaşanın əsas mövzusu sağlamlıq ilə bağlıdır. Tamaşada uşaqlara təlqin olunur ki, sağlamlıqlarının qədrini bilsinlər, böyüklərin sözünə qulaq assınlar. Tamaşanın quruluşçu rejissoru Yasəmən Ramazanova, bəstəkarı Əli Məmmədov, rəssamı Murad Babayevdir. Yaradıcı heyətin birgə işi balaca teatrsevərlər tərəfindən sevilir və maraqla qarşılanır.

Xəbərlər şöbəsi

Etik normalar dedikdə, ilk növbədə, insanların bir-birləri ilə ünsiyyəti, münasibəti, bir-birlərinə müraciəti zamanı təzahür edən mədəni davranış qaydaları başa düşülür. Bu prosesdə əsas rolu bilavasitə nitq oynayır. Bu baxımdan nitq prosesinin də özünəməxsus qaydaları, təzahür normaları vardır. Həmin qaydalara və normalara nitqimizdə əməl olunması mədəni nitqin, dolayı yolla etik ünsiyyətin yaranması ilə nəticələnir.
Ötən günlərin birində ictimai nəqliyyat vasitələrindən – avtobuslardan birində istər-istəməz bir söhbətə qulaq şahidi oldum. Arxa sırada oturan gənc ön sıradakı tanışı ilə uca səslə və kobud şəkildə söhbət edirdi:
– Ə, nətərsən? Evdə-eşikdə vəziyyət nətəridi?
– Belə da, yaxşıdı. Sənin bala-bulan nətəridi?
– İtmisən yenə. Haralardasan?
– Əşi, buralardayam da. Sən itmisən e. Bayram çöçəsinə dönmüsən.
...Söhbətin davamını etika və oxucularımızın vaxtını almamaq naminə yazmağı lüzum görmədik. Bu söhbəti avtobusdakı hər kəs, necə deyərlər, nöqtə-vergülünə qədər eşidirdi.
Bu yazıda insanlar arasında ünsiyyət mədəniyyətinin səviyyəsi haqqında söhbət açacağıq.
Əvvəlcə onu qeyd edək ki, ünsiyyət formalarından biri də şifahi nitqdir. Məhz bu ünsiyyət formasının harda və necə qurulması vacib məsələdir. Bu gün bizi düşündürən ən əsas məsələlərdən biri ünsiyyət zamanı aşkara çıxan çatışmazlıqlar, nitq mədəniyyətinin tələblərinə əməl edilməməsidir. Bir-birimizlə necə danışırıq, necə rəftar edirik? Kənardan ünsiyyətimiz necə görünür, necə təsir bağışlayır?
Müşahidələrimizə əsasən deyə bilərik ki, ünsiyyətimizin ümumi mənzərəsi o qədər də ürəkaçan deyil. Ona görə ürəkaçan deyil ki, ünsiyyətdə müəyyən dərəcədə kobuduq. Və bu kobudluq hər bir hərəkətimizdə hiss edilir. Nə səbəbdənsə qarşı tərəflə nəzakətli ünsiyyətdən “çəkinirik”. Qabalıq bəzən ən yüksək həddə çatır.
Digər bir narahatedici məsələ isə nitqimizdəki qüsurlardır. Belə ki, bəzilərimiz danışığımızda əcnəbi kəlmələr işlətməyə, bir növ, adətkərdə olmuşuq. Filankəs “yekdir”, behmankəs “ponyatkalıdır” filan. Elə bil, qarşı tərəfə təsir etmək istərkən kimsə bizə kənardan deyir ki, mütləq əcnəbi kəlməsi işlətməlisən. Yoxsa heç kim sənin nə qədər “savadlı” olduğunu bilməyəcək. Rəhmətlik Mirzə Cəlilin bu barədə gözəl bir ifadəsi var. Dahi qələm ustası deyirdi ki, dirilərimizlə rusca, ölülərimizlə ərəbcə danışırıq. Nə işdirsə, üstündən bir əsr keçməsinə baxmayaraq, vəziyyət heç də dəyişməyib. Nə etməli? Ümid edirik ki, bu sualın cavabını ziyalılarımız verə bilərlər. Özü də bu cavab tez bir vaxtda verilməlidir. Çünki buna, sözün həqiqi mənasında, böyük ehtiyacımız var. 

Firəngiz HÜSEYNBƏYLİ

Çin Xalq Respublikasının paytaxtı Pekin şəhərində “Sülh naminə səyahət” Beynəlxalq Mədəni Mübadilə Mərkəzi yaradılmasının 10-cu ildönümü münasibətilə Böyük Xalq Sarayının Qızıl zalında “Sülh və incəsənət ustası” adı altında beynəlxalq rəsm sərgisi təşkil olunmuşdur. Məlumat üçün bildirək ki, “Sülh naminə səyahət” Beynəlxalq Mədəni Mübadilə Mərkəzi 2003-cü ildə Çinin Xarici İşlər və Mədəniyyət nazirliklərinin birgə dəstəyi ilə yaradılmışdır və beynəlxalq mədəni mübadilə sahəsində fəaliyyət göstərir. Sərgidə Çinin yüksək rütbəli dövlət xadimləri, mədəniyyət sahəsində fəaliyyət göstərən insanlar, iştirakçı ölkələrin səfirləri iştirak etmişlər.
Sərgidə Çin, Azərbaycan, Rusiya, ABŞ, Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan və digər ölkələrin məşhur 100 rəssamının 200-dən artıq rəsm əsəri nümayiş olunmuşdur.
Tədbirdə Azərbaycan Respublikasını Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyeva təmsil etmişdir. Beynəlxalq sərgi çərçivəsində iştirakçılar bir çox tarixi mədəni abidələrlə, muzeylər və rəsm qalereyaları ilə tanış olmuş, böyük Çin səddi üzərində etüdlər etmişlər.

Xəbərlər şöbəsi

Onların ifaları gələcəyə böyük inam yaradır

Naxçıvan Dövlət Uşaq Teatrına bu dəfə üz tutmağıma səbəb burada hansı tamaşaların səhnələşdiriləcəyi barədə xəbər hazır­lamaq idi. Bunun üçün lazım olan məlumatları götürdükdən sonra məşq prosesi aparılan “İtən əşyalar” tamaşasını izləmək istədim. Məktəblilər rolları mahir aktyorlar kimi ifa edirdilər. Belə ifaları böyük və köklü teatrların təcrübəli aktyorlarında görmüşdüm. Amma bu, Naxçıvan Dövlət Uşaq Teatrının məktəb şagirdlərindən təşkil edilmiş truppasının, yəni qeyri-professionalların ifası idi. Az yaşları ilə gələcəyə ümidlər yaradan aktyorluq məharəti... Hiss olunurdu ki, uşaqlar istedadlıdırlar. Mükəmməl səhnə hərəkətləri, yerində edilən jestlər, uşaqların hamısının səlis səhnə danışığı, tamaşa boyu səslənən musiqi parçaları da öz yerində. Qəzetimizdə bir neçə dəfə Naxçıvan Dövlət Uşaq Teatrı barədə məqalələr dərc etmişik. Ancaq bu dəfə istədim, oxucularımız teatrın aktyorlarını daha da yaxından tanısınlar. Tamaşanın məşqlərindən sonra onlarla həmsöhbət oldum.

Budur, qarşımda Nurlan adlı bir oğlan. Nurlanı balaca tamaşaçılar yaxşı tanıyırlar. Verdiyim sualları özünəməxsusluğu ilə cavablandıran bu yeniyetmə oğlanın qabiliyyətli olduğu açıq-aydın görünür. Onu daha yaxından tanımağa çalışıram. Bildirir ki, Naxçıvan şəhərindəki 1 nömrəli tam orta məktəbin IX sinfində oxuyur. Səhnədə olduğu kimi, dərslərində də fəaldır. – Bəs necə oldu ki, Nurlan Uşaq Teatrının tamaşalarında rol almağa başladı? – deyə ona müraciət edirəm. Sualımı belə cavablandırır:

“Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi haqqında” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 21 yanvar 2013-cü il tarixli Sərəncamına və görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında qeyd olunması haqqında Ali Məclis Sədrinin 14 fevral 2013-cü il tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş Tədbirlər Planına uyğun olaraq, muxtar respublikamızda keçirilən silsilə tədbirlər ulu öndərə qədim diyarımızın sakinlərinin böyük ehtiram və məhəbbətinin ifadəsinə çevrilmişdir. Bu tədbirlərin davamı kimi dünən Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Mədəniyyət və İstirahət Parkında konsert təşkil edilmişdi.

Azərbaycan milli teatr tarixində parlaq səhifələr açmış Naxçıvan teatrının yaranmasından 130 il ötür. 1883-cü il mayın 11-də dövrünün mütərəqqi ziyalısı olan Hacı Nəcəf Zeynalovun Naxçıvanın məşhur “Zaviyyə” məhəlləsindəki evində Mirzə Fətəli Axundovun “Müsyö Jordan və Dərviş Məstəli şah” komediyasının səhnələşdirilməsi ilə əsası qoyulan Naxçıvan teatrı şərəfli inkişaf yolu keçmişdir. Naxçıvan teatrının salnaməsini vərəqlədikcə peşəkar teatr təhsili görməyən, lakin fədakar və mübariz insanların xatirəsi gözlərimiz önündə canlanır. Bu məfkurə və əməl dostlarının başında duranlar – Eynəlibəy Sultanov və Cəlil Məmmədquluzadə dram əsərləri yazmaqla bərabər, həm də rejissorluq edir, teatr təşkilatçılığı ilə məşğul olur, teatrın inkişafı üçün zamanın sərt sınaqlarına qatlaşırdılar.

Naxçıvan teatrının tarixinə nəzər saldıqda aydın görünür ki, dramaturgiyamızın elə görkəmli sənətkarı yoxdur ki, onların əsərləri tamaşaya qoyulmasın. Mirzə Fətəli Axundov, Cəlil Məmmədquluzadə, Hüseyn Cavid, Məmməd Səid Ordubadi, Üzeyir Hacıbəyov, Cəfər Cabbarlı, İslam Səfərli və onlarla başqaları Naxçıvan teatrının müraciət etdiyi sənətkarlarımızın bir qismidir. Həmçinin teatr Vilyam Şekspir, Lope de Veqa, Əziz Nesin, Nazim Hikmət, Çingiz Aytmatov və digər görkəmli dramaturqların əsərlərini tamaşaya qoymaqla teatrsevərləri dünya klassiklərinin yaradıcılığı ilə tanış etmiş, xalqımızın bəşəri sərvətlər xəzinəsinə yiyələnməsində əvəzsiz xidmətlər göstərmişdir.

Ulu öndər Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə Naxçıvan Muxtar Respublikası ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında müəllif şeirlərindən ibarət muxtar respublika müsabiqəsi keçirilmişdir.
Əvvəlcə müsabiqə iştirakçıları ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərindəki abidəsini ziyarət etmişlər.
Heydər Əliyev Uşaq-Gənclər Yaradıcılıq Mərkəzində keçirilən tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Piri Nağıyev bildirmişdir ki, ulu öndər Heydər Əliyev bütün ömrünü xalqının, ölkə­sinin nurlu gələcəyinə, inkişafına həsr etmişdir. O, respublikamıza rəhbərlik etdiyi dövrlərdə gənc nəslin vətənpərvərlik ruhunda tərbiyəsini, onların fiziki, mənəvi sağlamlığını, milli-mənəvi dəyərlərimiz zəminində böyümələrini xüsusilə diqqət mərkəzində saxlamış, Azərbaycan gənc­liyinə zəngin mənəvi irs miras qoymuşdur.
Sonra müsabiqəyə start verilmişdir. Məktəblilərin ifasında ulu öndərə həsr edilmiş müəllif şeirləri bədii qiraət olunmuşdur.
Müsabiqənin yekun nəticəsinə görə, birinci yerə Şahbuz şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin 6-cı sinif şagirdi Səma Xəlilli və Heydər Əliyev adına Hərbi Liseyin kursantı İbrahim İbrahimli layiq görülmüşlər.
Qaliblərə Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən mükafatlar verilmişdir.

Xəbərlər şöbəsi

Poema ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunur

Doxsan il bundan əvvəl Naxçıvan torpağında,
Gül-çiçəkli, ətirli gözəl bahar çağında –
Zəhmətkeş ailəsində gözəl bir yaz səhəri
Bir Günəş doğdu Şərqdə, yayıldı şəfəqləri.
Heç kim duymadı o gün, heç kim bilmədi o gün,
Fəda edəcəkdir O, öz ömrünü xalq üçün.
Düşünmədilər də ki, bu balaca ürəkdə
Min arzu böyüyəcək onunla gələcəkdə:
Hər diləyi Vətənlə bağlı olan arzular,
Azərbaycan eşqiylə qəlbə dolan arzular...
Böyüdükcə səbrlə, təmkinlə düşünəcək,
İçindəki arzular gerçək olacaq, gerçək.

Mayın 4-də Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyinə həsr olunmuş uşaq musiqi, incəsənət və bədii sənətkarlıq məktəbləri şagirdlərinin muxtar respublika müsabiqəsi yekun konserti ilə başa çatmışdır.
Konsertdən əvvəl tədbir iştirakçıları ulu öndər Heydər Əliyevin Naxçıvan şəhərindəki büstünü ziyarət etmiş, abidə önünə gül dəstələri düzmüşlər.
“Gənclik” Mərkəzində davam edən tədbirdə çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının mədəniyyət və turizm naziri Sarvan İbrahimov ümummilli liderin mədəniyyətimizin inkişafı üçün həyata keçirdiyi tədbirlərdən danışmışdır. Nazir vurğulamışdır ki, 2 turdan ibarət müsabiqəyə bu il fevralın 27-dən başlanmışdır. 9-13 və 14-17 yaş qrupları üzrə keçirilən müsabiqənin I turunda 1000-ə yaxın tək və kollektiv ifalar olmuşdur. II turda 600-ə yaxın şagird iştirak etmişdir. Bu turda seçilənlər isə müsabiqənin qalibi olmuşlar. Bugünkü konsertdə müsabiqə qaliblərinin bir qrupu çıxış edəcək.
Sonra müsabiqə qaliblərinin mükafatlandırılması mərasimi başlanmışdır. Birinci yerə 15, ikinci yerə 26, üçüncü yerə isə 33 şagird layiq görülmüşdür.
Sonra yekun konsert olmuşdur.

Xəbərlər şöbəsi

Ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə muxtar respublikada silsilə tədbirlər keçirilir. Bu tədbirlərin davamı olaraq, Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən sağlamlıq imkanları məhdud ifaçılardan ibarət “İnam” musiqi qrupu bu günlərdə Şahbuz rayonunda yerləşən “N” hərbi hissənin zabit və əsgərləri qarşısında konsert proqramı ilə çıxış edib.
“İnam” musiqi qrupunun ifa etdiyi musiqi nömrələri Vətən qarşısında müqəddəs borclarını yerinə yetirən zabit və əsgərlərimiz tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.

Xəbərlər şöbəsi

Mayın 6-da Babək Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsində ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə rayonun uşaq musiqi məktəblərinin şagirdləri arasında xalq çalğı alətləri və fortepiano üzrə keçirilən müsabiqənin final konserti təşkil olunmuşdur.
Konsertdən əvvəl Babək Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsinin müdiri Aybəniz Babayeva çıxış edərək gənc istedadların üzə çıxarılması istiqamətində ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərdən danışmışdır. Bildirilmişdir ki, ümummilli liderin gənclər siyasəti ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, muxtar respublikamızda da uğurla həyata keçirilir. Bu tədbirlərin nəticəsidir ki, naxçıvanlı gənclər ictimai-siyasi, mədəni həyatın bütün sahələrinin fəal iştirakçılarına çevrilmişlər. Babək rayonunda da gənc istedadların üzə çıxarılması, onların qabiliyyət və bacarıqlarının düzgün istiqamətləndirilməsi üçün hər il rayonda müxtəlif müsabiqələrin keçirildiyini deyən Aybəniz Babayeva bildirmişdir ki, ulu öndər Heydər Əliyevin yubileyinə həsr olunmuş bu müsabiqə ümummilli liderə böyük ehtiramın ifadəsidir.
Sonra müsabiqənin qalibləri elan edilmişdir. Fortepianoda Babək Rayon Uşaq Musiqi Məktəbinin II sinif şagirdi Zülfü Baxşıyev birinci, Şıxmahmud Kənd Uşaq Musiqi Məktəbinin VI sinif şagirdi Xanım Cəlilova ikinci və Zeynəddin Kənd Uşaq Musiqi Məktəbinin I sinif şagirdi Qalib Ələkbərov üçüncü olmuşlar.
Xalq çalğı alətləri üzrə Babək Rayon Uşaq Musiqi Məktəbinin IV sinif şagirdi Tofiq Ağayev birinci, Cəhri Kənd Uşaq Musiqi Məktəbinin IV sinif şagirdi Fərdi Hüseyn­ov ikinci və Nehrəm Kənd Uşaq Musiqi Məktəbinin IV sinif şagirdi Mahir Niyazov üçüncü yerə layiq görülmüşlər.
Qaliblərə Babək Rayon Mədəniyyət və Turizm Şöbəsi tərəfindən diplom və mükafatlar verilmişdir.
Qaliblər yekun konserti ilə çıxış etmişlər.

Xəbərlər şöbəsi

Bakı şəhərində “Baku Creative Center” Yaradıcılıq Mərkəzində gənc rəssam Bəhruz Quliyevin “Zamanın rəngləri” adlı sərgisi açılmışdır. Sərgiyə baxışdan əvvəl Azərbaycan Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi Ziyadxan Əliyev Naxçıvanda gənc rəssamlara göstərilən diqqət və qayğıdan danışmış, son illər onların rəsm əsərlərinin Bakıda tez-tez fərdi sərgilərinin təşkil edildiyini bildirmişdir. Tədbir iştirakçılarının nəzərinə çatdırılmışdır ki, Bəhruz Quliyev Naxçıvan Dövlət Universitetini təsviri sənət ixtisası üzrə bitirmişdir. Dörd ildir ki, rəssamlıqla məşğul olur. Açılış mərasimində çıxış edən gənc rəssam bu sərginin sayca ikinci olduğunu vurğulamış, birinci fərdi sərgisinin Naxçıvanda keçirildiyini bildirmişdir.
Sərgidə tamaşaçılara “Sakit gecə”, “Cənnətdən bezmişlər”, “Naxçıvanda payız”, “Külək”, “Üç söyüd”, “Uzun həyatdan etüd”, “Dərinlikdə işıq”, “Qızıl balıqlar”, “Gözəllik”, “Nərgiz kolu”, “Çiçəklə kompozisiya” və sair əsərlər təqdim edilmişdir. Ümumilikdə isə sərgidə rəssamın 25-dən çox əsəri nümayiş olunur.

Firəngiz HÜSEYNBƏYLİ

Xəbər verdiyimiz kimi, xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə Rəşid Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrının solisti, Azərbaycan Respublikasının xalq artisti Bilal Əliyev Naxçıvan Muxtar Respublikasında qastrol səfərində olmuşdur. Xalq artisti qastrol səfəri müddətində muxtar respublikanın rayonlarında maraqlı konsert proqramı ilə çıxış etmişdir.
Aprelin 30-da Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Sarayında müğənninin yekun konserti olmuşdur. Konsert proqramında Xalq artisti Bilal Əliyev Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının “Gəmiqaya” instrumental ansamblının müşayiəti ilə ulu öndərimiz Heydər Əliyevə həsr olunmuş bəstəkar mahnıları, xalq mahnıları və təsniflər ifa etmişdir. Müğənninin ifası tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılanmışdır.
Qeyd edək ki, konsertdə Naxçıvan Dövlət Filarmoniyasının solistləri Zülfüqar Mahmudov və Qəribə Həsənova da xalq mahnıları, muğamlar ifa etmişlər.

Xəbərlər şöbəsi

Aprelin 30-da Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində ümummilli lider Heydər Əliyevin 90 illik yubileyi münasibətilə Naxçıvan Musiqi Kollecində keçirilən müsabiqənin final konserti təşkil olunmuşdur. Konsertdən əvvəl kollecin direktoru Yusif Babayev çıxış edərək gənc istedadların üzə çıxarılması istiqamətində ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən həyata keçirilən tədbirlərdən danışmışdır. Bildirmişdir ki, ümummilli liderin gənclər siyasəti ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, muxtar respublikamızda da uğurla həyata keçirilir. Bu tədbirlərin nəticəsidir ki, naxçıvanlı gənclər ictimai-siyasi, mədəni həyatın bütün sahələrinin fəal iştirakçılarına çevrilmişlər. Ulu öndərin şəxsi təşəbbüsü ilə 1975-ci ildən fəaliyyət göstərən Naxçıvan Musiqi Kolleci də bu qayğıdan bəhrələnərək muxtar respublikanın mədəni həyatında öz sözünü deməyə çalışır. Gənc istedadların üzə çıxarılması, onların qabiliyyət və bacarıqlarının düzgün istiqamətləndirilməsi üçün hər il kollecdə müxtəlif müsabiqələrin keçirildiyini deyən Yusif Babayev bildirmişdir ki, ulu öndər Heydər Əliyevin yubileyinə həsr olunmuş bu müsabiqə ümummilli liderə böyük diqqət və ehtiramın ifadəsidir.
Sonra müsabiqənin qalibləri elan edilmiş, onlara diplomlar və mükafatlar verilmişdir.
Qaliblər yekun konserti ilə çıxış etmişlər. Kollecin xalq çalğı alətləri ixtisası üzrə IV kurs tələbəsi Fərid Babayev, fortepiano ixtisası üzrə IV kurs tələbəsi Nərmin Həsənli, orkestr alətləri üzrə III kurs tələbəsi Nicat Həsənov, vokal sənəti ixtisası üzrə III kurs tələbəsi Bəsti Qasımova və başqalarının ifaları tədbir iştirakçılarında xoş ovqat yaratmışdır.

Sara ƏZİMOVA

Aprelin 25-27-də məşhur türkiyəli müğənni Əhməd Şəfəq Naxçıvan Muxtar Respublikasında olub, Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində konsert proqramı ilə çıxış edib. Əhməd Şəfəq Naxçıvan şəhərindəki tarixi abidələrlə tanış olarkən “Şərq qapısı” qəzeti müxbirinin suallarını cavablandırıb:
– Naxçıvanda oldunuz. Naxçıvanın bir çox yerləri, o cümlədən tarixi abidələri ilə tanış oldunuz. Naxçıvanı orta əsrlərdə “Nəqşi-cahan”, yəni “Dünyanın bəzəyi” adlandırıblar. Sizin Naxçıvanla bağlı təəssüratlarınız necədir?
– Bu səfərdən, bu gəzintidən, qədim tarixi özündə yaşadan Naxçıvanla tanışlıqdan sonra gördüm ki, Naxçıvan əsrlər boyu nəinki Azərbaycan üçün, bütün türk dünyası üçün xüsusi və özünəməxsus bir yerə sahib olub, bu xüsusiliyini bu gün də yaşadır. Naxçıvan, həqiqətən də, cahanın nəqşidir, bütün türk dünyasına nümunə ola biləcək bir şəhərdir, bir muxtar respublikadır. Təəssüf doğuran, sadəcə, bir hal var. Mən bu yerin tarixi ilə tanışlıq zamanı şahidi oldum ki, buranın daha zəngin abidələri, şəhər mədəniyyəti olub. Əsrlər boyu yad­ellilərin bu torpaqları ələ keçirmək üçün mənfur müharibələri o abidələrin bir çoxunun dağılmasına gətirib çıxarıb. Amma bu yurdun insanı özünün tarixi Vətənini kimsəyə verməyib. Bütün çətinliklərə baxmayaraq, bu torpaqlar üzərində özünün var olduğunu dünyaya bəyan edib.

Naxçıvan Dövlət Universitetində “Şərqin böyük dühası Əbülqasım Firdovsi” mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans keçirilmişdir. İran İslam Respublikasının Naxçıvandakı Baş Konsulluğunun Mədəniyyət mərkəzi ilə birgə təşkil olunmuş konfransda əvvəlcə klassik Şərq poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən olan Əbülqasım Firdovsi ilə bağlı film nümayiş olunmuşdur. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, millət vəkili İsa Həbibbəyli konfransı giriş sözü ilə açaraq dünya ədəbiyyatının ən gözəl incilərindən olan “Şahnamə” əsərinin müəllifi, böyük Firdovsinin dünya poeziyasında əvəzsiz yer tutduğunu bildirmiş, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında şairin poetik irsinin öyrənilməsindən bəhs etmişdir.
İran İslam Respublikasının Naxçıvandakı Baş konsulu Məhəmmədtağı Məhəmmədəli çıxış edərək Şərqin dahi şairi Firdovsinin həyatından, poetik irsindən danışmışdır. İslam Əlaqələri və Mədəniyyət Təşkilatının tədqiqat və təhsil işləri üzrə müavini Məhəmmədrza Dehşiri şairin yaradıcı­lığının tədqiqi və təbliğindən bəhs etmişdir.
Konfransda İran İslam Respublikasının Urmiya Universitetinin Ədəbiyyat kafedrasının müəllimi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Müzəffər Xudavəndigar, Naxçıvan Dövlət Universitetinin tərbiyə işləri üzrə prorektoru, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Məmməd Rzayev, Urmiya Payəmnur Universitetinin rektoru Hücətullah Qəhrəmani, Naxçıvan Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər və xarici dillər fakültəsinin dekanı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Qurban Qurbanlı, Tarix-filologiya fakültəsinin dekanı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent İman Cəfərli, İngilis dili kafedrasının müəllimi Röya Səfərova, Şərq dilləri və ədəbiyyatı kabinəsinin müdiri Xəfayət Əliyeva, İran İslam Respublikasındakı Ərdəbil Universitetinin Ədəbiyyat kafedrasının dosenti, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Əsgər Şahi və həmin universitetin müəllimi Məhəmməd Qazidehi məruzə ilə çıxış etmişlər. Məruzələrdə Əbülqasım Firdovsinin həyat və yaradıcılığından, müəllifinə dünya şöhrəti qazandırmış “Şahnamə” əsərindəki tarixilik və lirizmdən, əsərin dünya dillərinə tərcüməsi məsələlərindən bəhs olunmuşdur.
Sonda belə müştərək konfransların keçirilməsinin əhəmiyyəti vurğulanmışdır.

Mehriban SULTAN

Aprelin 25-də Naxçıvan şəhərindəki “Gənclik” Mərkəzində türkiyəli müğənni Əhməd Şəfəqin konsert proqramı olub.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi və Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin təşkil etdiyi konsert proqramı tamaşaçıların böyük marağına səbəb olub. Əhməd Şəfəq konsert müddətində Azərbaycan-Türkiyə qardaşlığına həsr olunan mahnıları tamaşaçılarla birgə ifa edib. Onun ifası tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılanıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası  
Gənclər və İdman Nazirliyinin mətbuat xidməti