AMEA Naxçıvan Bölməsinin Təbii Ehtiyatlar İnstitutunun Sorbsiya prosesləri laboratoriyasının rəhbəri, kimya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Günel Məmmədova İngiltərənin Kembric Skolars Pablişinq nəşriyyatının “Qeyri-üzvi kimya” jurnalının məsləhətçi redaksiya heyətinin üzvü seçilib.
Qeyd edək ki, Günel Məmmədovanın əsas elmi fəaliyyət istiqamətləri qeyri-üzvi birləşmələrin (seolitlərin) quruluşlarının öyrənilməsi və onun əsasında yeni materialların məqsədli sintezinin həyata keçirilməsidir. Gənc alimin elmi-tədqiqat işlərinin nəticələri Azərbaycanda və xaricdə çap olunan bir sıra nüfuzlu jurnallarda dərc edilib.
Günel Məmmədova bu günlərdə Çinin Hangzhou şəhərində iyun ayının 15-17-də keçiriləcək “Ətraf mühit və geoelm” beynəlxalq konfransına rəyçi də seçilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi

Gənclər Mərkəzində Naxçıvan şəhərinin 2018-ci ildə Azərbaycanın Gənclər Paytaxtı seçilməsi və 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü ilə əlaqədar Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində təhsil alan qız tələbələr arasında “Nuh yurdu” intellektual oyunu keçirilib.
Oyunun keçirilməsinin məqsədi gənclərin intellektual səviyyəsinin, dünyagörüşünün, zehni inkişafının stimullaşdırılması, onlar arasında bilik və elmin nüfuzunun artırılması, eləcə də asudə vaxtlarının ­səmərəli təşkil edilməsidir.
Oyunda muxtar respublikada fəaliyyət göstərən ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin qızlardan ibarət komandaları iştirak edib. Oyun 2 yarımfinal və final mərhələsindən ibarət olub. Hər mərhələdə ən yüksək xal toplayaraq birinci və ikinci yerlərə çıxmış komandalar finala vəsiqə qazanıblar. Belə ki, “Savalan”, “Zirvə”, “Vətən” və “Qarabağ” komandaları finalda mübarizə aparıblar.
Sonda Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin “Zirvə” komandası birinci, “Naxçıvan” Universitetinin “Vətən” komandası ikinci, Naxçıvan Tibb Kollecinin “Qarabağ” komandası isə üçüncü olub. Qalib gələn komandalara, eyni zamanda bütün digər iştirakçılara gül dəstələri, diplom, fəxri fərmanlar və oxunması zəruri olan kitablar təqdim edilib.
İntellektual oyun Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyi, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondunun, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatı Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyi və “Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzi” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilib.

Ceyhun MƏMMƏDOV

Heydər Əliyev irsinin yeniyetmə və gənclərə təbliğ olunması məqsədilə “Naxçıvan” Universitetinin Heydər Əliyev Dövlətçilik Mərkəzində Heydər Əliyev Gənclər Məktəbinin dinləyicilərinə “Heydər Əliyev və gənclik” mövzusunda açıq dərs keçilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin şöbə müdiri Tahir Məmmədli çıxış edərək tədbirin mahiyyəti haqqında iştirakçılara məlumat verib. “Naxçıvan” Universitetinin müəllimi, Yeni Azərbaycan Partiyası ərazi ilk təşkilatının sədr müavini Könül Babayeva çıxış edərək bildirib ki, ümummilli liderimizin ölkə­mizə rəhbərlik etdiyi dövrlərdə dövlət gənc­lər siyasəti onun həyata keçirdiyi siyasi kursun əsas prioritet istiqamətlərindən birini təşkil edib. Təsadüfi deyil ki, ulu öndər daim “Gənclər həyatımızın bəzəyidir”, “Gənclər bizim gələcəyimizdir” ifadələrini xüsusi vurğu ilə səsləndirərək, gənc nəsli ictimai-siyasi həyatda daha fəal iştirak etməyə həvəsləndirir, kadr siyasətinin həyata keçirilməsində gənc­lərə xüsusi önəm verirdi. Azərbaycanda Gənclər Gününün qeyd edilməsi də ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndərimizin bu sahədə həyata keçirdiyi siyasət gənc nəslin mənəvi-əxlaqi tərbiyəsinin gücləndirilməsinə, sosial rifahının yaxşılaşdırılmasına və zəngin elmi potensialın yaradılmasına xidmət edir. Təsadüfi deyil ki, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev hər zaman gənclərə qayğı ilə yanaşır, onların problemlərini həll etməyə çalışırdı. Gənclərin ictimai-siyasi həyatda fəallığını artırmaq üçün həyata keçirilən dövlət proqramlarının tətbiqi, idarəetmə orqanlarında gənc mütəxəssislərə üstünlük verilməsi ümummilli lider tərəfindən müəyyənləşdirilmiş gənclər siyasətinin uğurlu nəticəsidir. Bu gün Azərbaycan gəncliyi ictimai həyatın bütün sahələrində aktiv fəaliyyəti ilə seçilir, siyasi, iqtisadi, humanitar, sosial tədbirlərin həyata keçirilməsində fəal iştirak edir. Gənclərimizin qarşısında idman, elm, mədəniyyət, incəsənət və digər sahələrdə qazanılan nailiyyətlərlə yanaşı, həm də dövlətçilik ənənələrini daim uca tutmaq, ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi xəttinə sədaqət ruhunda böyümək kimi müqəddəs vəzifələr durur.
Açıq dərs Gənclər və İdman Nazirliyi, Yeni Azərbaycan Partiyası Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyi tərəfindən təşkil edilib.

 Ceyhun MƏMMƏDOV

Naxçıvan Dövlət Universitetinin Elmi kitabxanasında universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü, biologiya elmləri doktoru, professor Saleh Məhərrəmov və biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent İsmayıl Sadiqovun birgə ərsəyə gətirdikləri “Biocoğrafiya” kitabının təqdimetmə mərasimi keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə açan universitetin elmi işlər üzrə prorektoru, fizika-riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Mübariz Nuriyev kitabı coğrafiya və ekologiya ixtisaslarında tədris edilən biocoğrafiya elmi ilə bağlı fundamental tədris vəsaiti kimi dəyərləndirib. Vurğulanıb ki, dərslik Boloniya təhsil sistemi əsasında tərtib edilib.
Zoologiya kafedrasının müdiri, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Həbib Hüseynov qeyd edib ki, kitab giriş, 13 fəsil və ədəbiyyat siyahısından ibarətdir. Daha çox xarici elmi mənbələrdən istifadə olunan dərslik biologiya və coğrafiya sahələrində əldə edilmiş son nailiyyətlərə əsasən tərtib edilib. Kitabda biocoğrafiyanın inkişaf tarixi, bios­ferin xüsusiyyətləri, maddələr dövranı, bitki və heyvanat aləminin bioloji-ekoloji xüsusiyyətləri, biosenoz, biogeosenoz və ekosistem, müxtəlif zonaların biomları, biocoğrafiya və bioloji müxtəlifliyin qorunma problemləri və digər məsələlər geniş izah edilib.
Coğrafiya kafedrasının müdiri, coğrafiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Əli Həsənov biocoğrafiya fənni və onun inkişaf tarixi haqqında çıxışında vurğulayıb ki, universitetin coğrafiya və ekologiya ixtisası tələbələri üçün nəzərdə tutulan kitabdan müvafiq ixtisaslar üzrə təhsil alan tələbələr, həmçinin bu sahədə elmi iş aparan tədqiqatçılar və müəllimlər də faydalana bilərlər.
Tədbirdə Coğrafiya müəllimliyi ixtisası üzrə II kurs tələbəsi Kazım Kazımov çıxış edib, kitab haqqında müzakirələr dinlənilib.

Səadət ƏLİYEVA

Erasmus+ Beynəlxalq Mobillik layihəsi çərçivəsində Naxçıvan Dövlət Universitetinin 6-sı tədris, 7-si təlim olmaq üzrə 13 nəfərlik müəllim və işçi heyəti Türkiyənin Çankırı şəhərində yerləşən Çankırı Karatekin Universitetində olub.

Bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edən universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov universitetin beynəlxalq əlaqələr sahəsində qazandığı uğurlara toxunaraq xarici ölkələrlə həyata keçirilən layihələrdən danışıb. Rektor ali təhsil ocağının Boloniya bəyannaməsinin müddəalarına müvafiq olaraq tələbə və müəllimlərin akademik mobilliyini əsas götürdüyünü və bu istiqamətdə tələbə mübadiləsini davam etdirdiyini diqqətə çatdırıb.
Qeyd olunub ki, artıq müvafiq ixtisaslar üzrə tələbələr seçilib və 1 semestr təhsil almaq üçün 4 tələbə Şota Rustaveli adına Batumi Dövlət Universitetinə, 2 tələbə Penza Dövlət Universitetinə göndərilib. Tələbə mübadiləsinin şərtlərinə uyğun olaraq 4 tələbə isə Naxçıvan Dövlət Universitetinə ­gəlib.
Müəllimlər Çankırı Karatekin Universitetində ixtisaslaşmış bölmələrdə keçdikləri dərs və treninqlər haqda məlumat veriblər. Naxçıvanın turizm potensialının tanıdılması istiqamətində Bələdiyyə və turizm kafedrasının müəllimi pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Günay Vəliyeva tədris etdiyi dərslərdə bu sahəyə daha ciddi yanaşdığını diqqətə çatdırıb.
Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müəllimi Cəbi Quliyev qeyd edib ki, layihə çərçivəsində Xocalı faciəsi haqqında ətraflı məlumat verməklə faciənin dəhşətlərini qardaş ölkə ilə yanaşı, ­Sudan və Tacikistandan olan 28 nəfərlik nümayəndə heyətinə də çatdırıb.
Treninq üzvləri də rektorluq, idarə heyəti, strateji planlama, kitabxana, İKT və media üzrə müvafiq dərslərdə iştirak etdikləri haqda məlumat veriblər. Universitetin Fortepiano kafedrasının baş müəllimi Fatma Əliyeva verdiyi solo konsertin, “Sarı gəlin” xalq mahnısının tamaşaçılar tərəfindən alqışlarla qarşılandığını vurğulayıb.

Səadət Əliyeva

Dünyanın müxtəlif ölkələrində “Erasmus+” proqramı çərçivəsində “Müəllim mübadiləsi layihəsi”nə əsasən ali təhsil ocaqlarında müəllimlər arasında imtahan keçirilib.
Həmin layihə ilə əlaqədar “Naxçıvan” Universitetində keçirilən imtahanda universitetin tədris işləri üzrə prorektoru Hüseyn Bağırsoylu, İqtisadiyyat kafedrasının müəllimləri Əli Cabbarov və Naim Cahidzadə, Pedaqogika və psixologiya kafedrasının müəllimi Aytən Məmmədova yüksək nəticə əldə edərək Rumıniyanın Pitesti şəhərinin Pitesti Universitetinə müxtəlif ixtisaslar üzrə fənn tədris etməyə göndəriliblər.
Əməkdaşlardan aldığımız məlumata əsasən Hüseyn Bağırsoylu “Azərbaycanın enerji təhlükəsizliyi”, “Azərbaycanın Orta Asiyadakı mövcud və siyasi vəziyyəti”, Əli Cabbarov “Azərbaycanın Naxçıvan Muxtar Respublikasının turizm potensialı”, “Naxçıvandakı Duzdağda müalicə turizminin inkişafı”, Naim Cahidzadə “Müasir büdcə sistemləri və müasir maliyyə sistemləri”, “Azərbaycan və dünya təcrübəsi fərqləri”, Aytən Məmmədova isə “Dünyadakı pedaqoji yeniliklər və Azərbaycan təcrübəsi” mövzularında mühazirələr oxuyublar.
Onu da qeyd edək ki, səfər çərçivəsində universitet əməkdaşlarının Pitesti Universitetinin rektoru, prorektoru və “Erasmus+” üzrə mütəxəssislərlə görüşləri olub. Bu zaman ikili müzakirələrdən sonra növbəti müqavilələr üzrə razılaşmalar əldə edilib.
Məlumat üçün deyək ki, universitetin loqoları, tanıtım jurnalları və tarixi abidələrimizi əks etdirən hədiyyələr, eləcə də Naxçıvandan aparılmış duz parçaları Pitesti Universitetinə hədiyyə edilib.

Nuray ƏSGƏROVA

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Naxçıvanşünaslıq Mərkəzində “Naxçıvan türk-islam mədəniyyəti abidələri” mövzusunda açıq dərs keçilib.
Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin bir qrup tələbəsinin iştirakı ilə keçilən dərsdə mərkəzin elmi katibi Emin Məmmədov bildirib ki, xilafətin yaranması ilə onun tərkibinə daxil olan müxtəlif xalqların mədəniyyətini özündə birləşdirən İslam mədəniyyəti formalaşıb. Naxçıvan da özünün əldə etdiyi mədəni­-elmi nailiyyətlərlə birlikdə ümum­islam mədəniyyət xəzinəsinə daxil olub.
Qeyd olunub ki, Azərbaycanda əldə edilən bütün mədəni nailiyyətlər yerli türk ənənələrini saxlamaqla, həm də islami mahiyyət kəsb edib. Bu zəmində ölkəmizdə, o cümlədən qədim diyarımızda çoxsaylı tarix-mədəniyyət abidələri yaradılıb. Onların bir qisminə sovet hakimiyyəti illərində biganə münasibət bəslənilib, hətta onların bəziləri qəsdən dağıdılıb.
Vurğulanıb ki, ümummilli lider Heydər Əliyevin respublikada hakimiyyətə qayıdışından sonra xalqımızın mədəni irsinə münasibət dəyişilib. Belə ki, tarix-mədəniyyət abidələri, o cümlədən memarlıq nümunələri, geniş mənada ümum­islam mədəniyyətinə aid olan bütün abidələr dövlət qayğısı ilə əhatə olunub.

Naxçıvan şəhərinin 2018-ci ildə Gənclər Paytaxtı seçilməsi ilə əlaqədar hazırlanmış tədbirlər planının müvafiq bəndinə əsasən oxunması zəruri olan kitablarla bağlı yeniyetmələr arasında “Nə? ­Harada? Nə zaman?” intellektual oyunu keçirilib.
Gənclər Mərkəzində keçirilən oyunun məqsədi Naxçıvan şəhərinin Gənclər Paytaxtı seçilməsinin əhəmiyyətini qeyd etmək, yeniyetmələrin intellektual səviyyəsini, dünya­görüşünü, zehni inkişafını stimullaşdırmaq və oxunması zəruri olan kitabların onlar arasında mütaliəsinə nail olmaqdır.
Oyunda Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən tam orta ümumtəhsil məktəblərindən 8 komanda mübarizə aparıb. İki turdan ibarət oyunun hər turunda 12 sual səsləndirilib.
Sonda daha çox suala düzgün cavab verən Naxçıvan şəhər 8 nömrəli tam orta məktəbin “Sirlər xəzinəsi” komandası qalib adını qazanıb. 6 nömrəli tam orta məktəbin “Oğuzlar” komandası ikinci, 5 nömrəli tam orta məktəbin “Dahi” komandası üçüncü olub.
İntellektual oyunda yer tutan ­komandalar mükafatlandırılıb.
Qeyd edək ki, noyabr ayında keçiriləcək muxtar respublika birinciliyində Naxçıvan şəhərini “Sirlər xəzinəsi” komandası təmsil edəcək.

Ceyhun MƏMMƏDOV

Culfa şəhərindəki 3 nömrəli tam orta məktəbdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun təşkilatçılığı ilə Culfa və Ordubad rayonları Təhsil şöbələrinin ­tabeliyində fəaliyyət göstərən məktəblərin psixoloqları üçün “Məktəblərdə psixoloji xidmətin təşkili və qarşıda duran vəzifələr” mövzusunda elmi-praktik konfrans keçirilib. 

Konfransda geniş məruzə ilə çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd Qəribov deyib ki, təhsil insanın, ailənin, cəmiyyətin və dövlətin marağına, milli, ümumbəşəri dəyərlərə, dünyəvilik, inte­qrativlik, demokratiklik prinsiplərinə əsaslanan şəxsiyyətin formalaşmasına, onun intellektual, sosial və fiziki inkişafına xidmət edir. Bunlar isə şagirdlərin yaş, fizioloji, psixoloji və fərdi xüsusiyyətlərinin nəzərə alınmasını zəruri edən amillərdəndir. Müasir dövrdə təhsilin inkişafı onun şəxsiyyətyönümlülük prinsipi əsasında qurulmasını tələb edir. Bu, psixoloji xidmət işinə artan tələbatın mühüm göstəricisidir.

Culfa şəhərindəki 3 nömrəli tam orta məktəbdə rayon Təhsil Şöbəsinin təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2017-ci il 28 avqust tarixli “Oxunması zəruri olan kitablar haqqında” Sərəncamı ilə bağlı rayonun ümumtəhsil məktəblərinin kitabxanaçıları arasında bilik yarışı keçirilib.
Yarışda 27 kitabxanaçı öz biliyini nümayiş etdirib. Hər bir kitabxanaçıya oxunması zəruri olan kitablarla bağlı 20 sual təqdim olunub.Yarış iştirakçıları hər sualı 1 dəqiqə vaxt ərzində cavablandırıblar.
Qızılca kənd tam orta məktəbinin kitabxanaçısı Arzu Həsənova birinci, Əlincə kənd tam orta məktəbinin kitabxanaçısı Vüsalə İsgəndərova ikinci, Culfa şəhər 3 nömrəli tam orta məktəbin kitabxanaçısı Fatma ­Nəzərova üçüncü yerlərə layiq görülüblər.
Qaliblərə rayon Təhsil Şöbəsinin diplomları və kitablar təqdim olunub.

 Fatma BABAYEVA

Naxçıvan şəhərinin 2018-ci il üçün Gənclər Paytaxtı seçilməsi ilə bağlı muxtar respublikanın paytaxtında bir sıra mədəni-kütləvi tədbirlərin keçirilməsi nəzərdə tutulub. Tədbirlər planına uyğun olaraq muxtar respublikada fəaliyyət göstərən idarə və təşkilatların əməkdaşları arasında “Nuh yurdu” intellektual oyununun Naxçıvan Muxtar Respublika birinciliyi keçirilib.

Naxçıvan şəhərindəki Gənclər Mərkəzində muxtar respublikanın Gənclər və İdman Nazirliyi, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondu, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatı Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyi və “Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzi” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən oyunda 8 komanda mübarizə aparıb. Oyunun keçirilməsində məqsəd gənclərin intellektual səviyyəsini, dünyagörüşünü, zehni inkişafını stimullaşdırmaq, onlar arasında bilik və elmin nüfuzunu artırmaq, eləcə də asudə vaxtlarının səmərəli təşkili istiqamətində yeni üsullar tətbiq etməkdən ibarət olub.
Hər bir oyunda 4 komanda iştirak edib. Oyun 5 raunddan ibarət olub və hər bir raundda 5 mövzu oynanılıb. Hər sual öz çətinlik səviyyəsinə görə nominallaşdırılıb, mövzuya uyğun sıralanıb.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun Dilçilik şöbəsinin böyük elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Zülfiyyə İsmayılın “Naxçıvan dialekt və şivələrinin tədqiqi məsələləri” adlı monoqrafiyası işıq üzü görüb.
Kitabın elmi redaktoru və ön sözünün müəllifi AMEA-nın müxbir üzvü Əbülfəz Quliyev, rəyçisi isə filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Rəşad Zülfüqarovdur.
Üç fəsil, nəticə, xülasə və ədəbiyyat siyahısından ibarət olan yeni nəşr Azərbaycan dilinin dialektologiyası fonunda Naxçıvan bölgəsinə həsr olunub. Monoqrafiyada Naxçıvanın dialekt və şivələrinin, zəngin dil faktları əsasında söz yaradıcılığının müqayisəli-tipoloji, struktur-­semantik təhlili verilib, həmçinin ədəbi dillə əlaqəsi və digər bu kimi məsələlər ətraflı araşdırılıb.
Tədqiqat əsəri Azərbaycan dilinin dialektologiyası, ədəbi dilimizin tarixi, lüğətçilik, şifahi söz sənəti, o cümlədən xalqımızın soy-kökü, ­etnoqrafiyası tarixi baxımından xüsusilə əhəmiyyətlidir.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin İnformasiya şöbəsi

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2015-ci il 27 iyul tarixli “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsi haqqında” Sərəncamının icrasına uyğun olaraq fevralın 27-də muxtar respublikanın Dövlət Baytarlıq Xidmətində Naxçıvan Dövlət Universitetinin Təbiətşünaslıq və kənd təsərrüfatı fakültəsinin Baytarlıq təbabəti ixtisasında təhsil alan tələbələri ilə görüş keçirilib.

Tələbələr xidmətin iş prosesi ilə tanış olublar. Əvvəlcə xidmətin tədris sinfində tələbələrə əyani olaraq heyvanların anatomik quruluşu izah olunub. Elmi-Tədqiqat Baytarlıq Mərkəzinin əməkdaşı Şəmsəddin Nağıyev tələbələrə “Baytarlıqda laboratoriya işinin təşkili” mövzusunda mühazirə oxuyub.
Mərkəzin direktoru Qadir Fərhadov süni mayalanma istiqamətində görülən işlər və bu sahədə son dövrlərdə əldə olunan nailiyyətlərdən danışıb. Qeyd olunub ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasında heyvandar­lığın inkişafı ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” 2018-ci il 22 fevral tarixli Sərəncamı muxtar respublikada süni mayalanma işinə təkan verəcək, heyvandarlığın inkişafına şərait yaradacaq.
Sonra tələbələr baytarlıq vasitələri ilə əyani tanış olublar, süni ­mayalanma avadanlıqlarına və laboratoriyadakı müayinə-müalicə vasitələrinə, cərrahi əməliyyat otaqlarına baxıblar.
Sonda Dövlət Baytarlıq Xidmətinin rəisi Əbil Əbilov muxtar respublikada keyfiyyətli baytarlıq xidmətinin təşkili barədə məlumat verib.

 Ramiyyə ƏKBƏROVA

Fevralın 26-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar Tədbirlər Planına uyğun olaraq Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə muxtar respublikanın orta ümumtəhsil müəssisələri ilə Naxçıvan şəhərindəki Xatirə Muzeyi arasında interaktiv əlaqə yaradılıb.
“Xocalı faciəsini unutmamalıyıq” mövzusunda keçilən dərsdə muzeyin bələdçisi Leyla Məmmədova əvvəlcə bu mədəniyyət müəssisəsi haqqında məlumat verib. Bildirib ki, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 1997-ci ildə imzaladığı Sərəncamla yaradılan mədəniyyət müəssisəsində hazırda 2000-dən çox eksponat var. Onlardan 400-ə yaxını ekspozisiyada nümayiş etdirilir. Eksponatların hər biri tariximizin qanlı və şanlı səhifələrini özündə əks etdirir. Burada, əsasən, şəhidlərin foto­şəkilləri, şəxsi sənədləri, döyüş fəaliyyətlərini əhatə edən materiallar, eyni zamanda Azərbaycan Respublikasının Milli qəhrəmanlarının, Sovet İttifaqı qəhrəmanlarının fotoşəkilləri və onlara aid materiallar qorunur. Muzeydə eksponatların xronoloji ardıcıllıqla yerləşdirilməsi gənc nəslin qəhrəmanlıq tariximiz haqqında ətraflı məlumat almasına şərait yaradır.

İnteraktiv dərsdə Xocalıda törədilən soyqırımı barədə şagirdlərə ətraflı məlumat verilib, bu faciəyə ilk dəfə ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən hüquqi-siyasi qiymət verildiyi vurğulanıb, Azərbaycan Prezidentinin Xocalı həqiqətlərinin dünyaya çatdırılması istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlərdən bəhs olunub.
İnteraktiv dərsi Heydər Əliyev adına Hərbi Lisey və muxtar respublikanın 222 təhsil müəssisəsindən izləyiblər.
Qeyd edək ki, həmin gün muxtar respublikamızın ali, orta ixtisas və ümumtəhsil məktəblərində, Heydər Əliyev adına Hərbi Liseydə ilk dərs saatı Xocalı soyqırımına həsr olunub.

 Səbuhi HƏSƏNOV

Azərbaycan Respublikasının Dövlət İmtahan Mərkəzi 25 fevral 2018-ci il tarixdə ali məktəblərin və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının magistraturalarına qəbul imtahanının birinci mərhələsini keçirib.
İmtahanın birinci mərhələsi respublikanın 5 şəhərində – Bakı, Gəncə, Naxçıvan, Mingəçevir və Lənkəran şəhərlərində, ümumilikdə, 38 imtahan binasında aparılıb. İmtahan bütün binalarda eyni vaxtda – 1300-da başlayıb və 2 saat 30 dəqiqə davam edib.
Qəbul imtahanı Bakı şəhərində 32, Gəncə şəhərində 3, Naxçıvan, Mingə­çevir və Lənkəran şəhərlərinin hər birində bir binada təşkil olunub. Bakıda 10 min 705, Gəncədə 838, Naxçıvanda 339, Mingəçevirdə 292, Lənkəranda 213 bakalavr imtahan verib. İmtahanın idarə olunmasına 123 imtahan rəhbəri, 1153 nəzarətçi-müəllim cəlb olunub.
Naxçıvan şəhərində imtahan 14 nömrəli tam orta məktəbdə keçirilib. İmtahanın keçirilməsi üçün 29 imtahan zalı hazırlanıb. İmtahana 38 nəzarətçi və 4 imtahan rəhbəri (2-si regional bölmənin bazasından, 2-si Bakıdan) cəlb olunub. İmtahanda 339 bakalavr iştirak edib.
Qaydalara görə, bakalavrlara ­ 50-si məntiqi təfəkkür, 25-i xarici dil, 25-i isə informatika olmaqla, 100 sual təqdim olunub. Hər bir doğru cavab 1 balla qiymətləndirilib və səhv cavablar düzgün cavabların nəticəsinə (ümumi nəticəyə) təsir göstərməyib.
İmtahanın nəticələri www.dim.gov.az saytında yeləşdirilib.

 Fatma BABAYEVA

Naxçıvan Dövlət Universitetində dünya şöhrətli azərbaycanlı alim, süni intellekt sahəsində qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi, professor Lütfi Zadənin xatirəsinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov tədbiri açaraq Lütfi Zadənin şərəfli ömür yolundan, dünya elminə əvəzsiz töhfələrindən, elmi nəzəriyyələrinin tətbiqindən və inkişafından danışıb.
Riyaziyyat üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Rövşən Həsənov “Qeyri-səlis çoxluq və qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsi” mövzusunda çıxış edib. Çıxışda alimin elmi tədqiqatlarından, əldə etdiyi uğurlu nəticələrdən bəhs olunub.
Tədbirdə Lütfi Zadənin həyat və yaradıcılığı ilə bağlı videoçarx, eləcə də universitet tələbələrinin alimlə bağlı hazırladıqları sorğu təqdim edilib, alimə həsr olunmuş bilik yarışı keçirilib.
Viktorinada Fizika-riyaziyyat fakültəsinin tələbələri iştirak ediblər. Bir turdan ibarət bilik yarışında tələbələrə riyaziyyat, fizika və informatika fənlərindən üç mövzu və mövzulara aid 5 sual təqdim olunub. Viktorinanın nəticələrinə əsasən Riyaziyyat və informatika müəllimliyi ixtisasının III kurs tələbələri I, Riyaziyyat müəllimliyi ­ixtisasının II kurs tələbələri II, həmin ixtisas üzrə III kurs tələbələri isə ­ III yerlərə layiq görülüblər.

 Nərmin Cabbarova

AMEA Naxçıvan Bölməsi və Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri üçün keçilən növbəti interaktiv açıq dərsdə əsrlərdən bəri yaşadılan və yüksək dövlət qayğısı ilə əhatə olunan islami dəyərlər, İslam mədəniyyəti abidələrinin qorunub saxlanması, bərpası və təbliği sahəsində aparılan işlər haqqında  şagirdlərə ətraflı məlumat verilib.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun direktoru, AMEA-nın müxbir üzvü Fəxrəddin Səfərlinin apardığı dərsdə bildirib ki, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatına üzv dövlətlərin mədəniyyət nazirlərinin 2009-cu ilin oktyabr ayında Bakı şəhərində keçirilən VI konfransında Naxçıvan şəhəri 2018-ci il üçün İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı elan olunub.
Şagirdlərin diqqətinə çatdırılıb ki, bəşər sivilizasiyasının ən qədim mərkəzlərindən biri olan, qaynaqlarda Naksuana, Nəxcuan, Nəşəva, Nəşəvi və sair adlarla xatırlanan Naxçıvan şəhəri bütün dövrlərdə, xüsusilə İslamın intibah dövründə həmişə Azərbaycanın ictimai-siyasi və mədəni həyatında mühüm rol oynayıb, Azərbaycan Atabəyləri, Hülakülər, Qaraqoyunlular, Ağ­qoyunlular və Səfəvilər dövründə ölkə­nin inkişaf etmiş şəhərləri ilə bir sırada dayanıb. Naxçıvan Muxtar Respublikası, həmçinin onun paytaxtında bir sıra möhtəşəm memarlıq abidələri – türbələr, buzxanalar, körpülər, məscidlər, mədrəsələr və digərləri zəmanəmizədək gəlib çatıb. Əsası çox qədim zamanlara söykənən Naxçıvan mədəniyyəti orta əsrlərdə, xüsusilə müsəlman intibahı dövründə daha da inkişaf edib, burada Azərbaycan memarlığının ən möhtəşəm qollarından biri olan Naxçıvan məktəbi yaranıb, bu məktəb memarlıq tariximizə Əcəmi Əbubəkr oğlu Naxçıvani kimi ­görkəmli memar bəxş edib. Onun Naxçıvan şəhərində ucaltdığı ­Möminə xatın, Yusif Küseyir oğlu türbələri, Qoşa minarəli baştağ, Came məscidi Azərbaycan memarlığının möhtəşəm nümunələri olmaqla yanaşı, həm də İslam mədəniyyətinin çox gözəl örnəkləridir.

AMEA Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyevin məqaləsi ispan dilində çap olunan “İRS-Herencia” beynəlxalq jurnalının son nömrəsində dərc olunub.

“Əlincəqala-Azərbaycanın əyilməzlik simvolu” adlı məqalədə Azərbaycan dövlətçiliyi tarixində özünə­məxsus yeri olan Əlincəqala barədə məlumat verilib, Naxçıvan memarlıq məktəbinin izlərini özündə əks etdirən qalanın fotoşəkilləri yer alıb.
Məqalədə qeyd olunur ki, Əlincəqala Naxçıvan şəhərindən 30 kilometr şərqdə, Culfa rayonunun Xanəgah kəndi ərazisində, Əlincə çayının sağ sahilində, 1811 metr hündürlüyə malik olan sıldırım Əlincə dağının üzərində yerləşir. Qala bu ərazidə yaşamış Əlincək tayfa birliyi tərəfindən eramızdan əvvəl tikilmiş, eramızın V əsrinə qədər bərpa edilmişdir. Əlincək qədim türk boylarından biridir. Əlincə adı isə həmin tayfa birliyinin adından yaranmışdır.
Bildirilir ki, Əlincəqala ən qədim müdafiə qalası və yaşayış yeri olmuşdur. Bu qalanın tarixi Azərbaycan xalqının azadlıq və istiqlaliyyət uğrunda yadelli işğalçılara qarşı apardığı mübarizə tarixi ilə sıx bağlıdır. Əlincəqala haqqında orta əsr mənbələrində çoxlu məlumatlar vardır. Bu mənbələr içərisində Əlincəqalanın adının çəkildiyi elmə məlum olan ən qədim qaynaq “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanıdır. Əlincəqalanın adına dastanın “Uşun Qoca oğlu Səgrək boyunu bəyan edər” boyunda rast gəlinir.

“Naxçıvan” Universitetinin beynəlxalq əlaqələri təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə, onun strukturunun, idarəetmə metodlarının, müəllimlərin pedaqoji ustalığının, tədris proqramlarının məzmununun, texniki təchizatının, təhsil prosesinin beynəlxalq standartlara uyğun şəkildə qurulmasına və inkişafına yönəlmişdir. Ali təhsil ocağı yarandığı gündən xarici əlaqələrin qurulmasına, əməkdaşlığa daim önəm verərək bu istiqamətdə ardıcıl fəaliyyət göstərir.
Keçirilən tədbirlərin davamı olaraq “Naxçıvan” Universitetinin tədris işləri üzrə prorektoru Hüseyn Bağırsoylu və Beynəlxalq əlaqələr şöbəsinin müdiri Rəcəb Cəfərli universitetin üzvü olduğu Avrasiya Universitetlər Birliyinin Türkiyənin İstanbul şəhərində təşkil etdiyi “EURİE – 2018” sammitində iştirak ediblər. Samit çərçivəsində təhsil sərgisi təşkil edilib, sərgidə universitetlərin bir-biri ilə qarşılıqlı əlaqə qurmalarına şərait yaradılıb. Sərgiyə 100-ə yaxın ölkənin 200-ə yaxın universiteti qatılıb. Azərbaycan Dövlət İqtisad, Bakı Dövlət, Xəzər, Naxçıvan Dövlət universitetlərinin və digər ali təhsil ocaqlarının nümayəndələri digər sərgi iştirakçıları ilə ünsiyyət quraraq qəbul prosesi, təhsilhaqqı və digər məsələlərlə bağlı onları maraqlandıran suallara cavab almaq imkanı əldə etmişlər.

Ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 95-ci ildönümünə həsr olunmuş yeniyetmələr arasında intellektual oyunlar olimpiadasının Naxçıvan şəhər birinciliyi keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman, Təhsil nazirliklərinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədri yanında Gənclər Fondunun, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatı Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin və “Gənclərin İntellektual İnkişaf Mərkəzi” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən olimpiadanın məqsədi yeniyetmələri intellektual fəaliyyətə cəlb etmək, bu sahədə bilik və bacarıqlarını artırmaq, dünyagörüşünü, zehni inkişafını stimullaşdırmaq, onların asudə vaxtlarını səmərəli təşkil etməkdir.
Yarışdan öncə çıxış edən Gənclər və İdman Nazirliyinin şöbə müdiri Tahir Məmmədli, Gənclər Fondunun əməkdaşı Ceyhun Xəlilli və Naxçıvan Şəhər Gənclər və İdman İdarəsinin rəisi Xəyal Qurbanov oyunun mahiyyəti haqqında iştirakçılara məlumat verib, onlara uğurlar arzulayıblar.
Olimpiada çərçivəsində “Nuh yurdu”, “Kim? Nə? Hara?”, “Vətəni tanı” intellektual oyunları, “İntellektual gənc” bilik yarışması keçirilib.

Naxçıvan Dövlət Universitetində 21 fevral Beynəlxalq Ana Dili Gününə həsr olunmuş elmi konfrans keçirilib. Konfransı giriş sözü ilə açan universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov ana dilinin hər bir xalqın həyatındakı müstəsna rolundan bəhs edib. Qeyd edilib ki, ölkəmizdə Ana dilimizin hərtərəfli inkişafı, beynəlxalq münasibətlər sisteminə yol tapması mahir natiq, ulu öndər Heydər Əliyevin dilimizin qorunmasına yönələn düşünülmüş siyasətinin nəticəsidir.
Dilimizə dövlət qayğısı haqqında məruzəsində filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Qənirə Əsgərova bildirib ki, əsası ümummilli lider tərəfindən qoyulmuş dil siyasətinin bu gün ölkə başçısı cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsi və müxtəlif vaxtlarda imzaladığı “Azərbaycan dilində latın qrafikası ilə kütləvi nəşrlərin həyata keçirilməsi haqqında”, “Azərbaycan Milli Ensiklopediyasının nəşri haqqında” sərəncamları və bu istiqamətdə görülən işlər də dilimizin inkişafına böyük qayğının təzahürüdür.
Tədbirdə “Azərbaycan bədii dilinin inkişafı haqqında (Eldar Baxışın yaradıcılığı üzrə)” filologiya üzrə elmlər doktoru, professor Sədaqət Həsənovanın, “Öz dilimdir, şirin dil” mövzusunda filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Arzu Abbasovanın da məruzələri dinlənilib.
Sonra mövzu ətrafında diskussiyalar aparılıb. Məlumat verilib ki, Beynəlxalq Ana Dili Günü YUNESKO-nun 1999-cu ildə keçirilən Baş Konfransının 30-cu sessiyasında təsis edilib və 2000-ci il fevralın 21-dən dil və mədəniyyət rənga­rəngliyini qoruyub saxlamaq məqsədilə qeyd edilir. Sonda tələbələr ana ­dilinə həsr olunmuş şeirləri bədii qiraət ­ediblər.

Səadət ƏLİYEVA

Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki tarixi abidələrin bir qismi Gilançay vadisində, Gəmiqaya ətrafında yerləşir. Gəmiqаyа hər zaman hаqqındа söylənilən miflərlə, yаzılı dаş salnаmələri ilə geniş elmi ictimаiyyətin diqqətindədir. Burаdаkı аbidələr, qаyаüstü təsvirlər kоmpleks şəkildə Аzərbаycаnın qədim mədəniyyət və incəsənət хəzinəsinin qızıl fоnduna daxildir. Gəmiqaya ətrafındakı abidələrin tədqiqi Nахçıvаn ərаzisində minilliklər boyu yаşаmış insanların həyаt tərzini, mədəni inkişаf yоllаrını, dini-ideoloji görüşlərini, məşğuliyyət sahələrini və digər aktual məsələləri dərindən öyrənməyə imkаn verir.

Gəmiqaya abidəsində ilk tədqiqatlar 1968-ci ildə aparılıb. Bu dövrdə oradakı qayaüstü təsvirlərin tədqiqi ilə yanaşı, ətraf ərazilərdəki Tunc, Dəmir, antik və orta əsrlər dövrlərinə aid bir neçə abidə qeydə alınaraq kəşfiyyat xarakterli tədqiqatlar nəticəsində öyrənilib. Ötən əsrin 70-ci illərində, ümummilli lidеr Hеydər Əliyеvin Azərbaycana siyasi rəhbərliyinin birinci dövründə abidənin sistemli şəkildə öyrənilməsi nəticəsində bir çox elmi nəticələr əldə edilib. Azərbaycanın müstəqillik əldə etməsindən sonra, ümummilli lider Heydər Əliyevin hakimiyyətinin ikinci dövründə respublikamızın bütün bölgələrində olduğu kimi, Naxçıvanda Gilançay vadisindəki arxeoloji abidələrin öyrənilməsinə də böyük diqqət və qayğı göstərilib. 2001-ci il aprelin 26-da Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov tərəfindən imzalanmış “Ordubad rayonundakı Gəmiqaya abidəsinin tədqiq edilməsi haqqında” Sərəncamdan sonra Gəmiqaya abidəsinə arxeoloji еkspеdisiya təşkil edilərək bu sahədə tədqiqatlar davam etdirilir.

“Naxçıvan” Universitetinin Pedaqoji və Xarici dillər fakültələrinin əyani şöbə üzrə təhsil alan tələbələrinin 2017-2018-ci tədris ilinin yaz semestrində keçəçəkləri pedaqoji təcrübənin başlanğıc konfransı olub. 

Konfransı giriş sözü ilə universitetin rektoru, professor İsmayıl Əliyev açaraq bildirib ki, pedaqoji təcrübə tələbələrin ali təhsil zamanı aldıqları nəzəri bilikləri tətbiq etmələri, pedaqoji mühitə uyğunlaşmaları, pedaqoji prosesi dərindən mənimsəmələri baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Rektor ümumtəhsil məktəbləri ilə əməkdaşlığın möhkəmlənməsinə, yüksəkixtisaslı kadr hazırlığına xidmət edən pedaqoji təcrübə zamanı məsuliyyət və nizam-intizamın vacib amil olmasından bəhs edib, dərslərin informasiya-kommunikasiya texnologiyaları vasitəsilə keçilməsi, tərbiyəvi tədbirlərin təşkili ilə bağlı tövsiyələrini çatdırıb.
Konfransda Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd ­Qəribov çıxış edərək əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan milli təhsil strategiyasının bugünkü uğurlarından, bu siyasətin muxtar respublikada uğurla davam etdirilməsindən, elm və təhsilin inkişafına hərtərəfli dövlət qayğısı göstərilməsindən danışıb. Bildirilib ki, “Naxçıvan” Universiteti də bu qayğıdan bəhrələnən müasir­tipli təhsil ocağıdır. Pedaqoji təcrübə ali məktəbin tədris planında zəruri bir proses­dir, eyni zamanda bütövlükdə professor-müəllim heyətinin müəyyən mərhələ üzrə elmi-pedaqoji əməyinin nəticələrini göstərəcək bir vasitədir. Nazir çıxışının sonunda növbəti pedaqoji təcrübənin də gənclərin qocaman pe­daqoqların zəngin və nümunəvi iş təcrübələrini öyrənmələri, eləcə də gələcəyin mükəmməl pedaqoqları kimi yetişmələri baxımından faydalı olacağına əminliyini bildirib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekoloji Tərbiyə Mərkəzi ilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəbləri, Naxçıvan Qızlar və Şərur şəhər Fizika-Riyaziyyat Təmayüllü liseyləri arasında ayda bir dəfə olmaqla, interaktiv əlaqə yaradılır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin müəyyən etdiyi qrafikə uyğun olaraq növbəti belə tədbir fevral ayının 16-da təşkil edilib. Dərsin aparıcısı, mərkəzin “Zooekologiyanın əsasları” dərnəyinin rəhbəri Süsən Əliyeva şagirdlərə “Ayrı-ayrı fəsillərdə quş növlərinin dəyişməsi” mövzusunda ətraflı məlumat verib.
Bildirilib ki, ölkəmiz müstəqillik əldə etdikdən sonra ətraf mühitin mühafizəsi sahəsində bir çox beynəlxalq konvensiya və sazişlərə qoşulub, üzərinə götürdüyü öhdəliklərin yerinə yetirilməsi istiqamətində zəruri addımlar atıb. Son illər bu sahədə beynəlxalq təşkilatlarla əlaqələr genişləndirilib, birgə layihələr hazırlanaraq həyata keçirilib, ekoloji tarazlığın təmin edilməsinə, ətraf mühitin çirkləndirilməsinin qarşısının alınmasına yönəldilmiş bir sıra dövlət proqramlarının icrasına başlanılıb. Nadir və nəsli kəsilmək təhlükəsi qarşısında olan flora və fauna növlərinin qorunub saxlanması məqsədilə milli parklar, dövlət təbiət qoruqları və yasaqlıqları yaradılıb.
Qeyd edilib ki, yerdəyişmələrə görə quşlar oturaq, köçəri və uçub gedən növlərə bölünürlər. Azərbaycan faunasına daxil olan 366 quş növündən 344-ü aran və dağətəyi zonalarda yaşayır.

Hər bir ölkənin inkişafı, müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi və dövlətçiliyinin gücləndirilməsi birbaşa gələcəyin etibarlı təminatı olan kadr hazırlığından asılıdır. Məhz buna görə də bu gün ölkəmizdə, onun ayrılmaz tərkib hissəsi olan muxtar respublikamızda gənc kadrların hazırlanmasına, onların işlə təmin olunmasına, potensial­larından səmərəli istifadəyə xüsusi diqqət yetirilir. 

Ulu öndər Heydər Əliyev də həmişə gənc nəslə böyük ümidlər bəsləyib, onlarla görüşlərində, mötəbər tədbirlərdəki çıxışlarında Azərbaycanın gələcəyi olan gənclərin hərtərəfli yetişdirilməsi üçün təhsilin ən vacib və zəruri məsələlər sırasında olduğunu vurğulayırdı. Bu vacib məsələnin həllində təhsil ocaqlarının və müəllimlərin üzərinə böyük vəzifələr düşür. Yaxşı haldır ki, belə müəllimlər içərisində gənclər də çoxluq təşkil edir. Onlar şagirdlərin dərin və hərtərəfli təhsil almaları, yaşadıqları dövrün problemlərindən çıxış yolu tapmaları üçün öz bilik və bacarıqlarını əsirgəmirlər.
Belə müəllimlərdən biri də Naxçıvan şəhərindəki ­Afiyəddin Cəlilov adına 12 nömrəli tam orta məktəbin dərs hissə müdiri Günel Əliyevadır.
Günel Əliyeva 1989-cu ildə Naxçıvan şəhərində dünyaya göz açıb. O, orta məktəbdə təhsil aldığı müddətdə şagirdlər arasında seçilib, keçirilən fənn olimpiadalarında, viktorinalarda, digər bilik yarışmalarında iştirak edərək yaxşı nəticələr qazanıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən müəyyən olunmuş qrafikə əsasən fevral ayının 9-dan muxtar respublikanın şəhər və rayon təhsil şöbələrinin tabeliyində olan ümumtəhsil məktəblərindəki təhsillərini Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev adına Hərbi Liseydə davam etdirmək istəyən şagirdlərin liseylə tanışlığı başlayıb. Fevral ayının 13-də növbəti belə tədbir təşkil edilib. Şərur rayonunun ümumtəhsil məktəblərinin 100-dən çox şagirdi liseydə yaradılan şəraitlə tanış olub, hərbi dərslərdə iştirak ediblər.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən ali təhsil müəssisələrinin tələbələrinin Ağbulaq İstirahət Mərkəzində fevralın 5-də başlayan “Qış məktəbi”nin birinci mərhələsi başa çatıb.
Naxçıvan Dövlət və “Naxçıvan” universitetlərinin, həmçinin Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun tələbələrinin iştirak etdikləri “Qış məktəbi”nin ilk mərhələsi olduqca maraqlı və əyləncəli keçib. Tələbələr bu müddət ərzində müxtəlif idman növlərində qüvvələrini sınayıb, “Vətəni tanı”, “Nuh yurdu”, “Axtar tap” kimi müxtəlif intellektual oyunlarda mübarizə aparıblar. Həmçinin gənclərə “Qış məktəbi” çərçivəsində vətənpərvərlik mövzusunda filmlər nümayiş etdirilib. Şahbuz Rayon Mədəniyyət Evinin instrumental ansamblının çıxışları isə layihə müddətində iştirakçılarda xoş ovqat yaradıb.
Bununla yanaşı, “Qış məktəbi”nin ikinci günündə Naxçıvan şəhərinin 2018-ci il üçün İslam Mədəniyyətinin Paytaxtı olması ilə bağlı Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Agentliyinin direktoru Vüqar Babayevin mühazirəsi dinlənilib. Maraqlı keçən görüşdə daha sonra gəncləri maraqlandıran suallar cavablandırılıb.
Qeyd edək ki, gənclərin sağlamlığı da təşkilatçılar tərəfindən daim diqqət mərkəzində saxlanılıb, bu məqsədlə düşərgəyə zərurət yaranacağı halda ilkin tibbi yardım üçün həkim də dəvət olunub. Həmçinin iştirakçılara gündə üç dəfə milli mətbəximizin nemətləri təklif olunub, onlar üçün çay süfrəsi təşkil edilib. İlkin mərhələdə 50 nəfər tələbə iştirak edib.
“Qış məktəbi”nin ikinci mərhələsinə isə fevralın 12-də start verilib. Fevralın 15-nə kimi davam edəcək layihədə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən orta ixtisas məktəblərinin tələbələri iştirak edirlər.
Tədbirlər Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman Nazirliyinin, Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Gənclər Fondunun, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının İcra Katibliyinin, Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatının Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin və Həmkarlar İttifaqları Şurasının təşkilatçılığı ilə həyata keçirilir.

 Ceyhun MƏMMƏDOV

AMEA Naxçıvan Bölməsinin Əlyazmalar Fondu milli sərvətlərimiz olan əlyazmalarımızın toplanması, onların xalqımıza və gələcək nəsillərə çatdırılmаsı istiqamətində fəaliyyətini davam etdirərək yeni tapıntıların əldə olunmasına çalışır.

Yaxın günlərdə fondun əməkdaşı, Əlyazmaların toplanması şöbəsinin müdiri Fəxrəddin Eylazov araşdırmalar zamanı yeni əlyazma nümunəsi aşkarlayıb. Tədqiqat zamanı bu əlyazmanın 1860-cı ildə (hicri-­qəməri 1281-ci il) yаzıldığı məlum olub.
Fəxrəddin Eylazovun sözlərinə görə, əsərin müəllifi əslən Ordubad şəhərindən olan Məhəmməd Həsən Оrdubаdidir. Əsərin sоnundа göstərilən tаriхə əsаsən Məhəmməd Həsən Оrdubаdinin ХIХ əsrin birinci yаrısındа, təqribən, 1810-1860-cı illərdə yаşаyıb fəаliyyət göstərdiyini təхmin еtmək оlаr. Аlim, mааrifpərvər ziyаlı kimi Məhəmməd Həsən Оrdubаdi Şərq dillərini öyrənib və bir sırа elm sаhibləri ilə fikir mübаdiləsi еdib. Müəllifin ərəb dilində, 73 səhifədən ibаrət olan bu əsəri əlyаzmа şəklində dövrümüzə gəlib çаtıb. Əlyazmanın əvvəlindən və sоnundаn bir hissənin düşməsi səbəbindən əsərin аdını müəyyən еtmək mümkün deyil. Bununlа bеlə, аstrоnomiyadan bəhs еdən bu əsər bütün dövrlər üçün əhəmiyyətlidir. Əlyazmanın müqəddiməsindəki аçıqlаmаdаn məlum оlur ki, həmin dövrdə Оrdubаd şəhərində “Əl-Həqiqət” аdlı məşhur еlm mərkəzi оlub. Həmin mərkəz bir nеçə istiqаmətdə еlmi tədqiqаtlаrlа yаnаşı, həm də оnun təlim və tədrisini həyаtа kеçirib. Məhəmməd Həsən Оrdubаdi bu mərkəzin аpаrıcı simаlаrındаn biri kimi fəаliyyət göstərib. Əsər mövzu bахımındаn dəqiq və humаnitаr еlmləri əhаtə еdərək astrоnоmiyа, həndəsi fiqurlаrın fəzа nəzəriyyəsi, riyаziyyаt və cоğrаfiyаnın müхtəlif sаhələrinə аiddir.

Gənc nəslin hərbi xidmətə mənəvi-psixoloji cəhətdən hazır olması və vətənpərvər ruhlu vətəndaş kimi formalaşması işi ümumtəhsil məktəblərinin üzərinə düşür. Ona görə də muxtar respublikada fəaliyyət göstərən təhsil ocaqlarında gənclərin vətənpərvər ruhda təhsil almaları və onların gələcəkdə Vətənin keşiyində ayıq-sayıq dayanmaları üçün lazımi tədbirlər görülür. Bu mənada, təhsil ocaqlarında keçilən gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənni mühüm önəm daşıyır. 

Azərbaycan dövləti müstəqillik əldə etdikdən sonra sözügedən fənnin tədrisinin vacibliyi, xüsusilə ön plana çəkilib. Bu gün məktəblərin əksəriyyətində ehtiyatda olan zabitlərin bu fənni tədris etməsi keyfiyyət amilinə müsbət təsir edir. Bu dərslərin tədrisi vəziyyətini öyrənmək üçün Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən bir neçə tam orta məktəbdə olduq, təhsil müəssisələrinin hərbi rəhbərləri ilə söhbət etdik.
Üz tutduğumuz ilk ünvan Naxçıvan şəhər 2 nömrəli tam orta məktəb oldu. Təhsil müəssisəsinin hərbi rəhbəri Novruz Novruzov dedi ki, Vətən keşiyində dayanmaq hər birimizin vətəndaşlıq borcudur. Hərbi xidmət keçəcək gənc hələ məktəb yaşlarından bu xidmətə hazırlanır. Bu baxımdan gənclərin çağırışaqədərki hazırlığı fənninin tədrisi xüsusi olaraq diqqət mərkəzində saxlanılır. Həmin dərslərdə uşaqlara Vətənin müdafiəsinin əsasları, taktiki hazırlıq, atəş hazırlığı, hərbi nizamnamələr, sıra təlimi, mülki müdafiə, hərbi-tibbi hazırlıq və digər biliklər öyrədilir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman, Təhsil nazirlikləri və Yeni Azərbaycan Partiyası Naxçıvan Muxtar Respublika Təşkilatı Heydər Əliyev adına Gənclər Birliyinin təşkilatçılığı ilə Naxçıvan şəhərindəki 8 nömrəli tam orta məktəbdə “Sosial şəbəkələrin müsbət və mənfi xüsusiyyətləri” mövzusunda seminar keçirilib.
Gənclər və İdman Nazirliyinin əməkdaşı Ayaz Cabbarov hazırlanmış slayd vasitəsilə mövzu ətrafında çıxış edərək bildirib ki, həyatımızın ayrılmaz hissəsinə çevrilən internetdən istifadə edənlərin sayı sürətlə artmaqdadır. İnsanlar internetdən informasiya əldə etmək, şəkillərə və videoçarxlara baxmaq, ünsiyyət qurmaq məqsədilə faydalanırlar. Bu gün muxtar respublikanın turizm məkanlarının, tarixi abidələrinin tanıdılmasında sosial şəbəkələrdən geniş istifadə olunur. Yeniyetmə və gənclərimizin iştirakı ilə turizm məkanlarına, tarixi abidələrə, muzeylərə gəzintilər təşkil olunur, həmin gəzintilər zamanı çəkilən fotoşəkillərə və videoçarxlara gənclər tərəfindən müxtəlif məlumat yazılaraq sosial şəbəkələrdə paylaşılır. Digər tərəfdən sosial şəbəkələrdən həddindən artıq istifadə etmək yeniyetmə və gəncləri təhsildən yayındıra, onların mənəvi-əxlaqi tərbiyəsinə mənfi təsir göstərə bilər.
Sonda seminar iştirakçılarını maraqlandıran suallar cavablandırılıb.

 Ceyhun MƏMMƏDOV

Naxçıvan şəhərindəki Ərtoğrol Cavid adına Uşaq Musiqi və Bədii Sənətkarlıq Məktəbi fəaliyyət göstərdiyi dövrdə zəngin təcrübə qazanmış, bir çox uğurlara imza atmış məktəblərdən biridir. 1990-cı ildən Bülbül adına uşaq musiqi məktəbi kimi fəaliyyətə başlayıb. 2002-ci ildən Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin Sərəncamı ilə məktəb ədəbi-bədii, musiqi və ­boyakarlıq sənətinin inkişafında rolu, Azərbaycan xalq mahnılarının və folklorunun toplanması və tədqiqi sahəsində xidmətləri olan Ərtoğrol Cavidin adını daşıyır.

Təhsil müəssisəsi üçün yeni bina inşa olunub və 2013-cü il yanvarın 24-də istifadəyə verilib. Məktəbin direktoru, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar artisti Əbülfət Babayev Ali Məclis Sədrinin açılış mərasimində müəllimlərlə görüşü zamanı dediyi sözləri xatırladaraq bildirdi ki, muxtar respublika rəhbərinin tapşırıq və tövsiyələri pedaqoji kollektivin iş prinsipinə çevrilib: “Azərbaycan milli musiqisi zəngin bir xəzinədir. Bu xəzinəni qoruyub gələcək nəsillərə çatdırmaq bu gün ən ümdə vəzifələr sırasındadır. Hazırda muxtar respublikamızın musiqi məktəblərində təhsil alan şagirdlər milli musiqimizin yaşadılması və gələcək inkişafının təminatçılarıdır. Ona görə də şagirdlərə musiqi sahəsində yüksək təhsil verilməli, Azərbaycan xalq musiqisi uşaqlara yüksək səviyyədə öyrədilməli, onların istedadının üzə çıxarılması və inkişaf etdirilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir”.

Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin xətti ilə ümumrespublika fənn olimpiadasının birinci mərhələsi keçirilib.
Olimpiada muxtar respublikanın bütün rayon mərkəzlərindəki tam orta məktəblərində təşkil olunub. Naxçıvan şəhərində isə 14 nömrəli məktəbdə keçirilib.
Olimpiadada muxtar respublika üzrə 652 şagird iştirak edib. Onlar 8 fənn – Azərbaycan dili, ədəbiyyat, riyaziyyat, kimya, biologiya, coğrafiya, tarix və informatika üzrə öz biliklərini sınayıblar.
Sualları cavablandırmaq üçün iştirakçılara dəqiq fənlər üzrə 180, humanitar fənlər üzrə isə 90 dəqiqə vaxt verilib.
Qeyd edək ki, olimpiadanın birinci turunda göstərdiyi nəticələr qənaətbəxş hesab edilən iştirakçılar yarımfinala vəsiqə qazanacaqlar.

Xəbərlər şöbəsi

    Doğma diyarımızın füsunkar təbiətini yaşatmaq istiqamətində görülən tədbirlərdə yeniyetmə və gənclər xüsusi fəallıqları ilə seçilirlər. Bu da təsadüfi deyildir. Çünki bu gün onlara məktəbdə oxuduğu müddətdə təbiətə məhəbbət, ona qayğıkeşliklə yanaşma hissləri aşılanır. Bu baxımdan ekoloji tərbiyə istiqamətində fəaliyyət göstərən məktəbdənkənar müəssisələrin rolu böyükdür. 

Bəs bu qəbildən olan dərnəklərdə fəaliyyət necə qurulub? Uşaqlar həmin dərnəklərdən nələri özləri üçün ehtiva edirlər? Bu və ya digər suallara cavab tapmaq üçün muxtar respublika Ekoloji Tərbiyə Mərkəzinə üz tutduq. İlk olaraq “Təbiət və insan” dərnəyinin rəhbəri Könül Qəhrəmanova ilə həmsöhbət olduq. O dedi ki, təbiət qoynunda təşkil olunan açıq məşğələlər ekoloji tədrisin maraqlı və məzmunlu olmasına, şagirdlərin biliklərə əyani surətdə yiyələnməsinə xidmət edir. Hər ekskursiyadan öncə iştirakçılara təhlükəsizlik və davranış qaydaları barədə məlumat verilir.
Dərnək üzvü Fərman Hətəmov burada öyrəndikləri haqqında dedi:

AMEA Naxçıvan Bölməsində Rəyasət Heyətinin növbəti iclası keçirilib.
Tədbirdə bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev Prezident İlham Əliyevin 2018-ci ilin ölkəmizdə “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti İli” elan edilməsi ilə bağlı və “Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin 100 illik yubileyi haqqında” imzaladığı sərəncamların əhəmiyyətindən danışıb. Akademik Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasının 100 illiyi ilə əlaqədar bölmədə elmi konfrans və tədbirlərin keçiriləcəyini, bu mövzuda interaktiv açıq dərsin təşkil olunacağını diqqətə çatdırıb.

“Naxçıvan” Universitetində ilk dəfə olaraq doktorantura və dissertanturaya qəbul imtahanı aparılıb. İmtahan başlanmazdan əvvəl universitetin rektoru, professor İsmayıl Əliyev çıxış edərək keçirilən imtahanın əhəmiyyətindən danışıb, namizədlərə uğurlar arzulayıb. Bildirilib ki, Azərbaycan Respublikasında yüksəkixtisaslı elmi və elmi pedaqoji kadrların hazırlanması ali təhsilin ən yüksək səviyyəsi olan doktorantura yolu ilə həyata keçirilir və müvafiq elmi dərəcələrin verilməsi ilə başa çatır.
Qeyd edək ki, imtahanda doktorantura və dissertantura üzrə verilmiş 7 yer üzrə 6 namizəd iştirak edib.
Onu da bildirək ki, imtahanın nəticələri komissiya üzvləri tərəfindən müəyyən edilib. Namizədlər imtahanı uğurla başa vurublar. İmtahanın gedişi ali təhsil ocağının rektoru, professor İsmayıl Əliyev və tədris işləri üzrə prorektor Hüseyn Bağırsoylu tərəfindən izlənilib.

Nuray ƏSGƏROVA

“İnteraktiv açıq dərs” layihəsi çərçivəsində AMEA Naxçıvan Bölməsi və Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı ilə bölmədə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəbləri arasında cari ilin ilk açıq dərsi təşkil olunub.
Bölmənin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun Yeni və ən yeni tarix şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Musa Quliyevin “Azərbaycanda xanlıqların yaranması: Naxçıvan xanlığı” mövzusunda keçdiyi dərsdə şagirdlərə Azərbaycan xanlıqları arasında özünəməxsus yeri olan Naxçıvan xanlığının yaranması, ərazi bölgüsü, idarə sistemi, dövlət atributları, ordu quruculuğu, diplomatik münasibətləri və Türkmənçay müqaviləsi haqqında geniş məlumat verilib. Bildirilib ki, Naxçıvan xanlığının əsası Nadir şah Əfşarın ölümündən sonra 1747-ci ildə Kəngərli tayfasından olan Heydərqulu xan tərəfindən qoyulub. Tədqiqatçı-alim Naxçıvan xanlığının ərazisi 1747-1797-ci illərdə 9428,7 kvadratkilometr, 1798-1828-ci illərdə isə 4642, 83 kvadratkilometr olduğunu deyib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2017-ci il 28 avqust tarixli “Oxunması zəruri olan kitablar” haqqında Sərəncamından irəli gələn vəzifələrin icrası məqsədilə ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri və Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin tələbələri arasında bilik yarışının final mərhələsi keçirilib.
Bu il 17-19 yanvar tarixlərdə keçirilmiş 1-ci mərhələdə 154 komandada 770 şagird iştirak edib. Onlardan 13 komanda muxtar respublika mərhələsinə vəsiqə qazanıb.
Qeyd edək ki, 13 komandada hər birində 5 nəfər olmaqla, ümumilikdə, 65 şagird mübarizə aparıb. Onlar oxunması zəruri olan kitablarla bağlı müxtəlif suallara cavab veriblər. Final mərhələsinin 1-ci turundan keçən komandalar 2-ci tura vəsiqə qazanıb.
5 nəfərdən ibarət münsiflər heyətinin qərarı ilə Sədərək rayonu həvəsləndirici, Culfa rayonu III, Şərur rayonu II, Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin komandası isə I yerlərə layiq görülüblər.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil naziri Məmməd Qəribov tədbirdə çıxış edərək Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2017-ci il 28 avqust tarixli Sərəncamının əhəmiyyətindən, həmin Siyahıya daxil edilən kitabların təbliği istiqamətində görülən işlərdən danışıb.

Naxçıvan Dövlət Universitetində Distant təhsilin əsasnaməsinin müzakirəsinə həsr olunan yığıncaq keçirilib.
Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov ilk öncə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Azərbaycan regionlarının investisiya reytinqinin lideri olmasının mühüm əlamətdar hadisə olduğunu qeyd edib, bunun muxtar respublikada ümummilli lider Heydər Əliyev ideyalarına sədaqətin bəhrəsi olduğunu vurğulayıb. Muxtar respublikada ali təhsil sahəsində qazanılan uğurlardan bəhs edən rektor universitetdə distant təhsili həyata keçirmək üçün xarici tələbələrlə iş üzrə dekanlıq nəzdində yaradılan Distant Təhsil Mərkəzi haqqında məlumat verib. Qeyd edilib ki, universitetdə distant təhsil Koreyanın KOİCA şirkəti ilə birgə həyata keçirilən “Elektron təhsil şəbəkəsi və rəqəmsal multimedia infrastrukturunun yaradılması” layihəsi çərçivəsində 2015-ci ildə istifadəyə verilən nsu.edu.az portalı üzərindən həyata keçirilir. İlkin mərhələdə Beynəlxalq əlaqələr və xarici dillər fakültəsinin xarici dil müəllimliyi (ingilis, alman, fransız, rus) ixtisasına tələbə qəbulu həyata keçirməyi planlaşdırılan distant təhsil əcnəbi tələbələrin qəbulu ilə fəaliyyətə başlayır.
Rektor sonda elmi-tədqiqat işlərinə, xaricdə və yerli mətbuatda dərc olunan məqalələrin ümumi sayına, ümumiyyətlə, elmdə göstərdikləri xidmətlərə görə bir qrup alimə “İlin alimi” adını və pul mükafatı təqdim edib. “İlin alimi” mükafatı müxtəlif elm sahələri üzrə verilib. Humanitar elmlər üzrə Pedaqogika kafedrasının dosenti, pedaqogika üzrə fəlsəfə doktoru Vahid Rzayev, Memarlıq kafedrasının müdiri, memarlıq üzrə fəlsəfə doktoru Gülnarə Qənbərova, İctimai elmlər üzrə iqtisad elmləri doktoru, professor Nazim Əhmədov bu adla təltif olunublar.

Səadət ƏLİYEVA

Təhsil sağlam cəmiyyətin formalaşmasında başlıca amildir. Ümummilli lider Heydər Əliyevin “Təhsil millətin gələcəyidir” müdrik kəlamında da ifadə edildiyi kimi təhsil olmadan inkişaf mümkün deyil.
Müasir texnologiyaların təhsilə tətbiqi nəticəsində “Distant təhsil”, “Elektron imtahan”, “Elektron test” kimi yeni üsullar yaradılıb. Bu üsullardan istifadə öz nəticələrini göstərib. Fərəhli haldır ki, bu gün Naxçıvan Dövlət Universitetində də müasir təhsil texnologiyalarından səmərəli istifadə olunur. Ötən günlərdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun iştirakı ilə universitetin Distant Təhsil Mərkəzinin istifadəyə verilməsi, ölkəmizin ali təhsil müəssisələri arasında ilk dəfə burada distant təhsilin tətbiqinə başlanılması ali təhsil ocağının dünya təhsil sisteminə inteqrasiyasını daha da sürətləndirmək, təhsilin səviyyəsini yüksəltmək baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

Ötən ilin sentyabr ayında Türkiyənin Çankırı Karatekin Universitetində bir semestrlik təhsil almaq üçün göndərilən 15 tələbə semestri uğurla başa vuraraq Naxçıvana qayıdıb. Bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edən ali təhsil ocağının rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov universitetin beynəlxalq əlaqələr sahəsində qazandığı uğurlara toxunaraq bu istiqamətdə həyata keçirilən əhəmiyyətli layihələrdən danışıb.
“Dövlət dəstəyi hesabına milli təhsil sistemimiz günü-gündən inkişaf edir”, – deyən rektor ali təhsil ocağının Bolonya bəyannaməsinin müddəalarına müvafiq olaraq tələbə və müəllimlərin akademik mobilliyinin əsas götürdüyünü və bu istiqamətdə tələbə mübadiləsini davam etdirdiyini diqqətə çatdırıb. Vurğulanıb ki, artıq müvafiq ixtisaslar üzrə tələbələr ­seçilib və bir semestr təhsil almaq üçün 4 tələbənin Şota Rustaveli adına Batumi Dövlət Universitetinə, 3 tələbənin isə Penza Dövlət Universitetinə göndərilməsi planlaşdırılır.

20 Yanvar faciəsinin 28-ci ildönümü münasibətilə yanvarın 19-da Naxçıvan şəhərindəki Xatirə Muzeyi ilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəbləri arasında interaktiv əlaqə yaradılıb.
Muzeyin direktoru Aytən Qasımova bildirib ki, muzeydə 2 minə yaxın eksponat var və onlardan 400-ə yaxını ekspozisiyada nümayiş etdirilir. Ötən əsrin əvvəllərindən başlayaraq təcavüzkar erməni daşnaklarının azərbaycanlılara qarşı müxtəlif illərdə törətdikləri dəhşətli cinayətlərin izləri bu eksponatlarda öz əksini tapıb. Azərbaycanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda döyüşlərdə həlak olanların xatirəsinin əbədiləşdirildiyi muzeydə şəhidlərin fotoşəkilləri, şəxsi sənədləri, döyüş fəaliyyətlərini əhatə edən material­lar saxlanılır. Eyni zamanda muzeydə qəhrəmanlıq tariximizin müxtəlif dövrlərinə aid kitablar nümayiş etdirilir.
Qeyd olunub ki, Xatirə Muzeyi azərbaycanlılara qarşı 1905-1907-ci, 1918-1920-ci illərdə törədilən kütləvi soyqırımı aktlarını, həmçinin 1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların öz dədə-baba torpaqlarından deportasiyasını, 1990-cı il 20 Yanvar, 1992-ci il Xocalı faciələrini özündə əks etdirən eksponatlarla zəngindir. Muzeydə ermənilərin Bakıda, Şamaxıda, Qarabağda, Naxçıvanda və digər bölgələrimizdə törətdikləri soyqırımları əks etdirən sənədlər, şəkillər, hadisələri tarixi faktlarla oxuculara çatdıran qiymətli kitablar vardır.

Naxçıvan şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbdə Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər və İdman, Təhsil nazirlikləri və Yazıçılar Birliyinin təşkilatçılığı ilə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında vətənpərvərlik mövzusunda şeir müsabiqəsi keçirilib.
Müsabiqə iki mərhələdə olub: rayon, şəhər, muxtar respublika mərhələlərində. Sonda münsiflər heyətinin qərarına əsasən Şahbuz şəhər 1 nömrəli tam orta məktəbin şagirdi Qızbəsti Quliyeva qalib adını qazanıb. Naxçıvan şəhər 14 nömrəli tam orta məktəbin şagirdi Anar Mikayılov ikinci, Naxçıvan Qızlar Liseyinin şagirdi Nuray İsmayılova, Şərur rayon Axaməd kənd tam orta məktəbinin şagirdi Ramilə İsmayılova və Ordubad rayon Əndəmic kənd tam orta məktəbinin şagirdi Fatimə Hüseynli üçüncü yerlərə layiq görülüblər.
Müsabiqənin digər iştirakçıları isə həvəsləndirici yerlərlə mükafatlandırılıblar.
Tədbirdə, həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında keçirilən “Torpaq uğrunda ölən varsa, Vətəndir” adlı inşa yazı müsabiqəsinin muxtar respublika mərhələsinin qalibləri də mükafatlandırılıb.
Qaliblərə diplom, fəxri fərmanlar, oxunması zəruri olan kitablar təqdim olunub.

 Ceyhun MƏMMƏDOV

Naxçıvan Dövlət Universitetində Təbiətşünaslıq və kənd təsərrüfatı, İncəsənət fakültələri üçün yeni avadanlıqlar təqdim olunub.
Universitetin rektoru, AMEA-nın müxbir üzvü Saleh Məhərrəmov bu münasibətlə keçirilən tədbirdə çıxış edərək qeyd edib ki, ali təhsil ocağında müasir infrastrukturun yaradılması və tədrisin keyfiyyətinin artırılması istiqamətində görülən işlər muxtar respublikamızda təhsilin inkişafına göstərilən hərtərəfli dövlət qayğısının əyani ifadəsidir.
Coğrafiya kafedrasının müdiri, dosent Əli Həsənov bildirib ki, göstərilən yüksək diqqət və qayğının nəticəsində bu gün fakültə və ixtisaslar ayrı-ayrılıqda ən müasir avadanlıqlarla təchiz olunur. Təbiətşünaslıq və kənd təsərrüfatı fakültələri də bu qayğıdan bəhrələnib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyində fənn olimpiadaları qaliblərinin mükafatlandırılması ilə bağlı tədbir keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən təhsil naziri Məmməd Qəribov bildirib ki, hər bir xalqın milli intibahını təmin edən ən zəruri vasitə təhsildir. Ona görə də ölkəmizin bütün regionlarında, həmçinin Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsilin inkişafı prioritet istiqamət təşkil edir. Son 20 ildən artıq bir dövrdə təhsil müəssisələri üçün yeni binaların tikintisi və ya əsaslı şəkildə yenidən qurulması, ümumtəhsil məktəblərinin ən müasir informasiya və kommunikasiya texnologiyaları ilə təmin edilməsi təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsinə müsbət təsirini göstərib.
Vurğulanıb ki, təhsilə göstərilən qayğının nəticəsidir ki, məktəbi bitirən məzunların göstəriciləri ilbəil yaxşılaşır, ali və orta ixtisas məktəblərinə keçirilən qəbul imtahanlarında 500-700 intervalında bal toplayanların sayı artır.
Qeyd edilib ki, fizika, kimya, biologiya, riyaziyyat, Azərbaycan dili və xarici dil fənləri üzrə keçirilən olimpiadada VII-XI sinif şagirdləri iştirak ediblər. Olimpiadanın birinci – rayon (şəhər) mərhələsində 1260 nəfər iştirak edib. Bu mərhələdə qalib olmuş 296 şagird Naxçıvan şəhərində keçirilən final mərhələsinə qatılıb. Həmin mərhələdə 94 şagird qalib gəlib. Onlardan 34-ü I, 29-u II, 28-i isə III yerləri qazanıb, 3 nəfər isə həvəsləndirici yerləri tutub.
Sonda qaliblərə diplom və qiymətli hədiyyələr təqdim olunub.

 Fatma BABAYEVA

20 Yanvar faciəsi hər il Şərur Rayon Təhsil Şöbəsinin əhatə etdiyi ümumtəhsil müəssisələrində keçirilən bir sıra tədbirlərlə yad edilir. Belə tədbirlərdən biri də inşa yazı müsabiqəsidir.
Bu il də rayonun 56 ümumtəhsil məktəbi şagirdlərinin iştirakı ilə 20 Yanvar faciəsinin 28-ci ildönümü münasibətilə “Torpaq uğrunda ölən varsa, Vətəndir” adlı inşa yazı müsabiqəsinin rayon mərhələsi keçirilib.
İnşa yazı müsabiqəsində Zeyvə, Yengicə, Aralıq və Qarxun kənd tam orta məktəblərinin şagirdləri fəallıqları ilə seçiliblər. Müsabiqənin rayon turunda Zeyvə kənd tam orta məktəbinin XI sinif şagirdi Lalabəyim ­Seyidova birinci yerə layiq görülərək muxtar respublika mərhələsində iştirak etmək hüququ qazanıb.

* * *

Sədərək Rayon Gənclər və İdman İdarəsi ilə Təhsil Şöbəsinin birgə təşkil etdiyi “Torpaq uğrunda ölən varsa, Vətəndir” adlı inşa yazı müsabiqəsinə də yekun vurulub.
Sədərək rayon ümumtəhsil müəssisələri şagirdlərinin vətənpərvərlik və dövlətçilik hisslərinin yüksəldilməsi məqsədilə keçirilən müsabiqədə 50-yə yaxın şagirdin yazı işi münsiflər heyətinə təqdim olunub. Münsiflər heyətinin yekun qərarına əsasən müsabiqədə Sədərək kənd 1 nömrəli tam orta məktəbin XI sinif şagirdi Ülkər Əliyeva qalib adını qazanıb. Sədərək kənd 2 nömrəli tam orta məktəbin X sinif şagirdi Nurşən Məmişova ikinci, Heydərabad qəsəbə tam orta məktəbinin X sinif şagirdi Şəhla Rzalı isə üçüncü yerə layiq görülüblər.
Qaliblər təşkilatçılar tərəfindən diplomlarla mükafatlandırılıblar.

 Ceyhun MƏMMƏDOV

Bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikasında təhsil infrastrukturunun yenilənməsi, müasir tədris metodlarının tətbiqi, təlim prosesində yeni texnologiyalardan istifadəyə geniş yer verilməsi, nümunəvi dərslərin keçirilməsi və distant təhsilin reallaşdırılması təhsil sahəsində uğurların qazanılmasına səbəb olmuşdur. Təhsilə, təhsil işçilərinə göstərilən diqqət və qayğının nəticəsidir ki, ümumtəhsil məktəbləri üçün müasir binalar tikilərək istifadəyə verilir, məktəblər ən müasir informasiya texnologiyaları ilə təchiz olunur. 2017-ci ildə də bu iş diqqətdə saxlanılmış, muxtar respublikada 10 məktəb binası istifadəyə verilmişdir. 

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2014-cü il ­ 20 iyun tarixli “Naxçıvan Muxtar Respublikasının təhsil müəssisələrində elektron təhsilin təşkili ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında” Sərəncamından irəli gələn məsələlərin həlli istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində muzeylərlə təhsil müəssisələri arasında interaktiv əlaqələr təşkil olunur. Belə ki, 2017-ci ildə ümumtəhsil məktəbləri ilə muzeylər arasında 16, Naxçıvan Şahmat Mərkəzi ilə 8, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsi ilə 13 interaktiv dərs keçilmişdir. Bu dövrdə ümumtəhsil məktəblərinin kitabxana şəbəkələrinin genişləndirilməsi, onların maddi-texniki bazalarının gücləndirilməsi və şagirdlərin dərsliklərlə təminatı da diqqət mərkəzində saxlanılmış, avqust ayında ümumtəhsil məktəblərinə 133 min 729 nüsxə dərslik verilmişdir. Gənc nəsildə vətənpərvərliyin, tarixə, milli kökə bağlılığın və dünyagörüşün formalaşdırılması məqsədilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2017-ci il 28 avqust tarixli Sərəncamı ilə “Oxunması zəruri olan kitabların Siyahısı” təsdiq edilmişdir. Sərəncama uyğun olaraq bütün təhsil müəssisələrində həmin kitablardan ibarət sərgilər hazırlanmış və təhsil işçilərinin, eyni zamanda tələbə, şagird və müdavimlərin iştirakı ilə bu kitabların mütaliəsinin və müzakirəsinin keçirilməsi təmin edilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun Tədbirlər Planına əsasən AMEA Naxçıvan Bölməsi tərəfindən hazır­lanan “Dədə Qorqud yurdu­ – Naxçıvan” tarixi-coğrafi və etnoqrafik atlas”ı çap olunub.
“Əcəmi” Nəşriyyat-Poliqrafiya Birliyində nəfis tərtibatla çap edilən atlasın müəllifləri akademik İsmayıl Hacı­yev (məsul redaktor), AMEA-nın müxbir üzvləri Fəxrəddin Səfərli, Əbülfəz Quliyev, Qadir Qədirzadə, Vəli Baxşəliyev, tərtibçiləri filologiya üzrə fəlsəfə doktorları Firudin Rzayev, Asəf Orucov, Əkrəm Hüseynzadə, Rəşad Zülfüqarov, Nazim Bababəyli, Cəfər Əliyev və Fəxrəddin Eylazovdur.
Azərbaycan, ingilis və rus dillərində 460 səhifədən ibarət olan atlasa 51 tarixi­-coğrafi söz, 239 ifadə və deyimi özündə əks etdirən xəritələr daxil edilib. Fundamental nəşrdə Azərbaycan xalq ədəbiyyatının ən qədim yazılı abidəsi olan “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanlarının Naxçıvanla bağlılığı sistemli olaraq araşdırılıb. Atlas üzərində iş aparılarkən daha çox etnoqrafik məsələlərə diqqət yetirilib. Belə ki, oğuzların təsərrüfat həyatı, maddi-mədəniyyəti və bunların Naxçıvanda izləri, dastanda işlədilən geyim və bəzək adları, onların yemək və içki növləri, dastanda adıçəkilən sənətlər, əkinçilik və maldarlıq sahələri, idarəçilik sistemi, ailənin idarəolunması, dini inanclar öz əksini tapıb.

Təkcə yaşadığı Şərur rayonunun deyil, muxtar respublikanın da ictimai həyatında fəal ziyalı kimi tanınan Yeganə Məmmədovanın fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsi aldığını eşidəndə akademik İsmayıl Hacıyevin bir qənaətini xatırladım: Muxtar respublikada elmin, təhsilin inkişafına böyük diqqət və qayğının nəticələrini hər addımda görmək olar. Əgər 15-20 il bundan əvvəl regionda fəlsəfə və ya elmlər doktorları barmaqla sayılırdısa, həmçinin onlar ali və orta ixtisas məktəblərində çalışırdılarsa, bu gün artıq orta məktəblərimizdə dərs deyən müəllimlər də elmi tədqiqatlar aparır, dissertasiya müdafiə edirlər...

Haqqında söhbət açacağımız Yeganə Məmmədova Şərur rayonunda anadan olub. Aşağı Yaycı kənd tam orta məktəbini bitirib. Ali təhsilini indiki Naxçıvan Dövlət Universitetində alıb. 2001-ci ildə həmin məktəbdə direktor vəzifəsinə irəli çəkilib. Muxtar respublikada təhsilin inkişafındakı səmərəli xidmətlərinə görə “Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar müəllimi” fəxri adına layiq görülüb. Dördüncü və beşinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisinə deputat seçilib.
Yeganə xanımın qısaca tərcümeyi-halı bunlardan ibarətdir. Ancaq layiq görüldüyü təltiflərin, etimad göstərildiyi vəzifələrin arxasında onun öz sənətinə və vəzifəsinə hörmət, məsuliyyət hissi, dərs dediyi şagirdlərə hərtərəfli bilik vermək və nəcib mənəvi amallar aşılamaq, onları dövlətimizə, dövlətçiliyə, Vətənimizə sədaqət ruhunda tərbiyə etmək kimi məsələlər dayanır. O, bunların öhdəsindən gəlmək üçün səy və bacarığını əsirgəmir. Keçdiyi ömür yoluna baxarkən şərəfli müəllim adı daşıdığından zövq alır.

Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecində “Oxunması zəruri olan kitabların Siyahısı”ndan 15 kitaba həsr olunmuş viktorinanın yarımfinal və final mərhələləri keçirilib.
Əvvəlcə kollecin direktoru Asəf Ruşanov çıxış edərək Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2017-ci il 28 avqust tarixdə imzaladığı “Oxunması zəruri olan kitablar haqqında” Sərəncamın əhəmiyyətindən danışıb. AMEA Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun Folklorşünaslıq şöbəsinin müdiri, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Elxan Yurdoğlu və kollecin müəllimi Çinarə Əliyeva çıxış ediblər. Bildirilib ki, mütaliə insanın daxili aləminin zənginləşdirilməsində, dünyagörüşünün düzgün formalaşdırılmasında, nitq qabiliyyətinin inkişaf etdirilməsində mühüm əhəmiyyət daşımaqla yanaşı, həm də müsbət insani və iradi keyfiyyətlərin yaradılmasında böyük rol oynayır. Bu baxımdan oxunması zəruri olan kitablar haqqında imzalanan sərəncam zamanında atılmış addımdır. Bu dövlət sənədi gənclərdə mütaliəyə olan marağın artmasına, onlarda bədii zövqün formalaşmasına mühüm təsir göstərir.
Sonra viktorinanın yarımfinal və final mərhələləri keçirilib. Yarımfinal mərhələsində iştirak edən 60 tələbə finala çıxmaq üçün 12 qrupda mübarizə aparıb. 4 qrupda 20 tələbə yüksək nəticə qazanaraq adlarını finala yazdırıb. Finalda bu komandalar müvafiq olaraq I, II, III və həvəsləndirici yerlərə layiq görülüblər. Qaliblər diplom və qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılıblar.

 Nail ƏSGƏROV

Naxçıvan Şəhər Təhsil Şöbəsinin təşkilatçılığı ilə 7 nömrəli tam orta məktəbdə Azərbaycanın görkəmli maarifçi-ziyalısı, yazıçı-publisist Eynəli bəy Sultanovun həyat və yaradıcılığına həsr edilmiş tədbir keçirilib. Tədbiri giriş sözü ilə məktəbin direktoru Aygün Hüseynova açaraq Eynəli bəy Sultanovun zəngin və çoxcəhətli yaradıcılıq fəaliyyəti ilə xalqımızın ədəbi-mədəni tərəqqisinə unudulmaz töhfələrindən bəhs edib.
Naxçıvan Şəhər Təhsil Şöbəsinin müdiri Elşən Qəbulov Eynəli bəy Sul­tanovun geniş ictimaiyyətə tanıdılmasında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 15 fevral tarixdə imzaladığı “Eynəli bəy Sultanovun 150 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” Sərəncamın əhəmiyyətindən danışıb.
Qeyd olunub ki, Eynəli bəy Sultanovun “Məqalələr” kitabının “Oxunması zəruri olan kitabların Siyahısı”na daxil edilməsi görkəmli yazıçı-publisistin yaradıcılığına verilən yüksək qiymətin nəticəsidir.
Tədbirdə məktəbin Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimi Sevda Əsgərova və X sinif şagirdi Aysel Hüseynovanın çıxışları dinlənilib, maarifçi-ziyalının həyat və yaradıcılığı ilə bağlı suallardan ibarət viktorina keçirilib.
Sonda qaliblər diplomlarla mükafatlandırılıblar.

 Gülcamal TAHİROVA