“Poçt qutusu”, “Ölülər”, “Anamın kitabı” əsərlərinin, ya da təkcə “Molla Nəsrəddin” in adını çəkmək kifayətdir ki, onu hamı tanısın. Bu böyük qələm sahibi hekayələri, dram əsərləri, məqalələri ilə hər kəsin ailəsinin  bir üzvünə çevrilib. Bunun əsas səbəbi Mirzə Cəlilin xalqın dilində danışması, onun dərdini başa düşməsi, dərmanının nədə olduğunu bilməsindədir. Ədibin yaradıcılığında öz əksini tapan məsələlər kəndli, şəhərli, kasıb, dövlətli, bir sözlə, bütün kütlələr üçün başadüşüləndir. Məhz buna görədir ki, Cəlil Məmmədquluzadənin əsərləri bu gün də müasirdir, aktualdır. Gözünü birinci dəfə açanda dünyanı qaranlıq görməsinə baxmayaraq, sonralar xalqının düçar olduğu sıxıntıları, bəlaları aydınca görür, onun xoşbəxtliyi naminə əlinə qələm alır. “Sizi deyib gəlmişəm” söyləyərək söhbətini xoşlamayan, dinləməyən, bəzi bəhanələrə ondan qaçıb qeyri-vacib əməllər dalınca gedənlərə rəğmən Vətəni, xalqı üçün yanan ürək çırpıntılarını, ümid, arzu və ideallarını yazmağa davam edir. Bəzən bu yolda təqiblərə məruz qalır, amma yenə də Vətən, millət dərdini yadından çıxarmır, milli məqsəd və əqidəsindən heç vaxt dönmür.

Dünən dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyi münasibətilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər Fondu tərəfindən təşkil olunan “Nizami xəmsəsi” layihəsi “Nizami dünyasının işığında” adlı ədəbi-bədii gecə və mükafatlandırma mərasimi ilə yekunlaşıb.
Tədbirdə çıxış edən Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər Fondunun icraçı direktoru Cəbi Quliyev layihənin əhəmiyyətindən və gənc nəslin dahi şairin poetik irsini daha geniş öyrənməsinin vacibliyindən danışıb.

Bəlkə də, adı çəkiləndə mənim kimi yüzlərlə Ələsgərsevərin qulaqlarında ilk çığnayan aşığın “Çərşənbə günündə, çeşmə başında, gözüm bir alagöz xanıma düşdü” sevdalı misraları olur. O sevda ki, az sonra həmin gözəl xanımın “nişanlıyam, özgə malıyam” deməsi ilə Ələsgərin qol-qanadının sınıb yanına düşməsi, xəyallarının çeşmə sularında qərq olması bir olur. Şair üçün bu bir təsadüf, yoxsa bəxtsizlikmidir, bilmirəm, bizim üçün hələ məktəb illərindən əzbərlədiyimiz ən gözəl qoşma idi. Lakin sonralar öyrənəndə ki, Ələsgər 40 yaşında ailə qurub, onda anladım ki, bəli, “Güllü”, “Gülpəri”, “Güləndam”, “Telli”, “Ceyran”, “Xurşid”, “Müşkinaz”, “Maral”ın hər səfası xoş olsa da, onun ağlını başından alsalar da, “Səni gördüm, əl götürdüm dünyadan”, – deyən aşığın qisməti, alın yazısı olmayıblar.

Cəlil Məmmədquluzadənin Ev Muzeyiilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəbləri arasında Cəlil Məmmmədquluzadənin anadan olmasının 152-ci ildönümünəhəsr olunmuş “Görkəmli Azərbaycan ədibi” mövzusunda interaktiv dərs keçirilib.

Bəlkə də, adı çəkiləndə mənim kimi yüzlərlə Ələsgərsevərin qulaqlarında ilk çığnayan aşığın “Çərşənbə günündə, çeşmə başında, gözüm bir alagöz xanıma düşdü” sevdalı misraları olur. O sevda ki, az sonra həmin gözəl xanımın “nişanlıyam, özgə malıyam” deməsi ilə Ələsgərin qol-qanadının sınıb yanına düşməsi, xəyallarının çeşmə sularında qərq olması bir olur. Şair üçün bu bir təsadüf, yoxsa bəxtsizlikmidir, bilmirəm, bizim üçün hələ məktəb illərindən əzbərlədiyimiz ən gözəl qoşma idi. Lakin sonralar öyrənəndə ki, Ələsgər 40 yaşında ailə qurub, onda anladım ki, bəli, “Güllü”, “Gülpəri”, “Güləndam”, “Telli”, “Ceyran”, “Xurşid”, “Müşkinaz”, “Maral”ın hər səfası xoş olsa da, onun ağlını başından alsalar da, “Səni gördüm, əl götürdüm dünyadan”, – deyən aşığın qisməti, alın yazısı olmayıblar. Bəlkə, elə buna görə “Gözü yaşlı, еy füqəra Ələsgər, işi əysik, baxtı qara Ələsgər, olmadı dərdinə çara, Ələsgər, həsrət əlin o dildara yеtmədi”, – deyib gileyləndi həyata... Bəlkə, elə buna görə divanəyə çevrildi, aşiq aşığı oldu, sözü cilalayıb, düzüb-qoşub qoşma, dodaqdəyməz, cığalı, müstəzad təcnis, müxəmməs, divani, gəraylı, bağlama, həcv və hərbə-zorba, deyişmə, qəzəl, mərsiyə, dastan-rəvayət adlı lələ çevirib bir xəzinə yaratdı, Aşıq Ələsgər. Bütün bunlar bəhs etməyəndə isə el-el gəzdi, sazını sinəsinə sıxıb həyatının mənasını söyləmələrində, deyişmələrində, bağlamalarında tapdı. Bu yolda müdrikləşdi, aqilləşdi, ağsaqqallaşdı, hər kəsin həsəd, eyni zamanda hörmət etdiyi insan oldu. Məclislər, toylar bəzəyinə çevrildi. Sorağı Azərbaycana, hətta ölkəmizdən kənara yayıldı. Onu görmək, tanımaq, dinləmək üçün insanlar məqam axtarmağa başladılar. Bu da hər kəsə nəsib olmayan bir qismət idi ki, Aşıq Ələsgərlə bir məclisdə ola, onu dinləyə, qarşısındakı aşıqların əlindən sazını almasını izləyə. Çünki Aşıq Ələsgər sıradan aşıqlardan deyildi, “Aşıq olub, diyar-diyar gəzənin, əvvəl, başda pür kamalı gərəkdi, oturub-durmaqla ədəbin bilə, mərifət еlmində dolu gərəkdi” mərifətlərinə malik, “Danışdığı sözün qiymətin bilə, kəlməsindən ləlü gövhər süzülə, məcazi danışa, məcazi gülə, tamam sözü müəmmalı gərəkdi” dəyərinə qadir aşıqdı. Haqq aşiqi və haqq aşığı olduğu üçün özü haqqında dediyi “Ələsgər haqq sözün isbatın vеrə, əməlin mələklər yaza dəftərə, hər yanı istəsə, baxanda görə, təriqətdə bu sеvdalı gərəkdi” sözlərini tamamilə haqq edirdi.

Ta qədimlərdən üzü bəri qış mövsümünü belə bölüblər dədə-babalarımız: başlayanda qırx gün Böyük çillə, ardınca iyirmi gün Kiçik çillə, sonunda da otuz gün Boz ay. Qış fəslinin son dönəmlərinə təsadüf edən Boz aya bəzi bölgələrimizdə alaçalpo da deyirlər. Yəqin ki, bu ifadə də yaz dumanlarının torpaq üzərinə enməsilə havaların tutqun olması anlamına gəlir. Boz ayın bir xüsusiyyəti də var ki, bilmirsən qışdır, yoxsa yaz? Hava kimi adamın ovqatı da çox kövrək, dəyişkən olur bu ayda. Gəlin görək tədqiqatçıların Boz ay haqqında fikirləri nələrdir?

Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə fevralın 19-da “21 fevral - Beynəlxalq Ana Dili Günü” ilə bağlı muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında “Mənim ana dilim” mövzusunda şeir müsabiqəsi keçirilib.

Azərbaycan dili dünya dilləri arasında dərin tarixi köklərə malik bir dil olmaqla, öz zənginliyi və ahəngdarlığı ilə seçilir. Doğma ana dilimiz min illərin burulğanlarından üzüağ çıxaraq dövrümüzə gəlib çatmış ən böyük sərvətimizdir. Təkcə Azərbaycan dilində “Kitabi-Dədə Qorqud” kimi mükəmməl epos kifayət edir ki, dilimizin tarixi ilə öyünək. Hər bir dilin praktik işlənməsi üçün münbit şəraitlə yanaşı, onun yad təsirlərə qarşı müqavimətli olması da böyük rol oynayır. Bu müqavimətə tab gətirməyən bir dil assimilyasiya olunur, gələcək nəsillərə gəlib çatmır. Azərbaycan dilinə qayğı göstərməkdə ziyalıların, yazıçıların, dilçilərin daşıdıqları məsuliyyət daha böyükdür. Ona görə ki, cəmiyyətin bu təbəqəsi təkcə dildən istifadə etmir, həm də onun tətbiqi işinin təkmilləşdirilməsi, inkişaf etməsinə qayğı göstərir.

Fevralın 19-da Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında Vaqif Səmədoğlunun “Mamoy kişinin yuxuları” pyesi əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşa canlı yayımla teatrsevərlərə təqdim olunub.

Əsərin başlıca ideyası insanların yuxulara deyil, real həyatda yaşamaqla öz həyatlarını qurmasına çağırışdır. Bəzən insanlar öz uğursuzluqlarını kiminsə üzərinə atmaqla özlərinə haqq qazandırırlar. Əslində isə hər kəs gələcəyə öz real inamı ilə yaşamalı və hər günü mənalı, faydalı işlərlə məşğul olaraq keçirməlidirlər.

Əsərdə kompozisiya qurma ustalığı, dramatik hərəkət və həyəcan, eyni zamanda komik situasiyalar üstünlük təşkil edir. Bu isə sonu xoşa gəlməyən olsa da süjetdəki hadisənin reallığını gücləndirir.

Tamaşanın quruluşçu rejissoru Nəsimi Məmmədzadə, quruluşçu rəssamı Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar rəssamı Səyyad Bayramov, musiqi tərtibatçısı Ahim Güləliyev, rejissor assistenti Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti Behruz Haxverdiyevdir.

Tamaşada rolları Azərbaycan Respublikasının əməkdar artistləri Nazlı Hüseynquliyeva, Əbülfəz İmanov və Behruz Haxverdiyev, həmçinin Nəsimi Məmmədzadə, Mehri Nəbiyeva, Zakir Fətəliyev, Cəbrayıl Nəbiyev, Ələsgər Quliyev, Anar Eyvazov, Rəhman Dünyamalıyev və digərləri ifa edirlər. Tamaşa Naxçıvan Dövlət Televiziyasından və Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin internet resurslarından və sosial şəbəkə hesablarından canlı yayımlanmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası

Mədəniyyət Nazirliyinin mətbuat xidməti

19 fevral 2021-ci il tarixdə Cəlil Məmmədquluzadənin Ev Muzeyində görkəmli yazıçı, ictimai xadim Cəlil Məmmədquluzadənin anadan olmasının 152-ci ildönümü münasibətilə tədbir keçirilmişdir.

Tədbiri giriş sözü ilə muzeyin direktoru Aytən Ələkbərova açaraq bildirmişdir ki, bu gün demokrat ədibin anadan olmasının 152-ci ildönümü tamam olur.  Cəlil Məmmədquluzadə mənsub olduğu ölkənin və xalqın istiqlalı və müstəqilliyi uğrunda mübarizə aparmış qüdrətli sənətkardır. Onun yüksək sənətkarlıq nümunəsi sayılmağa layiq olan bədii əsərləri və publisistikası hər cür ictimai mənəvi əsarətin, fanatizmin, cəhalətin aradan qaldırılmasına və milli oyanışa həsr olunmuşdur. Bütün bunlara görə Cəlil Məmmədquluzadə çoxəsrlik Azərbaycan ədəbiyyatının milli iftixarı, dünya bədii mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsidir. Onun yaradıcılığı yeni nəsillər üçün müstəqillik, azərbaycançılıq, millilik və vətəndaşlıq məktəbidir. Azərbaycanda və onun hüdudlarından kənarda geniş yayılaraq milli oyanışa, yeniləşmə hərəkatına yol açan və azadlıq ideyalarının inkişafına qüvvətli təsir göstərən “Molla Nəsrəddin” jurnalı məhz Mirzə Cəlil dühasının məhsuludur. Cəlil Məmmədquluzadə elə bir şəxsiyyət və sənətkardır ki, həyatının 40 ilini yaradıcılıqla məşğul olmuş, zəngin bir irs qoyub getmişdir. Bu irs xalqımız tərəfindən bu gün də öyrənilir və öyrənilməkdədir. Onun qələmindən çıxan hekayələri, nəsr və dram əsərləri, məqalə, məktub və felyetonları bu gün də özünə geniş oxucu kütləsi qazanmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikasında məhdud fiziki imkanlı gənc­lərin asudə vaxtının səmərəli təşkili, onların sərbəst yaşayış imkanlarının artırılması, istedadlarının üzə çıxarılması istiqamətində keçirilən tədbirlər diqqət mərkəzində saxlanılır. Həmin tədbirlərin davamı olaraq Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə müvafiq kateqoriyadan olan gənclər arasında “Qarabağ Azərbaycandır!” mövzusunda rəsm müsabiqəsi keçirilib.

Xalqımızın tarixi ənənələrini özündə yaşadan milli-mədəni sərvətlərimizdən biri kimi xalça sənəti hər zaman diqqəti cəlb edən sahələrdən olmuşdur. Təsadüfi deyil ki, ölkəmizə səfər edən məşhur tarixçilərin və tədqiqatçıların Azərbaycanla bağlı xatirələrini qələmə aldığı əsərlərində xalçalarımız haqqında məlumatlara xüsusi yer verilmişdir. Tarixboyu Azərbaycan xalçalarının şöhrəti ölkə sərhədlərini aşmış və mühüm sənətkarlıq nümunəsi kimi əvəzolunmaz simvola çevrilmişdir. Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev bununla bağlı  demişdir: “Xalça bizim milli sənətimizdir. Biz hesab edirik ki, Azərbaycan xalça sənətinin Vətənidir, xalça muğam, memarlıq abidələri kimi bizim milli dəyərimizdir, sərvətimizdir”.

Muzey əməkdaşları üçün “Daxil olan eksponatların əsas və elmi-köməkçi fonda işlənməsi qaydaları”mövzusunda seminar-treninq keçirilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən seminar-treninqi nazirliyin şöbə müdiri G.Babayeva giriş sözü ilə açmış, “Xan Sarayı” Dövlət Tarix-Memarlıq, Möminə Xatın və Açıq Səma Altında Muzey Kompleksinin baş fond mühafizi-elmi işçisi Z.Əliyeva “Daxil olan eksponatların  əsas və elmi-köməkçi fonda işlənməsi” mövzusunda çıxış etmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, Nazirliyin sistemində 1 rəsm qalereyası və 29 müxtəlif profilli muzey fəaliyyət göstərir ki, bu mədəniyyət ocaqlarında xalqımızın tarixini, həyat tərzini, adət-ənənələrini özündə əks etdirən maddi-mədəniyyət nümunələri mühafizə olunaraq qorunub saxlanılır.

Muzey fondlarının zənginləşdirilməsi daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Muzey əməkdaşlarının fəaliyyətinin düzgün təşkili üçün seminar-treninqlər, maarifləndirici tədbirlər təşkil olunur. Təhsil müəssisələri ilə distant və açıq dərslər keçirilir, Naxçıvan Dövlət Universitetinin “Muzeyşünaslıq, arxiv işi və abidələrin qorunması” ixtisası üzrə təhsil alan tələbələr üçün açıq dərslər, seminar və mühazirələr təşkil olunur, ziyarətçilərə nümunəvi muzey xidməti göstərilməsi diqqət mərkəzində saxlanılır.

880 ildir, binə olub nizamlı bir söz bağçası. Qüdrəti, qüvvəti, kəsəri, dəyəri, meyarı ilə bütün maneələrə sinə gərib, sipər çəkib, keçilməyib sədləşibdir, yeri gəlib sərtləşibdir, daim öz şuxluğun qoruyub, əyilməyib  bir an belə, qəddi də. Əsrlərin, qərinələrin yağan qarı, boranı, soyuğu, şaxtası üşütməyə, dondurmağa, istisi məşəl olub yandırmağa, soldurmağa, küləyi uçurmağa, yıxmağa cürət etməyib bu bağçanın həmişəbahar güllərini. Nəsillərdən-nəsillərə yayılıb bu güllərin rayihəsi, neçə-neçə könüllərə ilham verib təravəti, bu bağçada gecə-gündüz qaynayıb, qaynadıqca daha da gurlayıb, güllərini, çiçəklərini bir kimsədən kömək ummadan yaşadıbdır dəryalara, dənizlərə sığmayan “Nizami Gəncəvi” adlı hikmət dolu bir ümman. Şairlər, yazıçılar söz mülkünün açarını bu bağçadan axtarıb tapıb, bəstəkarlar musiqi notların kökləyib onun sehrində, məlhəm verib neçə xəstə könüllərə, doğru yol göstərib iş, sənət dalınca gedənlərə, tələsənlərə gözlə, bir az düşün deyib, düzgünlüyə səsləyib insanları, təsəlli verib, ruhlandırıb, ümidləndirib naəlac binəvaları, ədaləti, səxavəti üstün tut hər əməldə, cızığından çıxma, həyatda öz yolun, xəttin, izin olsun, başqasının deyil, öz süfrəndə gözün olsun, oxu, mütaliə et ki, dürr çıxsın ağzından sözlər, səbir et, onsuz da gec-tez əyriləri kəsəcək düzlər, çalış dəyərini qoru ki, kəsərdən düşməyəsən, addımını doğru at ki, büdrəyib sürüşməyəsən – söyləyib...

Naxçıvan şəhərindəki Gənclər Mərkəzində “Nizami xəmsəsi” layihəsinin açılış tədbiri olub.
Milli Məclisin deputatı, Naxçıvan Muxtar Respublikası Gənclər Fondunun icraçı direktoru Cəbi Quliyev çıxış edərək bildirib ki, görkəmli Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyi münasibətilə Prezident cənab İlham Əliyevin Azərbaycan Respublikasında 2021-ci ilin “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi haqqında 2021-ci il 5 yanvar tarixli Sərəncamı həm ­Nizami Gəncəvi yaradıcılığına, həm də Azərbaycan ədəbiyyatına dövlət səviyyəsində verilən ən yüksək ­qiymətdir.

Prezident cənab İlham Əliyev tərəfindən 2021-ci il ölkəmizdə “Nizami Gəncəvi” ili elan olunub. Bu, ümumilikdə, ədəbiyyatımıza, onun inkişafına, görkəmli söz və qələm adamlarına verilən böyük diqqət və qayğının ifadəsidir. Qeyd olunmalıdır ki, bu istiqamətdə görülən tədbirlər davamlı xarakter alıb. Hələ ulu öndər Heydər Əliyevin ölkəmizə hər iki rəhbərliyi dövründə belə, Azərbaycan mədəniyyətində, incəsənətində və digər sahələrdə böyük xidmətlər göstərən sənət adamlarının yubileylərinin keçirilməsi, onlara dövlət təltiflərinin verilməsi, heykəllərinin qoyulması, ev-muzeylərinin açılması və digər tədbirlər milli irsimizin qorunmasında, gələcək nəsillərə ötürülməsində yüksək dəyərləndirilib. 

Fevralın 10-da Naxçıvan Dövlət Film Fondunda Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin sistemində fəaliyyət göstərən mədəniyyət saraylarının əməkdaşları üçün “Müəssisələrin fəaliyyəti ilə bağlı və statistik hesabatların hazırlanması” adlı seminar təşkil edilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbiri nazirliyin aparıcı məsləhətçisi Şəfəq Abbasova açaraq qeyd etmişdir ki, komputer texnologiyalarının yaranıb sürətlə inkişaf etməsi cəmiyyətin hər bir sahəsində dəyişikliyə səbəb olmuşdur. Həmçinin son dövrdə “COVİD-19” virusunun geniş yayılması ilə əlaqədar olaraq onlayn və elektron xidmətlərdən istifadəyə ehtiyac daha da artmışdır. Müəssisələrdə ənənəvi xidmətlə birlikdə həm də onlayn xidmət göstərilməyə başlanmışdır. Bununla bağlı olaraq müəssisələrin hesabatlarında və digər rəsmi sənədlərində də dəyişikliyə ehtiyac yaranmışdır.

Bu gün Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasında Naxçıvanın tanınmış rəssamı Qəhrəman Tağıyevin yaradıcılığna həsr olunmuş tədbir keçirilmişdir.

Tədbiri giriş sözü ilə açan Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru Hökümə Məmmədli bildirmişdir ki, muxtar respublikada belə tədbirlərin keçirilməsi artıq ənənə halını almışdır. Bu muxtar respublikada yaradıcı insanlara göstərilən diqqətin bariz nümunəsidir. Naxçıvan diyarının yetişdirdiyi dəyərli sənətkarlardan biri də rəssam Qəhrəman Tağıyevdir. Tanınmış rəssam 1947-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. 1965-1966-cı illərdə Naxçıvan şəhərində fəaliyyət göstərən yeganə rəssamlıq emalatxanasında görkəmli rəssam Sabir Qədimovun tələbəsi olmuş, burada sənətin sirlərinə yiyələnmişdir. O, Muxtar respublikada keçirilən sərgi və müsabiqələrin iştirakçısı olmuş və özünün fərdi sərgilərini keçirmişdir. Mənalı həyatını rənglərlə baş başa qalmaqla keçirən Qəhrəman Tağıyevin uzun illər ərzində gerçəkçi-realist bədii yanaşma ilə ərsəyə gətirdiyi sənət nümunələrini dünyamıza özüməməxsus münasibətin görüntüləri saymaq olar. Yaradıcılığı realist-gerçəkçi sənətin prinsipləri əsasında təşəkkül tapmış Qəhrəman Tağıyevin ərsəyə gətirdiyi çoxsaylı əsərləri tamaşaçı tərəfindən böyük rəğbətlə qarşılanmışdır.

Muxtar respublikamızda yaradılan münbit şəraitdən, yurdumuzun təmiz havasından, saf suyundan bərəkətli torpaqlarından yararlanan kənd adamları öz ailə təsərrüfatlarını qurur, sahibkara çevrilirlər. Onlar öz təsərrüfatlarında əkib-becərdikləri məhsulları bazarlarda sataraq qazanc əldə etməklə yanaşı, müxtəlif sahələrdə axtarışlara çıxır, yeni-yeni məhsullar istehsal edirlər. Belə kiçik sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olanlardan biri də Sədərək rayon sakini Mehbarə Hüseynovadır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasında Xalq yaradıcılığı günlərinin keçirilməsi haqqında” 2009-cu il 7 fevral tarixli Sərəncamı muxtar respublikada xalq yaradıcılığının yaşadılması, milli dəyərlərin qorunması, təbliği və gələcək nəsillərə çatdırılması işində mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində dekorativ-tətbiqi sənət növləri, eləcə də şəbəkə sənəti də yaşadılır, gələcək nəsillərə ötürülür.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən pandemiya ilə əlaqədar olaraq tətbiq edilən xüsusi qaydalara ciddi riayət edilməklə dekabr ayında bir sıra mədəni tədbirlər həyata keçirilmişdir.
Ötən ay muxtar respublikadakı ümumtəhsil məktəblərində “Tariximizi qoruyaq və yaşadaq!” devizi altında keçirilmiş aksiya zaman toplanmış 460-dan çox maddi mədəniyyət nümunəsi Mədəniyyət Nazirliyinə təhvil verilmiş, bu münasibətlə Naxçıvan şəhərindəki Heydər Əliyev Sarayında təqdimat mərasimi keçirilmişdir. “Yallılar dünəndən bu günə” kitabının təqdimat mərasiminin keçirilməsi də dekabr ayının əlamətdar mədəni hadisələrindən olmuşdur. Təqdimat mərasimində “Yallılar dünəndən bu günə” kitabı muxtar respublikanın kitabxanalarına, həmçinin təhsil və mədəniyyət müəssisələrinə hədiyyə edilmişdir.

Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında Cəfər Cabbarlının “Aydın” pyesi əsasında hazırlanan eyniadlı tamaşa 2021-ci ilin ilk canlı yayımı olaraq teatrsevərlərə təqdim edilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin üzvləri və gənc rəssamlar Azərbaycan rəssamlıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi Bəhruz Kəngərlinin anadan olmasının 129-cu ildönümü münasibətilə onun adını daşıyan Rəssamlar Parkına yürüş təşkil edib, sənətkarın burada ucaldılan heykəli önünə güllər düzüb, xatirəsini ehtiramla yad ediblər.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin baş fond mühafizi Nizami Alıyev çıxış edərək bildirib ki, görkəmli fırça ustası Bəhruz Kəngərlinin xatirəsi Azərbaycan rəssamları, o cümlədən Naxçıvanda yaşayan təsviri sənət ustaları üçün çox əzizdir. Zəngin bədii irsi ilə Azərbaycan təsviri sənətinə yeni nəfəs bəxş edən Bəhruz Kəngərli incəsənət tariximizdə özünəməxsus xidmətləri ilə yaşayır. Onun həyatı və yaradıcılığı gələcək nəsillər üçün örnəkdir.
Sonra birliyin üzvləri Bəhruz Kəngərli Muzeyinə gəlib, muzeydə realist rəssamın zəngin irsinə aid eksponatlarla tanış olublar.

 Güntac ŞAHMƏMMƏDLİ

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasında Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar rəssamı Həmzə Sadiqov və rəssam Nəsrulla Musayev tərəfindən muzeylərə hədiyyə edilmiş rəsm əsərlərinin təqdimatı keçirilib.

Azərbaycan təsviri sənət tarixinə adı qızıl hərflərlə yazılan, mədəniyyət tariximizdə böyük ustad kimi tanınan, “Azərbaycan rəssamlığının səməndər quşu” adlanan Bəhruz Kəngərli 1892-ci ilin yanvar ayının 22-də Naxçıvan şəhərində dünyaya göz açıb. 30 illik ömrə sığdırdığı məhsuldar yaradıcılığı ilə incəsənətimizə dəyərli  incilər bəxş edib. O, realist portret və mənzərə janrlarının əsasını qoymaqla yanaşı, teatr rəssamlığı, qrafika və digər üslublarda yaratdığı əsərləri ilə də milli rəssamlığın inkişafında özünəməxsus rol oynayıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda Rəssamlar Birliyinin nəzdində yaradılan Gənc rəssamlar bölməsinin üzvü Mirilqar Seyidovun hesabat və yaradıcılıq sərgisi keçirilib.

Yanvarın 13-də Cəlil Məmmədquluzadənin Ev Muzeyində muzey əməkdaşları üçün “Muzey işinin təşkilində ənənəvi və onlayn fəaliyyətin əlaqələndirilməsi, onlayn materialların  hazırlanmasına verilən tələblər” mövzusunda seminar treninq keçirilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbiri giriş sözü ilə açan nazirliyin Mədəniyyət və mədəni irs şöbəsinin müdiri Gülbuta Babayeva qeyd etmişdir ki, informasiya kommunikasiya texnologiyalarının inkişafı, dünyada gedən proseslər bütün sahələrdə olduğu kimi muzey işi sahəsində yeniliklərin tətbiqini tələb edir.

Dünya şeiriyyətinin günəştək nur saçan müdrik siması, Şərq poeziyasının ecazkar qüvvəsi, Azərbaycanın bəşəriyyət tarixinə bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətdir Nizami Gəncəvi... Onun yaradıcılığı dünya ədəbiyyatı tarixində təkrar­olunmaz bir mərhələ, yeni bir ədəbi-tarixi dövr və müdriklik zirvəsidir. Humanist, mütəfəkkir şair kimi şöhrət qazanan görkəmli ədibin əsərləri doqquz yüz ilə yaxındır ki, bədii söz xəzinəsinin incisi kimi bütün nəsillərin mənəvi dünyasına işıq saçıb, böyük tərbiyəvi əhəmiyyət kəsb edərək bəşəriyyətin yoluna mayak olub. Nizami Gəncəvi bir ədib kimi bütün dövrlərin fövqündə dayanmağı bacarıb. O təkcə Azərbaycan xalqının deyil, bütün dünyanın sevimli şairi olaraq şöhrət qazanıb. Müdrik şairin yaratdığı obrazlar, ideyalar bəşəriyyətin hansı ölkəyə, hansı irqə və hansı millətə mənsubluğundan asılı olmayaraq, insanın ruhuna, əqlinə və təfəkkürünə hakim kəsilir. 

“Nizami Gəncəvi ili”  – 2021

Dünya şeriyyatının günəştək nur saçan müdrik siması, şərq poeziyasının ecazkar qüvvəsi, Azərbaycanın bəşəriyyət tarixinə bəxş etdiyi dahi şəxsiyyətdir, Nizami Gəncəvi... Onun yaradıcılığı dünya ədəbiyyatı tarixində təkrarolunmaz bir mərhələ, yeni bir tarixi dövr və müdriklik zirvəsidir. Humanist, mütəfəkkir şair kimi şöhrət qazanan görkəmli ədibin əsərləri doqquz yüz ilə yaxındır ki, bədii söz xəzinəsinin incisi kimi bütün nəsillərin mənəvi dünyasına işıq saçıb, böyük tərbiyəvi əhəmiyyət kəsb edərək bəşəriyyətin yoluna mayak olub. Nizami Gəncəvi bir ədib kimi bütün dövrlərin fövqündə dayanmağı bacarıb. O, təkcə Azərbaycan xalqının deyil, bütün dünyanın sevimli şairi olaraq şöhrət qazanıb. Müdrik şairin yaratdığı obrazlar, ideyalar bəşəriyyətin hansı ölkəyə, hansı irqə və hansı millətə mənsub olmasından asılı olmayaraq, insanın ruhuna, əqlinə və təfəkkürünə hakim olur. Böyük şairin bəşəriyyətə təlqin etdiyi mənəvi dəyərlər ən çətin zamanlarda da insanlar üçün bir ümid işığına, gələcəyə, inkişafa yol göstərən mənəvi bələdçiyə çevrilib. Nizami yaradıcılığı bəşəriyyətin müxtəlifliyini, bilik və kamillik yolu ilə zamanın axarını dəyişməyə çalışmasını təbliğ edir, ləyaqətli, ədalətli və ahəngdar bir cəmiyyətə səsləyir. Onun əsərləri mədəniyyətin xalqlar arasında körpü salmasını və ictimai şüuru təcəssüm etdirir.  Şairin yaradıcılığı özündən sonrakı dövrdə böyük bir ədəbi məktəb formalaşdırıb. O hələ sağlığında özünə şeirdən əbədi bir mücəssəmə qoyub ki, ondan sonra yazıb-yaradan böyük sənətkarlar Nizamini özlərinə ustad biliblər. Nizami Gəncəvi sözünün işığında dünyanın müxtəlif ölkələrində yüzlərlə şair, filosof yetişib. Nəsimi qədər qüdrətli, Füzuli qədər əzəmətli şairlərin  belə yaradıcılıqlarında Nizami müdrikliyi duyulur.

Böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkir N.Gəncəvi bəşər mədəniyyətinin yetişdirdiyi nadir şəxsiyyətlərdən biridir. Onun yaratdığı “Xəmsə” Azərbaycan ədəbiyyatının gizli xəzinəsi olmaqla yanaşı bəşər mədəniyyətinin şah əsərləri sırasındadır. Özündən əvvəlki dünya ədəbi-fəlsəfi irsinin incəliklərini yaradıcılığında əks etdirən dahi şair özündən əvvəlki nəsillərin tarixi və fəlsəfi fikirlərini yaradıcılığında ümumiləşdirmiş və yaratdığı sənət xəzinəsini sönrakı nəsillərə miras qoymuşdur.

 N.Gəncəvi Azərbaycan Atabəyləri dövründə fəaliyyət göstərmiş şair-mütəfəkkirlərdən biridir. O, iki poemasını (“Xosrov və Şirin”, “İsgəndərnamə”) Azərbaycan Atabəyləri-Eldənizlər dövlətinin hökmdarlarına ithaf etmişdir. Maraq doğuran budur ki, N.Gəncəvi Atabəylərin ilk paytaxtının Naxçıvan olmasına, Atabəy Şəmsəddin Eldənizlə onun həyat yoldaşı Möminə xatunun ömrünün sonuna kimi burada yaşamasına və Naxçıvan torpağının Atabəylərin dövlətçilik tarixində mühüm yer tutmasına baxmayaraq “Xəmsə”də “Gərşəsbnamə”yə işarə edən fikirdən başqa  Naxçıvanı aydınlıqla ifadə edən məlumat verməmişdir. “Xəmsə” də Naxçıvan torpağı barədə aydın ifadəli məlumatın olmaması N.Gəncəvinin minilliklər yaşı olan bu qədim diyar barədə rəmzi ifadələrlə, işarələrlə məlumat verməsi fikrini düşünməyə əsas verir.

Türk dünyasının görkəmli tarixçisi Faruq Sümərdən söz açacağam. Türkiyə Cümhuriyyətinə məxsus çox yazıçılar, tarixçilər haqqında məlumatlı olsaq da, Faruq Sümərin bir tarixçi kimi xüsusi çəkisi var bizim tariximizdə. Həm də ona görə ki, onun Türk dünyasının keçmişindən bəhs edən çox əhəmiyyətli, faktlara əsaslanan araşdırma materialları mövcuddur. Şah əsəri isə türklərin əsil-kökündən söz açan, tarixi tapıntıları üzə çıxaran “Oğuzlar” əsəridir.

Araz! Bu adı ananda gözümüzün qarşısına çağlayan, özünü o taydan bu taya vuran, kükrəyib coşan Araz canlanır.Xalqımızın unudulmaz şair oğlu Məmməd Araz bu adın layiqli daşıyıcısıdır. Onun misraları da Araz çayı kimi kükrəyib coşur, Vətən! Vətən! – deyə hayqırır.
Araz! Özünə bu ləqəbi götürən şair Araz çayını öz şeirlərində, xüsusilə qələmə almışdır. Şair Araza vurğun idi. Onu canlı tarixə bənzədir, ulu babalarımızın yadigarı adlandırırdı. O, Arazı da özü kimi şair sanmışdır. Axıb çağladıqca insanların sinəsindən qopan qəmi, kədəri torpağa, daşa yazan şair həm də bu çayın “min il yazılası dastan”ı olduğundan bəhs etmişdir.

31 dekabr 1905-ci il... Ordubad şəhərində Məmmədəliyevlər ailəsində bir oğlan övladı dünyaya gəldi. Gəlişi ailəyə sevinc gətirdi. Ancaq heç kim bilmirdi ki, bu oğlan böyüyüb öz elmi ilə Azərbaycanı dünyada  tanıdacaq, kimya sahəsində parlaq iz qoyacaqdır. Atası Hacı Heydər kişi təhsilli, savadlı olmasa da, övladlarının oxuması üçün əlindən gələni əsirgəmirdi. Elə buna görə də oğlu Yusif ev məktəbində təhsil alırdı. Kiçik yaşlarından ədəbiyyata xüsusi maraq göstərərdi. Bəlkə də bu, anası Gülsüm xanımın ona şerlər, bayatılar, nağıllar oxumasından irəli gəlirdi. Onda ədəbiyyata, poeziyaya olan sevgi tamamilə başqa idi. Ordubadda yaradılan “Əncüməni-Şüəra“ ədəbi məclisində kiçik yaşlı uşaqların iştirak etməsinə icazə verilməsə də Y.Məmmədələliyev istisna idi. Ev məktəbində ona dərs deyən müəlliməsi tatar qızı Gülsüm xanım Axtyamova – Ordubadskaya idi. Sonralar müəllimə öz xatirələrində Yusif Məmmədəliyevin xüsusi istedada malik olmasını, Klassik Azərbaycan şairlərinin şerlərini əzbər bilməsini, rus klassiklərinin şerləri ilə maraqlanmasını qeyd edəcəkdi.

2020-ci ilin iyun ayından start verilən onlayn “Mədəniyyətin izi ilə” sosial mədəniyyət layihəsinə 10 dekabr 2020-ci il tarixdə yekun vurulub, qaliblər müəyyənləşdirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə həyata keçirilən layihə Azərbaycan xalqının milli-mənəvi dəyərlərinin təbliği, xüsusi istedada malik insanların axtarışı və onların üzə çıxarılması, unudulmaqda olan milli-mənəvi dəyərlərin tədqiq edilməsi və ictimaiyyətə təqdim olunması, muxtar respublika ərazisindəki abidələrin və diyarımızda ayrı-ayrı bölgələrin tanıdılması məqsədi daşıyır.

Ulu yurdumuz Naxçıvan bəşər sivilizasiyasının ən qədim ərazilərindəndir. Qədimliyi sübut edən isə tarix və mədəniyyət abidələridir ki, bununla da xalqımızın minilliklərboyu bu torpaqlarda yaşadığı təsdiq olunur. Qədim Naxçıvan Şərqlə Qərb arasında mühüm karvan yolları üzərində yerləşdiyindən müxtəlif mədəniyyətlərlə geniş əlaqədə olmaqla yanaşı, həm də xalqımızın tarixi keçmişini parlaq şəkildə əks etdirən tarixi abidələr və yaşayış məskənləri ilə zəngindir. Karvan yolları üzərində yerləşən maddi mədəniyyət nümunələrindən biri də “Fərhad evi” adı ilə tanınan arxeoloji abidədir. Bu təbii daş evi yurdumuzun ilk memarlıq abidələri sırasına aid etmək olar.

Naxçıvana gəldiyim ilk il idi... Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov Türk-islam dünyasının elmi və ictimai fikrinin inkişafına böyük töhfələr verən görkəmli Azərbaycan mütəfəkkiri Nemətullah Naxçıvaninin araşdırılması və əsərlərinin üzə çıxarılması üçün 2018-ci il 29 oktyabr tarixli Sərəncam imzaladı. Bu sərəncamın içimdə yaratdığı xoşbəxtliyi və həyəcanı, minnətdarlıq duyğusunu təsvir edə bilmirəm. Dövlət keçmişi ilə ayaqdadır. Keçmişi olmayan bir ölkənin gələcəyi yoxdur. Naxçıvanın elm, mədəniyyət sahəsində bu sərəncamın dəyəri indilik, bəlkə də, tam olaraq dərk edilə bilməsə də, yaxın gələcəkdə ölkənin elminə, fikir və düşüncələrinə nə qədər böyük töhfə verəcəyini birlikdə görəcəyik. Bu möhtəşəm və vacib addıma görə Ali Məclis Sədrinə minnətdarlıq hisslərimi sözlə ifadə etməkdə çətinlik çəkirəm.

Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda tələbələrdə vətənpərvərlik, Vətənə məhəbbət hisslərinin yüksəldilməsi, istedadlı gənclərin üzə çıxarılması, onların bacarıqlarının təkmilləşdirməsi, rəşadətli Ordumuzun İkinci Qarabağ müharibəsindəki şücaətini gənc rəssamların gözü ilə hər kəsə çatdırmaq üçün ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin tələbələri arasında “Qarabağ Azərbaycandır!” adlı rəsm müsabiqəsi keçirilib.

Tədbiri giriş sözü ilə Naxçıvan Dövlət Rəsm Qalereyasının direktoru Hökümə Məmmədli açaraq bildirib ki, qədim diyarımızda sənət aləmində özünəməxsus izlər qoyan bir sıra rəssamlar var. Onlardan biri də Həmzə Sadiqovdur.
Rəssam 2010-cu ildən Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, 2012-ci ildən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin üzvüdür. O, 2011-ci ildə “Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar rəssamı” fəxri adına layiq görülüb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən pandemiya ilə əlaqədar olaraq tətbiq edilən qaydalara ciddi riayət edilməklə noyabr ayında bir sıra mədəni tədbirlər həyata keçirilmişdir. Ötən ayın əlamətdar mədəni hadisələrindən biri Cəlil Məmmədquluzadə adına Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrı tərəfindən Vaqif Səmədoğlunun “Mamoy kişinin yuxuları” əsəri əsasında hazırlanmış tamaşaya ictimai baxışın keçirilməsi olmuşdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsinə dair əlavə tədbirlər və innovasiyaların dəstəklənməsi haqqında” 2019-cu il 3 aprel tarixli Sərəncamının icrası ilə bağlı ay ərzində nazirlik tərəfindən 3 açıq dərs, 1 seminar, 1 kitab müzakirəsi, 1 film nümayişi, 1 mühazirə, 4 ustad dərs olmaqla, ümumilikdə, 10 tədbir keçirilmişdir.

Qədim və zəngin tarixə malik Naxçıvan diyarının iyirminci əsrdə yetirdiyi görkəmli ziyalılar sırasında yazıçı, tərcüməçi, tənqidçi və publisist Ələkbər Qərib (Abbasov) Naxçıvanlının özünəməxsus yeri vardır. Onun qələmə aldığı  povest və hekayələr, ədəbi-tənqidi və publisistik məqalələr, müxtəlif xalqların ədəbiyyatlarından etdiyi tərcümələr öz dəyərini bu gün də saxlamaqdadır. Görkəmli ziyalının çoxşaxəli fəaliyyətinin, zəngin yaradıcılığının, ədəbi-bədii irsinin öyrənilmədiyini nəzərə alan filologiya elmləri doktoru, professor, Əməkdar elm xadimi Hüseyn Həşimli keçən əsrin 90-cı illərindən Naxçıvan ədəbi mühitinin bu görkəmli nümayəndəsinin ömür yolu və bədii yaradıcılığının dərindən tədqiqi ilə məşğul olmuşdur. O bu sahədəki araşdırmaları haqqında hələ “Şərq qapısı” qəzetinin 12 oktyabr 2017-ci il tarixli nömrəsində yazırdı ki, “unudulmuş ədibin ədəbi irsinin sorağı ilə Azərbaycan və Gürcüstan arxivlərində, kitabxanalarında, müxtəlif mətbuat nümunələrində apardığımız uzunmüddətli araşdırmalar nəticəsində onun həyat və yaradıcılığına aid çoxsaylı materiallar əldə etmişik. Yazıçının əsərlərini və onun haqqında monoqrafiyanı çapa hazırlayırıq”. Təəssüf hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, ömür vəfa etmədiyi üçün professor Hüseyn Həşimli həmin kitabları nəşrə təqdim edə bilməmişdi.

Payızın son günlərində tökülən son yarpaqların əhvalı necə olur? Dərdli, nisgilli, hüznlü, iztirablı. Bir də gedəcəyi günün ağrı-acısını yaşayan. Bəs gedəcəyi son ana qədərki mərhələ necə olur? Daha iztirablı. Hər gün daha çox saralan, saraldıqca ovulan xışıltının səsi qulaqlarda uzun müddət qalır, öz gedişini xatırladır. Sanki xışıltı səsinin bu payızda avazı da bir başqadır. Səsli-küylüdür. Gurultuludur. Nə qədər insan yeriyir? Güman ki, bu payızın qonaqları var? Yox, gözünü açıb-yumur ki, qonaq dediyi elə öz elinin, yurdunun doğma simalarıdır. Uzun illərin payızından gəliblər. Başa düşür ki, bu payızın uzun illərdir, Vətən torpağını yağır edən düşmənlərdən canı qurtarıb. İndi Vətən həsrətli övladların doğma ayaqları yeriyir. Vətən torpağına mərdlər, ərənlər ayaq basır. Bu payızın üzərində xışıltı səsini salan Vətən həsrətli övladlarından Seymur İbrahimov da var. Bu 20 yaşlı naxçıvanlı gənc necə oldu ki, Qarabağ torpağının azad olunmasının iştirakçılarından biri oldu? Təfərrüfatları ilə yazıda...

Oktyabrın 11-i Naxçıvandan Qarabağ bölgəsinə yola düşən vətənpərvərlər arasında 2000-ci il təvəllüdlü, Naxçıvan “N” hərbi hissənin xüsusi təyinatlısı Seymur İbrahimov da olur. Özü də bu günü səbirsizliklə gözləyənlərdən biri kimi... Xasiyyətcə qapalı, azdanışan, qaradinməz olsa da, Vətən nidasını eşitdisə səsi gur çıxar, Vətən üçün gözəl-gözəl, ürəkdən, məhəbbətlə gələn cümlələr qurardı, beləcə, vəsf edərdi Vətəni. Hətta evdə onun səsini eşitmək istəyəndə, ailə üzvləri Vətən mövzusunu gündəmə gətirərdilər ki, həsrətində olduqları Seymurdan bir kəlmə duysunlar. Elə bu əsl sevginin gücü idi ki, onu döyüş bölgəsinə sevinə-sevinə gedənlərdən etmişdi. Hələ iki il əvvəl hərbi xidmətə çağırılan zaman “Facebook” səhifəsində yazırdı: “Gün gəldi çatdı. Artıq mən də xidmətə getməliyəm! Azərbaycanın keşiyində durmalıyam! Azərbaycanı qorumaq hər bir oğul övladın borcudur... Sizə canım qurbandır, analar, bacılar. Canımı da verməyə gedirəm. Sağ-salamat gəlmək də var, şəhid olmaq da. Allah nə yazıb, oda olacaq. İnşallah, gün gələr Mübariz İbrahimova salam verərəm” ...Hələ qürurla, iftixarla Mübariz İbrahimovun şəklinə baxıb deyərdi, ikimizin də soyadı İbrahimovdur. Niyə də Seymur İbrahimov şəhid olmasın?! Hə, beləcə, öyrətmişdi şəhidlik arzusunu ailəsinə, sevdiklərinə. Psixoloji cəhətdən də hazırlamışdı hər birini. Döyüşə də gedəndən bir amalı vardı, elə İbrahimov soyadının şəhidlik zirvəsini fəth etmək, özünün də dediyi kimi, Mübariz İbrahimova salam vermək.

Naxçıvan əzəmətli dağlar diyarıdır. Bu dağların hər birinin öz sirli-soraqlı dünyası var. Naxçıvanın başucalığı, qəhrəmanlıq dastanı olan bu dağlar tariximizdə baş verən ictimai-siyasi hadisələri, milli yaddaşı, xalqın yaşam tərzini, məşğuliyyət sahələrini, adət-ənənələrini öz köksünə yazıb. Ulularımızın təfəkkür dünyası, etnik tarixi, milli mənəviyyatı, qəhrəmanlıq salnaməsi, əzəmət və vüqarı bu dağlarda daşlaşıb, qayalaşıb, bu günümüzə qədər gəlib çatıb. Özünəməxsus adı, quruluşu, flora və faunası ilə seçilən Naxçıvanın vüqarlı dağları öz adını təbiətdən alıb, sanki. Qapıcıq zirvəsi, Haçadağ, Duzdağ, Darıdağ, Əlincə, Nəhəcir və adını sadalamadığımız neçə belə, vüqarlı dağlar yurdumuzun gözəllik rəmzi, xalqımızın keçmişindən soraq verən, tarixin daş möhürünü yaşadan möhtəşəm təbiət abidələridir. 

Yallı və halay rəqsləri Azərbaycanın, xüsusilə də Naxçıvan Muxtar Respublikasının milli-mədəni sərvətlərinin şah əsərləridir. Bu unikal rəqs janrları özündə təkcə Azərbaycanın deyil, eyni zamanda böyük Türk dünyasının etnik-mədəni sisteminin təzahürü olan prototürklərin milli dəyərlərini min illər ərzində qoruyub saxlamaqla ilk insan həyatının etik və estetik həyat tərzi haqqında informasiyanı müasir dövrümüzə qədər yaşadan sənət abidələridir. Yallı və halay rəqsləri həmrəylik simvolu kimi kütləvi olaraq xalqı bir araya gətirən milli varlıq təcəssümüdür. Bu rəqs janrları folklorumuzun bəzəyi olmaqla yanaşı, həm də onun təcəssümü olub türk xalqlarının mədəni birliyinin qarantı kimi xüsusi əhəmiyyətə malikdir.
Yallı və halaylar təkcə rəqs sənəti deyil. Onlar folklorumuzda həm musiqi, həm də şifahi xalq ədəbiyyatı örnəkləri olan bayatı, mahnı, şeir növlərinin qədim örnəklərinin bizə çatmasında önəmli rol oynamışdır. Onların instrumental, həm də vokal-instrumental formaları qədim ənənələrə söykənən milli nəğmələrin, musiqi və rəqs sənətlərinin yaşadılmasında və məişət mərasimlərinin bəzəyi kimi böyük əhəmiyyət kəsb etmişdir. Bu baxımdan yallıların toplanması, nota alınması, tədqiqi olduqca əhəmiyyətli və vacib məsələlərdəndir.

“Buradan mən bölük komandirim, baş leytenant Şəhriyar Mehdiyevə minnətdarlığımı bildirirəm. O biz əsgərlərə bölük komandiri yox, əsl qardaş, yoldaş olub. Onun sayəsində mən və əsgər yoldaşlarımın çoxu bu gün evimizdə, ailəmizin yanındayıq”. Dekabrın 3-ü  “Xəzər” televiziyasının efirində yayımlanan “Səni axtarıram” verilişində Suqovuşanın azad olunması uğrunda aparılan döyüşlərdə şücaətlə vuruşub yaralanan Famil Üzeyirovun dilindən eşidirəm bu sözləri. Elə həmin an haqqında bəhs olunan bu komandirin şücaətləri barədə öyrənmək istəyimdən sosial şəbəkələrə baş vururam. Qısa axtarışlardan sonra qəhrəman igidimizin Babək rayonunun Nehrəm kəndindən olduğu aydınlaşır və onu tanıyanlardan tezliklə Naxçıvana gələcəyi barədə aldığım xəbər bu yazını hazırlamaq fikrimi daha da qətiləşdirir...

Eloğlumuzla qısa tanışlıq, söhbətimiz məndə onun cəsur xarakteri, keçdiyi şərəfli döyüş yolu barəsində dərin təəssüratlar yaradır. Tərcümeyi-halına nəzər yetirərkən düşünürəm: Doğrudan da kim deyə bilərdi ki, 1994-cü il martın 2-də – qışın baharı müjdələyən bir günündə sadə ailədə dünyaya göz açan balaca Şəhriyar 26 il sonra yazılacaq şanlı tariximizdə iz buraxaraq nəinki Mehdiyevlər ailəsinin, bütün Azərbaycanın fəxrinə çevriləcək. Ancaq zaman və bir də ən vacib amil olan Vətənə dərin məhəbbət, doğma yurdun keşiyində dayanmaq, onu qorumaq və lazım gələndə işğal altındakı torpaqlarımızı azad etmək amalı öz sözünü dedi.

10 noyabrda Azərbaycanın tam Qələbəsi ilə başa çatan Vətən müharibəsi sonunda Qarabağda iqtisadi-mədəni inkişafın gələcək perspektivləri gündəmdəki yerini qoruyur. Ordumuzun möhtəşəm zəfərindən sonra Cənubi Qafqaz iqtisadiyyatının 60 faizinə malik olan Azərbaycan iqtisadiyyatının da Qarabağda nəyə nail olacağını bütün dünya maraqla gözləyir.

30 ilə yaxın bir müddətdə Ermənistanın işğalı altında olmuş Qarabağın azad edilməsi uğrunda aparılan 44 günlük müharibə təkcə bu regionda deyil, bütün dünyada çox geniş rezonans yaratdı. İndi hər yerdə düşmən hədəflərini gözündən vuran ağıllı silah-sursatların tətbiqindən tutmuş, Şuşanı əlbəyaxa döyüşlə işğalçılardan təmizləyən Azərbaycan əsgərinin igidliyindən danışılır. Bu dövrdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan cənab İlham Əliyevin apardığı siyasət, qazanılmış diplomatik uğurlar isə, sözün əsl mənasında, dünya liderlərinə bir dərs oldu. Beləcə, ölkəmizdə ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən möhkəm zəmin üzərində yaradılmış dövlət-xalq-ordu birliyi, nəhayət ki, öz ali məqsədinə – düşmənin torpaqlarımızdan qovulması hədəfinə çatdı. Artıq Azərbaycan qalib ­ölkədir.

Dünən Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunun Kitabxanaçılıq və informasiya ixtisası üzrə təhsil alan tələbələrinə “Kitabxana-biblio­qrafiya proseslərinin avtomatlaşdırılması” mövzusunda açıq dərs keçilib.

Naxçıvan Müəllimlər İnstitutunda “Azərbaycan xalçaları: tariximizdən günümüzə” adlı tədbir keçirilib.
Tədbirdə, həmçinin müəllim və tələbələrin əl işlərindən ibarət sərgi təşkil edilib. Sərgidə 30-dan çox rəngkarlıq, qrafika və dekorativ-tətbiqi sənət nümunələri, eləcə də müxtəlif xalçaçılıq məktəblərinin nümunələri maraqlı forma və kompozisiyalarda nümayiş olunub. Diqqəti cəlb edən əsərlər sırasında Naxçıvan xalçaları ilə yanaşı, Qarabağ xalçaları, o cümlədən Laçın və Kəlbəcərə aid xalça nümunələri öz əksini tapıb.

Naxçıvan Musiqi Kollecinin tələbələri Azərbaycan Gənclər İttifaqı və Azərbaycan Rəqs Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilmiş 6-cı “Qarabağ-2020” Beynəlxalq İncəsənət Müsabiqəsində iştirak edib. Qeyd edək ki, yarışma artıq 6 ildir ki, keçirilir. Bu il Ağdam rayonunda keçirilməsi planlaşdırılsa da, həm pandemiya, həm da müharibə ilə əlaqədar olaraq qiyabi formatda baş tutub.

Çoxəsrlik tarixə malik olan Naxçıvan xalqımızın ulu keçmişini parlaq şəkildə əks etdirən abidələrlə zəngindir. Belə abidələrdən biri də Azərbaycan tarixinə adlı-sanlı generallar, hərbçilər, dövlət xadimləri bəxş etmiş Kəngərli nəslinin, Naxçıvan xanlarının iqamətgahı olmuş Xan sarayıdır. Xalq tətbiqi sənətinin bir çox növlərinin birləşdiyi Xan sarayı orijinal memarlıq üslubu ilə seçilir.

Dostluğa çox əhəmiyyət verərdi... Dostluq kəlməsinin hikmətini, əzəmətini çox uca tutardı. Deyərdi, bəxtiyar o insandır ki, ayrılmaz duyğularla bağlandığı, tapdığı sadiq dostları var. Adama arxadır, dayaqdır dost. Elə bu səbəbdən “dostum qonaq gəlir”, – deyəndə gözlərində parlayan balaca bir uşaq sevincini doğmaları dərindən hiss edərdi. Bu gün şəhidlik zirvəsindən bizi qürur və sevinclə seyr edən Vəli Quliyevin əsl dostluğundan, fədakarlığından danışıram. 

Dostluğu elə gözəl ifadə edir, həvəslə səsləndirirdi ki, dostu olmayanlar onu bircə dəfə görsəydi, mütləq dost axtarışına çıxardı. Çünki elə bir zirvəyə qoymuşdu ki, dostlarını, o zirvə çox mötəbər yerləri fəth etmək gücünə sahib idi. Onun dostum dediyi sevdiklərini sıralasaq, birinci dostu Vətən (birinci sinifdə “Əlifba” kitabında özünün seçərək əzbər dediyi “Vətən” şeiri ilə başlamışdı bu dostluq), digər dostları isə ailə və ailəsi qədər sevdiyi ən yaxın mənəvi dostları idi. Hətta dostlarının hər birini ailənin bir üzvü hesab edirdi. Dostuna elə ürəkdən bağlanır, elə sahib çıxırdı ki, yer-yerindən ayrıla, qalaktika dünyadan üz çevirə, dostlarının təəssübünü kimsəyə verməzdi. Vətəni də bu niyyətlə birinci yerə qoymuşdu. Qorumaq, sahib çıxmaq, keşiyində dayanmaq üçün. Yaman, qədir-qiymət bilən, dostcanlı oğul idi. Dost dediklərinə canını qurban verərdi, özünü fəda edərdi. Dost kimi dost, mərd kimi mərd idi. Əsl dostu, əzəli dostu, əbədi dostu – Vətənə olan məftunluğu isə bütün vətənpərvər oğullar kimi uşaqlıqdan baş qaldırmışdı. Elə sözünün əvvəli-axırı Vətən olandan...