May ayında Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyi və onun yerli vergi orqanları tərəfindən muxtar respublika ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət, iaşə, xidmət və digər sahələri əhatə edən 19 vergiödəyicisində qanunvericiliyin pozulması faktları aşkar edilib.
Belə ki, 1 vergiödəyicisi tərəfindən xarici valyuta məbləğinin ödəniş vasitəsi kimi qəbul edilməsi, 11 vergi­ödəyicisinin “Fərqlənmə nişanı” olmadan avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin daşıması, 1 işçinin əmək müqaviləsi bağlanmadan işə cəlb edilməsi, 2 vergi­ödəyicisində “Sadələşdirilmiş vergi üzrə sabit vergi məbləğinin ödənilməsi haqqında qəbz”in və 2 vergiödəyicisində isə malların Vergi Məcəlləsi ilə tənzimlənən elektron qaimə-faktura əsasında alınmaması müəyyən edilərək müvafiq tədbirlər görülüb.
Qeyd olunan dövrdə Vergilər Nazirliyi tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə birgə tədbirlər planına əsasən işəgötürən tərəfindən fiziki şəxslərin hər hansı işlərin yerinə yetirilməsinə cəlb edilməsinin Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş qaydada əmək müqaviləsi bağlamaqla rəsmiləşdirilməsi, əməkhaqlarının real göstərilməsi ilə bağlı tikinti, ticarət, iaşə və digər xidmət obyektlərində araşdırmaların aparılması mütəmadi olaraq davam ­etdirilib.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Vergilər Nazirliyinin mətbuat xidməti

Muxtar respublikamızın sürətli sosial-iqtisadi inkişafı davamlı xarakter alıb. Bunun başlıca səbəblərindən biri də bütün sahələrlə yanaşı, kənd təsərüfatının inkişafına yaradılan münbit şərait, torpaq mülkiyyətçilərinə, ailə təsərrüfatlarına göstərilən dəstəkdir. Bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 8 fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrə Dövlət Pro­qramı”ndan irəli gələn vəzifələr muxtar respublikamızda uğurla icra olunur. Bütün bunlar daxili bazarın keyfiyyətli yerli məhsullarla təminatına, eləcə də istehsal olunan məhsulların satışına hərtərəfli şərait yaradıb. Son illərdə kənd təsərrüfatı məhsullarının satış yarmarkalarının keçirilməsi də bu məqsədə xidmət edir.

Muxtar respublikada torpaq mülkiyyətçilərinin müasir texnikalar, mineral gübrələr və suvarma suyu ilə təmin edilməsi, onlara güzəştli şərtlərlə kreditlərin verilməsi, eyni zamanda dövlət tərəfindən ayrılmış yardımlar aqrar sektorun kompleks inkişafına səbəb olub. Həyata keçirilən ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlərin nəticəsidir ki, kənd təsərrüfatı bitkilərinin əkin strukturunda əhəmiyyətli dəyişikliklər baş verib, istehsal həcmi artıb, məhsuldarlıq yüksəlib. Artıq əhalinin əksər kənd təsərrüfatı məhsullarına olan tələbatını yerli istehsal hesabına ödəmək mümkündür.

Ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında taxılçılıq müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Bunun nəticəsidir ki, Naxçıvanda əkinçiliyin vacib sahəsi olan dənli bitkilərin, xüsusilə taxıl və qarğıdalının istehsal həcminin intensiv metodlarla artırılmasına mühüm əhəmiyyət verilir. Əkin sahələrində aparılmış müşahidələr göstərir ki, bu il taxıl zəmilərində bol məhsul yetişdirilib. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq taxıl biçininə daha tez başlanılıb. Eyni zamanda məhsulun vaxtında və itkisiz yığılması məqsədilə taxıl biçini kampaniyasına hazırlıq işləri yüksək səviyyədə başa çatdırılıb, sahələrə kifayət qədər texnikalar cəlb olunub.

Muxtar respublikada 2019-cu ilin yanvar­-may aylarında 985 milyon 236 min 400 manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur. Bu da 2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,2 faiz çoxdur.
Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,9 faiz artaraq 2157,3 manat olmuşdur.

Muxtar respublikada suvarma mövsümünün mütəşəkkil keçirilməsi diqqət mərkəzindədir. Əkin sahələrinin suya olan tələbatını ödəmək üçün may ayında bir sıra tədbirlər görülmüş, 21 kilometr magistral kanal, 31 kilometr ara arxlar və 4 kilometr kollektor lildən təmizlənmiş, 19 kilometr yeni suvarma xətti çəkilmişdir. Torpaq sahələrini sel sularının zərərli təsirindən qorumaq üçün Naxçıvançay, Arpaçay, Cəhriçay vadilərində və Qahab selovunda, ümumilikdə, 3 kilometr selə qarşı istiqamətləndirici bənd salınmışdır.
Mütərəqqi suvarma şəbəkələrinin qurulması və yeni su xətlərinin çəkilməsi sahəsində görülən işlər də diqqətdə saxlanılmış, Kəngərli rayonunun Yurdçu kəndində 76 hektar, Şahbuz rayonunun Türkeş kəndində 300 hektar ərazidə qapalı suvarma şəbəkəsinin tikintisi davam etdirilmiş, 13 kilometr suvarma xətti çəkilmişdir. Muxtar respublikada su təminatının həyata keçirilməsində subartezian quyularının və kəhrizlərin gücündən də geniş istifadə olunur. Qeyd olunan dövrdə 82 sub­artezian quyusunda və 5 kəhrizdə təmir-bərpa işləri aparılmışdır.
“Rayon mərkəzi və ətraf kənd­lərin içməli su təchizatı və kanalizasiya sistemlərinin yenidən qurulması” layihəsi çərçivəsində Şərur rayonunun Zeyvə və Düdəngə kəndlərində müxtəlif diametrli borularla 6210 metr yeni içməli su xətti çəkilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsinin mətbuat xidməti

Muxtar respublikada daşınmaz əmlakın kadastrı və reyestrinin təkmilləşdirilməsi sahəsində ardıcıl fəaliyyətin təmin edilməsi 2019-cu ilin may ayında da Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən diqqətdə saxlanılmışdır. May ayında 17 ailə təsərrüfatına məxsus qeyri-yaşayış obyekti, həyətyanı təsərrüfat binaları və təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar icarəyə götürülmüş torpaq sahələri üzərində hüquqlar dövlət qeydiyyatına alınmış, Naxçıvan şəhəri, Ordubad və Şahbuz rayonlarında ailə təsərrüfatlarında əkin atlaslarına uyğun əkinlərin aparılması ilə bağlı maarifləndirici tədbirlər keçirilmişdir.
Şərur rayonunda daşınmaz əmlak obyektlərinin plana alınması başa çatdırılmış, Kəngərli rayonunda planaalma işlərinə başlanılmışdır. Ay ərzində 2063 daşınmaz əmlak obyekti plana alınmışdır. Kəngərli Rayon İcra Hakimiyyətində torpaqların elektron kadastr uçotu informasiya sisteminin yaradılması və rəqəmsal kadastr xəritəsinin tərtib olunması istiqamətində görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş müşavirə keçirilmişdir. Şahbuz rayonunun Kükü, Qızıl Qışlaq və Güney Qışlaq bələdiyyələrinin sərhəd xəritələrinə dair müvafiq yerquruluşu sənədləri elektron ­variantda hazırlanmış və torpaqların növləri üzrə uçotu aparılmışdır.

Muxtar respublikanın ən böyük bölgəsi olan Şərur rayonunda istehsal müəssisələri, təhsil, səhiyyə və digər qurumlar üçün binaların tikintisi, yolların və digər infra­strukturların yenilənməsi diqqət mərkəzində saxlanılır. Cari ildə də belə tədbirlər sürətlə davam etdirilir, geniş və iri layihələr icra olunur. Belə ki, “Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin Şərur rayon filialının inzibati binası, Muğanlı, Muğancıq-Mehrab, Xələc, Yeni Havuş, Xətai kəndlərində kompleks quruculuq işləri, Məmmədsabirdə kənd və xidmət mərkəzləri, həkim ambulatoriyası, Alışarda kənd və xidmət mərkəzləri, feldşer-mama məntəqəsi, Qışlaqabbasda xidmət və kənd mərkəzləri, Maxta kəndində Çernobıl əlili üçün yaşayış binası inşa olunur.

Hər bir ölkənin əhalisinin sağlamlıq səviyyəsi ətraf mühitin qorunmasından əhəmiyyətli dərəcədə asılıdır. Ona görə də muxtar respublikamızda əhalinin sağlamlığının mühafizəsinə və möhkəmləndirilməsinə yönəldilmiş ardıcıl və genişmiqyaslı tədbirlər daim diqqət mərkəzində saxlanılır. Yay fəslinin isti günlərini yaşadığımız bir vaxtda isə bu məsələ xüsusi aktuallıq kəsb edir. Özünəməxsus qayğıları olan bu fəsildə insanlar Günəşin yandırıcı şüaları ilə yanaşı, həm də qida zəhərlənmələrindən qorunmağa çalışırlar. Çünki bu fəsildə ərzaq məhsulları keyfiyyətini daha tez itirir, nəticədə, insanların sağlamlığı üçün təhlükə yaranır.
Qeyd etmək lazımdır ki, yeyinti məhsullarının keyfiyyətinə təsir edən bir çox amillər mövcuddur. Bu baxımdan onların keyfiyyət göstəriciləri dəqiq təyin olunmalı, məhsulların daşınması, lazımi şəraitdə saxlanması, qablaşdırılması, markalanması, etiketlənməsi zamanı müvafiq dövlət standartlarının və normativ-texniki sənədlərin tələblərinə əməl olunmalıdır. Yeyinti məhsullarının keyfiyyətinə və təhlükəsizliyinə nəzarət Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin aidiyyəti şöbəsi və “İstehlak Mallarının Ekspertizası Mərkəzi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən həyata keçirilir. Təkcə cari ilin ötən dövrü ərzində 60 mal çeşidini əhatə edən 410 səyyar və 787 halda mal nümunəsi laboratoriya analizindən keçirilib. Aparılmış laboratoriya təhlilləri, əsasən, 564 yerli istehsal və 223 idxal məhsullarını əhatə edib.

“Naxçıvan Dəmir Yolları” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin fəaliyyəti üçün müasir iş şəraiti yaradılmış, vağzal binaları, stansiyaların idarəetmə mərkəzləri, inzibati və yardımçı binalar əsaslı təmir olunmuşdur. Yeni avadanlıqların, maşın və mexanizmlərin, vaqonların alınıb gətirilməsi, yolların əsaslı təmiri və yenidən qurulması yük və sərnişindaşımalarının etibarlılığını təmin etmişdir.
Muxtar respublikada dəmiryol-nəqliyyat kompleksinin yenilənməsi, bu sahənin texniki bazasının gücləndirilməsi istiqamətində görülən işlər 2019-cu ildə də davam etdirilir. Naxçıvan dəmir yolunda lokomotivlərə olan tələbat nəzərə alınaraq “Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin sədri Cavid Qurbanovun tapşırığına əsasən “ÇME 3” seriyalı 6069 saylı yeni manevr teplovozu “Naxçıvan Dəmir Yolları” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinə verilmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası işğalçı ölkə tərəfindən blokadaya salındığı üçün ölkəmizlə birbaşa dəmir yolu əlaqəsi kəsilmişdir. Daşımalar, əsasən, avtomobil nəqliyyatı vasitəsilə həyata keçirilir. Yüklərin muxtar respublikaya çatdırılmasında Gürcüstan və Türkiyə üzərindən keçən avtomobil yolundan da geniş istifadə olunur. Yeni teplovoz da xüsusi avtoqoşqular vasitəsilə Gürcüstan və Türkiyə üzərindən keçməklə iyunun 12-də muxtar respublikaya gətirilmişdir.
Teplovozdan dəmir yolunda manevr işlərinin aparılmasında, qatarların təhlükəsiz və maneəsiz hərəkətinin təmin olunmasında, sərnişinlərin vaxtında mənzil başına çatdırılmasında, həmçinin Ordubad-Culfa istiqamətində hərəkət edən yük-sərnişin qatarlarında dartı vasitəsi kimi istifadə olunacaqdır.

“Naxçıvan Dəmir Yolları”
Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinin mətbuat xidməti

Diyarımız müxtəlif meyvə çeşidləri ilə zəngindir. Həmin meyvələr içərisində ərik xüsusi yer tutur. Bu meyvə sortlarının əksəriyyətinin (alça-ərik, ağ növrəstə, qırmızı növrəstə, haqverdi əriyi, ağcanabat, ağ təbərzə və ya balyarım, toxum şəmsi, qara və sarı təbərzə, əbutalıbi, xosrov şahi) vətəni məhz Naxçıvandır. Min illər boyu Naxçıvan əhalisinin öz məişətində, ailə təsərrüfatının təşkilində ərikçilik müstəsna yer tutub. İstər ailənin meyvə ilə təminatında, istərsə də əmtəəlik məhsul istehsalında ərikdən yaş (təzə), qurudulmuş, qax (dənəsi çıxarılmış) formada istifadə edilib. 

Naxçıvan ərazisində əriyin üç min il əvvəl becərilməsi tarixi qaynaqlarda öz əksini tapıb. Bu diyarın qədim ərik sortları tarixən qonşu ölkələrə ixrac olunub. Ata-babalarımız isə ərik bağlarını salarkən hansı sortlardan istifadə edilməsinə və nə qədər əkilməsinə, yerin iqlim şəraitinə, ən əsası isə bu meyvənin satışının təşkilinə ciddi riayət ediblər. Təbii ki, bugünkü dövrlə müqayisədə həmin məhsulun mövsümündə alıcısı çox az idi. O zaman, əsasən, Naxçıvan və Ordubad şəhərlərində yaşayan əhalinin həyətyanı sahələrində bol ərik məhsulu yetişdirildiyi üçün bazarda ona tələbat aşağı idi. Əsas bazar İrəvan və Sisian hesab edilsə də, o zaman məhsulu bu bölgələrə çatdırmaq çox çətin idi. Ona görə də əhali, əsasən, qurutmaq üçün yararlı olan haqverdi, ağcanabat, ağ təbərzə (balyarım), əbutalıbi, badamı ərik, ağ ərik sortlarına üstünlük verirdilər. Naxçıvanın hər bir ərazisində ərik becərilsə də, Ordubad bölgəsinin bağlarında ərik daha çox olur, onun meyvəsinin qurudulması, saxlanılma qaydası nəsildən-nəslə ötürülürdü. XX əsrin əvvəllərində tanınmış Azərbaycanşünas alim Məhəmmədhəsən Baharlı qeyd edirdi ki, Naxçıvan əriyi dadına, zərifliyinə, iyinə və böyüklüyünə görə məşhurdur.

Muxtar respublikanın Ordubad, Culfa və Kəngərli rayonlarında taxıl biçininə start verilib. Bununla əlaqədar olaraq “Naxçıvan Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətində səyyar müşavirə keçirilib.
Müşavirədə cəmiyyətin Texniki şöbəsinin rəisi Həzi Həsənov bildirib ki, builki taxıl biçinində 94 kombayn iştirak edəcək. Kombaynlar saz vəziyyətə gətirilib, kifayət qədər ehtiyat hissəsi alınıb.
Biçin zamanı kombaynlara yerlərdə servis xidmətləri də göstəriləcək. Hər bir kombaynçı və sahibkar hər hansı bir problemlə üzləşərsə, “Naxçıvan Aqrolizinq” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə və onun rayon bazalarına müraciət edə bilərlər. Onların hər bir müraciəti yerindəcə həll olunacaq.

Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Baş Assambleyasının 1972-ci il 15 dekabr tarixli Qərarına əsasən iyun ayının 5-i Ümumdünya Ətraf Mühitin Mühafizəsi Günü elan edilmişdir. Bu gün dünyanın bir çox ölkələrində olduğu kimi, Azərbaycanda da hər il qeyd olunur.
Azərbaycanda ətraf mühitin mühafizəsi və ekoloji problemlərin həlli ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Dahi ­şəxsiyyətin ölkəmizə rəhbərliyinin birinci dövründə bu istiqamətdə kompleks tədbirlər həyata keçirilmiş, respublikamızın bütün bölgələrində yaşıllaşdırma işləri geniş vüsət almışdır. Müstəqillik illərində də ümummilli liderimizin təşəbbüsü ilə ekoloji siyasət uğurla davam etdirilmiş, yüz min hektarlarla yeni yaşıllıq zolaqları salınmış, bu sahədə zəngin qanunvericilik bazası yaradılmışdır. “Ekoloji təhlükəsizlik haqqında”, “Ətraf mühitin mühafizəsi haqqında”, “Xüsusi mühafizə olunan təbiət əraziləri və obyektləri haqqında” Azərbaycan Respublikasının qanunları da təbiətin qorunması, ekoloji mühitin saflaşdırılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir.

İqtisadiyyatın mühüm istiqamətlərindən biri də ailə təsərrüfatlarının formalaşması və gələcəkdə kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə çevrilməsidir.
Bu subyektlər, əsasən, istehsalyönümlü iqtisadi fəaliyyət sahələrini əhatə edərək muxtar respublikada daxili bazarın yerli məhsullarla təmin edilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Digər tərəfdən, aparılan işlər muxtar respublikada ailə təsərrüfatlarının sayının getdikcə artmasına şərait yaradıb ki, bu da əmək resurslarının səmərəli məşğulluq imkanlarını artırmaqla bərabər iqtisadiyyatda mühüm faktorlardan olan ailə biznesinin genişlənməsinə, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına geniş imkanlar açıb. Formalaşmış iqtisadi mühitin inkişafının daha da stimullaşdırılmasında 2019-cu ilin muxtar respublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elan olunmasının da özünə­məxsus yeri vardır. Bütün bunların nəticəsidir ki, muxtar respublikada çoxsahəli ailə təsərrüfatlarının sayı artmaqda davam edir.

“Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində IV “Göycə” festivalı keçirilib.
Festivalın açılışında tədbirin aparıcıları qeyd ediblər ki, qədim Naxçıvan zəngin mədəniyyəti, çoxəsrlik tarixi ilə yanaşı, bu torpaqda yetişən nemətləri ilə də dünyada tanınır. Naxçıvanın istər təbii duzu və mineral bulaqları, istərsə də barlı-bəhərli bağlarında yetişən növbənöv meyvələri süfrələrimizin dad-tamına, bərəkətinə çevrilib. Bütün bunlara görədir ki, hələ orta əsrlərdə səyyahlar Naxçıvanı “meyvə cənnəti” adlandırıblar. Diyarımızda hər mövsümün öz meyvəsi vardır. Bu meyvələr içərisində öz dad-tamı ilə seçilən, yalnız Naxçıvanda bitən bir meyvə də vardır ki, o da göycədir. Bu meyvənin tarixi VII əsrə gedib çıxır. Bu gün Naxçıvan şəhərində və muxtar respublikanın rayonlarında göycənin müxtəlif sortları yetişdirilir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun elmi işçisi, aqrar elmlər doktoru Varis Quliyev çıxış edərək deyib ki, elmə Naxçıvan göycəsi sortunun xalq seleksiyası yolu ilə yaradıldığı məlumdur. Göycə sortunun adı becərildiyi ərazinin və faraş yeyildiyi məhsulun rənginə uyğun olaraq adlandırılıb. O, muxtar respublikada yazda ilk yeyilən meyvələrdən biridir. Naxçıvanın torpaq-iqlim şəraiti göycənin tez böyüməsi, inkişafı, bol və yüksəkkeyfiyyətli məhsul verməsi üçün olduqca əlverişlidir. Əsasən, Arazboyu maili düzənlik ərazilərdə Naxçıvan göycəsi sortundan ibarət bağların salınması üçün olduqca əlverişli ekoloji mühit vardır. Çoxillik göycə ağacları 10-25 il normal məhsul verir, hər bir ağacdan ildə, təqribən, 50 kiloqrama qədər məhsul toplanılır. Naxçıvan göycəsi, adətən, yazda, yayda və payızda müxtəlif calaq üsulları ilə çoxaldılır. Calaqaltı kimi çəyirdəkli meyvələrin tinglərindən istifadə edilir. Albuxara ağacına calaq yolu ilə yetişdirilən göycə meyvələri nisbətən iri və şirin, badam ağacına calaq edildikdə isə göycə ağacları uzunömürlü olur.

“Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində növbəti IV “Göycə” festivalı keçirilir.

Əvvəlcə festivalın açılış mərasimi olub. Tədbirin aparıcıları qeyd edib ki, qədim Naxçıvan zəngin mədəniyyəti, çoxəsrlik tarixi ilə yanaşı, bu torpaqda yetişən nemətləri ilə də dünyada tanınır. Naxçıvanın istər təbii duzu və mineral bulaqları, istərsə də barlı-bəhərli bağlarında yetişən növbənöv meyvələri süfrələrimizin dadı-tamına, bərəkətinə çevrilib. Bütün bunlara görədir ki, hələ orta əsrlərdə səyyahlar Naxçıvanı “meyvə cənnəti” adlandırıblar. Naxçıvanda hər mövsümün öz meyvəsi vardır. Bu meyvələr içərisində öz dadı-tamı ilə seçilən, yalnız Naxçıvanda bitən bir meyvə də vardır ki, o da göycədir. Naxçıvanlı bağbanların, xalq seleksiyaçılarının əməyinin bəhrəsi olan Naxçıvan göycəsinin tarixi VII əsrə gedib çıxır. Bu gün Naxçıvan şəhərində və muxtar respublikanın rayonlarında göycənin müxtəlif növləri yetişdirilir. Aparıcılar 2016-cı ildən başlayaraq keçirilən “Göycə” festivalının əhəmiyyətindən danışaraq bildiriblər ki, Naxçıvanda yetişən göycə ilə yanaşı, ləziz dadı olan alma, armud, qoz, badam, üzüm sortları da ölkəmizdə və dünyada yaxşı tanınır.

2008-ci ildən fəaliyyət göstərən “Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti muxtar respublikamızda həyata keçirilən real sektorun dəstəklənməsində mühüm rol oynayır. Fəaliyyət göstərdiyi ötən dövrdə bank əhaliyə nümunəvi xidmət göstərməklə böyük müştəri məmnuniyyəti qazanıb. Təsadüfi deyil ki, əhalinin əlverişli bank xidmətlərindən yararlanması üçün ötən dövrdə bankın paytaxt Bakı və Naxçıvan şəhərlərində, o cümlədən Şərur, Culfa və Ordubad rayonlarında filialları istifadəyə verilib. Bu yaxınlarda isə Kəngərli rayonunun Qıvraq qəsəbəsində “Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin yeni filialı üçün binanın tikintisinə başlanılıb.
Yeni inzibati bina iki mərtəbədən ibarət olacaq. Binanın birinci mərtəbəsində əməliyyat, xəzinə, server, gözətçi otaqları, müştəri zalı, qazanxana və foye yerləşəcək. İkinci mərtəbədə isə direktor otağı, əlavə iş otaqları və foye nəzərdə tutulub. Artıq hər iki mərtəbədə beton işləri başa çatıb, birinci mərtəbədə hörgü işləri aparılır. Yaxın günlərdə isə binanın dam örtüyünün vurulmasına başlanılacaq.
Obyektdə kifayət qədər işçi qüvvəsi çalışır. Onlar inşaat sektoru üçün nəzərdə tutulmuş geyim formaları, lazımi avadanlıqlarla təmin olunublar. İnşaat işlərində keyfiyyət amilinə ciddi önəm verilir, əsasən, yerli materiallardan istifadə olunur, texniki təhlükəsizlik diqqət mərkəzində saxlanılır.
Yeni filial əhalinin, o cümlədən sahibkarların, torpaq mülkiyyətçilərinin maliyyə resurslarına olan tələbatlarının yüksək səviyyədə ödənilməsinə şərait yaradacaq.

Babək İSMAYILOV

Muxtar respublikamızda təbii ehtiyatlardan və əmək potensialından istifadə olunmaqla aqrar sahə son dövrlərdə daha intensiv şəkildə inkişaf etdirilir. Belə ki, ailə və fərdi təsərrüfatları yaratmaqla özünüməşğulluğun təmin olunması sadə idarə­etmə yolu ilə konkret bir məhsul və ya xidmətin istehsalı üzrə bazar tələbatının ödənilməsi və şübhəsiz, təsərrüfat sahiblərinin gəlirlərinin artırılması deməkdir.
Bu baxımdan muxtar respublikada təşkil edilən festivalları da vurğulamaq yerinə düşər. Festivalın keçirilməsi Naxçıvana aid bir çox mətbəx nümunələrinin, yerli məhsulların, yurdumuzda adı ilə tanınan meyvələrin tanıdılması baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Torpaq mülkiyyətçisi istehsal etdiyi məhsulları burada nümayiş etdirir, rahat şəkildə sata bilir. Artıq ənənə halını alan festivallardan biri bu gün “Naxçıvanqala” Tarix-Memarlıq Muzey Kompleksində keçirilən dördüncü “Göycə” festivalıdır. Festival ərəfəsində biz də bir neçə təsərrüfatçı ilə görüşüb həmsöhbət olduq.

Muxtar respublikada ərzaq təhlükəsizliyinin təminatında mühüm sahə olan heyvandarlığın inkişafı istiqamətində ardıcıl tədbirlər həyata keçirilir.
Son dövrlər yeni heyvandarlıq təsərrüfatlarının yaradılmasının dəstəklənməsi, süni mayalanma yolu ilə doğulmuş hər baş buzova görə 100 manat həcmində subsidiyanın müəyyən olunması, yüksək məhsuldarlığı olan heyvanların baş sayının artırılmasına şəraitin yaradılması bu sahənin dinamik inkişafını təmin etmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Baytarlıq Xidmətinin laboratoriyasının maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi və süni mayalanma tədbirlərinin genişləndirilməsi məqsədilə alınmış avadanlıqlar və ləvazimatlar bu sahədə görülən işlərin davamlılığını daha da artırmışdır. Həmçinin muxtar respublikada istifadəyə verilən qəsəbə və kənd mərkəzlərində baytar sahə məntəqələrinin fəaliyyətinin təşkili ümumi inkişafa mühüm töhfə olmuşdur.

Naxçıvan Muxtar Respublikası tarixən əkinçiliyin inkişaf etdiyi özünəməxsus bağçılıq ənənəsi və iqlim müxtəlifliyi ilə seçilən bir diyardır. Mənbələrdə bu unikal diyarda bağçılığın üç min beş yüz ildən çox tarixə malik olduğu qeyd edilir. Muxtar respublikanın əlverişli torpaq-iqlim şəraiti burada gözəl ətrə və ləziz tama malik olan yüksəkkeyfiyyətli meyvələr yetişdirilməsinə imkan verir.
Hələ XV əsrdə yaşamış tarixçi səyyahların yazılarında qeyd olunur ki, Naxçıvandakı faydalı meyvələrdən dünyanın heç bir yerində yoxdur. Burada yetişdirilən meyvələr təzə halda və qurudularaq daxili bazarlarda, eləcə də xarici ölkələrdə satılırdı. Meyvəçilik uzun illərin təcrübəsində bu regionun ənənəvi təsərrüfatçılıq sahələrindən biri hesab edilir. Naxçıvanın xalq seleksiyaçıları bir çox əsrlər ərzində özlərinə məxsus üsullarla tumlu, çəyirdəkli və qərzəkli meyvələrin 500-dən artıq nadir sortlarını yetişdiriblər.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçilik XIX əsrin əvvəllərindən başlayaraq daha geniş miqyasda inkişaf edib. Bu prosesdə ötən əsrin 70-80-ci illərində meyvə-tərəvəz məhsullarının emalı üçün yaradılmış konserv zavodlarının da böyük rolu olub. Muxtar respublikada meyvəçiliyin tarixinə və növ müxtəlifliyinə görə Ordubad, Naxçıvan şəhəri, Şərur, Şahbuz, Babək və Culfa rayonları bir ardıcıllıq təşkil edir.

Bu proses müstəqillik illərində daha geniş vüsət alıb 

Su təmizlik, aydınlıq, həyat deməkdir. Həyatımız isə ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasından xeyli dərəcədə asılıdır. Son illər muxtar respublikada bu istiqamətdə həyata keçirilən tədbirlərin davamlı xarakter alması hər bir naxçıvanlını ürəkdən sevindirir. Bəhrələrini hamılıqla gördüyümüz həmin tədbirlərin əsası ulu öndər Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin birinci dövründə qoyulub. Dahi rəhbərin inkişafına böyük önəm verdiyi sahələr sırasında meliorasiya və irriqasiya da mühüm yer tuturdu. 

Ümummilli lider meliorasiya-irriqasiya tədbirlərinin həyata keçirilməsini ona görə vacib sayırdı ki, məhsuldar torpaq sahələrimiz əkilməmiş qalmasın, şoranlaşmanın qarşısı alınsın, əhalinin yerli əkinçilik məhsullarına tələbatı daxili imkanlar hesabına ödənilsin, ərzaq təhlükəsizliyi təmin edilsin, güclü iqtisadiyyata nail olaq, iqtisadi asılılıq qapılarımızı döyməsin. Bu tədbirlər ölkəmizin ayrılmaz tərkib hissəsi olan Naxçıvan Muxtar Respublikasını da əhatə edirdi. O dövrə qısa ekskurs etsək, görərik ki, əgər 1970-ci ilə qədər muxtar respublikada kiçik və az əhəmiyyətli bir neçə su anbarı yaradılıbsa, həmin ildən sonra ümumi tutumu 1 milyard 544 milyon kubmetr olan 20 su anbarı tikilib. Bütövlükdə, muxtar respublikada 1970-ci ildən sonra istifadəyə verilmiş su anbarları 55 min hektara yaxın torpaq sahəsinin suvarılmasına xidmət edib.

Ordubad rayonunda fəaliyyət göstərən ailə təsərrüfatlarının iş təcrübələrinin muxtar respublikada geniş tətbiq edilməsi ilə əlaqədar rayon mərkəzinin tədbirlər meydanında tədbir keçirilib.
Tədbirdə muxtar respublikanın şəhər və rayon İcra hakimiyyətləri başçıları, aidiyyəti nazirlik və komitə təmsilçiləri və rayonların 167 qabaqcıl ailə təsərrüfatı başçısı iştirak edib. Ordubad rayonunun nümunəvi ailə təsərrüfatı başçıları – Ələhi kənd sakini Yaşar Həbibov 33, Dırnıs kənd sakini Sadiq Möhsümov 25, Vənənd kənd sakini Xalid Mayılov 31, Yuxarı Əndəmic kənd sakini Aslan Rüstəmov 20, Tivi kənd sakini Xəqani Cəfərov 18 adda və başqaları müxtəlif çeşidli mürəbbələr, turşular, şirniyyatlar, qurudulmuş meyvələr, dərman bitkilərindən istehsal edilmiş müalicəvi araqlar, keçi pendiri, şor-kərə, süzmə qatıq, doşablar və digər yüksəkkeyfiyyətli məhsullarla tədbirdə iştirak ediblər.
Əvvəlcə Ordubad Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elşad Məmmədov çıxış edərək ailə təsərrüfatlarının fəaliyyəti haqqında ətraflı məlumat verib. Bildirilib ki, beşinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin doqquzuncu sessiyasında 2019-cu il muxtar respublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elan edilib, Ali Məclis Sədrinin 2019-cu il 18 yanvar tarixli Sərəncamı ilə “Naxçıvan Muxtar Respublikasında ailə təsərrüfatlarının inkişafı ilə bağlı Tədbirlər Planı” təsdiq olunub.

Naxçıvan Dövlət Universitetində keçirilən konfransda muxtar respublikada arıçılıqla məşğul olan iri təsərrüfat sahibləri, Akademik Həsən Əliyev adına “Araz” Elm-İstehsalat Birliyi, AMEA Zoologiya İnstitutu, Azərbaycan Baytarlıq Elmi-Tədqiqat İnstitutu, Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti, Türkiyənin Bursa Uludağ Universiteti, Azərbaycan Baytarlıq Elmi-Tədqiqat İnstitutu, Azərbaycan Peşəkar Arıçılar Birliyi, Gəncə Dövlət Universiteti, ARTN-nin Heyvandarlıq Elmi-Tədqiqat İnstitutunun “Arıçılıq” Mərkəzi, AMEA Naxçıvan Bölməsi, Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi və Baytarlıq Xidmətinin əməkdaşları iştirak ediblər.

Muxtar respublikada dəmir yolu nəqliyyatının inkişafı diqqətdə saxlanılır. Aprel ayında dəmir yolu nəqliyyatı vasitəsilə ayrı-ayrı tikinti təşkilatlarının ünvanına 28 min tondan çox müxtəlif təyinatlı yük, Ordubad-Şərur və Şərur-Culfa istiqamətlərində hərəkət edən yük-sərnişin qatarları vasitəsilə 14 mindən çox sərnişin daşınmışdır.
Ötən ay vaqonlarda və lokomotivlərdə cari təmir işləri görülmüş, Culfa Lokomotiv Deposunda lokomotivlər texniki baxışdan keçirilmişdir. Həmçinin baş və stansiya yollarında, eləcə də yağış və leysan sularının maneəsiz ötürülməsi üçün dağüstü kanallarda, körpü yataqlarında, küvetlərdə və beton borularda, alçaq və yüksəkgərginlikli elektrik­ötürücü hava və kontakt şəbəkəsi xətlərində təmir işləri aparılmış, dəmiryol obyektlərinin və elektrovozların fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin olunması məqsədilə işlər davam etdirilmiş, alçaq və yüksəkgərginlikli elektrikötürücü hava və kontakt şəbəkəsi xətlərində təmir işləri aparılmışdır.

“Naxçıvan Dəmir Yolları” Məhdud
Məsuliyyətli Cəmiyyəti

Arıçılıq ekoloji təmiz və gəlirli təsərrüfat növlərindən biri sayılır. Yurdumuzun bəzəyi hesab edilən Naxçıvan torpağı, onun xoşətirli, gülzar təbiəti burada arıçılığın inkişafına geniş zəmin yaradır. Muxtar respublikanın coğrafi vəziyyəti, iqlimi və bitki örtüyü ilə yanaşı, 2019-cu ilin “Ailə təsərrüfatları ili” elan edilməsi də bu sahənin genişləndirilməsinə stimul verir.

Hazırda diyarımızda arı ailələrinin sayı artaraq 71 mini ötüb, bu sahədə yüzlərlə ailə təsərrüfatı formalaşıb. 2016-cı il 18 noyabr tarixli Sərəncamla təsdiq edilmiş “2017-2022-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında arıçılığın inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın icrası bu sahə ilə məşğul olan ailə təsərrüfatlarına dəstək verilməsi, onlara lazımi köməklik göstərilməsi, balverən bitkilərin əkininin dəstəklənməsi, mövcud arı cinsinin qorunub saxlanılması ilə bərabər, ana arıların yetişdirilməsi üçün damazlıq təsərrüfatının yaradılması işində də mühüm rol oynayır.
Yazın əvvəllərində arı yeşikləri üzərində görülən işlər həmin il üçün məhsuldarlığı müəyyən edir. Arıçıların yaz qayğıları, yaz mövsümündə arı pətəklərində görüləsi işlər barədə iyirmi ildən artıqdır, arıçılıqla məşğul olan ailə təsərrüfatçısı Şahbuz rayon sakini Allahverdi Allahverdiyevlə həmsöhbət olduq. Müsahibim sevimli peşəsi ilə bağlı deyir ki, arıçılığın sirlərini ata-babamdan öyrənmişəm. Təsərrüfatımızı zamanla genişləndirmişəm, hazırda 83 arı ailəm vardır.

Muxtar respublikaya idxal edilən uşaq qidalarının 7 halda laboratoriya analizləri aparılaraq keyfiyyət göstəricilərinin standartların tələblərinə uyğun olduğu müəyyən edilmişdir. Yerli istehsal məhsullarının keyfiyyətinin qorunması məqsədilə 76 qida istehsalı müəssisəsinə, 107 ictimai iaşə və xidmət sahəsinə maarifləndirmə xarakterli baxış keçirilmiş, çatışmazlıqların aradan qaldırılması istiqamətində müvafiq işlər görülmüşdür. Məhsulların sertifikatlaşdırılmasına dair elektron xidmət vasitəsilə daxil olmuş 25 müraciət operativ icra edilmişdir.

Meyvə-tərəvəz və onlardan hazırlanmış məhsulların keyfiyyətinin nəzarətdə saxlanılması işi çərçivəsində məhsulların 13 halda keyfiyyət göstəriciləri yoxlanıldıqdan sonra sertifikatlaşdırılmış, 2 anbardan, 2 istixanadan və 3 satış obyektindən götürül­müş məhsulların 9 halda laboratoriya analizləri aparılaraq keyfiyyət göstəricilərinin standartların tələblərinə uyğun olduğu müəyyən edilmişdir. Kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalında istifadəsinə icazə verilən təbii və qeyri-təbii vasitələrin tətbiqinə, xaricdən idxal edilən üzvi və qeyri-üzvi gübrələrin keyfiyyət göstəricilərinə, toxumların və tingçilik məhsullarının müəyyən olunmuş tələblərə cavab verməsinə nəzarətin gücləndirilməsi tədbirinin icrası istiqamətində qarpız, qovun, xiyar, pomidor toxumlarından nümunələr seçilərək analizləri aparılmışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Nəqliyyat Xidməti aprel ayında muxtar respublika əhalisinə göstərilən avtonəqliyyat xidməti səviyyəsinin yüksəldilməsi istiqamətində bir sıra tədbirlər həyata keçirmişdir.
“Naxçıvan Muxtar Respublikasında ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsinin vəziyyəti və innovasiyaların dəstəklənməsi barədə” keçirilmiş müşavirədə verilmiş tapşırıqların icrası məqsədilə “İdeyadan başlanğıca” layihəsi çərçivəsində Naxçıvan Dövlət Universitetinin Yerüstü nəqliyyat vasitələrinin mühəndisliyi və Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin Yol hərəkətinin təşkili ixtisası üzrə təhsil alan tələbələrlə birgə “Nəqliyyat könüllüləri” layihəsi həyata keçirilmişdir. Həmçinin Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecinin IV kurs Yol hərəkətinin təşkili ixtisasında təhsil alan tələbələrin və Naxçıvan Dövlət Universitetinin III kurs Yerüstü nəqliyyat vasitələrinin mühəndisliyi ixtisasında təhsil alan tələbələrin xüsusi qrafik üzrə istehsalat təcrübələrinin keçirilməsi işi təşkil olunmuşdur.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsinə dair əlavə tədbirlər və innovasiyaların dəstəklənməsi haqqında” Sərəncamına uyğun olaraq hamiliyə verilmiş ixtisaslarla işin təşkili və yeni layihələrin həyata keçirilməsi üçün ekspert qrupu və ictimai əsaslarla fəaliyyət göstərən Startapların dəyərləndirilməsi mərkəzi yaradılmış, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələri ilə qarşılıqlı tədbirlər planı hazırlanaraq təsdiq olunmuşdur.

Aprel ayında Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyi və onun yerli vergi orqanları tərəfindən muxtar respublika ərazisində fəaliyyət göstərən ticarət, iaşə, xidmət və digər sahələrdə yoxlama və monitorinqlər aparılıb, 5 vergi­ödəyicisində qanunvericiliyin pozulması faktları aşkar edilərək müvafiq tədbirlər görülüb.
Operativ vergi nəzarəti tədbirləri zamanı 4 vergiödəyicisinin “Fərqlənmə nişanı” olmadan avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişin daşınması müəyyən edilib. Keçirilən nəzarət tədbirləri zamanı səyyar ticarətlə məşğul olan 1 şəxsin vergi orqanında uçota durmadan sahibkar­lıq fəaliyyəti ilə məşğul olduğu aşkarlanıb və həmin şəxs barəsində qanunamüvafiq tədbir görülüb.
Vergilər Nazirliyi tərəfindən müvafiq icra hakimiyyəti orqanları ilə birgə 73 işəgötürəndə aparılmış araşdırmalar zamanı 141 yeni əmək müqaviləsinin bağlanmasına nail olunub.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Vergilər Nazirliyinin
mətbuat xidməti

Muxtar respublikada 2019-cu ilin yanvar-aprel aylarında 727 milyon 919 min 600 manatlıq ümumi daxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 0,9 faiz çoxdur.
Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsulun həcmi 2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 1,6 faiz artaraq 1594,6 manata çatmışdır.

Keyfiyyətli tütün istehsalı onun ixrac potensialını artırıb

Tütün iqtisadi əhəmiyyətinə görə ölkəmizdə pambıqdan sonra ikinci texniki bitki hesab olunur. Keçmiş SSRİ dövründə Azərbaycan tütün istehsalına görə Moldova və Ukraynadan sonra 3-cü yeri tuturdu. Həmin dövrlərdə ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi altında həyata keçirilən uğurlu aqrar siyasət nəticəsində ölkəmizdə tütünçülük çox sürətlə inkişaf etdirilib, bu sahənin böyük sənaye potensialı yaradılıb. 1970-ci illərdə Azərbaycanda, təxminən, ildə 25 min ton tütün istehsal olunub. 1980-ci ildə isə tütün istehsalı 60 min tona çatdırılıb. 1986-cı ildə ölkəmizdə 16,7 min hektar sahədən rekord miqdarda – 65 min ton tütün istehsal olunub. Tütün istehsalı yüksək rentabelliyə malik olduğuna görə Azərbaycanın 21 rayonunda bu sahə inkişaf etdirilib. Mütəxəssislərə görə, ölkəmizdə ən keyfiyyətli məhsul Şəki-Zaqatala bölgəsində və Naxçıvan Muxtar Respublikasında əldə olunur.

Qeyd edək ki, sovetlər birliyi dağılandan sonra Dünya Bankı ilə birlikdə ölkəmizdə aqrar sektorla bağlı layihələrin işlənməsinə, treninqlər aparılmasına, kreditlər verilməsinə baxmayaraq, tütünçülük sektoru arxa planda qaldı. Dünya Bankının ekspertləri səbəb kimi tütünün sağlamlığa zərərini göstərir və bunu siqaretə qarşı mübarizədə addım kimi qələmə verirdilər. Ancaq əvəzində ABŞ-da tütün istehsalı və ixracı xeyli artdı. Təbii ki, bu sahədən götürülən gəlirlər də. Həmin ölkədə siqaretə qarşı aparılan mübarizəyə baxmayaraq, tütün istehsalının nəinki azalmadığını, hətta artdığını görərik. Bu gün bir çox ekspertlər inkişaf etmiş ölkələrin tütündən yüz milyardlarla gəlir əldə etdiyini nəzərə alıb bu sahədə qlobal monopoliya yaratmaq cəhdinə xoş baxmırlar. Hazırda dünya bazarında bəzi ölkələrin istehsal etdiyi siqa­retlərin ucuz qiymətə satışa çıxarılması həmin ölkələrdə yetişdirilən tütünün genetik modifikasiyaya məruz qalaraq daha çox məhsuldarlığa malik olması ilə də əlaqədardır.

Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən muxtar respublikada mülkiyyət hüquqlarının dövlət qeydiyyatına alınması və elektron kadastr məlumat bazasının təkmilləşdirilməsi aprel ayında da diqqətdə saxlanılmışdır.
Ötən ay 27 ailə təsərrüfatına məxsus qeyri-yaşayış obyekti, ­həyətyanı təsərrüfat binaları və təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar icarəyə götürülmüş torpaq sahələri üzərində hüquqlar dövlət qeydiyyatına alınmış, Culfa, Kəngərli və Sədərək rayonlarında ailə təsərrüfatlarında əkin atlaslarına uyğun əkinlərin aparılması ilə bağlı maarif­ləndirici tədbirlər keçirilmişdir. Şərur rayonunun Yuxarı Daşarx, Xanlıqlar və Siyaqut kənd­lərində planaalma işləri başa çatdırılmış, 2054 daşınmaz əmlak obyekti plana alınmışdır.

Tütün balı isə öz müalicəvi əhəmiyyəti ilə seçilir

Muxtar respublikamızdakı ailə təsərrüfatları bu gün özünün yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Hələ iki il bundan əvvəl – beşinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin beşinci sessiyasında Ali Məclisin Sədri bu sahənin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı demişdir: “... Ailə təsərrüfatlarının yaradılması və inkişafı yeni istehsal müəssisəsi yaratmadan məşğulluq problemini həll edir, əhali gəlirlərinin həcminin artmasına müsbət təsir göstərir. Ona görə də ailə təsərrüfatlarının yaradılmasına üstünlük verilməlidir”. Ötən dövrdə bu sahənin inkişaf etdirilməsi ilə bağlı həyata keçirilən tədbirlər əhali tərəfindən ailə təsərrüfatlarına olan marağı artırmış, muxtar respublikada yüzlərlə yeni ailə təsərrüfatları yaradılmışdır. 2018-ci il dekabrın 27-də isə beşinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin doqquzuncu sessiyasında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri tərəfindən 2019-cu il muxtar respublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elan olunmuşdur.  

Qeyd etmək lazımdır ki, hazırda muxtar respublika iqtisadiyyatında kənd təsərrüfatı sahəsi mühüm yer tutduğundan yaradılan ailə təsərrüfatlarının da böyük əksəriyyəti aqrar yönümlüdür. Dövlət tərəfindən güzəştli şərtlərlə kreditlərin verilməsi, subsidiyaların ödənilməsi, kənd təsərrüfatı texnikaları və avadanlıqlarının lizinq yolu ilə əhaliyə çatdırılması, həmçinin istehsal olunan məhsulların satışı üçün əlverişli şəraitin yaradılması və keçirilən festivallar muxtar respublikada ailə təsərrüfatlarının inkişafına yeni imkanlar açıb. Görülən işlərin nəticəsidir ki, hazırda muxtar respublikada 800-dən çox ailə təsərrüfatı fəaliyyət göstərir və qarşıdakı dövrdə onların sayının artacağı şübhəsizdir.

Muxtar respublikada suvarma mövsümünün mütəşəkkil keçirilməsi diqqətdə saxlanılır. Hazırda su anbarlarında 235 milyon kubmetr su ehtiyatı vardır.
Aprel ayında su istifadəçilərinə 44 milyon kubmetr su verilmiş, təkrar suvarma da daxil olmaqla, 37 min hektar torpaq sahəsi suvarılmışdır. Bu dövrdə 43 kilometr beton və torpaq kanal, 29 kilometr ara arxlar, 4 kilometr kollektor lildən təmizlənmiş, 11 kilometr yeni suvarma boru xətti çəkilmiş, 5 kilometr suvarma boru xətti və 6 kilometr içməli su xətti təmir edilmişdir. Yaşayış məntəqələrini və əkin sahələrini daşqın və sel sularından qorumaq məqsədilə Naxçıvançay, Cəhriçay vadilərində 710 metr istiqamətləndirici bənd tikilmişdir.
Kəngərli rayonunun Yurdçu kəndi ərazisində 76 hektar, Şahbuz rayonunun Türkeş kəndi ərazisində 300 hektar sahədə qapalı suvarma şəbəkəsinin tikintisinə başlanılmış, Yurdçu kəndi ərazisində 2520 metr, Türkeş kəndi ərazisində isə 3240 metr yeni suvarma xətti quraşdırılmışdır. Həmçinin Şərur və Babək rayonlarında 72 hektar sahədə qrunt sularının səviyyəsi aşağı salınaraq şoranlaşmanın qarşısı alınmışdır. Ötən ay muxtar respublikada 69 subartezian quyusu təmir olunmuş, 5 kəhrizdə bərpa işləri davam etdirilmişdir.
Şərur rayonunun Zeyvə və Düdəngə kəndlərində içməli su şəbəkəsinin tikintisi davam etdirilmiş, müxtəlif diametrli borularla 9525 metr yeni xətt çəkilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Dövlət Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsinin mətbuat xidməti

Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi aprel ayında muxtar respublikanın şəhər və rayonlarında ayrı-ayrı ailə təsərrüfatı üzvləri, torpaq mülkiyyətçiləri və sahibkarlarla tarla seminar müşavirələri keçirmiş, yeni ailə təsərrüfatlarının yaradılması diqqətdə saxlanılmışdır.
Yaz tarla işlərinə başlanılması ilə əlaqədar əkin atlaslarından istifadə edilməsi, növbəli əkin sisteminə əməl etməklə sahələrin hazırlanması ilə bağlı tədbirlər, Şərur, Babək, Culfa, Kəngərli rayonlarında kartofçuluq, meyvə-tərəvəz və bostançılıqla məşğul olan torpaq sahibkarlarına tövsiyələr verilmişdir. “Araz” Elm-İstehsalat Birliyinin meyvə bağında və digər əkin sahəsində Naxçıvan Dövlət Universitetinin tələbələri ilə görüş təşkil olunmuş, meyvəçiliyin və üzümçülüyün inkişaf etdirilməsində aqrotexniki tədbirlərin keyfiyyətlə aparılmasının və növbəli əkinlərin tətbiqinin əhəmiyyəti barədə tələbələr qarşısında maarifləndirici çıxışlar edilmişdir.

“Naxçıvan Muxtar Respublikasında torpaq münasibətlərinin tənzimlənməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 2 aprel tarixli Fərmanının icrası ilə əlaqədar olaraq Şərur rayonunda torpaq sahələrinin konturlarının çöl geodeziya-ölçmə işləri aparılmaqla dəqiqləşdirilməsi başa çatdırılıb.
2018-ci ilin aprel ayından başlanılan planaalma işləri Daşınmaz ­Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin tabeliyində olan Dövlət Yerquruluşu, Geodeziya və Xəritəçəkmə Layihə İnstitutunun mütəxəssisləri tərəfindən müasir geodeziya-ölçü avadanlıqlarından istifadə edilməklə yüksək dəqiqlik və keyfiyyətlə yerinə yetirilib.
Aparılmış planaalma işləri nəticəsində 34 mindən artıq daşınmaz əmlak obyektinin elektron kadastr məlumatları komitənin informasiya bazasına daxil edilib, yaşayış məntəqələrinin yeni yerquruluşu xəritələri hazırlanıb.
Rayonun bütün bələdiyyələrinin mövcud mülkiyyət növləri üzrə torpaq sahələrinin elektron torpaq kadastr xəritələri hazırlanıb, kadastr xəritələrinin məlumatları ilə torpaq reyestrində saxlanılan məlumatların uyğunluğu yoxlanılıb və uçotu aparılıb. Şərur rayonunun 87 min 226 hektar ərazisinin 42 min 52 hektarı dövlət, 30 min 954 hektarı bələdiyyə, 14 min 220 hektarı isə xüsusi mülkiyyətdə olan torpaq sahələridir.
Hazırda planaalma işləri başa çatmış yaşayış məntəqələrinin ərazilərində mülkiyyət növündən və təyinatından asılı olmayaraq, bütün torpaq sahələrinə dair göstəricilər baza məlumatları ilə müqayisə olunur, uyğunsuzluqların aradan qaldırılması istiqamətində işlər davam etdirilir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidməti

Cari ilin əvvəlində Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin Ordubad Rayon İdarəsinin inşaatçıları tərəfindən Vənənd kəndində kompleks quruculuq işlərinə başlanılıb. Qeyd edək ki, kənd tam orta məktəbinin binası ötən əsrin yetmişinci illərində inşa edildiyindən burada dərs prosesini müasir tələblər səviyyəsində qurmaq mümkün olmurdu. İnşaatçılar ilk olaraq bu obyektin yenidən qurulması işlərinə başlayıblar. Qısa zaman ərzində binanın qapı və pəncərələri, döşəməsi, elektrik və rabitə xətləri, çardağı sökülərək yenilənib. Bina daxilindəki arakəsmələr işlənib, binadaxili divarlara ilkin suvaq çəkilib. Binanın fasadı da suvanıb. Hazırda istilik sistemi və fasad üzərinə mərmər plitələr çəkilməsi işləri həyata keçirilir.
Məktəb ərazisinin bir tərəfində Vənənd Kənd Uşaq Musiqi Məktəbi üçün bina inşa edilir. Zirzəmi ilə birlikdə 3 mərtəbədən ibarət olacaq bu obyektdə inşaatçılar qısa zaman ərzində zirzəminin dəmir-beton işlərini yerinə yetiriblər.
Yaşayış məntəqəsində inşa olunan digər tikili isə kənd mərkəzinin binasıdır. Hazırda ikinci mərtəbənin hörgü işləri aparılan bina istifadəyə verildikdən sonra burada kənd inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəlik, bələdiyyə, Yeni Azərbaycan Partiyası Ordubad Rayon Təşkilatının kənd ilk ərazi təşkilatı, poçt, mədəniyyət evi, kitabxana, rabitə evi, baytarlıq və polis məntəqələri üçün də hər cür şərait yaradılacaq.

Hələ orta əsrlərdə səyyahların “meyvə cənnəti” adlandırdıqları Naxçıvanda hər mövsümün adı ilə deyilən meyvələrinin içərisində biri də var ki, yaz gələn kimi bütün ağaclardan qabaq çiçək açır, məhsul verir. Adla deyilən Naxçıvan göycəsi mayın ortalarından iyulun axırlarına kimi yeşiklərə, zənbillərə yığılıb Azərbaycanın müxtəlif bölgələri ilə yanaşı, başqa ölkələrə də göndərilir və göycə təsərrüfatı ilə məşğul olanların qazanc mənbəyinə çevrilir.
Şərur rayon sakini Orxan Həsənov artıq 10 ilə yaxındır ki, rayonun Muğancıq-Mehrab kəndində 0,5 hektar torpaq sahəsində 400 göycə ağacına qulluq edir. Onu da deyim ki, gənc olmasına baxmayaraq, torpaqdan dördəlli yapışan müsahibim Naxçıvan Dövlət Gömrük Komitəsində kompüter operatorudur.
O dedi ki, ağaclar da uşaq kimidir, qayğısına qalmasan, əzizləməsən yaxşı bar götürə bilməzsən. İnsan zəhmətlə, sevgi ilə bir işdən yapışarsa, onu yarıda bilər, çünki zəhmət bəhrəsiz qalmır. Əbəs yerə demirlər ki, ruzisini torpaqdan alandan dərd-bəla uzaq qaçar. Bu neçə ildə şahid oldum ki, qayğı və zəhmət bir-birini tamam­layanda həyatda çox şeyə nail olmaq mümkündür. Təki işə ürəkdən bağlanasan, hər hansı çətinlikdən qorxmayasan.
Orxan illərdir, göycə yetişdirməklə məşğul olduğuna görə bu haqda ətraflı məlumat verir:

Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisində ekoloji tarazlığın qorunması sahəsində məqsədyönlü tədbirlər görülür, yeni meşə massivləri, meyvə bağları əkilir.
Aprel ayında bu məqsədlə “Duzdağ” otelinə gedən yolun kənarında 2 hektar sahədə badam, 1 hektar sahədə üzüm bağı əkilib, Əshabi-Kəhf ziyarətgahına gedən yolun kənarlarında, Uzunoba Su Anbarı ətrafındakı ərazilərdə 3 hektar sahədə əkin-bərpa işləri görülüb, 4500 meyvə tingi və 3600 üzüm kolu əkilib. Təpə, yamac və yarğanlarda toxumla əkinin səmərəliliyi nəzərə alınaraq Ağbulaq kəndi ərazisindəki orta dağlıq yerlərdə, Uzunoba yaxınlığındakı təpəliklərdə və xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərində 20 hektar sahədə 155 kiloqram toxum əkilib.
Yaşıllaşdırma tədbirlərinin aparılmasında tingə olan tələbatın təmin edilməsi, ilboyu bərpa işlərinin davam etdirilməsi məqsədilə 1,5 hektar sahədə toxum səpilib. 5500 dibçəkdə ting salınıb, aidiyyəti idarə və müəssisələrə 30 mindən çox ting verilib. Köməklik məqsədilə nazirlik tərəfindən iki ailə təsərrüfatına 2200 ərik, alma, tut, badam və meşə tingləri verilib.
Ötən ay fauna ehtiyatlarının qorunması, qanunsuz ov edilməsi hallarının qarşısının alınması məqsədilə 7 reyd-yoxlama keçirilib, 1 ətraf mühitin mühafizəsi qanunvericiliyinin tələblərinin pozulması halı qeydə alınıb və qanunauyğun tədbirlər görülüb. 20-dən çox yaşayış məntəqəsində, təbiət ərazilərində kompleks monitorinqlər aparılıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin mətbuat xidməti

Kəngərli Rayon İcra Hakimiyyətində torpaqların elektron kadastr uçotu informasiya sisteminin yaradılması və rəqəmsal kadastr xəritəsinin tərtib olunması istiqamətində görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunan müşavirə keçirilib.
Tədbiri Kəngərli Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Kamal Ələkbərov açaraq rayonda bu sahədə görülən işlər barədə məlumat verib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Müslüm Cabbarzadə “Muxtar respublikada torpaqların elektron kadastr uçotu informasiya sisteminin yaradılması və rəqəmsal kadastr xəritəsinin tərtib olunması istiqamətində görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələr” mövzusunda çıxış edib.
Çıxışda Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 2 aprel tarixli “Naxçıvan Muxtar Respublikasında torpaq münasibətlərinin tənzimlənməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” Fərmanının əhəmiyyətindən danışılıb. Qeyd olunub ki, fərmana əsasən 2020-ci ilədək muxtar respublikada dövlət və bələdiyyə mülkiyyətində, habelə xüsusi mülkiyyətdə olan bütün kateqoriyalı torpaqların elektron uçotunun aparılması və xəritələşdirilməsi yolu ilə torpaqların elektron kadastr uçotu informasiya sistemi yaradılacaq və rəqəmsal kadastr xəritəsi tərtib ediləcəkdir.

“Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti 2018-ci il dekabrın 27-də keçirilən beşinci çağırış Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin doqquzuncu sessiyasında Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri tərəfindən 2019-cu ilin muxtar respublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elan olunmasını nəzərə alaraq yeni kredit məhsulunu təqdim edir.
“Naxçıvanbank” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti tərəfindən muxtar respublikanın bütün ailə təsərrüfatlarını əhatə edən zaminsiz, girovsuz illik 10 faiz dərəcəsi ilə 2 min manatadək məbləğdə kredit verilərək təsərrüfat sahiblərinin bu maliyyə dəstəyindən faydalanmaları təmin edilir.
Bu kredit ölkəmizdəki kommersiya bankları tərəfindən ən aşağı faiz dərəcəsi ilə verilən kreditdir.
Artıq muxtar respublikanın ailə təsərrüfatı formasında dövlət qeydiyyatına alınmış sahibkarlıq subyektləri “Naxçıvanbank” ASC-nin baş ofis və filiallarına yaxınlaşaraq sadə rəsmiləşdirmə prosedurları ilə “Ailə təsərrüfatı krediti”ni əldə edə bilərlər.

Xəbərlər şöbəsi

Yazın gəlişi ilə dərə-təpələr rəngini dəyişmiş, çəməndən xalı salmışdı. Baharın ilıq nəfəsinin duyulması ilə birlikdə Uca Yaradanın dağlara-düzlərə, kövşənlərə ərməğan etdiyi qazayağı, şomu, yemlik torpaqdan baş qaldıraraq təbiətin ümumi ahənginə tabe olmuşdu. Bir sözlə, çöl-bayır güllərin, çiçəklərin dili ilə danışırdı. Bu yerdə gözəl şairimiz Məmməd Arazın Naxçıvan təbiətini xarakterizə edən “Mənim Naxçıvanım” adlı şeirindən bir bənd yadıma düşür:

Bir bağban əli var təbiətində,
Dağda çiçəyi bol, bağda barı bol.
O, yaxın dostudur təbiətin də,
Yayda günəşi bol, qışda qarı bol.

Yanından şütüyüb keçdiyimiz Cəhriçay isə sanki ünvana tələsən yolçu kimi bizdən uzaqlaşırdı. Uzaqdan gözə dəyən Gülşənabadın evləri də bu çayın boyunca səpələnmişdir. Axşamdan yağan yağış torpağın üzünü xal-xal bəzəmişdi. Çobanların qoyun-quzunu səsləyib təpələrin yamacına qaldırması, illərdir həzin bir ritm ilə axan bulaqlar, kənddən bir az aralıda salınmış yeni meyvə bağında çalışıb, hərdən dayanıb yorğunluğunu çıxaran zəhmətkeş Vidadi əmi, yazda Naxçıvan mətbəxinin döyünən ürəyinə çevrilən yaz pencərləri “ovuna çıxan” qız-gəlinlər bənzərsiz kənd mühitində olduğumuzu xatırladırdı. Bu istiqamətdə yerləşən kəndlərin hər birinin müasir mənzərəsi barədə yazılar hazırladığımdan Gülşənabada uzanan yol da mənim üçün yad deyildi. Kəndə doğru istiqamət verən nişanın izi ilə irəliləyirik. Bu kiçik yaşayış məntəqəsini Cəhriyə birləşdirən körpü hələlik “keçilməzdir”. İnşaatçılardan biri bizə yaxınlaşıb yolumuzu dəyişməyi məsləhət görür. Deyir ki, uzunluğu 100 metrdən çox olan körpü əsaslı təmir edilir. Qərəz, bu körpüdə işlər yekunlaşana qədər bizim kimi kəndə gələn qonaq­-qara bir müddət alternativ yollardan istifadə etməli olacaq. Nəzərə alsaq ki, bununla da istər avtomobillərin, istərsə də Gülşən­abad və ətraf kənd­lərin əhalisi üçün rahat gediş-gəliş təmin olunacaq, onda gözləməyə dəyər.

Daşınmaz Əmlak və Torpaq Məsələləri üzrə Dövlət Komitəsi tərəfindən muxtar respublikada mülkiyyət hüquqlarının dövlət qeydiyyatına alınması və elektron kadastr məlumat bazasının təkmilləşdirilməsi aprel ayında da diqqətdə saxlanılmışdır.
Ötən ay 27 ailə təsərrüfatına məxsus qeyri-yaşayış obyekti, həyətyanı təsərrüfat binaları və təsərrüfat fəaliyyəti ilə əlaqədar icarəyə götürülmüş torpaq sahələri üzərində hüquqlar dövlət qeydiyyatına alınmış, Culfa, Kəngərli və Sədərək rayonlarında ailə təsərrüfatlarında əkin atlaslarına uyğun əkinlərin aparılması ilə bağlı maarifləndirici tədbirlər keçirilmişdir. Şərur rayonunun Yuxarı Daşarx, Xanlıqlar və Siyaqut kəndlərində planaalma işləri başa çatdırılmış, 2054 daşınmaz əmlak obyekti plana alınmışdır.

Vətənimizin hər qarış torpağı bizim üçün əzizdir. Ancaq Sədərəkdə olarkən bu duyğular daha da qüvvətlənir. Çünki işğalçı ölkə ilə sərhəddən cəmi bir neçə metrlik məsafədəki abadlığı, inkişafı görmək, Vətənimizin məhz bu gözəl torpaqlardan başladığını düşünmək insana başqa bir qürur verir. Doğrudan da, ilin hansı fəslində buraya gəlsən, Sədərəyin özünəməxsus gözəllikləri vardır. Onu qeyd etməliyik ki, sədərəklilər bacarıqlı, işgüzar insanlardır. Bu günlərdə isə burada gördüklərim qəlbimi daha da fərəhləndirir. Sədərəkdə əkinçiliklə məşğul olan qadınlara yaradılan şərait, verilən imkanlar, çəkdikləri zəhmətin dövlətimiz tərəfindən qiymətləndirilməsi torpaq sahibinə çevrilən kənd qadınlarının əkinçiliyə olan marağını günbəgün artırır.
Dövlətimizin yaratdığı şəraitdən istifadə edib ailə təsərrüfatı quran kənd qadınlarından biri də rayonun Sədərək kənd sakini Nazirə Əliyevadır. O, öz pay və həyətyanı torpaqlarında əkinçiliklə məşğuldur. Zəhmətkeş qadın bir neçə ildir, alın tərini torpağa qatır, onu əzizləyir, bərəkətini Tanrıdan diləyir. Onun söhbəti:
– Bu gün muxtar respublikamızda, demək olar ki, hər bir ailə pay torpaqlarına sahibdir. Torpaq mülkiyyətçiləri, fermerlər sərbəst təsərrüfatçılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaq, ailələrinin güzəranını yaxşılaşdırmaq imkanları qazanıblar. Dövlətimiz kənd adamlarına pay torpaqlarını sərbəst əkib-becərmələri üçün daim lazımi qayğı göstərir. Bütün bunlar isə məhsul istehsalının yüksək sürətlə artması ilə nəticələnib, əhalinin rifah halı xeyli yaxşılaşıb.

Qadın torpaq mülkiyyətçisi deyəndə bir neçə il bundan əvvəl bir çoxları üçün bu ifadə qəribə səslənirdi. Belə bir düşüncə vardı ki, qadınlar torpağa sahiblənə, ondan qazanc götürə bilməzlər. Ancaq indi hər kəs qadınlarımızın bu sahədə böyük uğurlar qazandıqlarına şahidlik edir. Çünki bu gün qadınlar bütün sahələrdə olduğu kimi, sahibkarlıqda da fəallıq nümayiş etdirirlər.

Bu dəfə yolumuz Sədərəyədir. Rayonun Sədərək kənd sakini Mehbarə Hüseynova ilə həmsöhbət olacağıq. Onu Sədərəkdə fəal torpaq mülkiyyətçisi kimi tanıyırlar. Əkib-becərmək zəhmət tələb edən iş olsa da, bu çətinliklər onu qorxutmayıb, əksinə, torpağa daha möhkəm tellərlə bağlanıb. Amma Mehbarə xanımın işi təkcə torpaq əkib-becərməklə bitmir. O, Sədərək Rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin Uşaq şöbəsinin müdiri olmaqla bərabər, rayon Mədəniyyət Sarayının nəzdində həvəskar dərnək də yaradıb. Burada uşaqlara milli rəqslərimizi, xalq yaradıcılığı nümunələrini öyrədir. Sədərəkdə elə bir tədbir olmaz ki, orada bu dərnək üzvləri yaddaqalan çıxışlar etməsinlər.
Zövqlə tikilmiş kənd evinin aynabəndində hazırlanmış çay süfrəsi arxasında onunla söhbətimiz qadınlarımızın torpağa sahiblənməyinin üstünlükləri barədə oldu. Mehbarə Hüseynova dedi ki, təsərrüfat qurmağa başladığı gündən dövlətimizin diqqət və qayğısı sayəsində bütün çətinliklərə sinə gərə bilib. O, ötən il bir hektar sahədə taxıl, yarım hektara soğan, 0,5 hektara sarımsaq, kartof, bu ilin yazında isə 2 hektar arpa əkib. “Torpağın da dili var”, – demişlər müdriklər. Torpaq da canlıdır, qayğıya möhtacdır. Əgər torpağı öz dilində danışdıra bilsək, nazını çəkib qayğıya bürüsək, onda istədiyimizi zəhmətimizin qarşılığında ən yüksək formada əldə edə bilərik. Təbiətin bizə bəxş etdiyi ən böyük sərvəti – torpağı sevmək, qayğısına qalmaqla özümüzə yaxşılıq etmiş oluruq. Əbəs yerə atalarımız “Torpaq deyir: sən mənə tər ver, mən sənə zər verim”, – deməyiblər.

Cari ildə Culfa rayonunda həyata keçirilən tikinti-quruculuq işləri sırasında rayon mərkəzində Rabitə Evinin yenidən qurulması da vardır. Tikinti işlərinə cari ilin mart ayının əvvəlindən başlanılıb.
Ötən dövr ərzində binanın dam örtüyü vurulub, zirzəmi hissəsinin ətrafında və özül hissəsində bərkitmə tədbirləri görülüb. Hazırda binanın fasad hissəsində və daxilində suvaqçəkmə, pəncərələrin quraşdırılması, otaqların arakəsməsinin hörgü işləri aparılır.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsinin Culfa Rayon İdarəsinin iş icraçısı Babalı Hüseynov bildirdi ki, binada mühafizə, bağlama və çeşidləmə, qəzet və jurnal yayımı, Naxtel müştərilərinə xidmət, təsərrüfat müdiri, xidmət zalı, arxiv otaqları, ATS, qarderob,  texniki işçilər üçün otaqlar olacaq.
Obyektdə, əsasən, yerli tikinti materiallarından istifadə edilir. İnşaatçılar Rabitə Evini nəzərdə tutulan vaxtda istifadəyə vermək üçün səy və bacarıqlarını əsirgəmirlər.

Hüseyn ŞƏKƏRƏLİYEV

Dünən Şərur rayonunda Naxçıvan Muxtar Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi əməkdaşlarının iştirakı ilə “Kənd təsərrüfatında əkilib-becərilən bitkilərin xəstəlik, zərərverici və alaq otlarına qarşı kompleks mübarizə tədbirlərinin aparılmasına dövlət dəstəyi” mövzusunda tarla-seminar müşavirəsi ­keçirilib.
Müşavirəni giriş sözü ilə Şərur Rayon İcra Hakimiyyətinin məsul işçisi Kamal İsmayılov açaraq tədbirin məqsədi və əhəmiyyəti barədə danışıb. Qeyd olunub ki, Naxçıvan Muxtar Respublikasının ən böyük bölgəsi olan və əhalisinin 70 faizinin kənd­lərdə yaşadığı Şərur rayonunda ərzaq məhsullarına olan tələbatın yerli istehsal hesabına ödənilməsi istiqamətində görülən tədbirlər davam etdirilir. Dövlət proqramlarının uğurlu icrası və həyata keçirilən digər tədbirlər nəticəsində inkişaf təmin olunub, daxili bazarlarda məhsul bolluğu yaranıb. Bölgənin muxtar respublikada meyvə və bostan bitkilərinin əkilib-becərilməsində, əhalinin bu məhsullara olan tələbatının ödənilməsində mühüm yeri var. Hər il rayonda əkinçilikdə böyük uğurlar qazanılır. Bunun üçün aqrotexniki tədbirlərin vaxtında həyata keçirilməsi diqqətdə saxlanılır.
Nazirliyin əməkdaşları Əsgər Həsənov və Yaşar Quliyev əkilib-becərilən bitkilərin xəstəlik, zərərverici və alaq otları ilə kompleks mübarizə tədbirlərinin aparılmasına dair tövsiyələr veriblər. Karantin mənşəli orqanizmlərə qarşı kimyəvi mübarizə tədbirlərinin aparılması məqsədilə Azərbaycan Respublikası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi yanında Fitosanitar Xidmətinin Bitki Mühafizə Mərkəzindən gətirilmiş pestisidlərin norma və nisbətləri nəzərə alınaraq dərman preparatları verilib. Həmin preparatlardan istifadə qaydaları barədə iştirakçılar məlumatlandırılıblar.
Müşavirənin sonunda mütəxəssislər tərəfindən suallar cavablandırılıb.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin mətbuat xidməti

Müasir Azərbaycan iqtisadiyyatında mühüm rola malik olan sahibkarlığın formalaşması ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndərimizin müstəqil ölkəmizə rəhbərliyinin ilk illərindən həyata keçirdiyi inkişaf strategiyası Azərbaycanın milli iqtisadi inkişaf modelinin formalaşmasına və iqtisadi islahatların uğurla həyata keçirilməsinə etibarlı zəmin yaratmışdır. “Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, sərbəst iqtisadiyyata yol verilməsi, bazar iqtisadiyyatının yaradılması bizim strateji yolumuzdur”, – deyən ümummilli liderin rəhbərliyi altında digər sahələrdə olduğu kimi, sahibkarlığın formalaşması və inkişafı, eləcə də bu sahəni tənzimləyən qanunvericilik bazasının yaradılması istiqamətində də mühüm işlər görülmüşdür. 

Ulu öndərin siyasi xəttini uğurla davam etdirən ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev də sahibkarlığın inkişafını prioritet məsələyə çevirmişdir. Dövlət başçısının 2016-cı il 21 aprel tarixli Sərəncamına əsasən hər il aprelin 25-nin Azərbaycanda “Sahibkarlar Günü” kimi qeyd edilməsi də bu sahəyə göstərilən dövlət qayğısının daha bir ifadəsidir.
Bu gün ölkəmizdə həyata keçirilən layihələrin uğur qazanmasında sahibkarların böyük rolu vardır. Belə ki, regionların sosial-iqtisadi inkişafı ilə bağlı dövlət proqramlarının icrası ilə əlaqədar özəl sektor qarşısında qoyulmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsi bir sıra istiqamətlərdə rəqabət­qabiliyyətli istehsal və xidmət sahələrinin yaradılmasına imkan vermişdir. Bu inkişaf strategiyasının muxtar respublikamızda da uğurla davam etdirilməsi müasir və güclü infrastrukturun qurulmasına, özəl sektorun inkişafına, bu istiqamətdə bir sıra təşkilati, hüquqi və iqtisadi tədbirlərin görülməsinə, biznes fəaliyyəti üçün daha əlverişli mühitin yaradılmasına, yeni müəssisələrin qurulmasına, iş yerlərinin açılmasına zəmin yaratmışdır. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin qayğısı ilə sahibkarlığın inkişafı istiqamətində ardıcıl və sistemli tədbirlər görülmüş, sahibkarlıq subyektlərinə səmərəli maliyyə dəstəyinin göstərilməsi mexanizmi formalaşdırılmışdır.

Qadınlar dünyanın bəzəyi olduğu kimi, zinət əşyaları da qadınların bəzəyidir. Bu, həmişə belə olub. Gözəl zinət əşyaları xanımların diqqətini hər zaman cəlb edib, onların zövqünü oxşayıb, ruhlarını bəzəyib. Bu əşyalar kiçikölçülü olsalar da, deyirlər ki, onların yaratdığı zövq qadınlara dünyanı bəxş edir, böyük sevinc yaşadır. Hələ o zinət əşyaları brend olanda onların diqqətini daha çox cəlb edir. Çünki incə­zövqlü qadınlar inci seçimində çox həssasdırlar. Onlar bu əşyaların keyfiyyəti kimi, gözəlliyinə, zərifliyinə də üstünlük verirlər. Üzərlərində gəzdirdikləri zinət əşyalarının eksklüziv olması isə qadınların tək ­istəkləridir.

Yola saldığımız iki il ərzində ölkəmizin regionları arasında investisiya reytinqinə görə liderlik mövqeyini qoruyub saxlayan Naxçıvan Muxtar Respublikasının müasir sosial-iqtisadi inkişafında sahibkarlıq fəaliyyətinin mühüm rolu vardır. Regionda kiçik və orta sahibkarlığın davamlı olaraq dəstəklənməsi, yerli əhəmiyyətli və ixracyönümlü layihələrin reallaşdırılması üçün təqdim olunan kreditlər və daxili bazarın qorunması kimi stimullaşdırıcı tədbirlər ötən dövrdə muxtar respublikada sahibkarlıq fəaliyyətinin genişləndirilməsində əsas faktorlardan olub. Bundan faydalanan naxçıvanlı sahibkarlar ən müxtəlif sahələr üzrə mal və xidmətlər istehsalı üzrə böyük təcrübə əldə ediblər.  

Cari ilin fevralında Naxçıvan Biznes Mərkəzində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun muxtar respublikada fəaliyyət göstərən sahibkarlarla görüşü zamanı bir qrup sahibkara kreditlərin təqdim olunması onlara göstərilən növbəti dövlət qayğısının daha bir ifadəsidir.

Muxtar respublikada iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və sosial sahənin inkişafı istiqamətində həyata keçirilən tədbirlər “Ailə təsərrüfatları ili” elan olunmuş 2019-cu ilin ilk rübündə də davam etdirilmiş, yüksək nəticələr qazanılmışdır.
İnkişafın əsas göstəricisi olan ümumi daxili məhsul istehsalı 2019-cu ilin yanvar-mart aylarında 535 milyon 968 min manatdan artıq olmuşdur ki, bu da bir il öncəki göstəricidən çoxdur. Hər bir nəfərə düşən ümumi daxili məhsul isə əvvəlki ilin müvafiq dövrünə nisbətən 1,5 faiz artaraq 1174 manatı ötmüşdür. Ümumi daxili məhsulun tərkibində ilk yeri 31,4 faizlik payla sənaye sahəsi tutmuş və maddi istehsalın payı 53,7 faiz təşkil etmişdir.
2018-ci ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 2019-cu ilin yanvar-mart aylarında sənaye məhsulu 1,2 faiz, kənd təsərrüfatı məhsulu 2,4 faiz, nəqliyyat sektorunda yük daşınması 2,3 faiz, informasiya və rabitə xidmətləri 3,3 faiz artmışdır.

Makroiqtisadi göstəricilər

*) müqayisəli qiymətlər üzrə
**) yanvar-fevral ayları

Əldə olunmuş uğurların davamlılığının qorunub saxlanılması və artan əhali tələbatına uyğun olaraq iqtisadiyyatın çoxşaxəli inkişafının təmin edilməsi, infrastrukturun və sosial xidmətlərin daha da yaxşılaşdırılması məqsədilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2019-cu il 29 mart tarixli Fərmanı ilə “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2019- 2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” təsdiq edilmişdir.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrində ixtisasların müvafiq təşkilatlara hamiliyə verilməsinə dair əlavə tədbirlər və innovasiyaların dəstəklənməsi haqqında” Sərəncamının icrası ilə əlaqədar “İdeyadan başlanğıca” devizi altında növbəti təlim keçirilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Maliyyə Nazirliyi ilə birgə keçirilən tədbiri Naxçıvan Dövlət Universitetinin prorektoru Rafiq Rəhimov açaraq sərəncamın əhəmiyyətindən, hami təşkilatlar və təhsil müəssisələri arasında əlaqələrin genişlənməsindən, hamiliklə bağlı görülən işlərdən və qarşıda duran vəzifələrdən danışıb. Keçirilən təlimlərin əhəmiyyətini vurğulayıb.
Sonra Naxçıvan Muxtar Respublikası Maliyyə Nazirliyi yanında Maliyyə Tədris Mərkəzinin direktoru Sevinc Cabbarovanın “İdeyadan başlanğıca” mövzusunda təlimi dinlənilib. O, təqdimatında tələbələrə innovativ layihələrin işlənib hazırlanması, əsaslandırılması, təqdim olunması, müxtəlif modellərlə layihələrin təhlil edilməsi, möhkəmləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi haqqında məlumat verib.
Tələbələr tərəfindən irəli sürülən bir sıra ideyalarla bağlı geniş müzakirələr aparılıb. Müzakirələrdə fəal iştirak edən 4 tələbə Maliyyə Tədris Mərkəzi tərəfindən keçiriləcək “Kargüzarlıq işinin aparılması” adlı təlimdə iştirak etmək hüququ qazanıb və onlara “Hədiyyə sertifikatı” təqdim olunub.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Maliyyə Nazirliyinin mətbuat xidməti