İqtisadiyyatın mühüm istiqamətlərindən biri də ailə təsərrüfatlarının formalaşması və gələcəkdə kiçik və orta sahibkarlıq subyektlərinə çevrilməsidir.
Bu subyektlər, əsasən, istehsalyönümlü iqtisadi fəaliyyət sahələrini əhatə edərək muxtar respublikada daxili bazarın yerli məhsullarla təmin edilməsi baxımından xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Digər tərəfdən, aparılan işlər muxtar respublikada ailə təsərrüfatlarının sayının getdikcə artmasına şərait yaradıb ki, bu da əmək resurslarının səmərəli məşğulluq imkanlarını artırmaqla bərabər iqtisadiyyatda mühüm faktorlardan olan ailə biznesinin genişlənməsinə, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafına geniş imkanlar açıb. Formalaşmış iqtisadi mühitin inkişafının daha da stimullaşdırılmasında 2019-cu ilin muxtar respublikada “Ailə təsərrüfatları ili” elan olunmasının da özünəməxsus yeri vardır. Bütün bunların nəticəsidir ki, muxtar respublikada çoxsahəli ailə təsərrüfatlarının sayı artmaqda davam edir.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında əhalinin zəruri ərzaq məhsulları ilə təmin olunması məqsədilə aqrar bölmədə ötən illər ərzində aparılan köklü islahatlar bu sahənin sürətli inkişafına şərait yaradıb, bir çox dövlət proqramları qəbul edilərək uğurla icra olunub. Hazırda icrası davam etdirilən “Naxçıvan Muxtar Respublikasının 2019-2023-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”, “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”, “2017-2022-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında arıçılığın inkişafı üzrə Dövlət Proqramı” və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikasında ailə təsərrüfatlarının inkişafı ilə bağlı” 2019-cu il 18 yanvar tarixli Sərəncamı ilə təsdiq olunmuş Tədbirlər Planı muxtar respublikada aqrar sahənin inkişafına öz töhfəsini verməkdədir.
Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına sərf etdikləri yanacaq və motor yağlarına görə yardımların verilməsi, onların lazımi texnika, mineral gübrələrlə vaxtında və güzəştli şərtlərlə təminatı, toxumçuluq və tingçiliklə məşğul olan təsərrüfatlara subsidiyaların verilməsi də məhsul istehsalının artımına böyük stimul olub.
Aqrar sektorda tətbiq edilən güzəştlər və subsidiyalar bu sahənin inkişafını stimullaşdırıb, istehlak bazarının sabitləşməsinə nail olunub. Son illərdə dövlət maliyyə dəstəyi ilə müasir texnologiyalara əsaslanan 276 heyvandarlıq, 85 quşçuluq, 14 balıqçılıq, 114 arıçılıq, 66 bağçılıq, 8 üzümçülük təsərrüfatının yaradılması muxtar respublikada ailə təsərrüfatlarının inkişafına, daxili bazarın keyfiyyətli yerli məhsullarla təminatına geniş imkanlar açıb.
Ailə təsərrüfatlarının iqtisadi inkişafdakı rolunu nəzərə alaraq muxtar respublikamızda da onların fəaliyyətlərinin stimullaşdırılması, genişləndirilməsi üçün güzəştli kreditlərin verilməsi davam etdirilir. Belə ki, ötən dövr ərzində Sahibkarlığın İnkişafı Fondu tərəfindən 20 heyvandarlıq, quşçuluq, 9 arıçılıq təsərrüfatı və 4 layihə üzrə meyvə-tərəvəz məhsullarının konservləşdirilməsi, yabanı növ bitkilərin tədarükü, qablaşdırılması və süd emalı sahəsinin yaradılması məqsədilə 37 ailə təsərrüfatına 604 min manatdan çox dövlət maliyyə dəstəyinin göstərilməsi, təsərrüfatların fəaliyyətinin genişləndirilməsinə səbəb olub. Ailə təsərrüfatlarından bir hissəsinin isə kiçik sahibkarlıq subyektinə çevrilməsinə şərait yaradıb.
Ötən müddət ərzində ailə təsərrüfatlarının istehsal etdiyi məhsulların brendləşdirilməsi, qablaşdırma və dizaynların tərtib olunması kimi işlər həyata keçirilib. “İstehsaldan marketə” prinsipinə əsaslanaraq ailə təsərrüfatlarının taralarla təchiz olunması məqsədilə Naxçıvan Biznes Mərkəzinin nəzdində taraların satışı mağazası istifadəyə verilib. 225 ailə təsərrüfatı 9 mindən çox tara ilə təmin olunub.
Keyfiyyət amili istehsalın mühüm şərtidir. Bu məsələyə diqqət yetirilməsi ailə təsərrüfatında istehsal olunmuş məhsulun həm bazara itkisiz çatdırılması, həm də böyük alıcı rəğbətinin qazanılmasına imkan verir. Bu istiqamətdə ötən dövr ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikası İqtisadiyyat Nazirliyinin nəzdində fəaliyyət göstərən “İstehlak Mallarının Ekspertizası Mərkəzi” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyəti tərəfindən 477 ailə təsərrüfatında istehsal olunan məhsullardan 1351 halda laboratoriya təhlilləri aparılıb və laboratoriya nəticələri sınaq protokolları əsasında ailə təsərrüfatlarına təqdim edilib.
Ailə təsərrüfatlarının iş təcrübələrinin muxtar respublikada geniş tətbiq və təbliğ edilməsi məqsədilə Ordubad rayonunda tədbir keçirilib. Muxtar respublikanın şəhər və rayon İcra hakimiyyətləri nümayəndələrinin, aidiyyəti nazirlik və komitə təmsilçilərinin və rayonların 167 ailə təsərrüfatının tədbirdə iştirak etməsi ailə təsərrüfatlarının rolunun yüksəldilməsinə, iş təcrübələrinin aşılanmasına, cəmiyyətdə sahibkarlığa dəstək əhval-ruhiyyəsinin formalaşmasına səbəb olub.
Naxçıvan Muxtar Respublikası
İqtisadiyyat Nazirliyinin mətbuat xidməti
