Yanvarın 24-dən etibarən “Gənclər Paytaxtı 2020” müsabiqəsinin onlayn səsvermə mərhələsi start götürəcək. Səsvermə www.genclerpaytaxti.az internet saytı vasitəsilə həyata keçirilir.
Gənclər və İdman Nazirliyinin mətbuat xidmətindən bildiriblər ki, səsvermə siyahısına 16 şəhər və rayonun adı daxil edilib.
Azərbaycanın işğal altındakı torpaqlarında növbəti silahlı insident qeydə alınıb.
Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində iriçaplı pulemyotlardan və snayper tüfənglərindən də istifadə etməklə sutka ərzində atəşkəs rejimini 22 dəfə pozub.
Şahmat möcüzəli bir oyundur. Bu idman növü hələ uşaqlıqdan insanda qalib gəlmək əzmi formalaşdırır, onun zehni inkişafında mühüm rol oynayır. Deyirlər, şahmat formaca oyun, məzmunca incəsənət, bu oyuna yiyələnmə çətinliyinə görə elmdir. Buna görə də şahmatı təkcə idman növü kimi deyil, eyni zamanda insan məntiqini zənginləşdirən elm kimi də qəbul etmək lazımdır. Ümumiyyətlə, şahmatın insana aşıladığı müsbət xüsusiyyətlər çoxdur. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov çıxışlarının birində bu məsələni xüsusi vurğulayaraq demişdir: “Uşaqların zehni inkişafında şahmatın xüsusi rolu var. Bu oyun onlara birinci olmağı, qalib gəlməyi təlqin edir. Bu, oğlanlar üçün daha çox vacibdir. Ona görə ki, onlar gələcəkdə torpaqlarımızın müdafiəçiləri olacaqlar. Şahmat gənclərdə özünəinam, liderlik keyfiyyətləri aşılayır. Odur ki, muxtar respublikada bu işə xüsusi diqqət yetirilir”.
Gömrük xidməti ilə biznes subyektləri arasında əməkdaşlığın genişləndirilməsi məqsədilə xarici iqtisadi fəaliyyət iştirakçıları ilə növbəti görüş keçirilib.
Tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsinin sədri, gömrük xidməti general-mayoru Səhət Həbibbəyli çıxış edərək bildirib ki, infrastrukturun müasir tələblər səviyyəsində qurulması, iş prosesinin tamamilə avtomatlaşdırılması gömrük rəsmiləşdirmələrinin və malların buraxılışının sürətləndirilməsinə imkan yaradır. Qarşıda duran əsas məqsəd gömrük orqanları tərəfindən xidmətin keyfiyyətini artırmaqdır.
Son dövrlərdə dünyada müxtəlif innovasiya sistemlərinin və səmərəli idarəçiliyin təmin olunmasında elektron dövlət mühüm rol oynayır. Müasir dövrdə bir çox ölkələr məhz bu tətbiq forması ilə idarəetmədə aşkarlıq və şəffaflığı artırmağa çalışırlar. Çünki elektron dövlət vətəndaş-məmur münasibətlərində birbaşa təması minimuma endirir və dövlət orqanlarının xidmətlərindən istifadəni vətəndaşlar üçün daha əlçatan edir. Beləliklə də, bu xidmətlərdən istifadə zamanı ehtimal olunacaq xoşagəlməz hallar aradan qalxır və nəticədə, vətəndaş məmnunluğu təmin edilmiş olur. İdarəetmədə elektron dövlət mexanizmini tətbiq etməyə çalışan ölkələrdən biri də Azərbaycan Respublikasıdır. Ölkəmizdə bu sahədə görülən ən mühüm tədbir isə “ASAN xidmət” layihəsinin tətbiq olunmasıdır.
Şura iclasında 2019-cu ilin yekunları müzakirə edilib, qarşıda duran vəzifələr müəyyənləşdirilib.
Tədbirdə Yeni Azərbaycan Partiyası Kəngərli Rayon Təşkilatının sədri Sevda Quliyeva çıxış edərək bildirib ki, ölkəmizin bugünkü inkişafında Yeni Azərbaycan Partiyasının böyük xidmətləri olub. Əsası ulu öndərimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan siyasi kurs bu gün ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilir, bu siyasətin nəticəsində hazırda ölkəmiz güclü dövlətə çevrilib.
Naxçıvan Dövlət Universitetində “Müasir mərhələdə multikulturalizm” mövzusunda elmi konfrans keçirilib.
Universitetin rektoru, dosent Elbrus İsayev konfransda çıxış edərək bildirib ki, əsası ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən qoyulan multikulturalizm Azərbaycançılıq məfkurəsinin tərkib hissəsi kimi çox mühüm əhəmiyyətə malikdir. Xalqımızın həyat tərzinə çevrilən multikulturalizm, eyni zamanda dövlət səviyyəsində də həmişə təbliğ olunur. Rektor artıq 2015-ci ildən universitetdə “Multikulturalizm” tədrisindən danışıb və qeyd edilib ki, Naxçıvan Dövlət Universiteti multikulturalizmi seçmə fənn kimi tədris proqramına daxil edən ilk ali təhsil ocaqlarından biridir.
BMT-nin qərarına əsasən yanvarın 24-ü dünyada Beynəlxalq Təhsil Günüdür. Təşkilatın bu qərarı İnsan Hüquqları Haqqında Ümumi Bəyannamənin 26-cı maddəsi ilə təsbit olunmuş təhsil hüququnun daha geniş təbliği məqsədini daşıyır.
Dünyanın çox mühüm strateji məkanlarından olan Cənubi Qafqaz son bir neçə yüzilliklər ərzində həm gərgin etnik münaqişələr, hərbi-siyasi qarşıdurmalar, müxtəlif xarici güclərin geosiyasi maraqlarının toqquşmaları meydanı, həm də tarixboyu müxtəlif etnosların, dinlərin və sivilizasiyaların yanaşı, bəzən iç-içə yaşadığı bir məkan olmuşdur. Cənubi Qafqaz zəngin dövlətçilik ənənələrinə malik olub Ön Asiyanın və Yaxın Şərqin bir sıra qüdrətli imperiyalarının mühüm tərkib hissəsini, bəzi hallarda isə özəyini təşkil etmişdir. Nəticədə, region əsrlərboyu qurulan və dağılan imperiyaların maraq dairəsində olmuş, hərbi yürüş və müharibələr meydanına çevrilmişdir.
Cənubi Qafqaz ərazilərinə sonralar yerləşdirilən yad, köçürülüb gətirilmə etnos olan erməni toplumunun bitməyən əsassız ərazi iddiaları, erməni siyasi-klerikal liderlərinin ekspansionist siyasəti, regionun yerli əhalisinə qarşı onların deportasiya və soyqırımı bu saxtakarlıqları və vandalizmi ifşa edəcək yeni elmi, elmi-kütləvi nəşrlərin yaranması zərurətini də ortaya çıxarmışdır. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Beynəlxalq münasibətlər kafedrasının müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şamxal Məmmədovun yenicə çapdan çıxmış “Sürünən erməni ekspansiyası, Rusiyanın Cənubi Qafqaz siyasəti və köçlər” kitabı da qədim dövrdən müasir dövrə qədər Cənubi Qafqazda gedən etnik-siyasi proseslərə aydınlıq gətirir.
Kitabın elmi məsləhətçiləri akademik İsmayıl Hacıyev, AMEA-nın müxbir üzvləri Musa Qasımlı, Zəhmət Şahverdiyev, elmi redaktoru tarix üzrə fəlsəfə doktoru Emin Şıxəliyev, rəyçi isə tarix üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Elman Cəfərlidir. Yeni nəşr müəllimlər, tələbələr, magistrantlar, ideoloji işçilər və geniş oxucu kütləsi üçün nəzərdə tutulub, giriş, 4 fəsil, nəticə, ədəbiyyat siyahısı və əlavələrdən ibarətdir.
Dünən Naxçıvan Şəhər Nəqliyyat İdarəsində avtomobil nəqliyyatı ilə sərnişindaşıma xidməti göstərən sürücülərə lisenziyaların verilməsi işi ilə əlaqədar müşavirə keçirilib. Tədbirdə xidmətin şöbə müdiri Elxan Novruzov çıxış edərək Ali Məclis Sədrinin 2018-ci il 22 oktyabr tarixli Fərmanının əhəmiyyətindən danışıb.
Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal altında saxlanılması regionda iqtisadi inkişafa əngəl olur.
Bu fikri Ukraynanın 106.1 FM radiosuna müsahibəsində Azərbaycanın Ukraynadakı səfiri Azər Xudiyev söyləyib.
Azərbaycan Respublikasının Gənclər Fondunun Xlll qrant müsabiqəsinin qalibi Babək Rayonunun Şəkərəbad kəndindən olan fəal gənc Məmmədli Nailənin fərdi layihəsinin Naxçıvan Şəhərində Gənclər Mərkəzində açılışı olacaq.
Növbəti tədris ilinə hazırlıq planına uyğun olaraq Naxçıvan Qarnizonu qoşunlarında müxtəlif ixtisaslar üzrə toplantılar keçirilir.
Yanvarın 17-də İtaliyanın tanınmış “La Verita” qəzetində jurnalist Gianluca De Maionun Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, xüsusilə Qanlı 20 Yanvar hadisələri ilə bağlı erməni tərəfinin mövqeyini əks etdirən, ölkəmizə qarşı qərəzli və yalan məlumatların yer aldığı “Ermənilərin Azərbaycan tərəfindən gizlədilən qətliamı” adlı məqaləsi dərc edilib.
Bununla əlaqədar Azərbaycanın İtaliyadakı səfiri Məmməd Əhmədzadənin “La Verita” qəzetinin redaksiyasına ünvanladığı cavab məktubu tam şəkildə dərc olunub. Səfirin cavab məktubunda bildirilir: “Mətbuatın italyan oxucularına çox da tanış olmayan tarixi məqamlara diqqət ayırması həmişə maraqlıdır. Ancaq təəssüflə bildiririk ki, cavab hüququndan istifadə etməklə dərc olunmasını xahiş etdiyimiz bu məktubumun səbəbi müəllifin hadisələri dərindən araşdırmadan Azərbaycan üçün faciələrlə dolu bir tarixi dövrü təsvir etməsidir.
Bununla əlaqədar olaraq qeyd etmək istərdik ki, məqalədə müəllifin erməni propaqandasından qaynaqlanan məlumatlarla həqiqətdən uzaq bir şəkildə xatırlatdığı məhz bugünkü 20 Yanvar tarixində Azərbaycan Qara Yanvarın 30-cu ildönümünü anır. Ermənistanın bu propaqandasının məqsədi Ermənistan tərəfindən Azərbaycana qarşı başladılmış, çağdaş tarixdə Azərbaycan xalqına qarşı ən qanlı qırğınlardan biri olan Qara Yanvar hadisələrinin də daxil olduğu faciəli hadisələrə səbəb olan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin köklərini və mahiyyətini gizlətmək və təhrif etməkdir.
Avropa Şurası Parlament Assambleyasının (AŞPA) nümayəndə heyəti parlament seçkiləri ərəfəsində seçki kampaniyasını və siyasi mühiti qiymətləndirmək üçün Azərbaycanda ikigünlük səfərdədir.
Ölkəmizdə bir sıra görüşlər keçirəcək nümayəndə heyəti səfərdən sonra bəyanat yaymağı planlaşdırır. AŞPA nümayəndə heyəti tam şəkildə seçkiləri müşahidə etmək üçün Azərbaycana fevralın 9-da gələcək.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiya tərəfindən dövlət musiqi təhsili müəssisələrinə işə qəbul üçün 18 oktyabr 2019-cu il tarixdə elan olunmuş müsabiqənin müsahibə mərhələsi keçirilib.
Məlumat üçün bildirək ki, müsabiqəyə çıxarılmış 186 vakant vəzifənin tutulması üçün 61 nəfər sənəd təqdim etmişdi. 25-26 dekabr 2019-cu il tarixlərdə keçirilmiş test imtahanlarında iştirak edən 60 namizəddən 13-ü müvafiq keçid balını toplayaraq müsahibə mərhələsində iştirak etmək hüququ qazanıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Səhiyyə Nazirliyində 2019-cu ildə görülmüş işlər və qarşıda duran vəzifələrlə bağlı kollegiya iclası keçirilib.
İclası giriş sözü ilə açan nazir Niyazi Novruzov bildirib ki, muxtar respublikada həyata keçirilən sosial-iqtisadi islahatların səmərəliliyi, insanların sosial rifah halının daha da yaxşılaşması, müalicə-profilaktika işlərinin təşkili sahəsində görülən tədbirlər, tibbi xidmətin keyfiyyətinin və əhatəliliyinin artırılması və ümumiyyətlə, əhali rifahının davamlı yüksəlişi demoqrafik vəziyyətə də müsbət təsirini göstərib. Belə ki, muxtar respublikada 2019-cu ildə 5303 uşaq doğulub, təbii artım 0,7, doğum göstəricisi 11,5, ölüm göstəricisi 4,5, 1 yaşa qədər uşaq ölümü 1,1 promilli təşkil edib.
2019-cu ilin noyabr və dekabr ayları ərzində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Televiziya və Radio Şurası muxtar respublikada yayımlanan telekanalların fəaliyyətini izləmiş, təhlillər apararaq aidiyyəti üzrə məlumat vermişdir.
Bəhs edilən dövrdə şura rüblük monitorinqlər hazırlayarkən mətbuat xidmətlərinin fəaliyyətini təhlil etmiş, muxtar respublikanın kütləvi informasiya vasitələri ilə dövlət orqanlarının mətbuat xidmətlərinin qarşılıqlı əməkdaşlığına dair hesabatlar hazırlamışdır.
Qeydə alınmış namizədlərin bərabərliyi
Qeydə alınmış bütün namizədlər bərabər hüquqa malikdirlər və bərabər vəzifələr daşıyırlar.
– Dövlət orqanlarında işləyən və ya bələdiyyə qulluğunda olan, həmçinin kütləvi informasiya vasitələrində əmək və mülki hüquq müqaviləsi əsasında işləyən qeydə alınmış namizədlər seçki kampaniyasında iştirak etdikləri müddətdə xidməti vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunurlar (bu qayda Azərbaycan Respublikası Prezidentinə, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin deputatlarına və bələdiyyə üzvlərinə şamil edilmir), müvafiq əmrin (sərəncamın) təsdiq edilmiş surətini qeydiyyat günündən ən geci 3 gün ərzində onları qeydə almış seçki komissiyasına təqdim edirlər; onlar öz vəzifə və xidməti mövqeyindən imtiyaz qazanmaq və üstünlük əldə etmək məqsədilə istifadə edə bilməzlər.
Dövlət vəzifələrində olan qeydə alınmış namizədlər, həmçinin bələdiyyə vəzifələrində olan qeydə alınmış namizədlər öz vəzifə mövqelərindən üstünlük əldə etmək üçün istifadə edə bilməzlər
– Vəzifə və xidməti mövqedən üstünlük əldə etmək məqsədilə istifadə olunması nəticəsində bərabərlik prinsiplərinin pozulması halları Seçki Məcəlləsinin 55.2-ci və “Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinə seçkilər haqqında” Naxçıvan Muxtar Respublikası Qanununun 51.2-ci maddəsi ilə müəyyənləşdirilir.
Müstəqillik illəri ərzində doğma yurdumuz Naxçıvanın iqtisadiyyatının gücləndirilməsi istiqamətində həyata keçirilən kompleks tədbirlər öz bəhrəsini verib və bu proses ardıcıl davam etdirilir. Sosial-iqtisadi inkişafı şərtləndirən amillər içərisində ən başlıcası muxtar respublikada böyük vüsət alan quruculuq işləridir. Heç bir fərq qoymadan bütün şəhər və kənd yaşayış məntəqələrində görülən bu işlər doğma yurdumuzun simasını əsaslı surətdə dəyişir. Belə yaşayış məntəqələrindən biri də müasirləşən kəndlərin sırasına qoşulan Xələcdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin əməkdaşları Duzdağ Fizioterapiya Mərkəzinə gedən yolun kənarlarında salınan yeni meyvə və üzüm bağlarında biotexniki tədbir keçiriblər. Bu məqsədlə ətraf sahələrə 1500 kiloqram meyvə-tərəvəz qalıqları və 300 kiloqram daş duz səpilib.
Soyuq qış aylarında daş duz və müxtəlif meyvə-tərəvəz qalıqları, qaba yem çöl heyvanlarının qidalanmasını xeyli asanlaşdırır, xəstəliklərə qarşı davamlılığını artırır, həmçinin onların duza olan tələbatı ödənir.
Məhəmməd Fərəcov
Filippinin bir əsrdən çox nəşr olunan məşhur “The Manila Times” qəzetinin 20 yanvar tarixli buraxılışında xalqımızın qan yaddaşı olan 20 Yanvar faciəsinin 30-cu ildönümü ilə əlaqədar geniş məqalə dərc olunub.
Məqalədə 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə Azərbaycanda sovet ordusu tərəfindən dinc əhaliyə qarşı divan tutulması və yüzlərlə insanın amansızcasına qətlə yetirilməsi haqqında məlumat öz əksini tapıb.
Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölmələri cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində iriçaplı pulemyotlardan və snayper tüfənglərindən də istifadə etməklə sutka ərzində atəşkəs rejimini 22 dəfə pozub.
20 Yanvar şərəfli tariximizin qan yaddaşına yazılıb. Bu faciə Azərbaycan xalqının iradəsini, milli azadlıq uğrunda mübarizə əzmini qıra bilmədi. Həmin müdhiş gecədə həlak olan Vətən oğulları xalqın milli azadlığı, müstəqilliyi üçün yol açdılar, bugünkü müstəqil Azərbaycan dövlətinin tarixinə həmin faciəni şərəf və qəhrəmanlıq səhifəsi kimi yazdılar.
O gün Azərbaycanın Vətən yolunda öz canlarından keçən, şəhidlik kimi uca bir zirvəni fəth edən, ölümsüzlüyə yüksələn oğul və qızlarının məzarları bu gün müqəddəs ziyarət yerlərinə çevrilib.
XX əsrin təlatümlü 80-ci illərinin sonu – 90-cı illərinin əvvəllərində xalqımız öz müstəqil dövlətini yaratmaq uğrunda milli azadlıq mübarizəsinə qalxmışdı. Xalq hərəkatının genişlənməsi imperiya rəhbərlərini qorxuya saldı. Onlar bu hərəkatı boğmaq, xalqı yolundan döndərmək üçün müxtəlif planlar hazırlayıb həyata keçirdilər.
İmperiya bu planlarına Naxçıvandan başlamaq istədi. Bunun üçün 1990-cı ilin yanvarında ermənilərin Naxçıvan ərazisinə hücumu təşkil edildi. Muxtar respublikanın müxtəlif bölgələrində ilk şəhid məzarları qazıldı. Polis kapitanı, sonradan Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adına layiq görülmüş Məhərrəm Seyidov, böyük şücaət göstərən Mirhəşim Seyidov yüzlərlə insanın iştirakı ilə dəfn edildilər. Lakin Naxçıvan əhalisi işğalçılara qətiyyətli müqavimətini davam etdirdi, onların muxtar respublikaya soxulmaq cəhdlərinin qarşısı alındı.
Həmin vaxt imperiya qoşunları respublikanın paytaxtı Bakı şəhərində də qanlı faciələr törətdilər. Dörd tərəfdən şəhərə hücum edən ağır texnika və əsgərlər hara gəldi atəş açdı, dinc əhali amansızcasına qətlə yetirildi.
Dünən güllələr, bu gün güllər açılan bu oğuz yurdunun üstünü ötən əsrin 80-ci illərinin sonlarında qara buludlar aldı. O buludların gətirdiyi faciələr bu torpağı qanla boyadı. 14 dəfə erməni hücumuna məruz qalan, 108 igid eloğlumuzun şəhidlik zirvəsinə ucaldığı Sədərəyə ermənilər 300-ə yaxın top mərmisi atdılar, 500-ə yaxın evi, məktəb binalarını, ictimai-inzibati binaları, sosial obyektləri dağıtdılar.
O illəri xatırlayanda ulu öndərin sözləri yada düşür: “Muxtar respublikanın sərhəd kəndləri dəfələrlə silahlı təcavüzə məruz qalmışdır. Lakin biz hamımız yaxşı bilirik ki, əsas ağırlıq həmişə Sədərəyin üzərinə düşmüşdür. Sədərək kəndində vəziyyət tamam başqadır. Burada əsl müharibə gedib, atışmalar olub”.
Bu gün saat 12:00-da ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, Naxçıvan Muxtar Respublikasında da şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olunub. Nəqliyyatın hərəkəti dayanıb, avtomobillərdən və qatarlardan səs siqnalları verilib.
Şəhidlik Vətənlə bir olmaqdır, Vətən olmaqdır. Torpaq ona sahib çıxıldığı,uğrunda canlar qurban verildiyi zaman var olur, qorunur, VƏTƏN olur.
İranın “asianews.ir” saytında “20 Yanvar Azərbaycan xalqının qan yaddaşında şərəfli mübarizə günüdür” sərlövhəli məqalə dərc olunub.
30 il əvvəl, Sovet rejiminin tarixində ilk dəfə muxtariyyət Sovet İttifaqının tərkibindən çıxdığını bəyan etdi. Yalnız bir il yarımdan sonra, 1991-ci ilin sentyabrında Baltikyanı ölkələr müstəqilliyə qovuşa bildilər, həmin ilin sonunda isə Sovet İttifaqının özü dağıldı.
Müdafiə nazirinin təsdiq etdiyi tədbirlər planına əsasən Həzi Aslanov adına Ordu İdeoloji və Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Heydər Əliyev adına Azərbaycan Ali Hərbi Məktəbində və Cəmşid Naxçıvanski adına Hərbi Liseydə 20 Yanvar faciəsinin otuzuncu ildönümü ilə bağlı anım tədbirləri keçirilib.
Bu sərlövhə hər kəsin diqqətini çəkə, hələ “Bu yaşda tələbə olar?”, sualını yarada da bilər. 20 Yanvar 1990-cı il, 30 il bundan əvvəl Bakıda günahsız insanlara qarşı törədilmiş faciə. Zaman ötsə də, illər bir-birinə əlvida deyib tarixi bir yaş yaşlandırsa da, həmin gün ömrü tamamlananların hər biri yaddaşlarımıza o gündəki kimi həkk olunub: uşaq elə uşaqdır, heç böyüməyib, gənc heç yaşlaşmayıb, ahıl elə ahıldır, müəllim müəllim, həkimsə həkim. Eləcə də şəhid tələbələr. Yazı oxunduqca söhbətin həmişə xəyallarımızda Azərbaycan Tibb Universitetinin tələbəsi kimi qalan 20 Yanvar şəhidi Teymur Alməmmədovdan getdiyini biləndə hər kəsin ürəyi yenidən sızlayacaq, bu nakam tələbəni yanğı hissi ilə xatırlayacaqdır. 18 yaşda tələbə adını qazanıb, cəmi 4 ay tələbə həyatı yaşayan, 30 ilin tələbəsinə çevrilərək hər il yaddaşlarda təzələnən şəhid Teymuru… Onun ömür kitabına həkk olunan və ondan bu dünyaya xatirə qalan, sadəcə bu tarixlərdir: 1972, 1989, 1990, bir də bu 30 il. 1972-də doğuldu, 1989-da arzusuna çatdı, tələbə adını qazandı, 1990-da ömrü kimi arzuları da yarımçıq qaldı. 30 ildir, şəhid olub. Lakin bu 30 ilbəil dəyişəcək, bir gün 100, 200 olacaq, Teymurun Vətən uğrunda şəhidlik salnaməsini qərinələrdən qərinələrə, əsrlərdən əsrlərə daşıyacaq.
Şahbuz rayonunun Keçili kəndində kasıb bir ailədə dünyaya göz açmışdı Teymur. Valideynlərinin hər ikisi sağlamlıq imkanları məhdud insanlar idilər. İki bacının bir qardaşı olan Teymur bacısı Bəstinin dediyi kimi, ata-anaları qeyri-sağlam olduqları üçün onların tək ümid yeri, arxa, dayaqları idi. Lap kiçik yaşlarından ailənin bütün qayğılarını çiyinlərində daşımaqdan vaxtından əvvəl yaşlaşmışdı sanki o. “Atamın bitib-tükənməyən tapşırıqları qarşısında nə dinər, nə danışar, başını aşağı salıb sakitcə dinləyər, sonra məktəbə gedər, gələr, axşamadək evin işindən-gücündən baş açmazdı. İşini bitirib evə girəndən gecə saatlarınadək dərs oxuyar, əlindən kitab düşməzdi. O vaxtlar kəndin mal-heyvanını hər gün bir nəfər çölə aparardı, atam xəstə olduğu üçün bizim evdən həmişə Teymur gedərdi, axşamdan kitablarını çöl çantasına yığıb hazırlayardı, özü ilə aparardı”, – deyir Bəsti.
Tarix bir çox xalqlar arasında müharibələrə şahidlik edib. Bu müharibələr yüz minlərlə insanın həyatına son qoyub. Vətəni, torpağı üçün canından keçənlər isə tarixboyu minnətdarlıq hissi ilə anılıblar. Onlar öz əməlləri ilə şəhid adına layiq görülüblər. Ölümsüzlüyə qovuşublar. 1990-cı ilin yanvarında da əsirlər boyu məğrurluq, əyilməzlik simvolu sayılan Naxçıvan torpağı xain qonşularımızın hüçumuna məruz qaldı.
Naxçıvana gələn faciə Bakıyla bir addımlayırdı. Birinci hücum yanvarın 18-də Sədərəyə oldu. Xalq elliliklə Vətən torpağının müdafiəsinə qalxdı. Sədərəyin müdafiəsində Şərur və Sədərək camaatı ilə yanaşı, Naxçıvanın digər bölgələrindən gələn mərd Vətən övladları da var idi. Vətən oğullarının sırasına Naxçıvan şəhərinin Əliabad qəsəbə sakini Abbasəli Nəzərəliyev də qoşulmuşdu.
Abbasəli Nəzərəliyev 1962-ci ilin 25 noyabrında Naxçıvan şəhərinin Əliabad qəsəbəsində dünyaya göz açmışdı. Yenicə ailə qurmuşdu. Körpə balası hələ 6 aylıq idi. Sədərəyə hücum olunan ilk dəqiqələrdən o, Vətənin, elin müdafiəsinə qalxan oğullarla birlikdə səngərdə döyüşürdü. Elə o döyüşlərdə Azərbaycanın ilk şəhidlərindən biri oldu. Ölümü ilə ölümsüzlüyə qovuşdu.
Səngərdə mərd oğullarımızla çiyin-çiyinə bir əlində silah, bir əlində yaralanan igidlərə yardım etmək üçün tibbi ləvazimat daşıyan tibb bacısı Nəzifə Qaybəliyeva həmin dəqiqələri göz yaşlarıyla və çox böyük qürurla xatırlayır:
Keçmiş unudulanda, milli faciələrə biganəlik yarananda qan yaddaşı silinərək pozulmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalır. Tarix yenidən təkrar olunur. Xalq yeni məhrumiyyətlərə, işgəncələrə düçar olur. Növbəti təqiblər girdabına düşür, faciələr burulğanına yuvarlanır. Keçmiş faciələrini təkrar yaşamağa məhkum edilir. Həm də daha dəhşətli, amansız, dözülməz formada, yurd, vətənsizlik ağrı-acısıyla.
Biz bunu gördük. Görmək yox, yaşamağa məhkum olduq. Bir əsrdə dəfələrlə qanlı faciələrlə rastlaşdıq. İşgəncələrə, təqiblərə, soyqırımlara məruz qaldıq. Bölündük, parçalandıq, yurd-yuvamızdan zorla qovulduq. Amansız deportasiya, repressiya, qətliamlarla üzləşdik. Bütün bunlar isə insanlıq duyğularımızdan, humanistliyimizdən, qan tökmək istəmədiyimizdən oldu.
XX əsrin 80-90-cı illərində xalqımızın apardığı azadlıq mübarizənin ən ön sıralarında gedənlər Azərbaycanın xilaskarı, cəsarətli, qətiyyətli ulu öndərimizlə yanaşı xalqı imperiya əsarətindən xilas olmağa çağıran ziyalılar, şair və yazıçılar idi. Xüsusən, bu illərdə azadlığa, sarsılmazlığa, əyilməzliyə çağırış üç şairimizin yaradıcılığında daha təsirli şəkildə bədii əksini tapmışdır. Bu şairlər 1995-ci ildə müstəqillik uğrunda xidmətləri nəzərə alınaraq Azərbaycan Respublikasının ən yüksək dövlət mükafatı olan “İstiqlal” ordeni ilə təltif olunan Xəlil Rza Ulutürk, Bəxtiyar Vahabzadə və Məmməd Araz olmuşdur.1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə sovet ordusunun qoşunları tərəfindən törədilən qanlı faciəni bədii ədəbiyyatımızda əks etdirən əvəzsiz bir poeziya nümunəsi kimi Məmməd Aslanın “Ağla, qərənfil, ağla!” şeirini qeyd edə bilərik. Ümumxalq kədərinin ifadə olunduğu bu şeirlə şəhid anaları, bacıları ağı deyib ağlayırdı:
Qərənfil - şəhid qanı,
Ağla, qərənfil, ağla!
Ağla, inlət meydanı,
Ağla, qərənfil, ağla!
Bu şeirin əsasında 20 Yanvar faciəsinin 24-cü ildönümü ərəfəsində hazırlanmış “Ağla, qərənfil, ağla” kitabı çapdan çıxmışdır. Kitabda “Ağla, qərənfil, ağla” şeiri fərqli bir üslubda təqdim olunub. Ümumilikdə 103 səhifədən ibarət olan kitabın hər səhifəsi o günün müsibətini bir daha gözlər önündə canlandıran fotoşəkillər və “Ağla, qərənfil, ağla” şeirinin bir bəndi ilə açılır. Faciənin ertəsi günü yazılan şeirlə günahsız insanlara mərhəmət edilmədən işlədilən bu cinayət sadəcə tarix kitablarının səhifələrində deyil, həm də Azərbaycan xalqının söz yaddaşına həkk olunub.
Gələcək nəsillərimiz müstəqilliyin bu şirinliyini dadsalar da, tariximizi, təlatümlü keçmişimizi unutmamalıdırlar. Biz öz övladlarımıza bunu elə aşılamalıyıq ki, yaşananları və gələcəklərini öz tarixi keçmişləri üzərində qurmağı bacarsınlar.
Unutmaq olarmı heç, canı-qanı bahasına müstəqilliyimizin əldə olunmasında canından keçən əziz şəhidlərimizi? Onlar öz qanlarıyla azadlıq, müstəqillik, müstəmləkə əsarətindən xilas olmaq üçün gələcəyimizin taleyini yazıblar. Düzdür, Azərbaycan xalqı çox əziyyətlər çəkib, çox məngənələrdə sıxılıb, amma öz mübarizə əzmini heç vaxt itirməyib, mərd, cəsur, qorxmaz xalqım heç vaxt üstünə yeriyən yağıdan qaçıb geri çəkilməyib. Elə o gecə də öz sinələrini qabağa verib xalqın, millətin mübarizəsinə, azadlığına qalxdı mənim igid xalqım, birlik, bərabərlik nümunəsi göstərdi dünyaya.
20 Yanvar 1990-cı il Azərbaycan xalqının taleyinə qara hərflərlə yazılmış günlərdən biri, XX əsrdə başımıza gətirilən və dünyada analoqu olmayan faciəli tariximizdir. 20 Yanvar günahsız insanların vəhşicəsinə qətlə yetirildiyi gündür. Taleyimizə yazılan bu qara səhifə yurdunu, torpağını, Vətənini sonsuz məhəbbətlə sevən, özünü dərk edən hər bir soydaşımızın qəlbini sarsıtmış və bu gün də sarsıdır. Sülhsevər xalqın sinəsinə çəkilən bu dağ həm də xalqımızın qəhrəmanlıq salnaməsidir.
O gecə törətdikləri ağrıları, acıları duya bilmədilər azərbaycanlı qanına susamışlar. İnsanlığını itirmiş mənliksizlər, tarixlərlə yediyi duz-çörəyə xəyanət edənlər belini əymək istədilər anam Azərbaycanın, amma əyə bilmədilər. O gecə yüzlərlə ana oğlunu, əlindən xınası getməyən gəlinlər ərini, nişanlısının vüsalına qovuşacağı günü həsrətlə gözləyən qızlar sevgililərini, ağzı süd qoxulu körpələr analarını, dağ vüqarlı atalar övladlarını itirdilər, lakin vüqarlarını, dəyanətlərini itirmədilər.
1924-cü il yanvarın 18-də Naxçıvan Mərkəzi İcraiyyə Komitəsinin birinci plenumunun Qərarı ilə Naxçıvan Daxili İşlər Şöbəsinin nəzdində Naxçıvan Daxili İşlər Komissarlığı yaradılmış və bununla da muxtar respublikada polis orqanlarının formalaşmasının əsası qoyulmuşdur.
Azərbaycan polisinin, o cümlədən Naxçıvan polisinin əsl inkişafı, milliləşməsi isə ulu öndər Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ümummilli liderin 1969-cu ildə Azərbaycana rəhbər seçilməsindən sonra daxili işlər orqanlarına dövlət qayğısı güclənmiş, əməkdaşların vətənpərvərlik, milli-mənəvi dəyərlər əsasında təlim-tərbiyəsinə, peşəkarlığının yüksəldilməsinə, milli kadrların yetişməsinə xüsusi önəm verilmişdir. Sovetlər Birliyinin süqutundan sonra da polis orqanlarına ən böyük kömək və qayğı 1991-ci ildə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri vəzifəsində işləyən ulu öndər Heydər Əliyev tərəfindən göstərilmişdir. Belə ki, onun təşəbbüsü ilə Naxçıvan Muxtar Respublikasında Müdafiə Komitəsi yaradılmış və polis Müdafiə Komitəsi ilə birgə torpaqlarımızın qorunmasında fəal iştirak etmişdir.
Yanvarın 16-da Azərbaycan Respublikasının İran İslam Respublikasının Təbriz şəhərindəki Baş Konsulluğunda 20 Yanvar faciəsinin 30-cu ildönümü ilə əlaqədar anım mərasimi keçirilmişdir.
Tədbirdə şəhidlərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilmişdir.
Bakıda sovet ordusu tərəfindən 1990-cı il yanvarın 19-dan 20-nə keçən gecə dinc əhaliyə qarşı kütləvi qırğın törədilmişdir. Bu, Azərbaycan xalqını qorxutmaq, onun milli oyanışını, ərazi bütövlüyü, suverenlik uğrunda mübarizliyini məhv edib sındırmaq məqsədi daşıyan mənfur planın tərkib hissəsi idi. Ozamankı SSRİ rəhbəri Mixail Qorbaçov başda olmaqla, sovet imperiyasının rəhbərliyi Bakıda “erməni kartı”ndan məharətlə istifadə etdi. Guya Bakıya qoşun onları, hərbi qulluqçuların ailələrini qorumaq, “millətçi ekstremistlər” tərəfindən hakimiyyətin zorakılıqla ələ keçirilməsinin qarşısını almaq üçün yeridilmişdi. Əslində isə bu, imperiyanın növbəti qəddarlığını ört-basdır etmək üçün qabaqcadan hazırlanmış iftiralar və böhtanlar idi. 20 Yanvar faciəsi zamanı 147 Azərbaycan vətəndaşı şəhid olmuş, 744 nəfər yaralanmış və xəsarət almış, 841 nəfər qanunsuz həbs edilmişdir.
Bu qanlı terrora qədər artıq Naxçıvanın Ermənistanla sərhədində ermənilər Sovet qoşunlarının köməyi ilə muxtar respublikaya hücuma keçmişdilər. Bakıda və Azərbaycanın digər bölgələrində sovet ordusunun törətdiyi qanlı cinayətlərlə Naxçıvana erməni hücumunun zaman etibarı ilə üst-üstə düşməsi hadisələrin eyni mərkəzdən idarə olunduğunu sübut edirdi. Sədərəyi qoruyan könüllülər oldu. Həmin gün 8 şəhid verildi. Erməni quldurları Naxçıvan torpaqlarını ələ keçirmək məqsədilə 1990-1993-cü illərdə dəfələrlə Sədərəyə hücum ediblər. Daha dəqiq desək, bu qısa müddətdə Sədərəkdə 14 dəfə qanlı döyüş olub. Həmin döyüşlərdə 108 nəfər şəhidlik zirvəsinə ucalıb.
Naxçıvan Muxtar Respublikasında ilk ədliyyə orqanı 1924-cü il yanvarın18-də yaradılmışdır.
Müstəqillik əldə etdikdən sonra ulu öndər Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə respublikamızda dövlət idarəçilik mexanizmlərinin səmərəli fəaliyyətini tənzimləyən qanunların qəbulu və təkmilləşdirilməsi davamlı prosesə çevrilmişdir. Bu istiqamətdə həyata keçirilən islahatlar, tətbiq olunan yeniliklər zamanın tələbləri ilə səsləşmiş, cəmiyyətin inkişafını, başlıcası isə insan və vətəndaş hüquq, azadlıqlarının təmini məsələlərini əsas amil kimi götürmüşdür. Həyata keçirilən islahatlar çərçivəsində ədliyyə işinin müasir tələblər səviyyəsində qurulması üçün əsaslı tədbirlər görülmüş, Ədliyyə Nazirliyinin üzərinə yeni mühüm vəzifələr qoyulmuşdur.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 26 noyabr tarixli Sərəncamına əsasən Naxçıvan Muxtar Respublikası Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin Naxçıvan Şəhər İdarəsində gənclərin müddətli həqiqi hərbi xidmətə yola salınması mərasimi keçirilib.
AMEA Naxçıvan Bölməsində 20 Yanvar faciəsinin 30-cu ildönümünə həsr olunan “Tariximizin şərəfli və qəhrəmanlıq səhifəsi” mövzusunda elmi konfrans keçirilib.
Tədbirdə bölmənin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev bildirib ki, 20 Yanvar faciəsi Azərbaycan xalqına qarşı törədilmiş ən qanlı hadisələrdən biridir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Daxili İşlər Nazirliyi Veteranlar Şurasının ümumi yığıncağı keçirilib. Yığıncağı giriş sözü ilə Daxili İşlər naziri, general-leytenant Fazil Ələkbərov açıb.
Veteranlar Şurasının sədri, istefada olan polis polkovniki Yusif Həsənov şuranın 2019-cu il ərzində gördüyü işlər və qarşıda duran vəzifələrlə bağlı məruzə ilə çıxış edib. Bildirib ki, polis veteranları ilə işin təşkil olunmasından çox az bir müddət ötür. 2018-ci ilin oktyabr ayında keçirilən veteranların ilk ümumi yığancağından və nazirliyin Veteranlar Şurasının yaradılmasından sonra 2019-cu il ərzində şura ulu öndər Heydər Əliyev tərəfındən müəyyən olunmuş və “Veteranlar haqqında” qanunla təsbit edilmiş prinsiplərə əsaslanaraq muxtar respublika daxili işlər orqanlarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi ilə bağlı Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbov tərəfindən aparılan siyasətə uyğun şəkildə, eləcə də nazirliyin müvafiq normativ sənədləri və Daxili İşlər nazirinin verdiyi tapşırıq və tövsiyyələr əsasında fəaliyyət göstərib.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin əməkdaşları Xatirə Muzeyini ziyarət ediblər.
Yanvarın 27-dən ümumi təhsil müəssisələrində 2019-2020-ci tədris ili üzrə qış tətili başlayır.
“Ozbekiston” dövlət televiziya kanalında yayımlanan “Özbəkistan ümumi evimizdir” adlı verilişin növbəti buraxılışı Azərbaycana həsr edilib.
Ermənistan tərəfi Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli ilə bağlı cəfəng fikirlər söyləmək əvəzinə lazımi və labüd addımları atmalıdır. Bu addım da, ilk növbədə, Ermənistan qoşunlarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarılmasıdır.
Dekabr 2021 |
