“Şərqin qapısı” adlandırılan Naxçıvan əsrlərboyu mədəniyyətlərin qovuşduğu məkanda yerləşməklə dinlər və sivilizasiyalararası anlaşmada aparıcı rol oynayıb. Bu gün muxtar respublikamızın bütün rayonlarında dini dəyərlərin, tolerantlıq mühitinin yaşadılması və yüksək səviyyədə qorunub saxlanması beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətini hər zaman cəlb edir.
Hüseyn İbrahimov... Ərtoğrol Cavid... Bu il Naxçıvan ədəbi-mədəni mühitinin bu iki yetirməsinin 100 illik yubileylərinin keçirilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin və Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin sərəncamları böyük şəxsiyyətlərin həyat və yaradıcılığına bəslənən hörmətin, verilən dəyərin, mədəniyyət və ədəbiyyatımıza qayğının növbəti göstəricisi kimi yaddaşlara həkk olundu. Ard-arda verilən sərəncamlar həm də bu iki böyük sənətkarı “Böhtan” əsərində birləşdirən anları xatırlatmışdı mənə. Gözəl romanlar müəllifi, Xalq yazıçısı Hüseyn İbrahimovun Hüseyn Cavidə atılan böhtandan bəhs edən “Böhtan” əsərindəki anları. Düşünmüşdüm ki, hələ illər öncə Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun böyük köməkliyi ilə işıq üzü görən romanı yenidən vərəqləyib 100 ilin işığında Hüseyn İbrahimovun Cavid ömrünün qaranlıqlaşdırılmış səhifələrinə gətirdiyi aydınlıqdan söhbət açmaq yerinə düşər. Vərəqlədim də...
Məhbus... Bu sözü eşidən an ilk olaraq nəzərlərdə yalnız hansısa bir cinayət – oğurluq, quldurluq, qətliam törədib dəmir barmaqlıqlar arasına məhkum olunanlar – məhbus adını daşıyanlar canlanır. Lakin bu, xalqımızın acı taleyi idi ki, onun ictimai-siyasi, ədəbi-mədəni həyatının ən fəal üzvləri, ölkəmizin aparıcı qüvvələri məhbus olmuşdular: Böhtanın məhbusu. Özlərini, vəzifələrini hər şeydən üstün tutanların, sovet imperiyasının əsarət buxovu zəncirlərinin qoruqçularının, ona kiçik bir xələl gəlməsini xalqından, millətindən çox sevənlərin böhtanı ilə yüzlərlə dəyərli insanlarımızı itirdik repressiya illərində. Xalqının tarixinə, milli adət-ənənələrinə, dilinə, dininə sadiq, istəkləri, sadəcə millətini azad, xoşbəxt görmək olan insanları... Böhtanın, şərin həyatını nisgilə çevirdiyi, bu gün də haqqında oxuyarkən qəlbimiz yanan, içimizə ruhundan əzmkarlıq, fədakarlıq hopan qurbanlardan biri də Azərbaycan poeziyasının romantik, dahi filosof şairi Hüseyn Cavid idi.
AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Türk dilləri şöbəsinin aparıcı elmi işçisi, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Elçin Məmmədovun “İmadəddin Nəsiminin leksikası oğuz dilləri kontekstində” monoqrafiyası nəşr olunub.
Bir ömrü iki payızın arasına sığdırmışdı Uca Tanrım. O ömür ki payızda başlamışdı, payızda da bitdi. Bu payız günlərinin birində müsahib olduğum payızın özü ilə “Yolayrıcında söhbət”imizdə xatırladıq həmin ömrü yenidən. Məmməd Araz yurdu Nursu kəndini üç hissəyə – aşağı, orta və yuxarı məhəllələrə bölən yolayrıcında. Yaşıl yosunu bozarmış dağların, xəzan yelinin taqətini ağaclardan üzdüyü yarpaqları, düzlərin otunu – avarını sovurub bir küncünə topladığı dərələrin soluxmuş rənglərinin müşayiətilə üz tuturam orta məhəlləyə – Məmməd Arazın doğulduğu, uşaqlıq çağları keçən məhəlləyə. Küləyin göz baxdıqca uzanan dərələrin sonsuz dərinliklərində vıyıldayıb yalçın qayalara çırpılaraq ətrafda əks-səda verən səsində həzin bir ayrılıq nəğməsi duyulur. Bu, ömrünün tamamına sayılı günlər qalan payızın özünə bəstələdiyi ayrılıq nəğməsidirmi, yoxsa illər öncə “Yazda ölüm asan olur, Allah, yaza saxla məni”, – deyən Məmməd Arazı yaza qısqanan payızın onu öz ağuşunda yeni bir dünyanın sakininə çevirərkən bu sarsıdıcı ayrılığa həsr etdiyi nəğmədirmi? Yox, bu nəğmə iki payızın arasındakı bir yazın gülünə-çiçəyinə, axarına-baxarına, rənglərinə heyranlıq, çağlamasına, coşmasına qısqanclıq nəğməsidir. İki payızın arasındakı yaza, bahara – Məmməd Araz ömrünə, yaradıcılığına qibtədən yaranan ayrılıq nəğməsidir…
Yolboyu dinlədiyim bu nəğmə zirvəsi buludlarla qonşu olan dağların sinəsinə yayıldıqca şairin “Zirvəsində qanad açdım, ətəyində süfrə açdım, qoyub gəldim gözüyaşlı, dağlar çətin qala mənsiz” misraları da qarışır bu nəğməyə. Yolboyu mənə yoldaşlıq edən bu vüqarlı dağlardan ilham alıb cavab verirəm şairə: – Bu dağlar sənsiz qalmazdı, təsəllisi sən olmasaydın, ey dağlar şairi, dağ vüqarlı şair. Dağı poetikləşdirdikcə, lirikanın, şeiriyyətin baş qəhrəmanına çevirdikcə dağlar səni duydu, əyilmədi, ərimədi, əzəmətdən düşmədi. Dağ ulu baba, dağ ata oldu şeirlərində. Dağ kiçilib övlad oldu, yenidən böyüdü şeirlərində. Bax, beləcə, sənsiz qala bildi.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri cənab Vasif Talıbovun “Naxçıvan Dövlət Tarix Muzeyinin 95 illik yubileyinin keçirilməsi haqqında” 2019-cu il 2 avqust tarixdə imzaladığı Sərəncam muzeyin yaranması, təşəkkülü, inkişafı, ilk qurucuları barədə məlumatların öyrənilib ictimaiyyətə daha geniş şəkildə çatdırılmasını və bu sahədə əlavə tədqiqatların aparılmasını zəruri edir.
Bu gün Xalq rəssamı Tahir Salahovun 91 yaşı tamam olur
Tahir Salahovun tabloları təkcə Azərbaycan incəsənətinin deyil, həm də dünya təsviri sənətinin inciləri sırasındadır. Çoxşaxəli yaradıcılığa malik rəssamın əsərləri heyrətamiz xüsusiyyətlərə malikdir. Onun hər bir portreti, mənzərəsi, peyzajı önündə xeyli düşünməli olursan. Tahir Salahov mahir rəssam olmaqla yanaşı, həm də görkəmli ictimai xadimdir.
Təzə bir nəğmə eşitmək istəyirsənmi, oxucu?! Bu nəğmənin misralarına və ahənginə əziz tutduğumuz, müqəddəs sandığımız müəllim-jurnalist əməyinin ətri hopubdur. Bu nəğmənin nəqəratı dünyanın incisi, gözəlliklər diyarı, Ordubadın qiymətli sərvətlərindən sayılan sarı limonun ətri kimi qəlboxşayan, fikirləri mavi səma kimi aydın, sözləri şipşirindi. Bu nəğmənin bəstəkarı həyat, vəsf olunanı isə ömrünün 60-cı baharına çatan müəllim-jurnalist Muxtar Məmmədovdur.
Ordubad Rayon Mədəniyyət Sarayında bu münasibətlə keçirilən tədbirdə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət naziri Natəvan Qədimova və Ordubad Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Elşad Məmmədov çıxış ediblər.
Bu yazının qələmə alınmasına səbəb Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar jurnalisti Hüseyn Əsgərovun yeni çapdan çıxan “Mirzə Cəlilin satira desantları Naxçıvanda” adlı kitab oldu. Müəllif “Molla Nəsrəddin” jurnalının düz 91 il əvvəl, 1927-ci ilin 31-ci nömrəsində Şərur rayonunun Yengicə kəndindəki hamamla bağlı felyetonu da oxuculara çatdırır. Felyetonda deyilir: “Yengicə kənd təsərrüfatı kredit şirkəti Yengicə meydançasının qarşısında olan xaraba binanın təmirinə başlayıb, hələ qurtarmır. Bilmirəm, buranın işi başlayanda hansı bədqədəm adam işin üstə çıxıb, çünki yay, qış, payız iş qurtarmır. Soruşanda cavabı budur ki, 5 ildir ki, Yengicə məktəbinin təmiri başlanılıb, o nə vaxt qurtarsa, bu da onda qurtaracaqdır. Az qala bir il olar ki, para buraxılıb Yengicədə səhiyyə şöbəsi üçün olan bina təmir olunsun, o hələ başlanmayıb, o qurtaranda bu da qurtaracaq. Yaz var, qış var, nə tələsik iş var”.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Ritmi hiss et, sən də qatıl!” rəqs müsabiqəsinə yekun vurulub.
Oktyabr ayı ərzində müsabiqənin üç seçim turu keçirilib. Muxtar respublika rayonlarının, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin təmsil olduqları həmin turlarda fərqlənən 11 kollektiv, 4 duet və 2 solo ifaçı final turuna vəsiqə qazanıb.
Əziziyəm, hər aydan.
Hər fəsildən, hər aydan.
Kəlağayi örtən gəlin,
Gözəldi Gündən, Aydan.
İllər öncə tanış olduğum Sədərək rayon sakini Tamella xaladan bu bayatını hər dəfə eşidəndə bilirdim ki, yenə qədimdən qalan cehizılik sandığını açıb kələğayılarını “əzizləyir”. Bu sandıq onun cehizliyi idi, ən əziz və qiymətli əşyalarını orada saxlayırdı. Onun yaşı 70-i ötüb. 50 ildən artıq xoşbəxt bir ailənin fədəkar anası, əziz həyat yoldaşı, sevimli nənəsidir. Kənddə, şəhərdə bir yasa, toya gedəndə hər işdən öncə kəlağayılarını nəzərdən keçirir, həmin məclisə uyğun baş örtüyü seçir. Yaxın günlərdə qədim oğuz yurdu Sədərəkdə onunla həmsöhbət oldum. Nənə ilə söhbətə keçməzdən əvvəl bu qədim baş örtüyü haqqında bir neçə kəlmə:
“Kəlağayı – ipək sapdan toxunmuş dördkünc formalı qadın baş örtüyüdür. Azərbaycanın qərb zonasında buna “çarqat”da deyilir. Kəlağayı istehsalı Azərbaycanda qədimdən məlumdur. Təbriz, Gəncə, Şamaxı, Şəki, Naxçıvan şəhərlərində, İsmayıllı rayonunun Basqal qəsəbəsində yüksəkkeyfiyyətli kəlağayılar hazırlanırdı. Mənbələrin məlumatına görə hələ orta əsrlərdən Gəncə və Basqal kəlağayıları xarici ölkələrə də ixrac olunurdu.Kəlağayının yeləni (haşiyəsi), bəzən isə xonçası (ortası) basmanaxış üsulu ilə həndəsi və nəbati naxışlarla bəzədilirdi. Bu və ya digər şərbaflıq mərkəzinin kəlağayıları yeləndəki ornamentlərinə görə bir-birindən seçilirdi.Basma naxış üsulu ilə naxışlanan Şərq motivli haşiyəli kəlağayılar ölkəmizin sərhədlərindən kənarda belə şöhrət qazanmışdır. Şəki və Basqal kəlağayıları sırasında “Şah buta”, “ Saya buta” , Xırda buta çeşnilərindən daha çox istifadə olunmuşdur . “Heyratı”, “Soğanı”, “İstiotu “, “Albuxarı”, “Abi”, “Yeləni” adlı əlvan kəlağayılar böyük şöhrət qazanmışdır. Kəlağayı istehsalında müxtəlif rəng cövhərlərindən istifadə olunur, müxtəlif bitki növlərindən – sumaq, zirinc, narınc, cır alma, zəfəran, qarağat və başqa bitkilərdən boyaqlar hazırlanır. Kəlağayıdan Şərq ölkələrində istifadə olunsa da, o, Azərbaycandan eksport edilib. Ən vacib məqamlardan biri də məhz elə budur ki, kəlağayı yalnız bizə məxsus olub, bizim mənəvi dəyərlərimiz sırasında yer alıb. Adına qədim dövrlərin rayihəsi hopmuş kəlağayı Azərbaycan qadınlarının ənənəvi geyimlərində artıq üç əsrdən çoxdur ki, yer alan unikal bir elementdir. Qaynar rənglər və mumla naxışların salınması üçün istifadə olunan forma və matrissaların isə iki əsrlik tarixi var. Xam ipəkdən hazırlanan kəlağayı əvvəlcə bişirilir, naxışlanır, sonra isə boyanır. Onun haşiyəsi basmanaxış üsulu ilə həndəsi və ya nəbati naxışlarla bəzədilir. Hər bölgənin kəlağayısı digərindən əsasən haşiyəsindəki ornamentlərə görə fərqlənir. Kəlağayıların boyanmasında süni boyalardan az, təbii boyalardan çox istifadə olunur. Kəlağayılara xüsusi gözəllik qatan butanın isə öz mənası var. Belə ki, keçmişdə butadan möhür kimi istifadə olunub. Yüksək səviyyəli adamların hər birinin şəxsi möhürü olunub. Sənətkarlar və mütəxəssislər kəlağayının altı əsas xüsusiyyətini vurğulayırlar: mütləq ipəkdən hazırlnmalıdır, kvadrat formada olmalıdır, konkret ölçüləri olmalı, bəzədilməlidir, basmanaxış üsulu ilə naxışlanmalıdır və nəhayət, rəngli olmalıdır. Bu altı şərtdən biri yoxdursa, deməli, həmin örtük kəlağayı deyil.
Folklorumuzun dərinliklərində adına rastladığımız bu baş örtüyü YUNESKO-nun Qeyri maddi mədəni irs siyahısına əlavə olunmuşdur.
Onu da qeyd edək ki, neçə-neçə xalq sənətinin təşəkkül tapdığı, formalaşdığı Naxçıvanda kəlağayıdan əsasən XIX əsr və XX əsrin ortalarında istifadə olunub. Hazırda evlərdə nənələrin sandıqlarında bu qədim kəlağayılardan saxlayanlar da var.
Nənənin söhbəti:
Əvvəllər qadınların kəlağayı örtməsi adət idi. Heç bir gəlin evdən bayıra baş örtüyü olmadan çıxmazdı. Əgər evdə qaynata və böyük qayın varsa, mütləq yaşmaq da alardılar. Bu gəlinin üzünün görünməməyi üçün idi. Bu adət bəzi ailələrdə hələ də yaşadılır. Bu baş örtüyü o qədər müqəddəs sayılırdı ki, münaqişə zamanı hər hansı bir qadın başından açıb yerə atarsa, dava edən şəxs dərhal savaşı dayandırardı. Oğul anaları yadigar qalan kəlağayılarını evdə əzizləyib saxlayar və başına kəlağayı atdığı qızı evinə gəlin apardı. İgidlər döyüşə gedəndə öz sevdikləri ilə əhd peyman bağlayar, onların yaylıqlarını əmanət olaraq götürərdilər. Kəlağayını oğlana bağışlayan qız isə eşqinə ömürlük sadiq qalacağına and içərdi. Kəlağayını yeni qurulan ailənin təməli hesab edirdik. Elçilik mərasimində oğlan tərəfdən olan qadınlardan biri qırmızı kəlağayıya bürünmüş nişan üzüyünü qız evinə verərdi. Bu adət bu gün də qorunb saxlamaqdadır. Elçi getməzdən əvvəl nişan üçün ilk olaraq yaylıq alınar. Toya qonaq gələn qadınların da xonçasında ən dəyərli hədiyyə hesab olunar. Gəlin gətirilərkən onun başına ağ, üzünə qırmızı örpək örtmək, faytonu çəkən atın boynuna soğanı, narıncı, zoğalı kəlağayılar bağlamaq adətimiz idi. Toyun sabahı gəlinin başına qırmızı kələğayı atardılar. Evin ən balaca oğlan övladı həmin kələğayını gəlinin başından götürər və həyətdəki bar verən ağacın budağından asardı. Bunun mənası yeni qurulan ailə barlı-bərəkətli, oğullu-qızlı olsun” deməkdir.
Tamella nənə onu da deyir ki, əsrlərdir qadınlarımızın gözəlliyini abır-həyasını tərənüm edən baş örtüyündən xeyir işlərlə yanaşı, yas mərasimlərində də müəyyən mənada istifadə edərdik, qara rəngli kəlağayı ilə dünyasını dəyişən insanın üstünü, məzarını örtərdik.Bir həyətdə toy məclisi varsa o darvazaya qırmızı, yas varsa qara yaylıq bağlamaq adəti hələ də var. Əgər rəhmətə gedən insan gəncdirsə, həmin evin darvazasına qara və qırmızı yaylıq eyni vaxta bağlanır. Kəlağayıları keçmişdə yaşlı qadınlar çalma kimi bağlayar, cavan qızlar isə örpək kimi örtərmişlər. Kişilərin başına geydiyi papaq qədimdən namus, qeyrət, əzəmət, mərdlik simvolu olduğu kimi, kəlağayı da qadın baş örtüyü olmaqla yanaşı gözəllik, zəriflik rəmzidir. Qadının başındakı kələğayının rəngi onun ailə vəziyyətindən də xəbər verirdi. Adətən yaşlı qadınlar tünd, geniş ölçülü, gənc qadınlar isə ağ və əlvan rəngli kiçik ölçülü kəlağayı örtürlər. Həyat yoldaşını itirmiş qadınlar qara rəngli baş örtüyündən istifadə edərdilər. Rəhmətlik nənəm deyərdi ki, qədimdə qadınlar üzü örtülü gəzdikləri üçün onun evil və ya subay olduğu başına örtdüyü kələğayının rəngindən təxmin edilərdi.
Kəlağayının naxışları müxtəlif olsa da mən ən çox buta ilə bəzənəni sevirəm, – deyən nənə onu da vurğulayır ki, Naxçıvan torpağında bir zamanlar kəlağayı toxuma sənəti mövcud olsa da, sonralar bu sənət unudulub. Ordubad ipəyindən hazırlanan kəlağayılardan bir neçəsi bu günümüzə kimi gəlib çıxıb. Məndə 50 ildən çox yaşı olan kələğayı var. Bax, bunu rəhmətlik qaynanama öz qaynanası nişan günü bağışlayıb və deyib ki, sən də öz gəlininə verərsən. O vaxtlar sovet müstəmləkəsi olsaq da, analarımız əcdadlarımızdan yadigar qalan adətləri gizli-gizli yaşadırdılar. Və nə yaxşı ki, yaşatmışıq. Sevindirici haldır ki, bu günün cavanları da bu milli baş örtüyümüzə həvəs göstərirlər.
Bu gün Azərbaycanda milli dəyərlərimizi yaşadan zərif kəlağayı örtən qadınlarımız çoxdur. Onlar bu örtüklərdə daha cazibəli, daha füsunkar görünürlər.
Ramiyyə ƏKBƏROVA
Dünən Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin Bəhruz Kəngərli adına Sərgi Salonunda naxçıvanlı rəssamların əsərlərindən ibarət “Payızın rəngləri” adlı rəsm sərgisinin açılışı olub.
Azərbaycan klassik musiqi sənətinin görkəmli nümayəndəsi Fikrət Əmirov ötən əsrin istedadlı bəstəkarı olaraq dərin dramatizmli əsərlər yaradaraq, milli mədəniyyətimizə yeni nəfəs əlavə edib. Dünyaca məşhur olan sənətkar irsi hər zaman diqqətdədir və tədqiq olunur.
Hər kəsə bəllidir ki, turistlər, adətən, hər hansı bir ölkəyə və ya şəhərə səfər edərkən əvvəlcə muzeylərə üz tutur, onların ilk təəssüratları həmin mədəniyyət ocaqlarından başlayır. Bu baxımdan muzeylər təmsil etdikləri diyarın dünənini bu günə daşımaqla yanaşı, həm də turizmin inkişafına öz müsbət təsirini göstərir. Elə muxtar respublikamıza üz tutan qonaqların qayıtdıqdan sonra sosial şəbəkələrdə, müxtəlif qəzet və internet portallarında paylaşdıqları fikir və fotolar, heyrətedici təəssüratlarını ifadə edən sözlər də bunu deməyə əsas verir.
Dünən Naxçıvan Musiqi Kollecində Qara Qarayev adına Azərbaycan Dövlət Kamera Orkestrinin dirijoru və bədii rəhbəri, Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbinin direktoru, Xalq artisti, “Şöhrət” ordenli dirijor Teymur Göyçayevin rəhbərliyi ilə muxtar respublikada fəaliyyət göstərən uşaq, musiqi, incəsənət və bədii sənətkarlıq məktəbinin şagird və müəllimləri, eləcə də Musiqi Kollecinin müəllim və tələbələri üçün ustad dərsi təşkil olunub.
Görkəmli ədib və ictimai xadim Cəlil Məmmədquluzadənin 150 illiyinə həsr olunmuş beynəlxalq elmi-praktik konfransın iştirakçıları noyabrın 18-də Fəxri xiyabana gələrək C.Məmmədquluzadənin məzarı önünə əklil qoyub və qərənfillər düzüblər.
"Ulu babam Cəlil Məmmədquluzadə haqqında məlumatım olsa da, onun Azərbaycanda bu qədər əhəmiyyətli şəxs olduğunu bilmirdim".
Görkəmli Azərbaycan yazıçısı Cəlil Məmmədquluzadə nəslinin davamçıları - ədibin nəticəsi Martin Cavanşiri və Pşemslav Cavanşiri Bakıya gəliblər. Onları Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) vitse-prezidenti, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəyli Azərbaycana dəvət edib.
Ölkəmiz Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə noyabrın 15-17-də Paris şəhərinin ən görkəmli sarayı “Grand Palais” (Böyük Saray) də keçirilən “Festival du bien-manger” (Ləziz yeməklər festivalı) də təmsil olunub.
Ölkəmizdə qadın siyasətinin və qadın hərəkatının müxtəlif aspektlərinin gender münasibətlərində araşdırılması ciddi elmi və ictimai maraq doğurur. Buna görə də müasir dövrdə ölkəmizdə hüquqi dövlət, demokratik cəmiyyət, yeni iqtisadi münasibətlər sistemi quruculuğunun davam etdiyi bir şəraitdə qadınların cəmiyyətdəki rolunun araşdırılması zəruri və əhəmiyyətli məsələlərdəndir. Naxçıvan Dövlət Universitetinin Azərbaycan tarixi kafedrasının dosenti, tarix üzrə elmlər doktoru Sevinc Abbasovanın yeni nəşr edilən “Azərbaycan Respublikasının ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni inkişafında qadınların rolu (1970-2015-ci illər)” adlı dərs vəsaiti, ilk növbədə, müstəqillik dövrü Azərbaycan tarixşünaslığı üçün son dərəcə aktuallığı ilə səciyyələnir.
Dərs vəsaiti “Giriş”, 4 fəsil, “Nəticə” və istifadə olunmuş ədəbiyyatların siyahısından ibarətdir. Əsərin “Giriş” hissəsi rəsmi formada yazılmış və mövzu haqqında ilkin təsəvvür yaratmaq məqsədi daşıyır. Aydın olur ki, yeni nəşr həm Azərbaycan tarixinin müəyyən mərhələsini öyrənmək, həm də ümummilli lider Heydər Əliyevin dövlətçilik təlimində gender probleminə ayrıca diqqət yetirilməsi baxımından aktualdır.
Kitabın “Azərbaycan qadını 1970-1990-cı illərin əvvəllərində” adlı birinci fəsli 2 yarımfəsildən ibarətdir. “1970-1980-ci illərin ilk yarısında Azərbaycan dövlət qadın siyasəti və qadınların sosial tərəqqisi” adlı I yarımfəsildə müəllif 1969-cu ildə ulu öndər Heydər Əliyevin birinci dəfə Azərbaycanda ali hakimiyyətə gəlişindən sonra ölkənin sosial-iqtisadi, mədəni-mənəvi və siyasi həyatında baş verən mütərəqqi dəyişiklikləri ümumi şəkildə dəyərləndirib. Dahi şəxsiyyətin ardıcıl səyləri nəticəsində cəmiyyət həyatının fəal üzvünə çevrilən Azərbaycan qadını 1970-ci illərdən sonrakı dövrdə də üzərinə düşən vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gəlib. I fəslin növbəti yarımfəslində də tədqiq edilən dövrün yüksək elmi səviyyədə dəyərləndirildiyini görürük.
Sabahdan Azərbaycanın orta məktəblərində payız tətili başlayır.
Görkəmli Azərbaycan yazıçısı və ictimai xadim Cəlil Məmmədquluzadənin nəticəsi Martin Cavanşiri və oğlu Pşemislav Cavanşiri Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəyli tərəfindən ölkəmizə dəvət olunub.
Azərbaycan ədəbiyyatının böyük nümayəndəsi Hüseyn Cavidin nakam övladı, parlaq istedad sahibi Ərtoğrolun şeirə, sənətə, poeziyaya olan vurğunluğu hələ uşaq yaşlarından özünü büruzə verib. O, hələ ikinci sinifdə oxuduğu zaman “Ay” adlı şeir yazmış və bununla diqqət çəkmişdi.
İslam Səfərli Azərbaycan təbiətinin vurğunu və onun ən gözəl tərənnümçülərindən biridir – desək, zənnimizcə, onun oxucularının ürək sözlərini ifadə etmiş olarıq. Ana yurdumuzun bir-birindən gözəl mənzərələri ustad şairin şeirlərində ustalıqla tərənnüm edilmişdir. Bəzən “quzu kimi” sakit, “göy köynəyinə ütü çəkmiş Xəzər”, bəzən də şahə qalxmış dalğaları hayqıraraq, sahilləri gəmirən Xəzər, qumlu sahillər, havası can dərmanı, şanısı ağızlarda bal dadan Naxçıvanın gözəl guşələri: Batabat yaylaqları, Xalxal meşəsi, Şərur düzü və sair şair şeirlərind Naxçıvan torpağının ətri duyulmaqdadır.
Görkəmli ədəbiyyatşünas Pənah Xəlilovun sözləilə desək İslam Səfərlini oxucu üçün hörmətli edən, onun “həqiqətpərəstliyi və sadəliyidir”. İslam Səfərli özünün poetik imkanlarını nəzərə alır, vərdiş etdiyi yazı tərzini tez-tez dəyişməyi xoşlamır. Beş-on ildən bir dəyişən dəb onu cəlb etmir; bu poetik modanın fiqurları, obrazlı ifadələri şairin yaradıcılıq təbiətinə təsir göstərmir. Əlbəttə, həssas oxucu başa düşə bilər ki, bu mühafizəkarlıqdan, yeniliyə biganəlikdən doğmur. Bu vəziyyəti rəngarənglikdən qaçmaq kimi də izah etmək olmaz. Bunu ancaq və ancaq şairin öz imkanlarına, öz üslubuna, poetik aləminə sədaqəti kimi mənalandırmaq daha doğru olardı. Şair “Mənim adi günlərim” şeirində səmimi etiraf edir:
Süni ucalmaq hissi
Mənə heç yaraşmayır.
Yöndəmsiz ucalandan
Xalqıma kar aşmayır.
İslam Səfərli hiss edir ki, hansı bir dəbə uysa özündən uzaqlaşacaq, qeyd
etdiyi kimi, “yöndəmsiz” olacaqdır.
Türkiyənin Fethiye bölgəsində keçirilən “ II Dənizlərimiz və Rənglərimiz” Beynəlxalq Rəsm Plener-Festivalına yekun vurulub.
Fethiyə Bələdiyəsi və Fethiye Dəniz Ticarət Dipartamenti tərəfındən təşkil olunmuş “ II Dənizlərimiz və Rənglərimiz” Beynəlxalq Rəsm Plener-Festivalına yekun vurulub. Naxçıvan Muxtar Respublikasını Naxçıvan Muxtar Respublikasının Rəssamlar Birliyinin sədri, Azərbaycanın əməkdar rəssamı Ülviyyə Həmzəyevanın "Al boxçanı gəl Fethiyəyə" adlı əsəri festivali iştirakçılarının marağına səbəb olub.
Keçirilən tədris planına uyğun olaraq 2019-2020-ci tədris ilində Xarici dil (İngilis) müəllimliyi ixtisasına qəbul olan Hazırlıq kursu tələbələrinin çərşənbə günləri ənənəvi olaraq müəyyən olunmuş qrafiklə təşkil olunan ekskursiyaları davam etdirilir.
Noyabrın 27-də Estoniyanın paytaxtı Tallindəki “Artis Cinema” salonunda Azərbaycan filmi “Nəsimi”nin nümayişi olunacaq.
Baş rolda Azərbaycanın Xalq artisti Rasim Balayevin oynadığı film azərbaycan dilində və ingilis subtitrləri ilə göstəriləcək. Giriş sərbəstdir.
“Nəsimi ili” çərçivəsində eston izləyicilərə göstəriləcək film xalqlımızın dahi şairi İmadəddin Nəsiminin həyat və yaradıcılığına həsr olunub.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun direktoru, akademik İsa Həbibbəylinin ideya müəllifliyi və “Ön söz”ü ilə Bolqarıstanda Cəlil Məmmədquluzadənin “Seçilmiş əsərləri”i nəşr edilib.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi və Mədəniyyət nazirliklərinin birgə təşkilatçılığı ilə muxtar respublikada yaşayan məhdud fiziki imkanlı şəxslər və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar arasında solooxuma (xanəndəlik və vokal), rəqs, instrumental ifaçılıq və bədii qiraət növləri üzrə bədii yaradıcılıq müsabiqəsi keçirilib. Fiziki imkanları məhdud vətəndaşlar, eləcə də 18 yaşadək sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlar arasında istedadlıları üzə çıxarmaq, onların asudə vaxtını səmərəli təşkil etmək, cəmiyyətə inteqrasiyalarına köməklik göstərmək məqsədilə keçirilən yaradıcılıq müsabiqəsində iştirakçılar münsiflər qarşısında bir-birindən maraqlı nömrələrlə çıxış ediblər.
Noyabrın 1-dən 8-dək Türkiyənin Muğla vilayətinin Fəthiyə əyalətində keçirilən “II Dənizlərimiz və rənglərimiz” Beynəlxalq Rəsm Plener Festivalında Naxçıvan Muxtar Respublikası Rəssamlar Birliyinin üzvləri də iştirak edir.
9 Noyabr – Dövlət Bayrağı Günü münasibətilə Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin şagirdləri arasında “Bayrağımız qürurumuzdur” mövzusunda rəsm müsabiqəsi keçirilib.
Azərbaycan musiqi salnaməsini yaradan şəxsiyyətlər sırasında bəstəkar, dirijor, pianoçu, folklorşünas, ictimai xadim, Xalq artisti, Dövlət mükafatı laureatı Tofiq Quliyevin də özünəməxsus yeri var. Onun ürək açan mahnıları, orijinal estrada əsərləri, mükəmməl kino musiqisi, operettaları, ölkəmizin hüdudlarından çox-çox uzaqlarda populyarlıq qazanaraq bu gün də sevilə-sevilə ifa olunur. Böyük bəstəkarın sənətinə dövlət tərəfindən göstərilən diqqət və qayğı da bir növ onun xatirəsinə olan ehtiramın bariz nümunəsidir.
Xəbər verir ki, bu gün görkəmli bəstəkarın anadan olmasından 102 il ötür.
Ölməz əsərləri ilə milyonlarla insanın bədii zövqünü oxşayan, əbədi rəğbətini qazanan, ürəklərdə möhtəşəm sənətkar heykəlini ucaldan Tofiq Quliyev mənalı və şərəfli həyat yaşayıb. O, 1917-ci il noyabrın 7-də Bakı şəhərində anadan olub, erkən yaşlarından musiqiyə maraq göstərib, xalq musiqisinin gözəlliklərindən ilhamlanıb. Ötən əsrin 30-cu illərində sənət yoluna qədəm qoymuş T. Quliyev Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının nəzdindəki məktəbin fortepiano sinfinə daxil olub. Bu təhsil ocağında dərs deyən, həyatdan çox gənc ikən köçmüş, lakin əbədilik qazanmış Asəf Zeynallı onun inkişafına böyük təsir göstərib. Məhz sevimli müəlliminin məsləhəti ilə 14 yaşlı Tofiq Quliyev M.Ə.Sabirin sözlərinə "Məktəbli” mahnısını yazıb və bu zamandan etibarən dostu, görkəmli sənətkar Qara Qarayev ona "Sən bizim bəstəkarımızsan” deyib.
“Naxçıvan Mətbəxi” Kulinariya Mərkəzi tərəfindən Naxçıvan Dövlət Universitetində “Naxçıvanın milli mətbəxi” mövzusunda seminar və praktik məşğələ keçirilib.
Kiçik Qafqaz sıra dağlarının Zəngəzur və Dərələyəz silsilələri ilə əhatə olunan Naxçıvan Muxtar Respublikasının eyniadlı paytaxtı Araz çayına doğru uzanan yaşıl düzənlikdə yerləşir. Təyyarə səfərimdə ilk dəfə gedəcəyim Naxçıvan haqqında düşünürdüm. Orada nə ilə qarşılaşacağım haqda heç bir anlayışım yox idi. “Ən yaxşısı hər şeyi gedib görməkdir”, – deyə düşünərkən, sərnişinlərin “Naxçıvana düşdük” sözləri ilə birdən qəlbim döyünməyə başladı. Təyyarə uçuş-enmə zolağına enən anda içimdə inanılmaz rahatlıq hiss etdim və inanılmaz bir təbəssümlə təyyarədən endim. Mən Naxçıvandayam. Burada danışılan Azərbaycan türkcəsinin ana dilim türkcə ilə çox oxşarlıqları olsa da, mühüm fərqləri də vardır. Səfər boyunca məni gülümsədən, mehribanlığını hiss etdiyim bu şəhərdə daha nə ilə qarşılaşacağımı düşünürəm.
Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar rəssamı Həmzə Sadiqovun 13 rəsm əsəri muzeylərə hədiyyə edilib.
Bu münasibətlə keçirilən təqdimat mərasimində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Mədəniyyət naziri Natəvan Qədimova qeyd edib ki, muxtar respublikada incəsənətin digər sahələri kimi, rəssamlıq sənətinin də inkişafına dövlət qayğısı göstərilir. Son illər diyarımızda rəsm festivallarının keçirilməsi, istedadlı gənc rəssamların rəsm əsərlərindən ibarət sərgilərin təşkili və tanınmış rəssamların əməyinin dövlətimiz tərəfindən layiqincə qiymətləndirilməsi rəssamlığın inkişafına göstərilən dövlət qayğısının bariz ifadəsidir.
Slovakiyanın paytaxtı Bratislava şəhərində Dövlət Filarmoniyasının böyük zalında dünya şöhrətli Avropa kollektivlərindən biri olan Slovakiya Filarmonik orkestrinin Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının baş dirijoru, Əməkdar artisti Əyyub Quliyevlə konserti olub.
Bu, azərbaycanlı dirijorun tanınmış simfonik orkestrlə debütü və həmin konsertdə ilk dəfə olaraq görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Soltan Hacıbəyovun "Karvan" simfonik lövhələrinin ifası ilə əlamətdar idi. Əsərin ifası bu il 100 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Soltan Hacıbəyovun yubileyinə gözəl bir töhfəyə çevrilib. Dinləyicilər azərbaycanlı bəstəkarın əsərini böyük sevgi və rəğbətlə qarşılayıblar.
“Karvan”ın uğurlu ifasından sonra dirijor əsərin partiturasını Slovakiya Filarmoniyasının kitabxanasına hədiyyə edib.
Qeyd edək ki, dirijor Əyyub Quliyevin konserti 71-ci mövsümünü qeyd edən Slovakiya Filarmoniyasının “Tanınmış silsilələr” abonementində xüsusi yer alıb. Proqramda Azərbaycan musiqisi ilə bərabər rus musiqi mədəniyyətinin ən parlaq nümunələri yer alıb.
Konsertdə solist qismində müasir musiqi üzrə tanınmış mütəxəssislərdən biri, məşhur skripka ifaçısı Milan Pyala (Slovakiya) iştirak edib.
AZƏRTAC
“Naxçıvan” Universitetində Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, tanınmış ədəbiyyatşünas, pedaqoq və ictimai xadim, Xalq yazıçısı İsmayıl Şıxlının 100 illiyinə həsr edilmiş “İsmayıl Şıxlı – 100” adlı elmi konfrans keçirilib.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin İncəsənət, Dil və Ədəbiyyat İnstitutunun təsis etdiyi “Axtarışlar” jurnalının cari ildə üçüncü nömrəsi işıq üzü görüb.
Elm və təhsil müəssisələrində çalışan əməkdaşların ədəbiyyat, folklor, dil və sənətşünaslıq sahələrində apardıqları tədqiqatların yer aldığı nəşrin növbəti sayında “Akademik İsa Həbibbəyli və Naxçıvan ədəbi mühiti”, “Azərbaycan dilinin Naxçıvan dialekt və şivələrində işlənən bir sıra leksik vahidlər haqqında”, “Azərbaycan karikatura sənətinin təşəkkülü, inkişafı və təsir dairəsi”, “Gəmiqaya qayaüstü rəsmlərində ovçuluq motivləri”, “Orta əsrlərin toxuculuq nümunələrində miniatür rəngkarlığından istifadə”, “Azərbaycanın oyma sənətində ornament xüsusiyyətlər”, “Sənətşünas Ələkbər Qasımov” və digər müxtəlif səpkili elmi məqalələr əksini tapıb.
AMEA Naxçıvan Bölməsinin
İnformasiya şöbəsi
Şifahi ədəbiyyat örnəklərini yazılı ədəbiyyata gətirmək ənənəsi çox qədimlərdən şair və yazıçılarımızın yaradıcılığına böyük uğur qazandırmışdır. Ən yaxşı yazılı ədəbiyyat nümunəsi məhz şifahi ədəbiyyat örnəkləri ilə zəngindir. Şifahi ədəbiyyat yazıçı və şairlərin əsərlərində fikir və ideyanı oxucuya asan yolla çatdırmaq üçün əsas silah idi. Yəni xalqa lazım olanı elə xalqın dilində çatdırmaq daha məqsədəuyğundur. Digər bir tərəfdən, şifahi ədəbiyyatı yazılı ədəbiyyata əsas dayaq hesab edən yazarlar öz milli kökünə, soyuna dərindən bələd olan insanlardır və onu qoruyub saxlamağın, gələcək nəsillərə ötürməyin bir yolunun da bu üsul olduğunu çox gözəl bilirdilər. Onlar həm də əsərlərinin dil-üslub xüsusiyyətlərinin sadə və anlaşılan olması üçün xalq yaradıcılığı janrlarından istifadəyə daha çox diqqət edirdilər.
Nəsimi, Füzuli, Mirzə Fətəli Axundzadə, Seyid Əzim Şirvani, Hüseyn Cavid və onlarla digər sənətkarımız xalq yaradıcılığı qaynaqlarına dönə-dönə müraciət etmişdir. Bu gün də zəngin poeziyamızı, dramaturgiyamızı və nəsrimizi xalq qaynaqlarından kənarda düşünmək, təbii ki, mümkün deyil.
Ölməz sənətkar Hüseyn Cavidin istər lirik, lirik-epik şeirləri, istərsə də mənzum və mənsur dramları atalar sözləri, məsəllər, yeri gəldikcə, bədii aforizmlərlə də çox zəngindir. Bu hikmətli sözlərin əksəriyyətində qəhrəmanlıq, həyat sevgisi, mübarizə eşqi, nikbinlik, əməyə məhəbbət, insanpərvərlik, sülhsevərlik, ağıl və mərifət kimi gözəl xüsusiyyətlər təbliğ edilir:
Zəngin tariximizin və mədəni irsimizin öyrənilməsi, gələcək nəsillərə ötürülməsi baxımından böyük əhəmiyyətə malik olan muzeylərimiz gündən-günə tarixi və maddi mədəniyyət nümunələri ilə zənginləşdirilir.
Qədim maddi mədəniyyət nümunələrinin toplanması və qorunması işində məktəblilərin də iştirakını təmin etmək üçün Naxçıvan Muxtar Respublikası Təhsil Nazirliyi tərəfindən təhsil müəssisələrində “Tariximizi qoruyaq və yaşadaq” devizi altında aksiya keçirilir.
Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının (BMA) rektoru, Xalq artisti, professor Fərhad Bədəlbəyli Almaniyadan gəlmiş tanınmış orqan ifaçısı Vürtemberq Yevangelist Regional Kilsəsinin musiqi rəhbəri Matthias Hanke, Cənubi Qafqaz və Gürcüstan Yevangelik-Lüteran kilsəsinin yepiskopu Markus Şox və Bakıdakı Xilaskar Evangelik Lüteran icmasının keşişi Qotthard Lemkeni ilə görüşüb.
BMA-dan bildirilib ki, görüşdə dünyada və Azərbaycanda orqan sənətinin inkişafından, Azərbaycan bəstəkarlarının orqan aləti üçün yazdıqları əsərlərdən söhbət açılıb.
Eyni zamanda, Azərbaycana gələn Almaniyanın Ştutqart şəhərinin xorunun BMA-nın tanınmış musiqiçiləri-professor və müəllim heyəti ilə birlikdə nəzərdə tutulan konsertləri barədə danışılıb.
Qeyd edək ki, Almaniyanın tanınmış orqan ifaçısı Matteas Hankenin Bakıda Kamera və Orqan musiqi zalında konserti olacaq.
Xəbərlər şöbəsi
Naxçıvan Dövlət Texniki Kollecində Naxçıvan Muxtar Respublikasının Təhsil Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə muxtar respublikanın ümumtəhsil məktəblərinin 7-ci siniflərində dərsdənkənar məşğələ üçün tədrisi nəzərdə tutulan “Naxçıvan tarixi” dərsliyinin təqdimat mərasimi keçirilib.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun şöbə müdiri, tarix üzrə fəlsəfə doktoru Bəhlul İbrahimlinin rəhbərlik etdiyi Xarabagilan arxeoloji ekspedisiyası Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonu ərazisində yerləşən Plovdağın ətəklərində aparılan qazıntılar zamanı ərazidə aşkar edilmiş ilk, orta və son tunc dövrlərinə aid məskənləri tədqiq edib.
Naxçıvan Dövlət Universiteti ilə Türkiyənin müxtəlif ali təhsil ocaqları arasında bağlanmış ikitərəfli müqavilələrə müvafiq olaraq Qars Qafqaz Universitetində Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimliyi ixtisasında təhsil alan türkiyəli tələbələr Naxçıvan Dövlət Universitetinə gəliblər. 3 bakalavr, 1 magistr olmaqla, 4 tələbə və 1 müəllim heyətinin iştirakı ilə qonaqlar ixtisaslarına uyğun mühazirələr dinləyiblər.
Məşhur azərbaycanlı aktyor və naşir Bəhram Bağırzadənin "Azərbaycan şəhərləri" - "Bakı uşaqlar üçün", "Uşaqlar üçün Şuşa", "Uşaqlar üçün İrəvan" kitablarının silsiləsinin davamı olan "Naxçıvan uşaqlar üçün" adlı yeni kitabı işıq üzü görüb. Yeni kitabda müəllif Naxçıvanın tarixindən, parlaq elm adamlarından, döyüşçülərdən, siyasətçilərdən və minlərlə tarixi, mədəniyyət və memarlıq abidələrindən bəhs edir. Bu abidələrdən 58-i dünya əhəmiyyətli olduğu vurğulanır. Müəllif kitabda bildirir ki, Naxçıvan toponimi Nuh peyğəmbərin adı ilə əlaqəli olan "Nuhçıxan"sözündən yaranıb. Bu ərazidə aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı müqəddəs kitablarda - Quranda və İncildə qeyd olunan qlobal daşqının izləri aşkar edilib.
“Qədim və zəngin tarixə malik Naxçıvan bizim milli sərvətimizdir. Naxçıvan qlobal miqyasda öz gözəlliyi ilə fərqlənir. Qədim tariximizə şəhadət verən tarixi abidələr burada qorunur”- deyə müəllif vurğulayır.
Xəbərlər şöbəsi
“Lonely Planet” jurnalının illik reytinqi dərc olunub.
“Best in travel” adlı reytinq cədvəlində müxtəlif kateqoriyalar üzrə dünyanın ən yaxşı səyahət istiqamətlərinin adları açıqlanıb. Azərbaycan turizm üçün dünyanın ən sərfəli ölkələri siyahısında yer alıb. Ölkəmizlə yanaşı bu siyahıda İndoneziya, Hindistanın, ABŞ-ın Buffalo şəhəri, Serbiya, Tunis, Yunanıstan və Zənzibarın da (Tanzaniya) adı var.
Digər kateqoriyalar üzrə dünyanın hazırda turizm üzrə ən çox inkişaf edən ölkəsi olaraq Butan Krallığı, şəhər olaraq isə Avstriyanın Zalsburqu göstərilib.
Ümumiyyətlə reytinq cədvəli 3 faktor: aktuallıq, ilkin təəssürat və sonrakı nəticə üzrə hazırlanıb.
Regionlar üzrə bölgüdə də İpək Yolu ölkələrinə üstünlük verilib. Bu sırada da Azərbaycan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Tacikistanla birlikdə yer alır. Bu ölkələr sirli Şərq aləmi kimi turistlərin maraq dairəsindədir.
Xəbərlər şöbəsi
Bu gün Müslüm Maqomayevin vəfatından 11 il ötür
Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində onun öz yeri, öz çəkisi var. Zaman keçir, illər dəyişir, amma onun sənətinə və şəxsiyyətinə tükənməz sevgi nəinki azalmır, əksinə daha da artır. Bu gün Müslüm Maqomayev təkcə azərbaycanlı kimi yox, həm də bəşəri sənətkar kimi qəbul edilir, tanınır, öyrənilir...
Bu gün dahi sənətkarın vəfatından 11
il ötür. Hər ilin bu günündə zəmanəmizin görkəmli müğənnisi Müslüm Maqomayevin xatirəsi anılır. Sənətə və əsl sənətkara hörməti olan hər bir kəs Fəxri xiyabana gələrək Müslüm Maqomayevin məzarını ziyarət edir, üzərinə təzə tər güllər düzür.
Hər bir kəsin ölümündən sonrakı vaxt axarında böyük bir boşluq yaransa da, bunu Müslüm Maqomayev kimi sənətkarlara şamil etmək olmaz. Çünki onun zamanı heç vaxt dayanmayıb. Zaman və zamansızlıq, ölüm və ölümsüzlük daim onunla birgə addımlayır. Bu mənada Müslüm Maqomayevin yaşı əllini də, yetmişi də, yüzü də çoxdan haqlayıb. Onun yaşı dünyanın yaşı qədər qədim və gəncdir. Qədimdir ən azı ona görə ki, onu dinlədikcə kamilləşirsən, müdrikləşirsən, gəncdir ona görə ki, ona qulaq asdıqca dünyaya gəlişinə, varlığına içindən bir şükranlıq keçir, təravətini, cavanlığını qorumaq, zamanı saxlamaq istəyirsən. Bütün bunlar bir daha göstərir ki, qalibiyyət yalnız və yalnız Tanrı istedadını öz zəhməti sayəsində cilalamağı bacaranlara məxsusdur. Əbədiyaşarlığın kökündə, mayasında fitri istedadla yanaşı, onu qorumağı, tanıtmağı və milyonlara sevdirməyi bacarmaq dayanır.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun direktoru, professor Maisə Rəhimova İtaliyanın Neapol Şərq Universitetinin Asiya, Afrika və Aralıq dənizi hövzəsi departamentinin İran arxeologiyası və incəsənət tarixi bölümünün rəhbəri, professor Bruno Cenito və İtaliya Yaxın və Uzaq Şərq Tədqiqatları İnstitutunun əməkdaşı Manuel Kastelluççia ilə görüşüb.
İnstitutdan bildiriblər ki, görüşdə 2017-ci il iyunun 9-da AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutu ilə İtaliyanın Neapol Şərq Universiteti arasında beş il müddətinə imzalanmış birgə tədqiqat və təhsil əməkdaşlığı anlaşma memorandumunda nəzərdə tutulmuş müddəalara dair fikir mübadiləsi aparılıb. Müzakirələr zamanı Azərbaycan arxeoloqlarının italiyalı həmkarları ilə birgə ölkə ərazisindəki arxeoloji abidələrdə tədqiqat aparmaları üçün beynəlxalq arxeoloji ekspedisiyanın təşkil edilməsi qərara alınıb. Bildirilib ki, tədqiqatların aparılması üçün nəzərdə tutulan abidələr xronoloji baxımdan son tunc–erkən dəmir dövründən son antik dövrədək olacaqdır.
Dünən Hüseyn Cavidin ev-muzeyi və xatirə kompleksində görkəmli ədibin anadan olmasının 137-ci ildönümü və “Hüseyn Cavid Poeziya Günü” münasibətilə tədbir keçirilib.
Tədbir iştirakçıları əvvəlcə Hüseyn Cavid məqbərəsini ziyarət ediblər.
Naxçıvan Dövlət Universitetində Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti, Naxçıvan Muxtar Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi, “Şöhrət” ordenli bəstəkar Tofiq Bakıxanovla görüş keçirilib.
İncəsənət fakültəsinin dekanı, dosent Günay Məmmədova qeyd edib ki, Abbasqulu ağa Bakıxanov nəslinin layiqli davamçısı olan, 1930-cu ildə Xalq artisti Əhməd Bakıxanovun ailəsində dünyaya göz açan Tofiq Bakıxanovun yaradıcılığı çoxşaxəli və məhsuldardır. Böyük sənətkar bir çox səhnə əsərlərinə musiqi yazıb, baletlər, simfonik əsərlər, çox sayda kamera-instrumental və kamera-vokal əsərləri, mahnılar, romanslar bəstələyib.
Dekabr 2021 |
