28 Mart 2024, Cümə axşamı

  

Bu mövsümdə hər dəfə yolum kəndimizə düşəndə mütləq ocaq qalayıb kətə bişirərəm. Bu dəfə də elə oldu. Yaşı 96-nı ötmüş nənəm deyər ki, dünyanın ən sevimli kababından doyanlar da kətəni görəndə yemək istəyər. İsti-isti içərisinə kərə yağı və ya xama qoyularaq sac, təndir  başında kətə yeməyin də öz ləzzəti var. Onun ən xoşladığı və “bu, çox  faydalı yeməkdir”, –  dediyi kətə xüsusi qaydada bişirilir. Nənə deyir ki, müxtəlif kətə xəmirləri eyni qaydada hazırlansa da, pencərlər fəqli olduğu üçün bişirməyin də  öz üsulu var. Dilbər nənə onun dediyi qaydada yoğurduğum xəmiri kündələməyimi istəyir. Kündələr hazır olana kimi bazardan alıb gətirdiyim cacığı, qirxbuğumu yuyub aşsüzənə tökürəm ki, suyu çəkilsin. Kənddən yığdığım salmancanı doğrayıb duzlayır, içərisinə soğan da qatıram ki, daha dadlı olsun.

Ardını oxu...

 Hər dəfə şimşək çaxıb yaz yağışı yağandan sonra dağlarda, tarlalarda bitən bitkiləri görəndə öz-özümə fikirləşirəm: “Ana təbiət bu yurddan heç bir varını əsirgəməyib. Uca Yaradan bu diyarın insanlarına ruzisini özündən əvvəl verib. Bu yurda elə səxavətlə min bir naz-nemət bəxş edib ki, bunların qədrini bilib, yığıb istifadə etməklə yanaşı həm də artıb-çoxalması qayğısına qalsaq, sağlamlığımızın qeydinə qalıb süfrələrimizdən əskik etməsək, bar-bərəkətimiz də tükənməz, xəstəlik nə olduğunu da bilmərik. Lap qədim zamanlardan yurdumuzun saf torpaqlarında bitən bu bitkilər müalicə vasitəsi kimi də istifadə olunub, o pencərlərdən cürbəcür yeməklər hazırlamışıq. Dağlarımızdan, tarlalarımızdan toplanan müxtəlif növ bitkilər kənd adamının qazanc  mənbəyinə, süfrələrimizin isə bəzəyinə  çevrilib. Dadı ilə seçilən bitkilərin tərkibi vitamin və minerallarla zəngin olduğu üçün onlardan  hazırlanan yeməklər insan sağlamlığına çox xeyirlidi.

Ardını oxu...

  Əhalinin torpağa bağlılığını artırmaq, iqtisadiyyatımızın əsasını təşkil edən kənd təsərrüfatını inkişaf etdirmək üçün həyata keçirilən ardıcıl tədbirlər ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, muxtar respublikamızda da öz bəhrəsini verməkdədir. Bunu Sədərək rayonunun timsalında da görmək mümkündür. Belə ki, son illər görülən müntəzəm işlər nəticəsində rayonda əkinçiliyə maraq xeyli artıb, kənd təsərrüfatının inkişafında yüksəlişə nail olunub. Təqdirəlayiq hallardan biri isə digər bölgələrimiz kimi, bu rayonda da taxılçılığın aparıcı sahəyə çevrilməsidir. Bu mühüm strateji ərzaq məhsulunun istehsalına maraq ilbəil artır. Bunun başlıca səbəblərindən biri Sədərəkdə un dəyirmanının tikilib istifadəyə verilməsidir. Hazırda burada  müasirtipli un dəyirmanı fəaliyyət göstərir. Odur ki, rayon sakinləri da yetişdirdikləri buğdanı una çevirmək üçün heç bir çətinlik çəkmirlər. 2017-ci il  noyabrın 28-də “Sədərək” Taxıl Məhsulları Emalı müəssisəsi əsaslı yenidənqurma işlərindən sonra yenidən istifadəyə verilib. 

Ardını oxu...

Qədim Şərur diyarı... Tarixlərin şahidi, inkişaf edib müasirləşdikcə qədimliyini, ululuğunu qoruyub saxlayan yurd yerimiz... Yolboyu tarixi mədəniyyətinə, mədəniyyəti ədəbiyyatına arxa olub milli dəyərlərimizi, adət-ənənələrimizi qərinələrin saxlancına ərməğan edən bu doğma diyarımın tarixindən əzəmət, mərdlik, mədəniyyətindən zəhmətkeşlik, ədəbiyyatından cəfakeşlik alan insanları barədə düşünürəm. Bu xüsusda, rayonun ən böyük yaşayış məntəqələrindən biri olan Aralıq kəndinin də özünəməxsus yeri var.  

Ardını oxu...

Qədim Naxçıvan diyarı təbii sərvətləri, uca dağları, əlçatmaz qayaları, zəngin vadiləri, coşqun dağ çayları, gümüşü bulaqları, min bir xəstəliyin dərmanı olan mineral suları ilə yanaşı, deyimləri ilə də məşhurdur. Bu gün nəzər yetirəcəyimiz deyimlər isə dadlı-duzlu mətbəximizdən gəlir.

Ardını oxu...

Ölkəmizdə dövlət qadın siyasətinin təməl prinsiplərinin müəyyən edilməsi ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Öz əxlaqı, bacarığı, dəyanət və mətanəti ilə örnək olan, vətənpərvərliyi, nəcibliyi və müdrikliyi ilə seçilən Azərbaycan qadını qəhrəman övladlar böyütməklə yanaşı, həm də həyatımızın bütün sahələrində uğurlu fəaliyyət göstərir, cəmiyyət quruculuğuna öz dəyərli töhfələrini verir. Zəngin mədəni irsin daşıyıcısı olan xalqımız qadının ailədə və cəmiyyətdəki mövqeyinə böyük ehtiramla yanaşır.
Ölkəmizdə, o cümlədən muxtar respublikamızda da qadın əməyinə yüksək qiymət verilir, müxtəlif sahələrdə onların uğurlu fəaliyyətinə hərtərəfli şərait yaradılır. Bütün dövlət strukturlarında olduğu kimi, iqtisadi təhlükəsizliyin keşiyində ayıq-sayıq dayanan gömrük orqanlarında da qadın əməkdaşların sayının ildən-ilə artması onların cəmiyyətimizdə fəal iştirakına göstərilən böyük etimaddan xəbər verir. Bu gün muxtar respublika gömrük orqanlarında 50 rütbəli qadın əməkdaş xidmət edir ki, onlardan da 30-u gəncdir.
Qeyd edək ki, ulu öndərimizin 1992-ci il 24 fevral tarixli Qərarı ilə yaradılan və ötən dövrdə böyük inkişaf yolu keçən Naxçıvan Muxtar Respublikası Dövlət Gömrük Komitəsi doğma diyarımızın iqtisadi təhlükəsizliyinin qorunmasına, xarici ticarət əlaqələrinin inkişafına xidmət edir.

Ardını oxu...

 Tarix bir çox xalqlar arasında müharibələrə şahidlik edib. Bu müharibələr yüz minlərlə insanın həyatına son qoyub. Vətəni, torpağı üçün canından keçənlər isə tarixboyu minnətdarlıq hissi ilə anılıblar. Onlar öz əməlləri ilə şəhid adına layiq görülüblər. Ölümsüzlüyə qovuşublar. 1990-cı ilin yanvarında da əsirlər boyu məğrurluq, əyilməzlik simvolu sayılan Naxçıvan torpağı xain qonşularımızın hüçumuna məruz qaldı.   

 Naxçıvana gələn faciə Bakıyla bir addımlayırdı. Birinci hücum yanvarın 18-də Sədərəyə oldu. Xalq elliliklə Vətən torpağının müdafiəsinə qalxdı. Sədərəyin müdafiəsində  Şərur və Sədərək camaatı ilə yanaşı, Naxçıvanın  digər bölgələrindən gələn mərd Vətən övladları da var idi. Vətən oğullarının sırasına Naxçıvan şəhərinin Əliabad qəsəbə sakini Abbasəli Nəzərəliyev də qoşulmuşdu.

 Abbasəli Nəzərəliyev 1962-ci ilin 25 noyabrında Naxçıvan şəhərinin Əliabad qəsəbəsində dünyaya göz açmışdı. Yenicə ailə qurmuşdu. Körpə balası hələ 6 aylıq idi. Sədərəyə hücum olunan ilk dəqiqələrdən o, Vətənin, elin müdafiəsinə qalxan oğullarla birlikdə səngərdə döyüşürdü. Elə o döyüşlərdə Azərbaycanın ilk şəhidlərindən  biri oldu. Ölümü ilə ölümsüzlüyə qovuşdu.

Səngərdə mərd oğullarımızla çiyin-çiyinə bir əlində silah, bir əlində yaralanan igidlərə  yardım etmək üçün tibbi ləvazimat daşıyan tibb bacısı  Nəzifə Qaybəliyeva həmin dəqiqələri göz yaşlarıyla və çox böyük qürurla xatırlayır:

Ardını oxu...

Keçmiş unudulanda, milli faciələrə biganəlik yarananda qan yaddaşı silinərək pozulmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalır. Tarix yenidən təkrar olunur. Xalq yeni məhrumiyyətlərə, işgəncələrə düçar olur. Növbəti təqiblər girdabına düşür, faciələr burulğanına yuvarlanır. Keçmiş faciələrini təkrar yaşamağa məhkum edilir. Həm də daha dəhşətli, amansız, dözülməz formada, yurd, vətənsizlik ağrı-acısıyla.

Biz bunu gördük. Görmək yox, yaşamağa məhkum olduq. Bir əsrdə dəfələrlə qanlı faciələrlə rastlaşdıq. İşgəncələrə, təqiblərə, soyqırımlara məruz qaldıq. Bölündük, parçalandıq, yurd-yuvamızdan zorla qovulduq. Amansız deportasiya, repressiya, qətliamlarla üzləşdik. Bütün bunlar isə insanlıq duyğularımızdan, humanistliyimizdən, qan tökmək istəmədiyimizdən oldu.

Ardını oxu...

Havaların kəskin soyuması özü ilə bərabər bəzi mövsümi xəstəlikləri də gətirir. Bu zaman xroniki xəstəliklər daha da kəskinləşməyə başlayır. Soyuq hava şəraiti angina, bronxial-astma və digər xəstəliklərin yayılmasına münbit şərait yaradır. Bəzən bir çoxumuz yaranan xəstəliklərə etinasız yanaşırıq. Amma unutmayaq ki, bu xəstəliklər insanların normal əmək fəaliyyətinə mane olan əsas amillər sırasında birinci yerdə dayanır.

Ardını oxu...

İki ildən artıqdır ki, Bakıdan Naxçıvana gələn sərnişin qatarları erməni millətçilərinin təqsiri üzündən fasilələrlə işləyir. İndi ümid qalıb Bakıdan Naxçıvana uçan “Yak-40” təyyarələrinə. Bu təyyarələr isə muxtar respublika əhalisinin tələbatını ödəmir. Axı hər gün yüzlərlə sərnişin Bakıya, yaxud suveren respublikaların ayrı-ayrı şəhərlərinə getmək və oradan vaxtında qayıtmaq istəyir. Ancaq necə? İndi bu məsələ böyük problemə çevrilmişdir. Fürsətdən istifadə edən möhtəkirlər və bəzi əliəyri aeroport işçiləri qabaqcadan bilet ala bilməyən sərnişinlərə təyyarə biletlərini 5-10 qat bahasına sırıyırlar. Onlara isə “gözün üstdə qaşın var”, – deyən yoxdur.
Deyəsən, mətləbdən uzaqlaşdıq. Bu yazıda məqsədimiz başqadır. İndi respublika əhalisi “Tu-134” və “Tu-154” təyyarələrinin Naxçıvan aeroportuna enəcəkləri günü səbirsizliklə gözləyirlər. Axı uçuş zolaqlarının tikintisi və mühəndis-texniki qurğuların quraşdırılması keçən il başa çatdırılmışdır. Görəsən səbəb nədir ki, böyüktutumlu təyyarələrin Naxçıvana uçuşu ləngidilir? Bu sualla tikintinin baş icraçısına müraciət etdik. O, belə cavab verdi:
– Düzdür, əsas işlər başa çatdırılmışdır. İndi radioqurğularda tənzimləmə işləri gedir. Bu iş də qurtarmaq üzrədir. Kerçdən, Penzadan, Novokuznetskdən və Bakı şəhərindən tikintiyə təyyarə-laboratoriya ilə birgə mütəxəssislər dəvət etmişdik. Sazlama işlərinin 80 faizini başa çatdırıblar. Keçən ilin 30 dekabrında ailələrinə baş çəkmək üçün gediblər. Yanvar ayının 10-da gəlməlidirlər. Düzünü bilmək istəyirsinizsə, birhəftəlik sazlama işləri qalır. Sağlıq olsun, yanvar ayının üçüncü ongünlüyündə Naxçıvan aeroportu böyüktutumlu təyyarələri qəbul edə biləcəkdir.
Təki baş icraçının dedikləri gerçək olsun. Axı hamının gözü yoldadır...

“Şərq qapısı”
1992-ci il

Səmadan-səmaya sürət uçuşu

Bəli, 27 il bundan öncə – yaxın keçmişimizdə hamının gözü yolda idi. Bu, həmin vaxtlar idi ki, həm müharibənin, həm də blokadanın çətinliklərinə qalib gəlməyə çalışırdıq. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ermənistan tərəfindən blokadaya alınması nəticəsində bütün sənaye müəssisələri bağlanmış, paytaxt Bakıya gediş-gəliş olduqca çətinləşmiş, necə deyərlər, Allah ümidinə qalmışdıq. Aviasiya nəqliyyat əlaqəsi üçün yeganə vasitə olmuşdu. Belə bir vaxtda xalqımızın dahi oğlu Heydər Əliyevin naxçıvanlılarla birgə burada ağır şəraitdə yaşaması, çıraq işığında imzaladığı sərəncam və fərmanlar bu gün də həyatımızın bütün sahələrinə nur salır, yolumuzu aydınladır. Hər zaman öz xalqının yanında olan, ən çətin məqamlarda belə, Vətəni üçün əlindən gələni edən böyük şəxsiyyətin xalqın təkidli tələbi ilə ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışından sonra aviasiya ilə bağlı vacib məsələ də öz həllini tapdı.

Ardını oxu...

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2016-cı il 8 fevral tarixli  Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2016-2020-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında meyvəçiliyin və tərəvəzçiliyin inkişafı üzrə Dövlət Proqramı”nın uğurlu icrası muxtar respublikada meyvə-tərəvəz məhsullarına olan tələbatı ödəməklə yanaşı, həmin məhsulların ixracına da şərait yaradıb. Bununla belə görülən kompleks tədbirlər çərçivəsində Naxçıvanda yeni meyvə bağları salınıb, məhsul istehsalı artırılıb. Dövlət proqramının uğurlu icrası əhalinin ərzaq məhsullarına olan tələbatını ödəməklə yanaşı, məşğulluğun təmin edilməsinə də stimul verib. 

Ardını oxu...

Ruzi-bərəkət dövrü olan payız dörd mövsüm içərisində bolluğun ən çox müşahidə edildiyi fəsildir. Heyva da bu fəslin ən dadlı, ən faydalı meyvələrindəndir. Bu meyvə muxtar respublikamızda da geniş yayılıb və demək olar ki, bütün bölgələrimizdə yetişdirilir.
Ötən günlərdə Şərur rayonunun Çərçiboğan kəndi ərazisində gördüyümüz bir mənzərə bizdə xoş təəssürat yaratdı. Öyrəndik ki, 2 hektar ərazidə 3 min heyva ağacı əkilən bağ Çəmənli kənd sakini Abdulla Adıgözəlova məxsusdur. Meyvə tədarük edilən bağda sahibkarla həmsöhbət olduq. Onun dedikləri:
– Heyva becərilməsi ilə illərdir, məşğul oluram. Müşahidələrimə əsasən onu deyə bilərəm ki, bu meyvə arandan ta ucqar dağ kəndlərinədək istənilən torpaq şəraitində bitərək bar verir. Torpaq və iqlim xüsusiyyətlərinə görə Naxçıvan heyvanın yaxşı inkişafı, bol məhsul verməsi üçün səciyyəvi bölgə sayılır. Bizim diyarın qışı nə qədər sərt olsa da, heyva möhkəm dözüm göstərir. Şaxtadan “qorxmur”. Ağac sıxlıq və kölgəli yerdə yaxşı məhsul vermir. Yaz və payız becərilməsi aparılmadıqda – gövdəətrafı bellənmədikdə və üzvi gübrə verilmədikdə, susuz saxlanıldıqda ağac tez qocalır, budaqlarında quruma gedir, meyvələri iri olmur. Bir-birindən məsafəcə 8-10 metr aralı əkilmiş heyva ağaclarına vaxtlı-vaxtında qulluq göstərdikdə daha məhsuldar, meyvələri isə böyük olur. Erkən yazda heyva ağacının quru budaqları mütləq kəsilməlidir. Münbit torpaqlarda 5-8 metrədək boy atan ağacın budaq araları havalanmalı, yarpaqların günəş şüası ilə təmasına şərait yaradılmalıdır.

Ardını oxu...

ARXİV

Mart 2021
Be Ça Ç Ca C Ş B
1 2 3 4 5 6 7
8 9 10 11 12 13 14
15 16 17 18 19 20 21
22 23 24 25 26 27 28
29 30 31 1 2 3 4

MÜƏLLİFLƏR

KEÇİDLƏR