Müasir dövrün idman ictimaiyyətində formalaşan “Sadəcə, daha ağıllı bir rəqiblə qarşılaşarsansa, daha ağıllı ola bilərsən” deyimi cəmiyyətdə bu sahənin nə qədər böyük nüfuza malik olduğunu göstərir. Bəli, bu, elə bir sahədir ki, qarşılıqlı oynanılan bütün idman növlərində hər zaman bir “rəqib”, bir də “qurban” vardır. Bunu daha çox individual oyunlar zamanı görmək mümkündür. Çünki kollektiv idman növlərindən fərqli olaraq fərdi növlərdə güclə yanaşı, zehnin, beyinin daha çox “yorulması” məqsədəuyğun hesab edilir. Yaxşı oyunçunun həmişə yaxşı şansı olduğu kimi, yaxşı da oyun təcrübəsi olmalıdır. Bu baxımdan müasir idmanda şahmatın üstünlüyü bir qədər özünün ağırlığını göstərməkdədir. Şahmatdakı peşmanlıqdan daha böyük peşmanlığın olmadığını qəbul edən zəka sahibləri bu oyunu dünyanın “şahı” ediblər. Öz dövrünün ən güclü şahmatçısı, qrossmeyster Mixail Botvinnikin fikrincə, şahmat analiz sənətidir. Məhz buna görə şahmat taxtasında yalan, ikiüzlülük çox yaşaya bilməz, nəticəsi matdır.

Azərbaycanda fiziki imkanları məhdud şəxslərin həyata inteqrasiyası, tibbi-sosial ekspertiza xidmətinin keyfiyyətinin yüksəldilməsi istiqamətində kompleks məqsədyönlü və ardıcıl tədbirlər həyata keçirilməkdədir. Ümumiyyətlə, ölkədə bu şəxslərin maddi və mənəvi tələbatlarının ödənilməsi sahəsində dövlət siyasətinin formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsi işlərinə hələ ötən əsrin 90-cı illərinin ortalarında ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən başlanılıb. Ulu öndər əhalinin sosial müdafiəyə xüsusi ehtiyac duyan təbəqələrindən olan fiziki imkanları məhdud şəxslərin sosial rifahının təmin olunmasını dövlət qarşısında mühüm vəzifələrdən biri kimi müəyyən etmişdir.

Bu gün Naxçıvan Muxtar Respublikasında sağlamlıq imkanları məhdud şəxslərin sosial müdafiə sisteminin sosial ədalət prinsipləri üzərində daha da gücləndirilməsində muxtar respublika rəhbərinin layihə və təşəbbüsləri mühüm rola malikdir. Bu şəxslər cəmiyyətin ən çox qayğıya ehtiyacı olan təbəqələrindən biri kimi onlara qarşı diqqət mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Məhz Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin 2020-ci il 14 fevral tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2020-2025-ci illər üçün Naxçıvan Muxtar Respublikasında idmanın inkişafına dair Dövlət Proqramı”nda və 2021-ci il 15 mart tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “2021-2025-ci illərdə Naxçıvan Muxtar Respublikasında sağlamlıq imkanları məhdud uşaqların təhsili və reabilitasiyası üzrə Dövlət Proqramı”nda bu məsələlər özünü qabarıq şəkildə büruzə verir. Eyni zamanda onların məşğulluq imkanları dəstəklənir, əmək bazarına çıxışı üçün imkanlar yaradılır. Bu gün söhbət açacağımız sağlamlıq imkanları məhdud şəxslər isə idman sahəsində qazandıqları uğurlarla heç də digərlərindən geri qalmırlar.
17 yaşlı Nihal İmanov stolüstü tennislə məşğuldur. Qısa vaxt kəsiyində bu idman növünün sirlərini öyrənən Nihal Paralimpiya Federasiyasının dəstəyi ilə bir çox turnirlərdə mübarizə aparıb: “2017-ci ildə Sumqayıt şəhərində keçirilən stolüstü tennis üzrə Uşaq paralimpiya idman oyunlarında gümüş, 2019-cu ildə Xırdalan şəhərində keçirilən stolüstü tennis üzrə V Respublika Uşaq paralimpiya idman oyunlarında isə bürünc medal qazanmışam. Eyni zamanda Naxçıvan Muxtar Respublika birinciliklərində də yoldaşlıq görüşlərində fərqlənmişəm. Hazırda məlum pandemiyaya görə məşqlərimi evdə və onlayn təlimlər vasitəsilə də davam etdirirəm. Bəzən isə yarışlara Naxçıvan Uşaq Bərpa Mərkəzinin idman zalında hazırlaşıram. Yaradılan şəraitə görə muxtar respublika rəhbərinə paralimpiyaçılar adından minnətdarlığımı bildirirəm”.

İlk dəfə olaraq Naçıvanda təşkil edilən şahmat üzrə kişilər arasında Azərbaycan çempionatında artıq iki tur geridə qalıb. Keçirilən görüşlərdən sonra Azərbaycan Şahmat Federasiyasının vitse-prezidenti Faiq Həsənov və muxtar diyarımızda mübarizə aparan zəka sahiblərinin fikirlərini öyrəndik.
Faiq HƏSƏNOV – Azərbaycan Şahmat Federasiyasının vitse-prezidenti: – Bakıdan kənarda keçirilən ilk Azərbaycan çempionatının belə yüksək səviyyədə təşkilinə görə muxtar respublika rəhbərinə, Naxçıvan Muxtar Respublikası Şahmat Federasiyasının sədrinə öz minnətdarlığımızı bildiririk. Burada qonaqlar və şahmatçılar üçün hər bir şərait yaradılıb. Xüsusilə oyunların səhnədə keçirilməsi şahmatımız üçün yenilikdir. Uzun illərdir ki, biz Naxçıvanda təşkil olunan beynəlxalq turnirdə iştirak edirik və buraya dünyanın 20-dən çox ölkəsindən qonaqlar, şahmatçılar gəlir, dəvət olunurlar. Həmin turnirlərin yüksək səviyyədə təşkil edilməsi Naxçıvanda şahmata olan diqqətin nə dərəcədə olduğunun göstəricisidir. Bunu mən hər zaman digər yarışlarda da deyirəm və muxtar respublikanı nümunə göstərirəm. Şadam ki, növbəti Azərbaycan çempionatına Naxçıvan ev sahibliyi edir və bunun öhdəsindən layiqincə gəlir. Bir daha yarışın yüksək səviyyədə təşkilinə, qonaqpərvərliyə və yaradılan şəraitə görə muxtar respublika rəhbərinə minnətdarlığımı bildirirəm”.

Ölkəmizin sürətli inkişafı, cəmiyyət həyatının bütün sahələrində əldə edilən nailiyyətlər idman sahəsində də özünü bariz şəkildə göstərir. İndi bütün regionlarda idmanın inkişafı mühüm prioritetlərdən biri kimi müəyyənləşdirilib. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da idmanın kütləviliyinin təmin olunması üçün məqsədyönlü və kompleks xarakterli tədbirlər həyata keçirilir. Məlumdur ki, diyarımızda təkmil idman infrastrukturu yaradılıb və bu proses davamlı xarakter daşıyır. Sağlamlığın təmin olunmasının çox mühüm vasitələrindən biri kimi idmanın həyat tərzinə, fərdi və kollektiv xarakterli sosial vərdişə çevrilməsi üçün sistemli təbliğatın aparılması çox mühüm əhəmiyyətə malikdir. Bu gün toxunacağımız idman sahəsi dünyada, təxminən, 250 milyon nəfərin oynadığı, 1,6 milyondan çox komandanın olduğu futboldur. Bu qədər geniş auditoriya kütləsinə malik olmasının səbəbi isə bu idman növünün əyləncə, emosiya və qələbə prinsiplərini özündə birləşdirməsidir.