“Sirab” mineral suyunun istehsalına ilk dəfə 1950-ci ildə primitiv üsulla kiçik bir sexdə başlanılmışdır. 1968-ci ildə tikilib istifadəyə verilən və illik istehsal gücü 6000 butulka olan Sirab Mineral Sudoldurma Zavodu bu qiymətli sərvətin istehsalına geniş imkanlar açmışdır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin Azərbaycana rəhbərliyinin birinci dövründə zavodun tam gücü ilə işləməsi təmin edilmişdir. 1984-cü ildə zavodda yeni texnoloji avadanlıqlar tətbiq olunmaqla əlavə iki xətt quraşdırılmış, istehsal gücü ildə 4,5 milyon butulkaya çatdırılmışdır.
Ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərində zavod fəaliyyətini, demək olar ki, dayandırmışdır. 1993-cü ildən ölkəmizin ayrı-ayrı bölgələri kimi, muxtar respublikamızda da bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun sahibkarlıq mühitinin formalaşdırılması, iş adamları üçün əlverişli şəraitin yaradılması istiqamətində ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər həyata keçirilir. Göstərilən bu dövlət qayğısından bəhrələnməklə Sirab Mineral Sudoldurma Zavodunun bazasında yaradılan Babək “Sirab” Açıq Səhmdar Cəmiyyəti əsaslı təmir və yenidənqurma işlərindən sonra 2005-ci ilin noyabr ayında istifadəyə verilmişdir. Beş hektar ərazini əhatə edən müəssisədə 2 mərtəbəli inzibati bina, işçilərə iaşə xidməti göstərilməsi üçün yeməkxana, istehsal və digər yardımçı sexlər, anbar, karbon qazı və kompressor stansiyası yerləşir.
Müasir texnoloji avadanlıqlarla təmin olunmuş bu müəssisədə keyfiyyətli məhsul istehsalı üçün əlverişli şərait yaradılmışdır. Məhz bunun nəticəsidir ki, zavod bazar iqtisadiyyatının tələblərinə uyğun keyfiyyətli məhsul istehsal edərək rəqabətqabiliyyətli müəssisəyə çevrilmişdir. Amma təbii sərvətimizdən daha səmərəli istifadə olunmaqla müəssisənin fəaliyyətinin genişləndirilməsi, istehsal həcminin artırılması və yeni istehsal sahəsinin – qazsız su istehsalı sahəsinin yaradılması üçün Sahibkarlığa Kömək Fondundan 2011-ci ilin fevral ayında 700 min manat, aprel ayında isə 350 min manat güzəştli kredit ayrılmışdır. Bundan sonra bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, müəssisədə 625 kvadratmetr sahəsi olan binada əsaslı təmir və yenidənqurma işləri aparılmış, Türkiyə Respublikasının “Ersey Makina” Şirkətindən istehsal gücü saatda 11 min ədəd 0,5, 9000 ədəd 1, 8000 ədəd 1,5 litrlik butulkalarda, 5 və 19 litrlik taralarda qazsız su olan müasir texnoloji avadanlıqlar alınıb gətirilərək quraşdırılmışdır. Eyni zamanda mineral suyun mənbəyindən zavodadək 2,7 kilometr məsafədə və zavod daxilində olan paslanmayan borular yenisi ilə əvəz edilmişdir. Müəssisədə müasir texnoloji avadanlıqlarla təmin olunmuş xüsusi bakterioloji laboratoriya istifadəyə verilmişdir. Yeni istehsal sexində lazerlə tarixvurma avadanlığı quraşdırılmışdır ki, bu da ölkəmizdə 3 böyük şirkətdə mövcuddur. Ümumilikdə, yeni istehsal sahəsinin yaradılmasına və müasir texnoloji avadanlıqların alınmasına 1 milyon 350 min manat vəsait sərf olunmuşdur ki, bunun da 300 min manatı daxili imkanlar hesabına ödənilmişdir.
Müəssisədə istehsal prosesi suyun hazırlanması və qablaşdırılması mərhələlərindən keçməklə aparılır. Mineral su zavoda “Kalbayağıl” deyilən yerdəki bulaqlardan yerin altı ilə paslanmayan borularla çəkilmişdir. Su mənbəyinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə bulağın ətrafı hasara alınmış, burada bina tikilmişdir. Zavoda gələn su əvvəlcə saatda 15 ton susüzmə gücünə malik qum filtrindən keçirilib çənlərə yığılır və suyun səviyyəsi rəqəmli şüşə borularla müəyyənləşdirilir. Hər biri 20 ton həcmində olan çənlərdə su 2 gün saxlanılır. Sonra yenidən filtrdən keçirilərək mineral və qazsız su istehsalı sexlərinə verilir. Suyu boşaldıqdan sonra çənlər yuyulur, dezinfeksiya edilir. Burada 200 tonluq qapalı hovuz da tikilmişdir ki, çənlərə gələn suyun artıq hissəsi buraya doldurulur. Mineral su soyuducu qurğularda 4-8 dərəcəyədək soyudularaq 1 mikronluq filtrdən, qazsız su isə “Tərs osmos” üsulu ilə süzülərək təmiz saf su həddinə salınmaqla ultrabənövşəyi şüadan keçirilib ozonlaşdırıldıqdan sonra istehsal sahələrinə ötürülür.
İstehsal prosesi tam avtomatlaşdırılmışdır. Müəssisənin istehsal sahələrində müxtəlifhəcmli plastik və şüşə butulkalarda olmaqla, 10 çeşiddə məhsul istehsal olunur. Butulkalar yuyulur, doldurularaq etiket vurulur, tarixvurma avadanlığından keçməklə paketlənir. Bu proseslərin heç birində əl əməyindən istifadə olunmur. Hazır məhsul anbara təhvil verilir, oradan da müəssisənun balansında olan avtomobillərlə sifarişə uyğun ayrı-ayrı ticarət obyektlərinə yola salınır. 2011-ci ilin fevral ayında “Gəmiqaya Holdinq” Şirkətlər İttifaqının Plastmas Kapsul və Qapaq İstehsalı Müəssisəsinin fəaliyyətə başlaması bu müəssisənin də plastmas taralara olan tələbatının yerli istehsal hesabına ödənilməsinə, xammalın əlavə daşınma xərci çəkmədən daha münasib qiymətə alınmasına əlverişli şərait yaratmışdır.
Müəssisədə məhsulun keyfiyyətinə laborator nəzarət təmin olunmuşdur ki, burada da suyun minerallıq dərəcəsi, qələviliyi, ümumi analizləri yoxlanılır, keyfiyyətə zəmanət verilir. Bir sözlə, müasir texnoloji avadanlıqlar tətbiq olunmaqla fəaliyyəti yenidən bərpa edilən müəssisədə istehsal prosesi avtomatlaşdırılaraq standartlara uyğun, ekoloji cəhətdən təmiz, yüksəkkeyfiyyətli məhsul istehsalına nail olunmuşdur. Bütün bunların müqabilində “Sirab” mineral suyu 2005-ci ilin may ayında İsveçrənin Cenevrə şəhərində keçirilən beynəlxalq forumun “İş təcrübəsində yüksək keyfiyyətlərə görə” adlı qızıl medalına, 2009-cu ilin oktyabr ayında Ukrayna Respublikasında keçirilən XII beynəlxalq sərgidə qızıl medala, 2010-cu ilin fevral ayında Rusiya Federasiyasının paytaxtı Moskva şəhərində keçirilən XVII beynəlxalq sərgidə gümüş medala, 2011-ci ildə yenə Moskva şəhərində və Qazaxıstan Respublikasının Almatı şəhərində keçirilən beynəlxalq sərgilərdə qızıl medala layiq görülmüşdür. Həmçinin bu əvəzsiz təbii sərvətimizin Avropa ölkələrində və digər xarici ölkələrdə satışını təmin etmək üçün möhkəm baza yaradılmışdır. Babək “Sirab” Açıq Səhmdar Cəmiyyətində bütün istehsal prosesi İSO keyfiyyəti idarəetmə sisteminin tələblərinə tam uyğun şəkildə təşkil edildiyi üçün müəssisə İSO 9001-2000 və İSO 9001-2008 sertifikatına uyğunluğu təsdiq olunaraq sertifikatlaşdırılmışdır.
Məhsulun keyfiyyətinin yüksək olması müəssisəni alıcı problemi ilə üzləşdirmir. Mövcud imkanlardan maksimum səmərəli istifadə etməyə səy göstərən kollektiv cari ilin 11 ayında 0,5, 1, 1,5 litrlik plastmas butulkalarda qazlı və qazsız, 0,33, 0,5 litrlik şüşə butulkalarda qazlı, 5 və 19 litrlik plastmas taralarda qazsız olmaqla, ümumilikdə, 9 milyon 670 min 122 ədəd butulka mineral su istehsal etmişdir ki, bunun da 605 min 873 ədədi sifarişə uyğun olaraq muxtar respublika ərazisində, 7 milyon 977 min 71 ədədi Bakı şəhərində və respublikamızın müxtəlif bölgələrində fəaliyyət göstərən ayrı-ayrı ticarət obyektlərinə yola salınmış, 1 milyon 87 min 178 ədədi isə Rusiya Federasiyasına, Türkiyə, Gürcüstan və Litva respublikalarına göndərilmişdir. Nəticədə, ölkə daxilində 1 milyon 550 min 70 manatlıq, xarici ölkələrdə isə 413 min 934 manat məbləğində mineral suyun satışı təmin olunmuşdur. Gələcəkdə digər xarici ölkələrdə də “Sirab” suyunun satışa çıxarılması nəzərdə tutulur.
Kərəm HƏSƏNOV
