İyulun 6-da Naxçıvanda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin iclası keçirilmişdir.
Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov, Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, akademik Akif Əlizadə və iclas iştirakçıları əvvəlcə Naxçıvan Şəhər İcra Hakimiyyətinin foyesində Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri yanında Bilik Fondunun təşkil etdiyi “Elmdən təcrübəyə” sərgisinə baxmışlar.
Sərgidə nümayiş olunan Naxçıvan duzu, muxtar respublikada istehsal olunan tikinti materialları nümunələri, “Farma Şah” Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətində hazırlanan paketlənmiş dərman bitkiləri və kapsullar Naxçıvanın zəngin təbii sərvətlərindən, şəfalı florasından və onların hərtərəfli tədqiqindən xəbər verirdi. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Geoloji Axtarış və Kəşfiyyat İdarəsinin nümayiş etdirdiyi filiz və qeyri-filiz yataqlarını xarakterizə edən materiallar, Naxçıvan Muxtar Respublikasının faydalı qazıntılarına həsr edilmiş elmi-praktik əsər və monoqrafiyalar da sərgi iştirakçılarının böyük marağına səbəb olmuşdur.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsi, Naxçıvan Dövlət Universiteti, Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu və “Naxçıvan” Universiteti əməkdaşlarının kitab və mono­qrafiyaları, muxtar respublikada keçirilən beynəlxalq konfrans və simpoziumların materialları da sərgidə nümayiş etdirilirdi. “Qayıdış”, “Naxçıvan Muxtar Respublikasının yubileyləri”, “Naxçıvan ensiklopediyası”, “Naxçıvan mətbəxi”, “Naxçıvan folkloru antologiyası”, “Naxçıvan abidələri ensiklopediyası”, “Naxçıvan tarixi” çoxcildliyinin birinci və ikinci cildləri, digər kitablar, naxçıvanlı alimlərin müəllifi olduğu sort və patentlər, muxtar respublikanın bitki örtüyü, heyvanlar aləmi və torpaq xüsusiyyətlərini əks etdirən xəritələr, Bioresurslar İnstitutu əməkdaşlarının hazırladığı dərman bitkiləri, yağ və ekstraktlar, Naxçıvan Dövlət Universiteti tələbələrinin hazırladıqları “Külək generatoru”, “Elektron işıqfor qurğusu”, “Səs generator aparatı”, “Elektron suvarma sistemi” və digər qurğu və avadanlıqlar tədbir iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanmışdır. “Araz” Elm İstehsalat Birliyi Azərbaycan elminə və kənd təsərrüfatının inkişafına mühüm töhfələr verir. Birlikdə tədqiq olunan və sərgidə nümayiş etdirilən buğda, arpa, qarğıdalı, tez yetişən kartof və müxtəlif meyvə sortları muxtar respublika iqliminə uyğunluğu və yüksək məhsuldarlığı ilə seçilir.
Sərgi ilə tanışlıqdan sonra Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin iclası öz işinə başlamışdır.

Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin Sədri Vasif Talıbov Naxçıvan şəhərində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin iclasının keçirilməsinin Azərbaycanda, o cümlədən Naxçıvan Muxtar Respublikasında elmin inkişafına göstərilən qayğının daha bir ifadəsi olduğunu bildirərək demişdir: Ölkəmizdə elmin inkişafı həmişə diqqət mərkəzində olub. Görkəmli Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvi on ikinci əsrdə elmin cəmiyyətdəki rolunu yüksək dəyərləndirərək: “Qüvvət elmdədir, başqa cür heç kəs, heç kəsə üstünlük eyləyə bilməz” – deyirdisə, on doqquzuncu əsrdə böyük pedaqoq Məhəmməd Tağı Sidqi yazırdı: “Dünyada insanın vücudunun səmərəsi elm ilə hasil olur. Elmsiz insan meyvəsiz ağaca bənzər”. Həqiqətən də, cəmiyyətin inkişafını elmsiz təsəvvür etmək çətindir. Elm – inkişaf, yenilik, müasirlik, gələcəyə aparan yol deməkdir.
Ali Məclisin Sədri demişdir: Bu gün Azərbaycan elmi özünün inkişaf mərhələsini yaşayır. Bu inkişafa görə elmimiz ulu öndər Heydər Əliyevə borcludur. Ümummilli liderimizin ölkə­mizə birinci rəhbərliyi dövründən başlayaraq elmin inkişafı sistemli xarakter almışdır. Həmin dövrdə elm infrastrukturu müasirləşdirilmiş, yeni elm və tədris müəssisələri yaradılmış, elm adamlarına və alimlərə qayğı artırılmışdı. Azərbaycan tarixinə, mədəniyyətinə, dilinə aid elmi araşdırmalar genişləndirilmiş, fundamental əsərlər yaradılmış, Elmlər Akademiyasının fəaliyyəti gücləndirilmişdi. Ulu öndərimizin bu dövrdə müəyyənləşdirdiyi elm siyasəti Azərbaycanın gələcəyinə, müstəqillik dövründə elmin inkişafına atılan mənəvi körpülər idi.
Ötən əsrin 70-ci illərində Naxçıvan Muxtar Respublikasında da elm inkişaf etdirilmiş, Azərbaycan Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Elm Mərkəzi, Ordubad Təcrübə-Konstruktur Bürosu və Batabat Astrofizika Rəsədxanası yaradılmış, Naxçıvan Kompleks-Zona Təcrübə Stansiyası, Elmi Tədqiqat Baytarlıq Stansiyası və “Araz” Elm İstehsalat Birliyi təşkil olunmuş, elmi nəticələrin istehsalata tətbiqinə başlanılmışdı.
Qeyd olunmuşdur ki, xalqımızın böyük oğlu siyasi hakimiyyətdən istefa verəndən sonra elmin inkişafı diqqətdən kənarda qalmışdı. İş o yerə çatmışdı ki, hətta Azərbaycan Elmlər Akademiyasının ləğv olunması barədə təkliflər də səsləndirilirdi. Bu cür tendensiyalı yanaşma Elmlər Akademiyasının fəaliyyətini məhdudlaşdırmış, elmi işçilər ixtisar olunmuş, ölkədən “beyin axını”na yol verilmişdi. 1993-cü ildə ümummilli liderimizin ali hakimiyyətə qayıdışı Azərbaycan elmini məhv olma təhlükəsindən xilas etdi. Ölkəmizdə elmin inkişafı yeni mərhələyə qalxdı. Akademiyaya yüksək status verildi və bununla da inkişafın əsas təminatçısı kimi elmin rolu və əhəmiyyəti artırıldı. Ulu öndərimizin elmin inkişafı sahəsində qəbul etdiyi mühüm qərarlardan biri də Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin təsis edilməsidir. Bu müdrik qərardan sonra muxtar respublikada elmi-tədqiqat işləri gücləndirilmiş, Naxçıvanın tarixinin, arxeologiyasının, etnoqrafiyasının və təbii sərvətlərinin öyrənilməsi ilə bağlı tədqiqatlar aparılmışdır.
Ali Məclisin Sədri demişdir: Elmi tədqiqatlar o vaxt ideyadan əməli işə keçir ki, onun reallaşmasına şərait yaradılsın. Bu gün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin diqqət və qayğısı ilə ölkəmizdə və onun Naxçıvan Muxtar Respublikasında elm infrastrukturu tamamilə yenidən qurulub. Azərbaycan elmi qabaqcıl dünya təcrübəsi əsas götürülərək inkişaf etdirilir. Naxçıvan Muxtar Respublikasında da elmin iqtisadiyyata tətbiqi dayanıqlı inkişafın əsas şərtidir. Artıq muxtar respublikada həyata keçirilən iqtisadi islahatlar ciddi elmi-nəzəri əsaslara söykənir.
Ali Məclisin Sədri Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin Naxçıvanda keçirilən iclasının Naxçıvanın zəngin təbii sərvətlərinin öyrənilməsi sahəsində yeni istiqamətlər açacağına, alim və tədqiqatçılarımızın əməyi nəticəsində muxtar respublikanın elmi potensialının daha da artacağına əminliyini bildirmiş, iclas iştirakçılarına bu işdə uğurlar, elmi tədqiqatlarda səmərəlilik arzulamışdır.
İclasda çıxış edən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, akademik Akif Əlizadə demişdir ki, Azərbaycanın elmi potensialının böyük bir hissəsi Naxçıvanda cəmləşmiş, bu qədim diyar tarixən Azərbaycanın elm və təhsil mərkəzlərindən biri olmuş, burada görkəmli ziyalılar, elm və mədəniyyət xadimləri yetişmişdir. Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş və ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla həyata keçirilən sürətli sosial-iqtisadi inkişaf xətti Naxçıvanı əsl inkişaf və tərəqqiyə qovuşdurmuşdur. Hazırda bu qədim Azərbaycan torpağında qədimliklə müasirlik vəhdət təşkil edir. Naxçıvanın inkişafı bir tərəfdən alimlərin qarşısında böyük imkanlar açır, digər tərəfdən onların qarşısında yeni vəzifələr qoyur. Son illər akademiyanın Naxçıvan Bölməsinin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi, strukturunun, elmi prioritetlərinin müəyyənləşdirilməsi sahəsində də kompleks tədbirlər görülmüşdür. Artıq Naxçıvan Bölməsinin elmi nəticələrinin məhsulu olan akademik nəşrləri ölkəmizdə rəğbətlə qarşılanan qiymətli elmi əsərlərdir. Burada elmdən təcrübəyə istiqamətində görülən işlər bir nümunə gücündədir.
Qeyd olunmuşdur ki, Milli Elmlər Akademiyasında ölkəmizin sürətli inkişafı ilə həm­ahəng olan islahatlar aparılır. Son illər idarəetmə və təşkilati sistem əsaslı olaraq tək­milləşdirilmiş, elmi müəssisələrin fəaliyyəti­nin məqsədyönlü koordinasiyası üçün bir sı­ra mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdir. 2014-cü il akademiya üçün onunla əlamətdar olmuşdur ki, ölkə Prezidenti Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının 70 illik yubileyinin qeyd olunması ilə bağlı sərəncam imzalamışdır. Həmçinin ötən il Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının təşkilatçılığı ilə Bakı Elm Festivalı, eyni zamanda Azərbaycan alimlərinin I Qurultayı keçirilmişdir. Bu gün ölkəmizdə elm və təhsilin uğurlu inteqrasiyasına nail olmaq istiqamətində ardıcıl tədbirlər görülür. Artıq bu il ilkin olaraq 7 ixtisas üzrə akademiyada magistratura təhsili həyata keçiriləcəkdir. Akademiyanın Naxçıvan Bölməsi ilə Naxçıvan Dövlət Universiteti arasındakı uzun­illik əməkdaşlıq təcrübəsi elm və təhsilin inteqrasiyası üçün bir nümunədir.
Akif Əlizadə muxtar respublikada elmin inkişafı sahəsində görülən işlərə və iclasın yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti adından Ali Məclisin Sədrinə minnətdarlıq etmişdir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti, akademik Akif Əlizadə arxeologiya elminin inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, akademiyanın Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun şöbə müdiri Vəli Baxşəliyevə akademiyanın Fəxri fərmanını təqdim etmişdir.
Tədbirdə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin sədri, akademik İsmayıl Hacıyev “Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsinin elmi prioritetləri və vəzifələri” mövzusunda çıxış edərək demişdir ki, bölmənin tərkibində 4 elmi tədqiqat institutu, Əlyazmalar Fondu və Batabat Astrofizika Rəsədxanası fəaliyyət göstərir. Son illər yeni binaların istifa­dəyə verilməsi, yaradılan şərait əməkdaşların fəaliyyətini xeyli yaxşılaşdırmışdır. Bu günə qədər muxtar respublikada 50-dən artıq beynəlxalq səviy­yəli konfrans və simpozium keçirilmişdir. Əlyazmalar Fondunda 457 əlyazma və qədim kitablar toplanmışdır. Hazırda bölmədə 5 ixtisas üzrə 2 Dissertasiya Şurası fəaliyyət göstərir. Son illər 158 nəfər fəlsəfə doktoru, 34 nəfər isə elmlər doktoru dissertasiyası müdafiə etmişdir.
“Naxçıvan Muxtar Respublikasının dərman bitkiləri” mövzusunda məruzə edən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Naxçıvan Bölməsinin Bioresurslar İnstitutunun direktoru, akademik Tariyel Talıbov demişdir ki, muxtar respublikanın biomüxtəlifliyinin öyrənilməsi üçün zəruri şərait yaradılmışdır. Bioresurslar İnstitutunun əməkdaşları mütəmadi olaraq mövcud sahələrdə dənli-taxıl, paxlalı, meyvə-giləmeyvə, bostan-tərəvəz və digər istiqamətlərdə elmi-tədqiqat işləri aparırlar. Hazırda muxtar respublika ərazisində 2900 növdən çox yabanı ali sporlu, çılpaqtoxumlu və örtülütoxumlu bitkilər yayılmışdır. Bu da 5000-ə yaxın ölkə florası növlərinin 58 faizini təşkil edir. Azərbaycan Respublikasında mövcud olan 638 növ onurğalı heyvanın da 61 faizi muxtar respublika ərazisində yaşayır. Muxtar respublikanın flora biomüxtəlifliyinə daxil olan 1200-dən çox faydalı və 800 növə yaxın dərman bitkisi vardır. Aparılan ən mühüm işlərdən biri də bu dərman bitkilərinin öyrənilməsi və istifadəsi istiqamətində olmuşdur.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, akademiyanın Naxçıvan Bölməsinin Tarix, Etnoqrafiya və Arxeologiya İnstitutunun şöbə müdiri Vəli Baxşəliyev “Naxçıvanın arxeoloji abidələrinin öyrənilməsi” mövzusunda məruzə etmişdir. Qeyd olunmuşdur ki, Naxçıvan antik, orta əsrlər və müasir dövr maddi-mədəniyyət nümunələri və tarixi abidələrlə zəngindir. Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisi Sədrinin “Naxçıvan Muxtar Respublikası ərazisindəki tarix və mədəniyyət abidələrinin qorunması və pasportlaşdırılması işinin təşkili haqqında” 6 dekabr 2005-ci il tarixli Sərəncamı abidələrin qeydiyyata alınmasında və qorunmasında mühüm əhəmiyyət kəsb etmişdir. Sərəncamın icrası ilə əlaqədar aparılan tədqiqatlar nəticəsində muxtar respublika ərazisində 1200-dən çox tarix və mədəniyyət abidəsi qeydə alınmışdır ki, onların da əksəriyyəti arxeoloji abidədir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Rəyasət Heyətinin iclasında müzakirə olunan məsələlərə dair qərar qəbul olunmuşdur.

Naxçıvan Muxtar Respublikası
Ali Məclisinin mətbuat xidməti